آیا با داشتن بواسیر میتوان طبیعی زایمان کرد؟ ۳ راهکار آماده سازی برای زایمان

بواسیر یا هموروئید زمانی رخ میدهد که رگهای اطراف مقعد دچار تورم و التهاب شوند و علائمی مثل درد، خارش یا خونریزی ایجاد کنند. این مشکل در دوران بارداری شایع است و هنگام زایمان طبیعی به دلیل فشار زیاد، ممکن است شدت بیشتری پیدا کند. به همین دلیل، زایمان با وجود بواسیر برای خیلی از مادران به یک دغدغه تبدیل میشود. در این مقاله بررسی میکنیم که آیا با داشتن بواسیر میتوان طبیعی زایمان کرد یا خیر و، چه شرایطی ممکن است تصمیم پزشک را تغییر دهد و چه کارهایی میتوان قبل از زایمان برای کاهش علائم انجام داد.
فهرست مطالب
بواسیر در دوران بارداری
در بارداری، بزرگ شدن رحم باعث فشار بر رگهای ناحیه لگن میشود و همین امر میتواند به تورم و التهاب وریدهای مقعدی منجر شود. بسیاری از زنان باردار به ویژه در سهماهه سوم دچار هموروئید میشوند. علائمی مانند درد، خارش، خونریزی یا احساس سنگینی در ناحیه مقعد شایع هستند.
بیشتر بخوانید: ۵ روش اصلی درمان بواسیر در بارداری | از درمان خانگی تا دارو و جراحی
زایمان طبیعی با وجود بواسیر
داشتن بواسیر به طور کلی مانع زایمان طبیعی نمیشود. پزشکان معمولا تنها در موارد خاص مانند بواسیرهای بسیار شدید و دردناک یا همراه با عوارض جدی (مانند خونریزی زیاد یا ترومبوز) ممکن است سزارین را پیشنهاد کنند. در بیشتر موارد، زنان مبتلا به هموروئید میتوانند زایمان طبیعی داشته باشند.
بیشتر بخوانید: هموروئید بعد از زایمان طبیعی | علتها، علائم، درمان و معرفی ۵ پماد موثر
اما باید در نظر داشت که فشار زیاد حین زور زدن در مرحله دوم زایمان ممکن است باعث تشدید بواسیر یا حتی ایجاد بواسیر جدید شود.
به نقل از preparationh.com.
You develop hemorrhoids during your pregnancy, they may get worse during labor and delivery due to the additional straining and pressure on your bowels. However, your hemorrhoids should improve within a few weeks with at-home treatments.
اگر در دوران بارداری به بواسیر مبتلا شوید، ممکن است به دلیل فشار و کشش اضافی روی رودهها، در طول زایمان بدتر شود. با این حال، بواسیر شما باید ظرف چند هفته با درمانهای خانگی بهبود یابد.
بنابراین، مراقبتهای بعد از زایمان برای کنترل و بهبود هموروئید بسیار اهمیت دارد.
نکاتی برای مادران مبتلا به بواسیر که قصد زایمان طبیعی دارند
اگر بواسیر دارید و قصد انجام زایمان طبیعی دارید باید نکات زیر را در نظر داشته باشید:
مشورت با پزشک
قبل از زایمان طبیعی، مشورت با پزشک برای زنانی که مبتلا به هموروئید هستند اهمیت زیادی دارد. پزشک با بررسی شدت بواسیر، سابقه علائم و وضعیت کلی مادر میتواند تشخیص دهد که زایمان طبیعی مناسب است یا احتمال تشدید بواسیر آنقدر زیاد است که نیاز به برنامهریزی ویژه یا حتی سزارین وجود داشته باشد. همچنین پزشک میتواند نکات مراقبتی پیش از زایمان، مانند رژیم غذایی، روشهای جلوگیری از یبوست و استفاده از داروهای بیخطر را به مادر توصیه کند تا احتمال تشدید علائم در حین زایمان کاهش یابد و تجربه زایمان راحتتر و کمدردتری داشته باشد.
بیشتر بخوانید: درمان یبوست در بارداری | ۴ علت اصلی + درمان با تغذیه، ورزش، دارو و طب سنتی
مدیریت یبوست و داشتن رژیم غذایی مناسب
زنانی که دچار بواسیر هستند و قصد زایمان طبیعی دارند، بهتر است در دوران بارداری رژیم غذایی پرفیبر داشته باشند تا از یبوست و فشار بیش از حد به رگهای ناحیه مقعد جلوگیری شود. مصرف میوهها و سبزیجات تازه، غلات سبوسدار، حبوبات و خشکبار در کنار نوشیدن آب کافی (حداقل ۸ لیوان در روز) توصیه میشود.
همچنین بهتر است از مصرف غذاهای پرچرب، سرخکردنی، تند و نمکی که باعث تحریک دستگاه گوارش یا تشدید یبوست میشوند پرهیز شود. وعدههای غذایی باید کوچک اما متعدد باشند تا هضم آسانتر شود. این رژیم علاوه بر کاهش علائم بواسیر، روند زایمان طبیعی را نیز برای مادر آسانتر خواهد کرد.
استفاده از داروهای مجاز
برای زنانی که قصد زایمان طبیعی دارند و دچار بواسیر هستند، استفاده از داروهای مجاز زیر نظر پزشک میتواند به آمادهسازی بدن و کاهش علائم کمک کند. این داروها معمولاً شامل پمادها یا شیافهای ضدالتهاب و تسکیندهنده خارش و درد هستند که برای دوران بارداری بیخطر محسوب میشوند و میتوانند تورم و ناراحتی مقعد را کاهش دهند. همچنین مصرف داروهای ملین یا نرمکننده مدفوع تحت نظر پزشک، به جلوگیری از یبوست و فشار زیاد هنگام زایمان کمک میکند. استفاده صحیح و به موقع از این داروها میتواند تجربه زایمان طبیعی را برای مادر راحتتر کند و احتمال تشدید بواسیر را کاهش دهد.
مراقبت پس از زایمان با بواسیر
پس از زایمان طبیعی به دلیل فشار زیادی که هنگام زور زدن به رگهای ناحیه مقعد وارد میشود، امکان دارد بواسیر تشدید شود یا حتی بواسیر جدید ایجاد گردد. برای کاهش شدت علائم، مادر میتواند از روشهای ساده خانگی کمک بگیرد؛ مانند نشستن در لگن آب ولرم چند بار در روز، استفاده از کمپرس سرد برای کاهش تورم، رعایت رژیم غذایی پرفیبر همراه با مصرف مایعات فراوان جهت جلوگیری از یبوست، و اجتناب از نشستن یا ایستادن طولانیمدت. همچنین استراحت کافی، راه رفتن آرام و در صورت نیاز استفاده از پمادهای بیخطر با تجویز پزشک میتواند به تسکین درد و بهبود علائم بواسیر بعد از زایمان طبیعی کمک کند.
بیشتر بخوانید: ۲۲ روش درمان خانگی بواسیر بعد از زایمان طبیعی
آیا ممکن است بعد از زایمان طبیعی، بواسیر تشدید شود؟
بله، چنین امکانی وجود دارد. در حین زایمان طبیعی، بهویژه در مرحله دوم که مادر باید برای خروج نوزاد فشار زیادی وارد کند، رگهای ناحیه مقعد تحت کشش و فشار شدید قرار میگیرند. این شرایط میتواند باعث تورم، خونریزی یا حتی ترومبوز (لخته شدن خون در بواسیر) شود. در زنانی که از قبل بواسیر متوسط یا شدید داشتهاند، احتمال بدتر شدن علائم پس از زایمان بیشتر است. البته در بیشتر موارد بواسیر بعد از مدتی و با مراقبتهای خانگی و دارویی بهبود پیدا میکند و نیازی به جراحی نیست. اما اگر علائم شدید مانند خونریزی مداوم، درد غیرقابل تحمل یا بیرونزدگی بزرگ و مقاوم به درمان وجود داشته باشد، ممکن است پزشک جراحی بواسیر را به عنوان راهحل قطعی پس از زایمان پیشنهاد کند.
در بسیاری از موارد پزشک میتواند قبل از زایمان شدت بواسیر را بررسی و پیشبینی کند که آیا احتمال تشدید آن در حین زایمان طبیعی وجود دارد یا خیر. در معاینه بالینی، پزشک میزان بیرونزدگی بواسیر، وجود ترومبوز، شدت التهاب یا خونریزی و همچنین سابقه علائم بیمار را ارزیابی میکند. اگر بواسیر در مراحل پیشرفته باشد یا همراه با عوارضی مثل خونریزی شدید یا شقاق باشد، احتمال دارد پزشک به مادر هشدار دهد که زایمان طبیعی میتواند وضعیت را بدتر کند.
چه زمانی سزارین توصیه میشود؟
اگر بواسیر بسیار بزرگ، دردناک یا همراه با خونریزی شدید باشد، یا در کنار آن مشکلات دیگری مانند شقاق یا فیستول وجود داشته باشد، پزشک ممکن است برای جلوگیری از عوارض بیشتر، سزارین را پیشنهاد کند. البته این تصمیم کاملا به شرایط فردی مادر و نظر تیم پزشکی بستگی دارد.
نسخه طب سنتی برای درمان بواسیر بعد از زایمان طبیعی
در طب سنتی برای کاهش و درمان بواسیر بعد از زایمان طبیعی بیشتر بر اصلاح سبک زندگی و استفاده از گیاهان دارویی تاکید میشود. برخی از روشهای رایج عبارتاند از:
- رژیم غذایی ملین: مصرف خوراکیهای سرشار از فیبر مانند انجیر خشک، آلو، خاکشیر، سبزیجات تازه و مصرف آب کافی برای جلوگیری از یبوست.
- حمام نشسته با گیاهان دارویی: نشستن در آب ولرم مخلوط با گیاهانی مثل بابونه یا مریمگلی به کاهش التهاب و درد کمک میکند.
- استفاده موضعی از روغنها: روغن نارگیل، روغن کنجد یا روغن زیتون بهصورت موضعی میتواند خارش و سوزش را کاهش دهد. در برخی منابع سنتی نیز از روغن بادام تلخ یا روغن بنفشه استفاده میشود.
- کمپرس گیاهی: قرار دادن ضماد برگهای تازه مورد یا بارهنگ روی ناحیه مقعد به عنوان ضدالتهاب و آرامبخش توصیه شده است.
- مصرف دمنوشها: دمنوشهای ملین و ضدالتهاب مانند دمنوش گل ختمی، عناب، بذر کتان یا گل همیشهبهار میتوانند به بهبود حرکات روده و کاهش التهاب کمک کنند.
- پرهیزهای غذایی: پرهیز از غذاهای تند، شور، سرخکردنی و نفاخ که میتوانند یبوست یا التهاب را تشدید کنند.
این روشها بیشتر برای تسکین علائم و جلوگیری از بدتر شدن بواسیر به کار میروند و جایگزین درمان پزشکی نیستند. در صورت وجود خونریزی شدید یا درد مداوم، مراجعه به پزشک ضروری است.
سخن پایانی
بواسیر به تنهایی مانع زایمان طبیعی نیست و بسیاری از زنان مبتلا به این مشکل بدون مشکل خاصی زایمان طبیعی را تجربه میکنند. با این حال، شدت هموروئید، علائم همراه و شرایط عمومی مادر در تصمیمگیری نهایی نقش دارند. مهمترین نکته، کنترل و درمان بواسیر پیش و پس از زایمان برای جلوگیری از تشدید علائم و بهبود کیفیت زندگی مادر است.