پیروزی واکسن اچ پی وی؛ آیا دو سویه اصلی سرطان زا به پایان راه رسیده اند؟

از زمان آغاز واکسیناسیون در دانمارک در سال ۲۰۰۸، بررسی‌ها نشان داده‌اند که میزان عفونت ناشی از سویه‌های ۱۶ و ۱۸ ویروس پاپیلومای انسانی (اچ پی وی) به طور کامل از بین رفته است. این روند به گونه‌ای پیش رفته که حتی زنانی که واکسینه نشده‌اند نیز در برابر این عفونت‌ها محفوظ مانده‌اند.

دستاوردهای واکسن اچ پی وی در دانمارک

با توجه به اطلاعات موجود، دانمارک توانسته است از زمان معرفی واکسن اچ پی وی، میزان عفونت ناشی از دو سویه اصلی سرطان‌زا این ویروس را به طور کامل حذف کند و این مسئله ممکن است در آینده بر شیوه غربالگری زنان واکسینه‌شده نیز تاثیر بگذارد.

ویروس اچ پی وی و افزایش نگرانی‌ها

سرطان دهانه رحم یکی از رایج‌ترین سرطان‌ها میان زنان ۱۵ تا ۴۴ سال در اروپا به شمار می‌رود که عامل اصلی آن همین ویروس اچ پی وی محسوب می‌شود. تاکنون، حداقل ۱۴ سویه پرخطر این ویروس شناسایی شده است.

در گذشته، سویه‌های ۱۶ و ۱۸ ویروس اچ پی وی مسئول ۷۴ درصد از موارد سرطان‌های دهانه رحم در دانمارک بوده‌اند. اما با معرفی واکسن‌های جدیدتر، اکنون این کشور توانسته است با موفقیت در برابر این نوع ویروس مقاومت گسترده ایجاد کند.

واکسن‌های جدیدتر و پوشش گسترده‌تر

در مراحل اولیه، واکسن تنها چهار نوع ویروس اچ پی وی را هدف قرار داده بود. ولی از سال 2017، واکسن‌هایی با قابلیت محافظت در برابر نه نوع اچ پی وی ارائه شده‌اند که توانسته‌اند پوشش قابل توجهی ایجاد کنند.

مطالعات گروه تحقیقاتی نشان داده است که از سال 2017 تاکنون، نرخ ابتلا به سویه‌های خطرناک اچ پی وی در زنان واکسینه‌شده به کمتر از یک درصد رسیده است. علاوه بر این، حتی در میان زنان واکسینه‌نشده نیز میزان مواجهه با این سویه‌ها به طور قابل توجهی کاهش یافته است که انعکاسی از اثرات ایمنی جمعی محسوب می‌شود.

چالش‌ها و آینده غربالگری

نتایج نشان داده‌اند که با وجود کاهش چشمگیر عفونت سویه‌های 16 و 18، سویه‌های پرخطر دیگری همچنان در میان زنان واکسینه‌نشده بیشتر دیده می‌شوند. نکته مهم این است که زنان واکسینه‌شده نیز با سویه‌های دیگر ویروس که تحت پوشش واکسن‌های اولیه قرار نداشتند، مواجه هستند.

پیش‌بینی می‌شود که واکسن‌های جدیدتر به بهبود این روند کمک کنند و دستورالعمل‌های غربالگری نیز بر همین اساس به‌روزرسانی شوند.