درمان سریع دندان درد در بارداری ـ ۴ روش‌ خانگی + درمان دارویی و دندانپزشکی

محدودیت‌های دندانپزشکی در بارداری

برخی زنان باردار از مراجعه به دندانپزشکی برای درمان درد دندان خودداری می‌کنند، زیرا نگرانی‌هایی درباره تاثیر داروها، بی‌حسی موضعی و اشعه رادیوگرافی بر جنین دارند. علاوه بر این، در دوران بارداری حالت تهوع، خستگی و حساسیت‌های فیزیکی می‌تواند تجربه صندلی دندانپزشکی را دشوار کند. بسیاری نیز تصور می‌کنند که درمان دندان در این دوران ممکن است باعث سقط یا آسیب به جنین شود، در حالی که در واقع بسیاری از درمان‌های ضروری و ایمن در سه ماهه دوم بارداری قابل انجام هستند. و عدم درمان دندان درد می‌تواند باعث گسترش عفونت و مشکلات جدی‌تر برای مادر و جنین شود.

روش‌های خانگی برای کاهش دندان درد در بارداری

در ابتدا برای کاهش درد دندان بهتر است از رده‌های خانگی استفاده کنیم:

1. شستشوی دهان با آب نمک گرم

   آب نمک می‌تواند التهاب لثه و بافت‌های اطراف دندان را کاهش دهد و درد را موقتاً تسکین دهد.

برای این کار یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید و دهان خود را چند بار در روز با آن شستشو دهید.

2. کمپرس سرد روی صورت

   گذاشتن کمپرس یخ یا یک حوله سرد روی گونه نزدیک محل درد می‌تواند تورم و درد را کاهش دهد. کمپرس را به مدت ۱۵–۲۰ دقیقه استفاده کرده و هر چند ساعت یک بار تکرار کنید.

3. اجتناب از غذاهای بسیار سرد یا گرم و شیرین

   تغییر دما و مصرف مواد شیرین می‌تواند حساسیت دندان‌ها را افزایش دهد. بهتر است غذاها و نوشیدنی‌ها را در دمای متعادل مصرف کنید.

4. مسواک زدن و نخ دندان منظم

   رعایت بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری بسیار مهم است. استفاده از مسواک نرم و نخ دندان به کاهش التهاب لثه‌ها و جلوگیری از عفونت کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: ایا عصب کشی دندان در دوران بارداری ضرر دارد؟

روش‌های دارویی برای کاهش دندان درد در بارداری

در دوران بارداری، مصرف دارو باید با نظر پزشک یا دندانپزشک انجام شود. برخی از داروهای معمول عبارتند از:

1. مسکن‌ها

    استامینوفن (پاراستامول): مسکن مطمئن در دوران بارداری است و معمولاً برای کاهش درد دندان توصیه می‌شود.

اجتناب از داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن به خصوص در سه ماهه سوم بارداری توصیه می‌شود، مگر با تجویز پزشک.

2. دهان‌شویه‌های ضدعفونی‌کننده

   برخی دهان‌شویه‌ها که بدون الکل هستند می‌توانند با کاهش باکتری‌ها و التهاب، درد لثه را کم کنند. استفاده از این محصولات باید محدود و با توصیه دندانپزشک باشد.

بیشتر بخوانید: مصرف دهانشویه در بارداری، انتخاب صحیح و روش مصرف

۳. بی‌حس‌کننده‌های موضعی

   برخی ژل‌ها و کرم‌های موضعی برای کاهش موقت درد قابل استفاده هستند، اما میزان و نوع آن باید توسط پزشک یا دندانپزشک تعیین شود تا برای جنین مشکلی ایجاد نکند.

درمان‌های دندانپزشکی در بارداری

گاهی اوقات درد دندان نیاز به درمان حرفه‌ای دارد. دندانپزشکان روش‌هایی را برای کاهش درد و درمان مشکلات دندانی در دوران بارداری پیشنهاد می‌کنند:

۱. پاکسازی حرفه‌ای دندان‌ها (پروفیلاکسی)

   جرم‌گیری و تمیز کردن دندان‌ها می‌تواند التهاب لثه و درد ناشی از تجمع پلاک را کاهش دهد. این روش معمولاً در سه ماهه دوم بارداری ایمن است.

۲. ترمیم پوسیدگی‌ها

   در صورت وجود پوسیدگی، پر کردن دندان با مواد مناسب انجام می‌شود. اغلب درمان‌های ترمیمی در سه ماهه دوم توصیه می‌شوند تا خطرات کمتر باشد.

3. درمان عفونت و آبسه دندان

   در صورت وجود عفونت، دندانپزشک ممکن است نیاز به تجویز آنتی‌بیوتیک ایمن در بارداری داشته باشد و در موارد ضروری تخلیه آبسه انجام شود. این اقدامات برای جلوگیری از گسترش عفونت اهمیت دارد.

4. اجتناب از رادیوگرافی مگر در صورت ضرورت

   اگر نیاز به عکس رادیوگرافی باشد، معمولاً از روش‌های محافظتی و در سه ماهه دوم استفاده می‌شود تا تابش به جنین محدود شود.

بیشتر بخوانید: دندانپزشکی رفتن در بارداری چه عوارضی به همراه دارد؟

مراجعه به دندانپزشکی در دوره‌های مختلف بارداری

در بارداری، انجام کارهای دندانپزشکی با توجه به مرحله بارداری باید با دقت انجام شود تا خطرات احتمالی برای جنین به حداقل برسد:

• سه ماهه اول (هفته ۱–۱۲): این دوره حساس‌ترین مرحله برای جنین است و بهتر است درمان‌های غیرضروری و ترمیمی دندان به تعویق بیفتد. تنها درمان‌های اورژانسی و ضروری مانند تخلیه آبسه یا کنترل عفونت انجام می‌شود.
• سه ماهه دوم (هفته ۱۳–۲۸): امن‌ترین دوره برای انجام اکثر درمان‌های دندانپزشکی مانند پر کردن دندان، جرم‌گیری و ترمیم پوسیدگی است. در این دوره، جنین نسبتاً پایدار است و مادر نیز معمولاً حالت تهوع اولیه را پشت سر گذاشته است.
• سه ماهه سوم (هفته ۲۹–تولد): درمان‌های غیرضروری بهتر است به بعد از زایمان موکول شود. درمان‌های اورژانسی قابل انجام هستند، اما طولانی شدن زمان دراز کشیدن روی صندلی دندانپزشکی می‌تواند باعث فشار بر رحم و ناراحتی مادر شود.

به طور کلی، سه ماهه دوم بارداری زمان ایده‌آل برای انجام بیشتر درمان‌های دندانپزشکی است و در هر صورت، قبل از انجام هر درمان، مشورت با پزشک و دندانپزشک ضروری است.

بیشتر بخوانید: دندانپزشکی در ماه اول بارداری چگونه انجام می‌شود؟

درمان دندان درد در بارداری در طب سنتی

در طب سنتی، درمان سریع دندان درد در بارداری معمولاً با استفاده از روش‌ها و گیاهان طبیعی انجام می‌شود که التهاب و درد را کاهش می‌دهند. از جمله این روش‌ها می‌توان به شستشوی دهان با آب و نمک گرم برای کاهش تورم و ضدعفونی کردن محل درد، مالیدن روغن میخک یا جوشانده میخک روی دندان دردناک برای تسکین فوری درد، قرقره کردن جوشانده آویشن یا نعناع به منظور ضدعفونی و خنک کردن دهان، و همچنین مصرف عسل با کمی زنجبیل یا دارچین برای کاهش التهاب و درد اشاره کرد. این روش‌ها معمولاً موقتاً درد را کاهش می‌دهند و در کنار رعایت بهداشت دهان و مراجعه به دندانپزشک، می‌توانند به مدیریت دندان درد در بارداری کمک کنند.

پیشگیری از دندان درد در بارداری

پیشگیری از دندان درد در بارداری با رعایت بهداشت دقیق دهان و دندان و تغییر برخی عادات روزانه امکان‌پذیر است:

• مسواک زدن منظم: حداقل دو بار در روز با مسواک نرم.
• استفاده از نخ دندان: روزانه برای پاکسازی فاصله بین دندان‌ها.
• کاهش مصرف شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های قندی: برای جلوگیری از پوسیدگی.
• شستشوی دهان با آب نمک گرم: برای کاهش التهاب لثه‌ها.
• مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک: به ویژه در سه ماهه دوم بارداری برای معاینه و جرم‌گیری.
• تغذیه مناسب: مصرف کافی کلسیم و ویتامین D برای تقویت دندان‌ها.
• اجتناب از تغییرات شدید دمای غذا و نوشیدنی‌ها: تا حساسیت دندان‌ها کمتر شود

سخن پایانی

دندان درد در بارداری یک مشکل شایع و قابل کنترل است. استفاده از روش‌های خانگی و دارویی تحت نظر پزشک و مراجعه به دندانپزشک در صورت نیاز، بهترین راهکار برای مدیریت درد و جلوگیری از عوارض احتمالی است. رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک می‌تواند سلامت دندان‌ها و لثه‌ها را در دوران بارداری حفظ کند.