سلامت دهانه رحم، درمان زخم دهانه رحم

سلامت دهانه رحم، چرا دهانه رحم زخم می‌شود؟
- ضربه
- مواد شیمیایی
- عفونت‌های طولانی مدت رحم
- سرطان دهانه رحم
- زایمان‌های متعدد
- سطح بالای هورمون‌های زنانه
- استفاده از تامپون
- استفاده طولانی مدت از آی یو دی و مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری در خانم‌های جوان

سلامت دهانه رحم، علائم زخم دهانه رحم چیست؟
اگر زخم دهانه رحم داشته باشید هیچ نشانه ای مشاهده نخواهید کرد و تا زمان ملاقات با پزشک نیز متوجه نخواهید. احتمالا علائم عبارتند از:
- ترشحات مخاطی روشن
- لکه بینی بین پریودی ها
- درد و خونریزی در طی یا بعد از رابطه جنسی
- درد و خونریزی ممکن است در طی یا پس از آزمایش لگن دیده شود.
برای برخی از زنان این علائم شدید هستند. ترشحات مزمن می شود و درد با لذت جنسی مواجه می شود. زخم دهانه رحم شایع ترین علت خونریزی در طول ماه های آخر بارداری است.
- دلیل این علائم این است که سلول های غدد لنفاوی نسبت به سلول های اپیتلیال ظریف تر هستند. آنها مخاط بیشتری تولید می کنند و به راحتی خونریزی می کنند.
- اگر علائم خفیفی داشتید فکر نکنید زخم دهانه رحم دارید، اما بهتر است آزمایشات را انجام دهید.
- اگر بین پریودی ها خونریزی، ترشحات غیرطبیعی یا درد در طول یا بعد از رابطه جنسی دارید به پزشک مراجعه کنید. زخم دهانه رحم جدی نیست، اما این علائم و نشانه ها می تواند به خاطر بیماری دیگری باشد که باید درمان شود. این علائم عبارتند از:
- عفونت
- فیبروئید یا پولیپ
- بیماری آندومتریوز
- مشکلات مربوط به IUD
- مشکلات حاملگی شما
- سرطان دهانه رحم، رحم یا سایر انواع سرطان

عوارض زخم دهانه رحم چیست؟
خانم‌هایی که باردار هستند، در صورت عفونی شدن زخم، ممکن است زایمان زودرس پیش رو داشته باشند.
برخی مواقع این زخم‌ها حالت پیش سرطانی دارند که البته احتمال آن خیلی کم است.

سلامت دهانه رحم، تشخیص زخم دهانه رحم
این بیماری در طول معاینه لگن معمولی و آزمایش پاپ اسمیر تشخیص داده می شود. این وضعیت در حین آزمون لگنی قابل مشاهده است، زیرا دهانه رحم شما به رنگ قرمز ظاهر می شود و ممکن است در طول آزمون کمی خونریزی کند. گر چه هیچ ارتباطی بین آنها وجود ندارد، سرطان اولیه دهانه رحم بسیار شبیه به زخم دهانه رحم است. آزمایش پاپ می تواند به جلوگیری از سرطان دهانه رحم کمک کند.
- اگر علائمی ندارید و نتایج آزمایش پاپ شما طبیعی هستند، احتمالا نیازی به آزمایش بیشتر ندارید.
- اگر علائم شما شدید است، مانند درد در هنگام رابطه جنسی یا ترشحات سنگین، از پزشک بخواهید آزمایشاتی برای تشخیص وضعیت انجام دهد.
- گام بعدی روشی به نام کولپوسکوپی است که در مطب دکتر انجام می شود. این روش شامل نورپردازی و یک ابزار بزرگنمایی ویژه برای درک دقیق تر بر روی دهانه رحم است. در طی همین روش، یک نمونه بافت کوچک را می توان برای آزمایش سلول های سرطانی (بیوپسی) جمع آوری کرد.

درمان زخم دهانه رحم
روش‌هایی که پزشکان برای درمان این عارضه از آن استفاده می‌کنند شامل سوزاندن (کوتر یا لیزر) یا فریز کردن (کرایوتراپی) است.
مخاطی که در اثر این عارضه در داخل دهانه رحم به بیرون گسترش پیدا می‌کند، "اکتروپیون" نام دارد. پزشکان با استفاده از روش‌های درمان زخم دهانه رحم که در بالا به آن اشاره شد، اقدام به از بین بردن این بافت می‌کنند تا بافت "اسکواموس" که بافت طبیعی خود دهانه رحم است، ایجاد شود.

از طرف دیگر پزشکان توصیه می‌کنند که اگر این عارضه همراه با عفونت یا مشکل دیگری نباشد، نیازی به انجام این اقدام‌ها نیست و به مرور زمان و افزایش سن، در مدت 4 تا 5 سال این فرایند (تشکیل مجدد بافت اسکواموس) خود به خود اتفاق می‌افتد.
اگر زخم دهانه رحم، باعث افزایش ترشحات واژن شود یا هنگام روابط زناشویی باعث خونریزی شود، باید مورد بررسی بیشتر و « کولپوسکوپی » قرار گیرد.
کولپوسکوپی، معاینه ذره بینی مخاط گردن رحم است و پزشک در آن با میکروسکوپ سه بعدی، مخاط را مشاهده می‌کند و با استفاده از محلول‌های خاصی مثل اسید استیک در محل می‌تواند زخم را از نوع غیرطبیعی تشخیص دهد. استفاده از روش‌های درمانی ذکر شده (سوزاندن و فریز کردن) در بسیاری از موارد، بیمار را در آینده از امکان انجام یک کولپوسکوپی رضایتبخش (که نوعی معاینه داخل رحمی است و به وسیله آن می‌توان ضایعات پیش سرطانی را تشخیص داد) محروم می‌کند.

فریز زخم دهانه رحم
نگرانی اصلی در مورد زخم دهانه رحم این است که می‌تواند باعث سرطان دهانه رحم شود. با این حال پزشکان بر این باورند که احتمال بروز سرطان دهانه رحم در اثر این عارضه بسیار کم است. در روش فریز کردن، با استفاده از سرما زخم دهانه رحم فریز می‌شود. فریز زخم که در دو مرحله و به فاصله پنج دقیقه انجام می‌گیرد، باعث تخریب سلول‌های غیرطبیعی می‌شود. فریز کردن اغلب زمانی انجام می‌شود که تست سرکه یا تست پاپ اسمیر مثبت شده باشد. پیش از انجام فریز زخم دهانه رحم، از پزشک خود بخواهید یک داروی مسکن به شما پیشنهاد کند تا در روز معین پیش از شروع فریز برای کاهش درد و گرفتگی مصرف کنید.

در این موارد فریز زخم دهانه رحم پیشنهاد نمی‌شود
- در زمان بارداری
- در صورت ابتلا به التهاب اندام‌های لگنی
- در هنگام قاعدگی (اگر خونریزی شدید باشد)
فریز زخم دهانه رحم اغلب موفقیت آمیز است؛ اما اگر بعد از فریز نتیجه دلخواه حاصل نشود، ممکن است پزشک روش دیگری را به بیمار توصیه کند. گاهی نیز لازم است که شخص بعد از سه تا شش ماه دوباره تست پاپ اسمیر انجام دهد.
شخص بعد از فریز می‌تواند فعالیت‌های طبیعی خود را انجام دهد؛ اما از او خواسته می‌شود بین دو تا چهار هفته از مصرف تامپون و برقراری رابطه جنسی خودداری کند تا دهانه رحم بهبودی پیدا کند. در صورت برقراری رابطه جنسی لازم است از کاندوم استفاده شود. ممکن است شخص بعد از فریز زخم دهانه رحم احساس گرفتگی عضلات (مانند قاعدگی) داشته باشد.

سلامت دهانه رحم، نکات مهم

زخم دهانه رحم می‌تواند با ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV، نوعی ویروس منتقله آمیزشی، همراه باشد.

برای محافظت در برابر ابتلای به این ویروس انجام واکسیناسیون توصیه می شود و تست پاپ اسمیر منظم نیز می تواند زخم دهانه رحم را تشخیص داده و بنابراین می توان این مشکل را در مراحل اولیه درمان کرد.

در واقع تست پاپ اسمیر یک ابزار پیشگیرانه با درجه موفقیت بالاست که غیر طبیعی بودن سلول های دهانه رحم را در زنان نشان می دهد.

فریز زخم دهانه رحم و پیشگیری از سرطان

نگرانی اصلی در مورد زخم دهانه رحم این است که می تواند باعث سرطان دهانه رحم شود. سرطان دهانه رحم بیماری خطرناکی است؛ اما اگر به موقع تشخیص داده شود قابل درمان است. درمان سرطان دهانه رحم در اولین مراحل بسیار ساده است و با فریز کردن سلول های غیرطبیعی دهانه رحم به راحتی انجام می شود. با فریز کردن زخم دهانه رحم از ابتلا به سرطان جلوگیری می شود.

مشکلات و علائم شخص نیز بعد از فریز کردن بهبود پیدا می کند. در روش فریز کردن ، با استفاده از سرما زخم دهانه رحم فریز می شود. فریز زخم، سلول های غیرطبیعی را تخریب می کند.

توصیه های قبل از انجام فریز زخم رحم

فریز زخم رحم در دوره پریود نباید انجام گیرد بنابراین باید طوری برنامه‌ریزی کنند که فریز زخم رحم، یک یا دو هفته پیش از عادت ماهیانه انجام شود.

شب قبل از فریز زخم رحم، استراحت کافی داشته باشید.

حتما قبل از اقدام به این کار، میان‌وعده سالم ( ماست میوه یا آبمیوه و آجیل) بخورید.

با توجه به اینکه هنگام فریز زخم رحم، احساس گرفتگی عضلات ایجاد می‌شود، با مصرف قرص ایبوپروفن یک ساعت قبل از فریز این حالت قابل کنترل است.

فریز دهانه زخم رحم ۲۰ دقیقه طول می‌کشد اما برخی بیماران مدتی بعد از پایان فریز به استراحت کوتاهی نیاز دارند، به همین دلیل برای انجام فریز زخم رحم باید یک ساعت را در نظر گرفت.

بیرون‌زدگی مخاط رحمی

خانم‌هایی که زایمان طبیعی داشته‌اند،‌ تا حدی بیرون‌زدگی مخاط رَحِمی در آنها طبیعی است. اما آنها که ترشحات بیش از حد دهانه‌رَحِم دارند نسبت به دیگران بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های مختلف هستند چون محیط رَحِم‌شان برای ایجاد آن مناسب است.

بنابر‌این آنها باید فورا به پزشک مراجعه کنند و معاینه شوند. همچنین این خانم‌ها باید هر ۶ ماه یک‌بار برای چکاپ به پزشک مراجعه کنند تا مشخص شود که دچار بیماری‌های دهانه‌ی رَحِم و یا سرطان نباشند. با انجام مواردی که در این مطلب گفته شد می‌توانید سلامت دهانه رحم خود را حفظ کنید.

قبل از فریز کردن زخم دهانه رحم چه مواردی باید بررسی شود ؟

خانم‌ها باید قبل از انجام عمل کرایوتراپی تست پاپ‌اسمیر بدهند تا بررسی شود که مشکلی از نظر بدخیم بودن التهاب نداشته باشند.

همچنین این خانم‌ها از نظر ابتلا به سرطان معاینه می‌شوند و اگر عفونتی هم داشته باشند باید آن را درمان کنند.

اگر نتیجه‌ی تست پاپ‌اسمیر مشکوک بود باید از ناحیه‌ی ملتهب رَحِم نمونه‌برداری شود تا در صورت تشخیص عارضه‌ای در این ناحیه، عمل کرایوتراپی انجام نشود.

بهبودی رَحِم پس از کرایوتراپی (فریز کردن زخم دهانه رحم)

محل عمل کرایوتراپی دو هفته طول می‌کشد تا بهبود پیدا کند. بنابر‌این بهتر است که خانم‌ ها بعد از انجام فریز رحم به مدت دو هفته نزدیکی نداشته باشند تا رَحِم‌شان کاملا بهبود پیدا کند.

البته این خانم‌ها تا دو هفته ترشحاتی مانند خونابه دارند که جای نگرانی نیست چون بدن در حال ترمیم آن قسمت است. برای مراقبت از رَحِم بعد از کرایوتراپی گاهی پماد واژینال تجویز می‌شود.

عوارض (فریز کردن زخم دهانه رحم ) کرایوتراپی

روش کرایوتراپی معمولا عارضه‌ای در خانم‌ها ایجاد نمی‌کند و بروز عارضه پس از انجام این روش نادر و پرداختن به آن بسیار تخصصی است.

یکی از شایعترین عارضه های فریز، بدشکل شدن دهانه ی رحم و همچنین تداخل در نتایج پاپ اسمیر خواهد بود، چون سلولهای طبیعی از بین می روند و سلولهای جدید که جایگزین می شوند هیچ گاه مثل اول نخواهند شد.

بنابراین با نمونه برداری از این ناحیه و تهیه پاپ اسمیر، در نتایج پاپ اسمیر ، تداخل ایجاد خواهد شد.

علاوه بر آثار روحی روانی حاصل از این کار، اگر این عمل به درستی انجام نشود، یا بیش از حد انجام شود، می تواند باعث تنگی دهانه رحم و مشکلات بعدی ناشی از آن شود.

ضمن اینکه رابطه ی زناشویی فرد نیز تحت تاثیر این قضیه، رو به سردی می رود و اعتماد بنفس خانم در برابر همسرش از بین می رود.

در صورت مشاهده علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:

- تب

- دردهای لگنی شدید

- داشتن خونریزی شدید بیش از دو روز

- بوی بد ترشحات واژن