نمونه برداری از تیروئید، روش ها و نکات مهم

ندول تیروئید برآمدگی‌هایی هستند که در غدد تیروئید به وجود می‌آیند. رشد غیر‌عادی بافت‌های تیروئید اغلب در لبه‌های آن اتفاق می‌افتد به همین دلیل گلو برآمده احساس می‌شود. اگر ندول‌ها بزرگ باشند یا در افراد لاغر به وجود بیایند این برآمدگی در جلوی گردن قابل مشاهده است.

حقایقی در مورد ندول تیروئید

• میان هر ۱۲ تا ۱۵ زن جوان یکی مبتلا به ندول تیروئید می‌شود.
• از هر ۴۰ مرد جوان یکی مبتلا به ندول تیروئید می‌شود.
• بیش از ۹۵ درصد از ندول‌های تیروئید خوش خیم هستند.
• برخی از آنها کیست‌هایی هستند که با مایعی به غیر از بافت تیروئید پر شده‌اند.
• بیشتر مردم در ۵۰ سالگی مبتلا به ندول تیروئید می‌شوند.
• احتمال ابتلا به ندول تیروئید با افزایش سن بیشتر می‌شود.
• نیمی از افراد ۵۰ ساله حداقل دارای یک ندول تیروئید هستند.
• ۶۰ درصد افراد ۶۰ ساله دارای حداقل یک ندول تیروئید هستند.
• ۷۰ درصد افراد ۷۰ ساله دارای حداقل یک ندول تیروئید هستند.

علائم ندول تیروئید

اغلب ندول‌های تیروئید علائمی ندارند. معمولاً بیماران احساس برآمدگی در گلو می‌کنند و یا آن را در آینه می‌بینند. گاهی هم یکی از اعضای خانواده یا دوستان متوجه برآمدگی عجیبی در گردن فرد مبتلا به ندول می‌شود. یکی دیگر از راه‌های رایج تشخیص ندول معاینه‌ی معمولی هنگام مراجعه به پزشک عمومی است. گاهی ندول‌ها باعث ایجاد درد می‌شوند و در موارد بسیار نادر برخی بیماران دچار مشکل بلعیدن شده‌اند زیرا ندول بزرگ شده و در موقعیتی قرار گرفته که مانع عبور غذا از مری می‌شود. گاهی اوقات فردی برای مشکلی مانند بیماری غدد پاراتیروئید، بیماری سرخرگ کاروتید یا گردن درد به دکتر مراجعه کرده و در زمان سی‌تی‌اسکن، ام آر آی یا سونوگرافی، ندول تیروئید نیز تشخیص داده می‌شود. ندول‌های تیروئیدی که این‌گونه به‌ صورت اتفاقی تشخیص داده می‌شوند احتمال سرطانی شدنشان از یک درصد هم بسیار کمتر است.

علت ایجاد ندول تیروئید

گاهی اوقات رشد بیش‌ازحد تیروئید باعث شکل‌گیری یک یا چند ندول می‌شود. دلیل این اتفاق مشخص نیست. شکل‌گیری ندول‌ها نگرانی در مورد سرطان را افزایش می‌دهد. خوشبختانه احتمال سرطان بسیار کم است و فقط در کمتر از ۵ درصد ندول‌ها اتفاق می‌افتد. ندول بیشتر در کسانی به وجود می‌آید که بدنشان به‌اندازه‌ی کافی ید دریافت نمی‌کند یا خانواده‌شان سابقه‌ی این بیماری را داشته‌اند. ید عامل ساخته‌شدن هورمون تیروئید است. ندول‌های تیروئید دارای انواع مختلفی هستند:

• ندول کلویید:

  این ندول‌ها در اثر رشد بیش‌ازاندازه‌ی بافت‌های تیروئید به وجود می‌آیند و خوش خیم هستند. ممکن است بزرگ شوند ولی بر روی غده‌ی تیروئید گسترش پیدا نمی‌کنند.

• کیست تیروئید:

  کیست‌هایی هستند که با مایع پرشده‌اند یا بخشی از آن‌ها جامد و بخشی دیگر مایع است.

• ندول‌های ملتهب:

  این ندول‌ها در اثر التهاب مزمن غدد تیروئید به وجود می‌آیند و باعث ایجاد درد نمی‌شوند.

• گواتر مولتی ندولر:

  گاهی اوقات بیماری تیروئید بزرگ‌شده (گواتر) در اثر ندول‌های بسیار به وجود آمده است (معمولاً خوش خیم هستند).

• ندول تیروئید پرکار:

  این ندول‌ها هورمون تیروئید تولید می‌کنند که باعث به وجود آمدن پرکاری تیروئید می‌شود. پرکاری تیروئید بر روی قلب تأثیر گذاشته و باعث بیماری‌هایی مانند توقف ناگهانی قلب، فشارخون بالا، آریتمی قلب (ضربان نامنظم قلب)، پوکی استخوان و سایر مشکلات سلامتی می‌شود.

• سرطان تیروئید:

  کمتر از ۵ درصد ندول‌های تیروئید سرطانی می‌شوند.

درصورت داشتن ندول تیروئید چه کار باید کرد؟

به خاطر داشته باشید که اکثر ندول‌ها خوش خیم هستند. پزشکی که با این مشکل آشنا است باید شما را معاینه کند.
اکثر ندول ها یا گره های تیرویید به سادگی با یک سونوگرافی دقیق و پیشرفته قابل ارزیابی و تعیین تکلیف هستند و با یک سونوگرافی تخصصی تیرویید، میتوان اکثر مواقع تشخیص داد که یک گره یا ندول قطعا خوشخیم است و مثلا کیست ساده یا ادنوم خوشخیم است و در این موارد نیازی به نمونه برداری نمیباشد، ولی اگر این قطعیت به دست نیاید، قدم بعدی نمونه برداری با سوزن با راهنمایی سونوگرافی است که به آن FNA تحت گاید سونوگرافی میگویند، برای اینکار با سوزن معمولی و به راحتی از سلول های ندول با دقت کشیده میشود و به لام منتقل و پس از امادهسازی به آزمایشگاه معتبر ارسال میشود.
نمونه برداری را بعضی جاها با لمس و بدون هدایت سونوگرافی هم انجام میدهند ولی مسلما دقت هدف گیری ان کمتر از روش تحت گاید سونوگرافی میباشد، این کار درد انچنانی ندارد و درد ان در حد ازمایش خون است.
پس از انجام نیز مراقبت خاصی نمیخواهد و خوردن غذا و استحمام نیز ازاد میباشد .
این روش ساده میتواند از بسیاری عمل های غیرضروری جلوگیری کند زیرا در صورتی که جواب لام های گرفته شده خوش خیم باشد نیازی به جراحی تیرویید نمیباشد .