التهاب لوزه در کودکان، بررسی علل و عوامل آن

لوزه‌ها دو عضو گرد و کوچک در پشت گلو بوده و بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند. لوزه‌ها، ویروس‌ها و میکروب‌هایی که وارد دهان می‌شوند را می‌کشند و مانع بیمار شدن کودکان می‌شوند. گاهی این اعضای کوچک عفونی و دردناک می‌شوند که التهاب و عفونت لوزتین نامیده می‌شود و در بین کودکان بسیار رایج است. اکثر التهاب‌ها و عفونت‌های لوزه جدی نیستند و پس از چند روز برطرف می‌شوند. اما برخی از التاب‌ها و عفونت‌های لوزه‌ها جدی بوده و باید با آنتی بیوتیک درمان شوند. پزشک علت التهاب و عفونت لوزه‌های کودک و روش درمان آن را به شما خواهد گفت.

اگر کودک شما از ورم لوزه‌ها رنج می‌برد، باید به دنبال درمان پزشکی باشید. متخصص اطفال کودک را معاینه کرده و علت بیماری را تشخیص داده و سپس درمان مناسب را تجویز می‌کند. انتخاب روش درمان به علت التهاب و عفونت لوزه‌ها بستگی دارد و معمولا شامل داروهای تجویزی و آنتی بیوتیک‌ها است. اگر اوضاع کودک وخیم باشد و او همیشه به التهاب و عفونت لوزه مبتلا شود، پزشک پیشنهاد می‌کند که لوزه‌ها در آورده شوند.‌

التهاب و عفونت لوزه‌ها چیست؟

لوزه‌ها توده‌هایی تشکیل شده از بافت در دو طرف پشت گلو هستند که به سیستم ایمنی کمک می‌کنند تا از بدن در برابر عفونت محافظت کند. از آنجا که لوزه‌ها اولین عضو دفاعی بدن در برابر ویروس‌ها و میکروب‌ها هستند، به راحتی عفونی شده و ملتهب می‌شوند. اما پس از بلوغ عملکرد لوزه‌ها کاهش می‌یابد و می‌توان از آن چشم پوشی کرد. هنگامی که لوزه‌های کودکان عفونت کنند، بزرگ و قرمز می‌شوند و ماده ای زرد یا سفید روی آن را می‌پوشاند.

علل التهاب و عفونت لوزه‌ها

ممکن است یک عفونت ویروسی یا باکتریایی باعث التهاب و عفونت لوزه‌ها شده باشد. ویروس‌هایی که معمولاً باعث التهاب و عفونت لوزه‌ها در کودکان می‌شوند عبارتند از:

- اینتروویروس

- ویروس آنفلوانزا

- آدنوویروس

- ویروس‌های پاراآنفلوانزا

- ویروس هرپس سیمپلکس

- ویروس اپستین بار

التهاب و عفونت لوزه‌ها از طریق سرفه و عطسه از کودکی به کودک دیگر منتقل می‌شود. میکروب‌ها از طریق بوسیدن یا استفاده مشترک از ظرف غذا و نوشیدنی پخش می‌شوند. میکروب در مدارس و مهد کودک‌ها و همچنین بین اعضای خانواده به راحتی پخش می‌شود.

علائم و نشانه‌ها

علائمی که نشان می‌دهند کودک به عفونت و التهاب لوزه مبتلا است عبارتند از:

- مشکل بلع

- بی‌اشتهایی

- گوش درد (ممکن است کودک گوش‌های خود را بگیرد)

- گلودرد مداوم در نوزاد، کودک نوپا یا کودکان بزرگتر

- درد در گردن یا آرواره

- بوی بد دهان در کودک

- خروپف یا تنفس با دهان باز در هنگام خواب

- تب و لرز شدید

- ورم غدد لنفاوی گردن

- از دست دادن صدا

- سردرد کودک

- وجود ترشحات دهانی

- گرفتگی و آبریزش بینی

- تب بالا

- راش پوستی یا دهانی

- لوزه‌های قرمز و ملتهب

- دل درد کودک

- وجود تاول یا زخم در گلو

انواع التهاب و عفونت لوزه

التهاب و عفونت مزمن لوزه‌ها: زمانی به وجود می‌آید که لوزه‌های کودک ملتهب و عفونی باشند یا کودک گلودردی داشته باشد که بیش از سه ماه طول بکشد.

التهاب و عفونت عود کننده: زمانی ایجاد می‌شود که کودک مرتب و چندین مرتبه در سال به التهاب و عفونت لوزه مبتلا شود.

در چه صورت باید فوراً به پزشک مراجعه شود؟

اگر کودک هر کدام از علائم زیر را داشت باید بدانید که احتمالا کودک به التهاب و عفونت لوزه‌ مبتلا شده است. اگر گلودرد کودک پس از چهار روز بهبود نیافت و یکی یا چندتا از علائم زیر را داشت، او را فوراً نزد یک متخصص اطفال ببرید:

- دمای بدن ۳۸ درجه سلسیوس یا بیشتر

- مشکل در صحبت کردن

- احساس خستگی شدید

- مشکل تنفس و بلع

- خشکی گردن

- عدم ادرار کردن در دوازده ساعت اخیر

- تورم آرواره

- وقفه تنفسی طولانی در خواب

این علائم نشان می‌دهند که عفونت شدید بوده و شرایط کودک رو به وخامت است و او به مراقبت پزشکی فوری نیاز دارد.

تشخیص

پزشک معمولاً به دنبال علائم و نشانه‌های ظاهری برای تشخیص التهاب و عفونت ویروسی لوزه‌ها است. این بدان معنی است که پزشک از شما می‌پرسد که ایا کودک تب، گلودرد، سردرد، بدن درد، و دیگر علائم عفونت را دارد. از طرف دیگر، اگر عفونت باکتریایی باشد، پزشک از شما می‌خواهد آزمایش‌هایی انجام دهید تا از تشخیص خود مطمئن شود. برخی از آزمایش‌های تشخیصی که پزشک برای تشخیص باکتریایی یا ویروسی بودن التهاب و عفونت لوزه‌ها نیاز دارد عبارتند از:

- سواب گلو یا کشت گلو

- آزمایش کامل شمارش تعداد سلول‌های خون (CBC)

درمان

استامینوفن

استامینوفن به کاهش تب کمک کرده و تسکین دهنده‌ی درد است. استامینوفن را می‌توانید به راحتی بدون نسخه تهیه کنید. اما قبل از دادن استامینوفن به کودک، با متخصص اطفال مشورت کنید. او مقدار دقیق مصرف دارو را به شما می‌گوید. مصرف مقدار زیاد استامینوفن باعث آسیب به کبد می‌شود.

آنتی بیوتیک

اگر پزشک تشخیص دهد که عفونت باکتریایی است، برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. اگر باکتری از نوع باکتری استرپتوکوک باشد، پزشک برای ده روز پنی سیلین تجویز می‌کند. اما برخی کودکان به پنی سیلین حساسیت دارند. اگر کودک حساسیت داشت، نگران نباشید. پزشک آنتی بیوتیک دیگری برای کودک تجویز می‌کند. نکته مهم این است که کودک دوره درمان را تمام کند، حتی اگر بعد از یک یا دو روز علائم برطرف شد. اگر دارو طبق دستور پزشک مصرف نشود، باعث بدتر شدن و گسترش عفونت به دیگر قسمت‌های بدن می‌گردد. همچنین اگر کودک آنتی بیوتیک‌ها را به طور منظم مصرف نکند، ممکن است به التهاب کلیوی یا تب رماتیسم مبتلا شود. بنابراین فراموش نکنید که سر ساعت مقدار دقیق دارو را به کودک بدهید.

مایعات و غذا

کودک مبتلا به عفونت و التهاب لوزه باید مایعات زیادی بخورد، مخصوصا اگر تب داشته باشد.

به بیمار مایعات سرد و تکه‌های یخ برای مکیدن بدهید. غذاهای نرم مانند ژله، بستنی یا فرنی نیز برای بیمار مناسب هستند.

اگر بیمار چند روز زیاد غذا نخورد اما مصرف مایعاتش زیاد بود اصلا نگران نباشید.

کودکان و بزرگسالان اگر به مدت ۱۵ ساعت نتوانستند چیزی بخورند باید به پزشک مراجعه کنند.

استراحت

کودکان و بزرگسالان برای بهبودی از التهاب و عفونت لوزه‌ها به استراحت نیاز دارند. در صورت امکان باید دیگر کودکان و اعضای خانواده از کودک بیمار دور باشند. برای جلوگیری از گسترش عفونت باید اقدامات بهداشتی زیر را انجام دهید:

مرتب دست‌ها را بشویید

وسایل غذاخوری و لیوان نوشیدنی ‌کودک بیمار را جدا کنید

مرتب سطوح آشپزخانه و سرویس بهداشتی را تمیز کنید

غرغره کردن

کودکان بزرگ‌تر می‌توانند برای تسکین درد گلو، کاهش ترشحات و افزایش بهبودی، آب نمک گرم غرغره کنند. (کودکان باید آنقدر بزرگ باشند که بتوانند غرغره کنند و سپس آب را بیرون بریزند).

عمل درآوردن لوزه‌ها

اگر کودکتان بیش از هفت مرتبه در سال به عفونت و التهاب لوزه مبتلا می‌شود، پزشک پیشنهاد می‌کند که لوزه‌ها درآورده شوند. عمل جراحی درآوردن لوزه‌ها به نام عمل لوزه معروف است. اما پزشک در صورتی عمل را توصیه می‌کند که آنتی بیوتیک هم به درمان عفونت کمک نکند و کودک علائم دیگری مانند موارد زیر را داشته باشد:

- مشکل تنفس

- آپنه خواب

- مشکل بلع غذاهای سفت مانند گوشت

- آبسه لوزه‌های کودک با آنتی‌بیوتیک درمان نمی‌شود.

عمل لوزه‌ معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود. مگر اینکه کودک شرایط پزشکی بسیار پیچیده‌ای داشته باشد، سن او خیلی پایین باشد، یا در هنگام جراحی عوارضی از خود نشان دهد. کودک روز بعد از جراحی از بیمارستان مرخص خواهد شد. اما برای بهبود کامل باید صبور باشید و دو هفته صبر کنید.