قرص ضد استفراغ برای کودکان _ ۱۰ دارو برای تهوع کودک

علت استفراغ در کودکان چیست؟

استفراغ یکی از نشانه‌های شایع بیماری در کودکان ۱ تا ۵ ساله است اما گاهی تشخیص علت دقیق آن دشوار است. به‌طور کلی، استفراغ معمولاً نشانه‌ای از یک عفونت است. نوزادان بیشتر از سایر کودکان دچار استفراغ می‌شوند، به‌ویژه اگر دچار رفلاکس باشند. سایر علل احتمالی استفراغ در کودکان عبارتند از:

• گاستروآنتریت ویروسی (که به‌طور معمول «گاسترو» نامیده می‌شود) یکی از شایع‌ترین دلایل استفراغ حاد در کودکان است. البته سایر انواع عفونت‌ها مانند سرماخوردگی یا عفونت ادراری نیز می‌توانند باعث استفراغ شوند.

• مسمومیت غذایی در کودک یا آلرژی غذایی.

• سرفه‌های شدید می‌توانند منجر به استفراغ شوند، به‌ویژه اگر کودک دچار رفلاکس باشد.

• برخی کودکان به بیماری حرکت (motion sickness) حساس هستند و هنگام بودن در ماشین یا کالسکه استفراغ می‌کنند.

• در موارد نادر، استفراغ ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های جدی‌تر مانند آپاندیسیت یا انسداد روده باشد.

چه زمانی باید فوراً به پزشک مراجعه کنیم؟

چه موقع استفراغ نوزاد خطرناک است؟ در شرایط زیر باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

• تمام نوزادان زیر ۶ ماه یا با وزن کمتر از ۸ کیلوگرم
• کودکان زیر ۳ سال که به مدت ۱۲ ساعت استفراغ کرده‌اند
• کودکان زیر ۶ سال که به مدت ۲۴ ساعت استفراغ کرده‌اند
• کودکان ۶ سال و بالاتر که به مدت ۴۸ ساعت استفراغ کرده‌اند

چه زمانی داروی ضد استفراغ برای کودکان مورد نیاز است؟

اگر نگران وضعیت فرزندتان هستید، موارد زیر را جدی بگیرید و در صورت مشاهده آن‌ها با پزشک مشورت کنید تا داروی ضد استفراغ برای کودک تجویز شود.

• معمولاً کم‌آبی بدن کودک پس از حدود ۱۲ ساعت یا بیشتر، باعث ایجاد استفراغ می‌شود؛ بنابراین مدت زمان استفراغ را کنترل کنید.

• اگر کودک نمی‌تواند مایعات را تحمل کند و بیشتر یا تمام مایعاتی را که می‌نوشد، استفراغ می‌کند و هیچ مایعی در بدنش نمی‌ماند.

• اگر در استفراغ کودک خون یا صفرا (مایع سبز رنگ) دیده می‌شود.

• اگر کودک بی‌حال، خسته یا دچار کم‌آبی به نظر می‌رسد.

• اگر ادرار نمی‌کند، پوستش پریده‌رنگ و لاغر شده، هنگام گریه اشک ندارد و چشمانش فرو رفته به نظر می‌رسد.

• اگر در مدفوع کودک خون دیده می‌شود.

• اگر دچار درد شکم یا تب است.

• اگر از سردرد یا راش پوستی (دانه‌های پوستی) شکایت دارد.

بیشتر بخوانید:  رفلاکس نوزادان ـ ۵ عارضه، علت و علائم + روش‌های درمان پزشکی و خانگی

درمان سریع استفراغ کودکان

درمان سریع استفراغ در کودکان به شناسایی علت آن بستگی دارد. در صورتی که استفراغ ادامه‌دار باشد یا کودک نتواند مایعات را تحمل کند، مراجعه به پزشک ضروری است تا در صورت نیاز از داروها یا قرص‌های ضد تهوع مخصوص کودکان استفاده شود.

انواع قرص ضد استفراغ برای کودکان

در ادامه، اسم قرص ضد استفراغ برای کودکان آورده شده است.

متوکلوپرامید

قرص و قطره متوکلوپرامید برای کودکان بالای یک سال تجویز می‌شود و به کنترل تهوع و استفراغ کمک می‌کند. از آنجا که حساسیت بدن در سنین پایین بیشتر است، تعیین دوز مصرف باید حتماً توسط پزشک انجام شود. مقدار مجاز این دارو در کودکان بر اساس وزن بدن محاسبه می‌شود تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود.

دومپریدون

دومپریدون برای افراد بالای ۱۲ سال کاربرد دارد. دوز معمول آن یک قرص ۱۰ میلی‌گرمی است که می‌توان تا سه بار در روز مصرف کرد. با این حال، مصرف دومپریدون برای کودکان زیر ۱۲ سال یا کسانی که وزن آن‌ها کمتر از ۳۵ کیلوگرم است، توصیه نمی‌شود و نیاز به صلاح‌دید پزشک دارد.

پروکلرپرازین

قرص پروکلرپرازین برای کودکان ۲ تا ۵ ساله تجویز می‌شود. دوز ابتدایی این دارو اغلب ۲.۵ میلی‌گرم است که باید ۲ تا ۳ بار در روز و فقط طبق نظر پزشک مصرف شود. برای کودکان زیر دو سال، مصرف این دارو تنها با تشخیص و نظارت پزشک امکان‌پذیر است.

پرومتازین

پرومتازین یکی از داروهای پرکاربرد در درمان حالت تهوع و استفراغ کودکان دو سال به بالا است. دوز دقیق این دارو باید طبق نظر پزشک و بر اساس وزن یا جثه کودک تنظیم شود. مقدار معمول آن حدود ۱.۱ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن یا بین ۱۲.۵ تا ۲۵ میلی‌گرم است که می‌توان هر ۴ تا ۶ ساعت در صورت نیاز تکرار کرد. مصرف پرومتازین در کودکان زیر دو سال تنها در صورت تجویز پزشک مجاز است.

ومیگان

قرص ومیگان دینه حاوی زنجبیل با خواص ضد تهوع و ضد التهابی است. هر قرص ومیگان شامل ۵۰۰ میلی‌گرم ریزوم زنجبیل است و به همین دلیل گاهی با نام ومیگان ۵۰۰ نیز شناخته می‌شود.

مصرف این قرص در کودکان بالای ۶ سال مجاز است و می‌توان از آن برای کنترل تهوع ناشی از سفر یا بیماری حرکت استفاده کرد. تحقیقات بالینی نشان داده‌اند که زنجبیل اثر ضد تهوع در کودکان تحت درمان با داروهای شیمی‌ درمانی دارد و در صورت تایید پزشک، می‌توان از قرص ومیگان برای کاهش علائم این گروه از کودکان بهره برد.

اندانسترون

یکی از بهترین قرص‌های ضد استفراغ برای کودکان، اندانسترون (Ondansetron) است. این دارو حاوی ماده فعال اندانسترون هیدروکلراید دی‌هیدرات است که به گروه داروهای ضد استفراغ (Anti-emetics) تعلق دارد. موارد استفاده از اندانسترون به شرح زیر است:

• پیشگیری از حالت تهوع و استفراغ ناشی از شیمی ‌درمانی یا پرتودرمانی سرطان در بزرگسالان
• پیشگیری از حالت تهوع و استفراغ پس از عمل جراحی در بزرگسالان
• پیشگیری از حالت تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی سرطان در کودکان و نوجوانان در بازه سنی ۶ ماه تا ۱۷ سال

بیشتر بخوانید: شربت اندانسترون چیست؟ ۴ کاربرد رایج + عوارض احتمالی 

در جدول زیر دوز مجاز اندانسترون برای کودکان تحت درمان سرطان آورده شده است.

بهترین شربت برای استفراغ کودکان

1. شربت متوکلوپرامید: شربت متوکلوپرامید با افزایش حرکات معده و روده، به هضم بهتر غذا کمک کرده و دفعات استفراغ در کودکان را کاهش می‌دهد. این دارو علاوه بر رفع حالت تهوع و استفراغ، در بهبود علائمی مانند بی‌اشتهایی و احساس سنگینی بعد از غذا نیز موثر است. قطره متوکلوپرامید نیز در دسترس است و بسته به سن و وزن کودک، مقدار مصرف آن باید توسط پزشک تعیین شود.
2. شربت اندانسترون : یکی از شناخته‌شده‌ترین داروها برای درمان استفراغ نوزادان و کودکان است. در مواردی که نوزاد قادر به مصرف خوراکی دارو نیست، پزشک ممکن است از تزریق وریدی آمپول اندانسترون استفاده کند. این دارو معمولاً برای درمان استفراغ شدید ناشی از گاستروآنتریت (عفونت دستگاه گوارش)، استفراغ پس از شیمی‌درمانی یا پس از جراحی تجویز می‌شود.
3. شربت دیفن ‌هیدرامین: در درمان برخی مشکلات گوارشی کودکان مانند تهوع و استفراغ کاربرد دارد و در کنار اثرات ضد استفراغ، خاصیت آنتی‌هیستامینی نیز دارد. با این حال، مصرف آن باید طبق نظر پزشک انجام شود تا از بروز عوارض جانبی احتمالی جلوگیری گردد.
4. شربت دمیترون: از داروهای رایج ضد تهوع و ضد استفراغ است که بیشتر برای کودکان و گاهی برای بزرگسالان تجویز می‌شود.

بیشتر بخوانید:  شربت دمیترون برای چیست - ۵ عوارض + دوز مصرف شربت برای کودکان

شربت‌های ضد استفراغ برای کودکان تحت درمان شیمی ‌درمانی و رادیوتراپی

از آن‌جایی که یکی از عوارض شیمی درمانی و رادیوتراپی، استفراغ و تهوع است؛ می‌توان از شربت‌های ضد استفراغ برای کودکانی که تحت درمان شیمی درمانی و رادیوتراپی هستند، استفاده کرد.

شربت Vomikind

شربت Vomikind یک داروی موثر برای کاهش حالت تهوع و استفراغ در کودکان است و عمدتاً برای استفراغ مرتبط با جراحی، شیمی‌درمانی، رادیوتراپی یا عفونت معده و روده تجویز می‌شود. همچنین می‌تواند به کنترل استفراغ ناشی از برخی داروها مانند مسکن‌ها کمک کند. این شربت را می‌توان قبل یا بعد از غذا مصرف کرد. برای کنترل استفراغ ناشی از شیمی ‌درمانی باید ۳۰ دقیقه قبل از عمل به کودک داده شود. برای رادیوتراپی یک تا ساعت قبل از جلسه و برای جراحی، از یک ساعت قبل.

اگر کودک دارو را ۳۰ دقیقه پس از مصرف استفراغ کرد، به او کمک کنید آرام شود و دوز را دوباره مصرف کند. در صورت نزدیک بودن نوبت بعدی، دوز اضافی ندهید.

عوارض جانبی شربت Vomikind معمولاً موقتی و شامل سردرد، یبوست، اسهال و خستگی هستند و با سازگاری بدن کودک کاهش می‌یابند. در صورت ادامه یا آزاردهنده شدن این علائم، با پزشک مشورت کنید.

شربت زوفر

شربت زوفر برای پیشگیری و کنترل تهوع و استفراغ ناشی از شیمی ‌درمانی و رادیوتراپی استفاده می‌شود و همچنین برای کنترل علائم قبل و بعد از جراحی نیز کاربرد دارد.

این دارو با مهار سروتونین، ماده شیمیایی مسئول تهوع و استفراغ عمل می‌کند. اندانسترون به گیرنده‌ای به نام ۵-HT۳ متصل می‌شود و از اتصال سروتونین به آن جلوگیری می‌کند، بنابراین از بروز تهوع و استفراغ جلوگیری می‌شود.

عوارض جانبی شربت زوفر شامل یبوست، احساس گرما و گرگرفتگی، سردرد، سکسکه و کاهش فشار خون می‌شود.

شربت امیگو ۲

شربت امیگو حاوی اندانسترون برای درمان و پیشگیری از تهوع و استفراغ ناشی از ناراحتی معده، جراحی، شیمی ‌درمانی یا پرتودرمانی در کودکان تجویز می‌شود. این دارو با مسدود کردن سروتونین در مغز و دستگاه گوارش، از بروز تهوع و استفراغ جلوگیری می‌کند.

عوارض جانبی شربت Emigo ممکن است شامل سردرد، یبوست، اسهال، خستگی، ضربان قلب نامنظم، لرز، دهان خشک، اضطراب و سرگیجه باشد. اگر کودک به دارو حساسیت دارد، مصرف آن ممنوع است و در صورت تداوم علائم باید با پزشک مشورت کنید.

شربت Periset

شربت Periset برای کاهش تهوع و استفراغ در کودکان تجویز می‌شود و عمدتاً در مواردی مانند جراحی، شیمی ‌درمانی، رادیوتراپی و عفونت معده و روده کاربرد دارد. همچنین می‌تواند استفراغ ناشی از داروهایی مانند مسکن‌ها را کاهش دهد.

• زمان مصرف: ۳۰ دقیقه قبل از شیمی ‌درمانی، قبل یا بعد از غذا بسته به شرایط کودک.
• در صورت استفراغ دارو پس از مصرف، دوز را تکرار کنید، اما اگر نوبت بعدی نزدیک است، دوز اضافی ندهید.

عوارض جانبی شربت Periset معمولاً موقتی و شامل سردرد، یبوست، اسهال و خستگی هستند و با سازگاری بدن کودک کاهش می‌یابند. در صورت تداوم یا شدت عوارض، با پزشک مشورت کنید.

قرص ضد تهوع ماشین برای کودکان

تهوع ماشین یا بیماری سفر اغلب به‌خاطر نشستن در ماشین، قطار، هواپیما، قایق یا کشتی رخ می‌دهد. هر کسی ممکن است دچار این حالت شود اما این مشکل بیشتر در کودکان دیده می‌شود. تهوع ماشین یا بیماری سفر اغلب در کودکان زیر ۱۲ سال رخ می‌دهد و علائم آن شامل تهوع، عرق کردن، سردرد و استفراغ است. برای درمان این مشکل، استفاده از قرص دیمن هیدرینات توصیه می‌شود که بهبود علائم ماشین گرفتگی در کودک کمک می‌کند. البته مصرف آن برای کودکان زیر ۲ سال فقط باید با تجویز پزشک انجام شود.

درمان استفراغ ویروسی در کودکان

استفراغ ویروسی در کودکان معمولاً به دلیل گاستروآنتریت ویروسی رخ می‌دهد که طی ۱ تا ۲ روز بهبود می‌یابد اما اسهال ممکن است برای مدت طولانی‌تری ادامه داشته باشد. در ادامه چند توصیه برای مراقبت از نوزادان یا کودکان بالای ۶ ماه که به دلیل گاستروآنتریت (عفونت ویروسی معده و روده) دچار استفراغ شده‌اند، آورده شده است:

برای نوزادان شیرخوار:

• نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند باید همچنان شیر مادر دریافت کنند اما در مقدار کوتاه‌تر و دفعات بیشتر.
• بعد از هر بار استفراغ، مجدداً به نوزاد شیر دهید.
• در ۱۲ ساعت اول، می‌توانید علاوه بر شیر، محلول او آر اس (ORS) یا مقداری آب نیز به او بدهید.

برای نوزادان که با شیر خشک تغذیه می‌شوند:

• در ۱۲ ساعت اول، به جای شیر خشک معمول، باید محلول او آر اس (ORS) یا آب داده شود.
• پس از آن، می‌توان شیر خشک معمول را در حجم‌های کم و با فواصل کوتاه‌تر از حالت عادی دوباره شروع کرد.
• بعد از هر بار استفراغ، حتماً به نوزاد مایعات بدهید.
• اطمینان حاصل کنید که نوزاد استراحت کافی دارد.

برای کودکان بزرگ‌تر:

• به کودک هر ۱۵ دقیقه یک‌بار مقدار کمی مایع شفاف بدهید تا بدنش آب از دست ندهد.
• استفاده از محلول او آر اس (ORS) برای هر کودکی که دچار اسهال یا استفراغ مکرر است، به‌شدت توصیه می‌شود.
• از دادن نوشیدنی‌های ورزشی، لیموناد یا شربت‌های شیرین به کودک خودداری کنید زیرا ممکن است اسهال و کم‌آبی بدن را بدتر کنند.
• اگر کودک تمایلی به خوردن غذای جامد ندارد، نگران نباشید؛ تا ۱ یا ۲ روز نخوردن غذا اشکالی ندارد، به شرطی که مایعات کافی مصرف کند.
• وقتی حال کودک بهتر شد، می‌توانید غذاهای ساده و سبک را به‌تدریج شروع کنید.
• مطمئن شوید که کودک استراحت کافی دارد.
• تا زمانی که کودک حداقل ۲۴ ساعت اسهال نداشته باشد، او را به مهدکودک یا مدرسه نفرستید.

برای درمان استفراغ ویروسی در کودکان، پزشک باید داروی مناسب را تجویز کند. بنابراین خودسرانه از هیچ دارویی استفاده نکنید.

آیا می‌توان از استفراغ در کودکان جلوگیری کرد؟

گاستروآنتریت شایع‌ترین علت استفراغ در کودکان است. این بیماری بسیار واگیردار بوده و به‌راحتی بین کودکان منتقل می‌شود. برای کمک به جلوگیری از گسترش گاستروآنتریت می‌توانید:

• دست‌های خود را مرتب بشویید، مخصوصاً قبل از آماده‌سازی غذا و بعد از استفاده از توالت یا تعویض پوشک.
• رعایت بهداشت و ایمنی غذایی.
• هنگام تمیز کردن اسهال یا استفراغ کودک، دستکش بپوشید و آن‌ها را قبل از دور ریختن در کیسه پلاستیکی بگذارید و محکم ببندید.
• تا زمانی که کودک حداقل ۲۴ ساعت استفراغ نکرده است، او را از مهد، مدرسه یا محیط‌های گروهی دور نگه دارید.
• اگر کودک شما پس از خوردن غذاهای خاص دچار استفراغ می‌شود، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.

همچنین واکسیناسیون برای پیشگیری از برخی علل استفراغ در کودکان، مانند روتاویروس یا مننژیت را در نظر بگیرید.

سخن پایانی

استفراغ در کودکان معمولاً یک علامت گذرا و ناشی از بیماری‌های شایع مانند گاستروآنتریت ویروسی است اما در برخی موارد می‌تواند نشانه شرایط جدی‌تر باشد که نیازمند مراقبت پزشکی است. درمان مناسب استفراغ شامل تامین مایعات کافی، مراقبت از کودک، شناسایی علت و در صورت نیاز استفاده از داروهای ضد تهوع است. والدین باید از داروهای مناسب برای گروه سنی کودک استفاده کنند و مصرف خودسرانه دارو را اجتناب نمایند. رعایت بهداشت، پیشگیری از عفونت و واکسیناسیون نیز نقش مهمی در کاهش خطر بروز استفراغ در کودکان دارد و می‌تواند سلامت و رفاه آن‌ها را تضمین کند.