اکو از قلب جنین چگونه انجام می‌شود؟

اکو از قلب جنین (که به آن اکوکاردیوگرافی جنینی نیز گفته می‌شود) یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی است که به منظور بررسی ساختار و عملکرد قلب جنین در دوران بارداری انجام می‌شود. این بررسی به پزشکان این امکان را می‌دهد که از سلامت قلبی جنین مطمئن شوند و به شناسایی مشکلات قلبی مادرزادی و دیگر ناهنجاری‌های ساختاری قبل از تولد کمک کند. در این مقاله، به بررسی فرآیند اکو از قلب جنین، نحوه انجام آن، نحوه اعلام نتایج و همچنین تفاوت آن با نوار قلب خواهیم پرداخت.

اکو قلب جنین چیست؟

مهمترین روشی که پزشک متخصص می‌تواند سلامت کلی جنین را سنجیده و ارزیابی کند اکو قلب جنین است. چرا که به کمک این اکو متخصص می‌تواند در صورت بروز هر گونه مشکل و بیماری مادرزادی در جنین آن را به سرعت تشخیص داده و اقدامات پیشگیرانه و درمانی لازم را انجام دهد. برای اینکار دستگاه مخصوصی به ماد‌ر می‌شود و پزشک می‌تواند از طریق پژواک قلب جنین ساختار این عضو حیاتی و به طور کلی سلامت عمومی او را با دقت بررسی کند. بهترین زمان برای اکوی قلب جنین در سه ماهه دوم بارداری است.

اکوکاردیوگرافی جنینی یک تکنیک تصویربرداری است که از امواج صوتی با فرکانس‌های بالا برای تولید تصاویری از قلب جنین استفاده می‌کند. این روش به پزشکان کمک می‌کند تا به بررسی اندازه، شکل و عملکرد قلب جنین بپردازند و ناهنجاری‌های موجود را شناسایی کنند. اکو جنینی معمولاً در دوران بارداری بین هفته‌های ۱۸ تا ۲۲ انجام می‌شود اما در برخی موارد خاص، ممکن است زودتر یا دیرتر نیز انجام شود.

این آزمایش معمولا توسط متخصص سونوگرافی آموزش دیده انجام می‌شود و تصاویر آن توسط متخصص قلب و عروق (یا فوق تخصص بیماری‌های قلبی مادرزادی) تفسیر می‌شود. برخی از متخصصان زنان و زایمان نیز اکو قلب جنین را انجام می‌دهند. انجام اکوی قلب در مطب پزشک متخصص زنان و زایمان در چکاپ‌های ماهیانه، برای زنانی که سابقه بیماری قلبی ندارند، کافیست. اما اگر مادر از لحاظ بیماری‌های قلب و عروق پر خطر شناخته شود، این آزمایش باید توسط متخصص قلب و عروق با زمینه بیماری‌های مادرزادی انجام شود.

مادر باردار معمولاً به یک مکان آرام و راحت هدایت می‌شود. از وی خواسته می‌شود که در حالت درازکش (معمولاً به پهلو) قرار گیرد. پزشک یک ژل مخصوص بر روی شکم مادر می‌مالد تا امواج صوتی بهتر منتقل شوند. این ژل معمولاً بی‌خطر و بدون درد است.  یک دستگاه پروب (مبدل) بر روی ناحیه شکم قرار می‌گیرد. این پروب امواج صوتی را ارسال و دریافت می‌کند و بر اساس بازتاب این امواج، تصاویری از قلب جنین ایجاد می‌کند. تصاویر گرفته شده بر روی مانیتور مشاهده و تحلیل می‌شوند. با توجه به معیارهای مختلف، پزشک می‌تواند وضعیت قلبی جنین را ارزیابی کند.

فوق تخصص قلب جنین و کودکان، دکتر سیدحسن شریفی

جهت مشاوره فرم زیر را پر کنید تا با شما تماس بگیریم

Drsharifi۵۲

۲۶۴۰۷۵۹۱

۰۹۳۹۴۸۱۱۱۳۸

آدرس: خیابان شریعتی، دستگردی(ظفر)، خیابان آقازاده فرد(اطلسی)، خیابان پانزدهم، پلاک۲۴، ساختمان موژان، واحد ۳

اکو قلب جنین چه کاربردهایی دارد؟

نتایج به دست آمده از اکو قلب می‌تواند متخصص را در انتخاب روش مناسب زایمان و مراقبت‌های پس از آن به خوبی راهنمایی کند. همچنین در مواردی که در ادامه توضیح داده می‌شود نیز موثر است:

تشخیص خطر سقط جنین

یکی از مهمترین دغدغه‌های مادر و پزشک طی دوران بارداری مراقبت از جنین در برابر مشکلات منجر به سقط است. از جمله روش‌های مطمئن که پزشک را به موقع از هر گونه خطر منجر به سقط جنین اگاه می‌کند کاردیوگرافی جنین است. با معاینه قلب جنین در صورت وجود مشکل و خطر بالا و احتمال سقط او، پزشک متخصص به موقع مطلع شده و احتمال سقط را با اقدامات پیشگیرانه کاهش می‌دهد.

تسهیل بارداری

هر چقدر پزشکی که مادر را در دوران بارداری‌اش تحت نظر دارد اطلاعات دقیقتری از نوزاد و مادر داشته باشد برای زایمان راحت و مراقبت از سلامتی‌ او دستش بازتر است. با اکوی قلب اطلاعاتی به دست می‌آید که به پزشک متخصص ذهنیت مناسبی در مورد وضعیت و اندازه رحم و همچنین موقعیت کودک می‌دهد. این اطلاعات به برنامه ریزی مناسب برای مادر و جنین در طول بارداری کمک شایانی به پزشک می‌کند.

اکو قلب جنین با چه روش‌هایی انجام می‌شود؟

به طور کلی، اکو قلب جنین دارای روش‌های مختلفی است که بسته به صلاح دید پزشک، تجویز می‌شوند. روش های آن عبارت است از:

اکوکاردیوگرافی ترانس واژینال

در این روش تکنسین پروب را وارد واژن کرده و امواج صوتی را بر روی نمایشگر تبدیل تصویر می‌کند و به این ترتیب قلب کودک و میزان سلامت آن رصد می‌شود. اکوکاردیوگرافی واژینال تصویر واضحی از قلب جنین ارائه می‌کند و در مراحل اولیه بارداری انجام می‌شود. در این روش تصاویر با وضوح بیشتری از طریق دستگاه کوچکی که وارد واژن شده است وضعیت جنین را نمایش می‌دهند.

اکوکاردیوگرافی داپلر

در روش داپلر قلب با امواج فراصوت معاینه می‌شود و از طریق این امواج فرکانس بالا تصویر قلب نمایش داده می‌شود. در اکوکاردیوگرافی با فناوری داپلر جریان و مسیر خون بازسازی و مشخص می‌شود.

سونوگرافی شکمی

سونوگرافی شکمی رایج‌ترین نوع سونوگرافی برای ارزیابی سلامت قلب کودک است. در این روش ژلی روی شکم مادر را پوشانده و پروب اوترالسوند توسط اوپراتور به آرامی روی شکم او حرکت می‌کند و به ترتیب تصاویر جنین روی مانیتور نمایش داده می‌شود. این روش بدون درد برای مادر و بدون آسیب برای جنین است. مدت زمان سونوگرافی شکمی وابسته به ساختار قلب جنین بین 45 دقیقه تا دو ساعت به زمان نیاز دارد.

 

 

مراقبت‌های قبل از اکو قلب جنین

بر خلاف سونوگرافی‌های معمول، داشتن مثانه پر برای اکو قلب جنین لازم نیست. اما داشتن اطلاعات و مدارک کافی لازم است و خوب است که این موارد را پیش از مراجعه به مرکز سونوگرافی بدانید:

• حتماً از دلیل مراجعه خود به مرکز سونوگرافی مطلع باشید

• حتما از هدف پزشک به منظور ارجاع شما به سونوگرافی مطلع باشید

• حتماً کلیه مدارک پزشکی خود را به همراه داشته باشید.

• حتما برای برنامه ریزی کارهایی که قبل و بعد از جلسه سونوگرافی دارید زمان کافی را در نظر بگیرید.

• در جریان باشید که بنا به شرایط نوزاد ممکن است این جلسه بین سی دقیقه تا دو ساعت زمان ببرد.

• در صورتی که فرزند دیگری دارید بهتر است آن‌ها را نزد کسی بسپارید و از آوردنشان خودداری کنید.

انجام اکو قلب جنین در چه شرایطی ضروری است؟

انجام این آزمایش برای همه زنان در طول بارداری لازم نیست. سونوگرافی‌های منظم در طول بارداری، مادر را از تشکیل کامل قلب و کارکرد صحیح آن مطمئن می‌کند و نیازی به انجام اکو قلب جنین نیست.
اما انجام این آزمایش در شرایطی لازم می‌شود؛ این شرایط عبارتند از:

• اگر دیگر فرزندان شما با نقص قلبی مادرزادی متولد شده‌اند.

• مسابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی مادرزادی وجود داشته باشد.

• یک اختلال کروموزومی یا ژنتیکی در جنین تشخیص داده شود.

• اگر مادر داروی خاصی را مصرف کرده باشد که باعث نقص مادرزادی در جنین می‌شود، مانند دارو‌های ضد انعقاد خون یا درمان آکنه

• اگر مادر در دوران بارداری سوء مصرف الکل یا مواد مخدر داشته باشد.

• اگر مادر مبتلا به دیابت، لوپوس، فنیلکتونوری یا بیماری بافت همبند باشد.

• اگر مادر در دوران بارداری به سرخجه مبتلا شود.

• در سونوگرافی اختلالات احتمالی قلب دیده شود.

• در سونوگرافی سایر ناهنجاری‌های مادرزادی، مانند نارسایی کلیه، مغز یا استخوان، دیده شود.

به خاطر داشته باشید که اکو قلب جنین معمولا در سه ماهه دوم بارداری، در حدود هفته‌های ۱۸ تا ۲۴ بارداری انجام می‌شود.

نتیجه اکو را چگونه اعلام می‌کنند؟

نتیجه اکو قلب جنین با توجه به سن حاملگی، تشخیص بیماری و کیفیت تصاویر ارائه می‌شود. در صورت مشاهده نقصی در جواب اکو توسط پزشکتان به متخصص قلب و عروق ارجاع داده می‌شوید. ضمن این که ممکن است پزشک شما با وجود طبیعی بودن نتایج به دست آمده به منظور کسب اطمینان بیشتر  شما را برای انجام اکو مجدد ارجاع دهد. لازم به تاکید است بروز برخی بیماری‌های خود ایمنی در مادر نیز موجب تکرار اکو خواهد شد.

نتایج اکوکاردیوگرافی جنینی معمولاً به صورت فوری در حین جلسه تجزیه و تحلیل و تفسیر می‌شود. پزشک می‌تواند به مادر اطلاعاتی درباره سلامت قلب جنین، اندازه و شکل قلب، و همچنین وجود هرگونه ناهنجاری ارائه دهد. اگر مشکلاتی شناسایی شود، پزشک ممکن است مشاوره‌های بیشتری را به مادر توصیه کند و در صورت نیاز، آزمایشات بیشتری نیز انجام دهد.

تفاوت اکوی قلب جنین با نوار قلب جنین چیست؟‌

برای اینکه پزشک از نظم و تعداد ضربان قلب جنین مطمئن شود مادر را برای گرفتن نوار قلب ارجاع می‌دهد اما برای کسب اطلاعات درباره ساختار قلب، دریچه‌ها و عروق آن و بررسی سلامت این عضو حساس جنین درخواست اکوی قلب جنین را می‌دهد. اکو قلب جنین بر اساس امواج صوتی بررسی می‌کند و به شناسایی مشکلات قلبی مادرزادی کمک خواهد کرد.

سایر آزمایش‌های مورد نیاز در قلب جنین

سایر آزمایش‌ها و مشاوره‌هایی که در صورت وجود نقص در قلب جنین مورد نیاز است، شامل موارد زیر هستند:

• سونوگرافی جنین با کیفیت بالا: یک سونوگرافی دقیق از تمامی اندام جنین برای پیگیری رشد جنین، نظارت بر سلامت جنین و ارزیابی کامل اندام‌ها برای آگاهی از اختلالات احتمالی در دیگر اعضای بدن جنین است.

• MRI جنین: این تست که امروزه به طور گسترده انجام می‌شود، اطلاعات اضافی در مورد سلامت عمومی جنین و مشکلات مربوط به اندام‌های مختلف او می‌دهد.

• تست آمنیوسنتز: این تست برای تعیین اختلالات کروموزومی و ژنتیکی و نقایص خاص است. تست آمنیوسنتز شامل قرار دادن یک سوزن از راه دیواره شکم و رحم به کیسه آمنیوتیک برای کشیدن یک نمونه از مایع آمنیوتیک و انجام آزمایش روی آن است.

• مشاوره ژنتیکی: مشاوران ژنتیک احتمال ابتلا به سندرم‌های ژنتیکی و سایر اختلالات احتمالی در اعضای بدن را بر اساس اکو قلب جنین و سایر یافته‌ها محاسبه می‌کنند.

• مشاوره زنان و زایمان: متخصص زنان و زایمان درباره مدیریت حاملگی و گزینه‌های موجود برای تصمیم گیری درباره ادامه حاملگی و برنامه ریزی نحوه تولد نوزاد، به شما مشاوره می‌دهد.

• مشاوره پرستاری: کسی که با بیماری قلبی در کودکان آشناست و می‌تواند اطلاعات مفیدی در مورد مراقبت از کودک با بیماری قلبی مادرزادی به شما ارائه دهد.

• مشاوره تخصصی: بسته به تشخیص بیماری جنین ممکن است به سایر متخصصین شامل جراحان عمومی، جراحان اعصاب، جراحان ارتوپد و اورولوژیست‌ها مراجعه کنید.

نکته آخر

آگاهی از مشکل احتمالی قلب جنین پیش از تولد، به خانواده فرصت می‌دهد تا خود را از لحاظ روانی برای رویارویی با این مشکل آماده کنند. هم چنین تیم پزشکی متشکل از متخصصان قلب و عروق، مشاوران ژنتیک، متخصص زنان و زایمان، متخصص کودکان و پرستاران با آمادگی کامل در لحظه تولد، نهایت همکاری را با خانواده و نوزاد بیمار خواهند داشت.

فوق تخصص قلب جنین و کودکان، دکتر سیدحسن شریفی

جهت مشاوره فرم زیر را پر کنید تا با شما تماس بگیریم

Drsharifi۵۲

۲۶۴۰۷۵۹۱

۰۹۳۹۴۸۱۱۱۳۸

آدرس: خیابان شریعتی، دستگردی(ظفر)، خیابان آقازاده فرد(اطلسی)، خیابان پانزدهم، پلاک۲۴، ساختمان موژان، واحد ۳