دندان درآوردن نوزاد، علائم و مراقبت ها

برای همه‌ی مادرانی که اولین فرزندشان را در آغوش می‌گیرند این سوال پیش می‌آید: «کِی بچه دندون درمیاره؟». این یکی از رشدهای فیزیکی بچه است که در ادامه راجع به دندان در آوردن نوزاد، کمک به دندان در آوردن نوزاد و آرام کردن نوزاد چند مطلب می‌خوانیم.
احساس می‌کنید در لثه نوزادتان جای دندان را حس می‌کنید؟ منتظر شوید تا دندان‌های کوچک جذابش بیرون بیایند. این اتفاق چندان برای نوزادتان جالب نیست و احتمالا درد زیادی را متحمل می‌شود.
دندان در آوردن مانند چهار دست و پا رفتن، راه رفتن و حرف زدن یکی از نقاط عطف رشد نوزاد است. دندان در آوردن نوزاد نشان می‌دهد که رشد فرزند شما در مسیر درستی قرار دارد. دندان‌ها اجازه می‌دهند تا نوزاد بتواند غذا بخورد، بتواند رژیم غذایی‌اش را از شیر شما به چیزهای دیگر مقوی انتقال دهد. بدون آن‌ها مجبور است تا پایان عمر چیزهای مایع بخورد. با این دندان‌ها می‌توانند گوشت را پاره کنند، آلو بجوند و لوبیاها را جویده و آماده قورت دادن کنند. دندان در آوردن اثری غیرمستقیم در وزن گرفتن فرزندتان، قوی شدن سیستم امنیتی بدن و همچنین رشد و تقویت استخوان و مغز نوزاد دارد.
همچنین دندان در آوردن نوزاد می‌تواند باعث تقویت توانایی صحبت کردن فرزندتان شود. هر چه دندان‌های نوزاد زیادتر شوند اون می‌تواند جویدن و گاز گرفتن بافت‌های جدیدتر غذایی را امتحان کند. این جویدن و گاز گرفتن بعدا می‌تواند ماهیچه‌های فک، زبان، گونه و لب‌ها را قوی‌تر کند؛ چیزی که برای بهتر صحبت کردن استفاده می‌شود و همچنین صداهای ف، ث و ش نیز با کمک دندان‌ها ادا می‌شوند.

بیشتر نوزادان اولین دندانشان را بین ۴ تا ۶ ماهگی در می‌آورند. برای بعضی نوزادان زودتر از این زمان و برای بعضی دیگر دیرتر این اتفاق می‌افتد. این‌که دندان نوزاد چه زمانی در می‌آید هیچ ربطی به هوش او ندارد. دندان در آوردن نوزاد کاملا مربوط به تاریخچه‌ی خانوادگی است و به چیز دیگری مربوط نیست. معمولا دو دندان جلویی فک پایین زودتر در می‌آیند و بعد از آن دو دندان جلویی بالایی. البته ممکن است این ترتیب به هم بخورد اما نگران نباشید. همه‌چیز کاملا طبیعی است. تا سه سالگی احتمالا همه‌ی دندان‌های شیری بیرون آمده‌اند.
بیشتر بچه‌ها تا ۱۸ ماهگی دندان اولشان بیرون آمده است و این اتفاق طبیعی است، اما اگر هیچ دندانی تا این زمان مشاهده نکردید بهتر است به پزشک مراجعه کنید. در بعضی موارد خاص ممکن است یک شرایط پزشکی خاص باعث رشد نکردن دندان‌ها شده باشد.

چطور متوجه شوم که نوزادم در حال دندان در آوردن است؟ همه علائم دندان در آوردن ندارند اما آن‌ها که دارند ممکن است برای چند مروارید کوچک در دهانشان حسابی اذیت شوند. از نشانه‌های دندان در آوردن ریزش بی‌اختیار بزاق است که ممکن است کمی چانه یا صورت را قرمز کند. ورم لثه و حساسیت بیش از حد آن، کج خلقی، گاز گرفتن و مشکل خوابیدن نیز از نشانه‌های دندان در آوردن نوزاد هستند.
ممکن است نوزاد کمی تب کند که از التهاب لثه ناشی می‌شود. اگر این تب با آب بینی، اسهال یا هر نشانه‌ی عجیب دیگری همراه شد با پزشک کودکتان تماس بگیرید. سوراخی که برای بیرون آمدن دندان ایجاد می‌شود می‌تواند راه را برای ورود بیماری‌ها به بدن هموار کند. ممکن است این اتفاق حین تعویض پوشک پیش بیاید.

شما می‌توانید چند کار برای آرام کردن فرزندتان در این دوران انجام دهید. چیزهای سرد می‌توانند لثه را کمی بی‌حس کنند. پیشنهاد ما البته چیزی «خنک» است و نه چیزی یخ‌زده. یک تکه پارچه‌ی تمیز خیس شده، یا اسباب‌بازی‌ای که با دادن آن به نوزاد مشکلی ندارید. البته مراقب باشید که اسباب‌بازی حتما مناسب سن فرزندتان باشد؛ مواد پلاستیکی خطرناک نداشته باشد و کثیف نباشد. اگر از پارچه استفاده می‌کنید چند تکه را آماده دم دست داشته باشید تا هر موقع نیاز شد استفاده کنید.
ماساژ دادن لثه‌ها با یک انگشت تمیز یا دادن یک غذای خنک(مانند تکه‌های میوه که در یخچال بوده‌اند) هم می‌تواند درد را کاهش دهد. اگر چیزی کمک نمی‌کند با پزشکتان تماس بگیرید تا در صورت نیاز برای فرزند شما استامینوفن یا ایبوپروفن تجویز کند. به هیچ‌وجه به صورت سر خود چیزی به نوزاد ندهید. از آسپرین استفاده نکنید چرا که ممکن است باعث سندروم ری شود. بیماری خطرناکی که بسیار نادر اما کشنده است.
بهتر است از دندانی استفاده نکنید. ممکن است دندان فرزند شما آن را سوراخ کند و مقداری از مواد سازنده‌ی دندانی وارد بدن فرزندتان شود. همچنین از ژل‌های دندانی استفاده نکنید. بعضی از این مواد تحت تایید سازمان دارویی نیستند و ممکن است برای نوزاد سمی باشند. معمولا وقتی دندان از لثه بیرون می‌آید این علائم و نشانه‌ها از بین می‌روند.

نوزادان نابالغ یا نوزادانی که کمتر از حد معمول وزن دارند ممکن است کمی دیرتر دندان در بیاورند. اگر فرزند شما تا تولد یک سالگی‌اش هیچ دندانی در نیاورده است با پزشک کودکتان صحبت کنید. اگر احساس کردید فرزندتان در حال دندان در آوردن است لثه‌ی او را لمس کنید تا مطمئن شوید. اگر نشانه‌های زیر را دیدید به پزشک مراجعه کنید:
-تب بالا، اسهال، استفراغ
-اگر لثه‌ها به جای صورتی، قرمز یا آبی به نظر می‌آیند(معمولا یک کیست باعث این اتفاق می‌شود و این کیست‌ها خوش‌خیم هستند)
-اگر جای زخم بر روی لثه ایجاد شده است