تلویزیون دیدن کودکان، باعث خشونت در آن ها می شود؟

آیا تلویزیون چشم کودک را به‌سوی دنیا باز می‌کند یا موجب پدید آمدن اختلالاتی در کودک می‌شود؟ به‌ عقیدۀ بسیاری از کارشناسان، مفید یا مضر بودن تلویزیون به‌برنامه‌ای که پخش می‌شود و سن کودک بستگی دارد.
متاسفانه تصوری که والدین از تاثیر تلویزیون روی ذهن کودکان دارند، تصور درستی نیست. تحقیقات کارشناسان دانشگاه واشنگتن نشان داده است که تماشای بیش از حد تلویزیون پیش از سه سالگی، موجب پدید آمدن رفتارهای تهاجمی و منفی کاری کودکان می‌شود.
گرچه بسیاری از والدین ادعا می‌کنند که مراقب برنامه‌هایی که کودکانشان می‌بینند هستند ولی در ۶۸ درصد موارد آنها کودک را جلوی تلویزیون تنها می‌گذارند و برنامه‌ها را کنترل نمیکنند.
به‌عقیدۀ پزشکان، دستگاه بینایی نوزادان سه ماهه هنوز تکمیل نشده است. پس تلویزیون تصاویری را به‌کودک نشان می‌دهد که او قادر به‌تشخیص کامل انها نیست. فقط صدا و حرکات تند تصاویر، توجه او را جلب می‌کند.
موضوعی که بیش از هر چیز کارشناسان را نگران می‌کند، عادت کردن کودکان از سنین پایین به‌تلویزیون و منزوی شدن آنها در آینده است. در حقیقت، برنامه‌های تلویزیون، مانع اصلی اجتماعی شدن کودکان است.
شایان ذکر است که برنامه‌های کودکان برای افراد بالای چهار سال تهیه شده است. والدین باید با هوشیاری کامل وظیفۀ آموزشی را به‌عهدۀ تلویزیون نگذارند. هزاران راه وجود دارد که به‌دور از صفحۀ کوچک تلویزیون بتوان دنیای بزرگ را به کودکان نشان داد.

درک کودکان از تلویزیون
کودکان زیر ۵ سال نمی‌توانند بین انواع اطلاعات قابل دسترس در تلویزیون، تفاوت قائل شوند. آنها در این دوره تخیلی قوی دارند. بنابراین، تلویزیون برای آنها در این سن یک واقعیت است و حوادث نمایشی در تلویزیون به‌اندازۀ مشکلات واقعی ترسناک هستند.
در هفت سالگی بچه‌ها خواهند توانست واقعیت را از مسائل غیرواقعی تشخیص دهند. بچه‌ها پیش از دبستان باور می‌کنند که بازیگران تلویزیونی به‌زندگی و احساسات خود، همانند آنچه در خلال مسیر فیلم نشان داده می‌شود، ادامه میدهند.
بچه‌های زیر سه سال مجذوب برنامه‌های تخیلی تلویزیون می‌شوند، اما آنها نمی‌توانند بین سکانس قبلی و بعدی ارتباط برقرار کنند، به‌همین علت تکنیک‌هایی مانند فلاش‌بک و داستانهای متعدد هیچ احساسی در آنها ایجاد نمی‌کند.

تلویزیون و تاثیر آن در خشونت کودکان
بسیاری از کودکان رفتارهای خشونت‌آمیز را از فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیون یاد می‌گیرند. اگر فرزندان شما به‌سن و سالی رسیده‌اند که می‌توانند این موضوع‌ها را درک کنند، بهتر است با آنها در این خصوص صحبت کنید.
باتوجه به‌محتوای فیلم‌ها، این نکته را ارزیابی کنید که فرزندان شما تا چه حد از جزئیات ماجراهای یک برنامه تاثیر می‌پذیرند. فرزندان خود را تشویق کنید تا برداشت خود را توضیح دهند و به‌اندوه، هراس و نگرانیهای آنها بها دهید.

چرا بچه‌ها خشونت می‌کنند؟
در بسیاری از فیلم‌ها، خشونت با جزئیات به‌تصویر کشیده می‌شود. وقتی کودکان تا این اندازه در معرض خشونت قرار می‌گیرند، تدریجاً به‌این باور می‌رسند که خشونت معمول و پذیرفتنی است.
حتی بعضی از کودکان به‌این نتیجه می‌رسند که خشونت برای حل مسائل و برطرف کردن تعارض و اختلاف، روش بسیار مناسبی است. این امر به‌ویژه در مواردی که شخصیت محبوب فیلم مرتکب خشونت می‌شود و خشونت نتایج و پیامد بدی به‌دنبال ندارد، بیشتر دیده می‌شود.
خشونتی که در رسانه‌ها به‌تصویر کشیده می‌شود، روی همۀ کودکان به‌یک شکل تاثیر نمی‌گذارد. بعضی از کودکان انعطاف بیشتری دارند و برخی آسیب‌پذیرترند. بعضی از کودکان راحت‌تر و وسیع‌تر تحت تاثیر خشونت رسانه‌ها قرار می‌گیرند، زیرا در خانه شاهد خشونت خانگی‌اند یا خود قربانی خشونت بوده‌اند.

رفتار والدین در برابر خشونت کودکان
قبل از اینکه کودکتان فیلمی تماشا کند، محتوای آن فیلم را بررسی کنید. اگر از محتوای یک برنامۀ تلویزیونی مطمئن نیستید، همراه با فرزند خود آن را تماشا کنید. اگر برنامۀ خشونت‌آمیزی نمایش می‌دهد، کانال تلویزیون را عوض کنید.
به علایم هشداردهنده در کودک توجه نشان دهید. کودکانی که پیوسته تهدید به خشونت می‌کنند، اغلب مرتکب خشونت می‌شوند. تهدیدها ممکن است کلامی یا غیر کلامی باشد. بعضی از بچه‌ها تصاویز خشونت‌آمیز می‌کشند. خشونت در مدرسه، مشاهدۀ خشونت در برنامه‌های تلویزیونی، حوادث و تصادفات رانندگی و حوادث طبیعی مثل زلزله، سیل و ... بروز خشونت در کودکان را تقویت می‌کند. در زمینۀ تماشای تلویزیون به نکات زیر توجه کنید:
- شما به عنوان الگو باید وقت کمی را برای تلویزیون صرف کنید.
- از تلویزیون به عنوان پاداش استفاده نکنید.
- از خوردن غذا جلوی تلویزیون خودداری کنید.
- تلویزیون را همراه کودک تماشا کنید.
- برای تماشای تلویزیون برنامه‌ریزی کنید.
- برنامه‌هایی که شما دوست دارید با کودک تماشا کنید را در برنامه‌های کودک بنویسید. به یاد داشته باشید: وقتی برنامه‌ای برچسب برنامۀ کودک دارد به این معنا نیست که عاری از خشونت است. نگذارید کودک بدون شناخت، تمام برنامه‌ها را تماشا کند.
- موقعی که برنامه تمام می‌شود تلویزیون را خاموش کنید. این به بچۀ شما می‌گوید که اکنون زمان فعالیت دیگری است.
- کودک را از خبرهایی که بر خشونت‌های روزانه متمرکز است، دور کنید.