دادن چای به کودک، مفید یا مضر؟

چای یکی از نوشیدنی‌های رایج ما ایرانیان است و سال‌هاست که در اغلب خانه‌ها استفاده می‌شود. به همین علت یکی از سوالات رایج مادرهای جوان این است که آیا نوزاد یا کودک خردسال می‌تواند چای بنوشد؟ آیا نوشیدن چای می‌تواند سلامتی کودک را به خطر بیندازد؟

دادن چای به کودک برای سلامتی او خطرناک است؟
اغلب پزشکان توصیه می‌کنند از چای سبز یا دمنوش‌های گیاهی به جای چای سیاه یا همان چای سنتی برای کودک استفاده شود. چای سبز حاوی ماده‌ای به نام کتچین (catechins) است که می‌تواند کودک را در مقابل بیماری‌های عفونی محافظت کرده و به سلامت قبل او کمک کند. به طور کلی هنوز خطرات چای برای سلامتی کودک اثبات نشده است اما توصیه می‌شود برای دادن چای به کودک آن را رقیق و در مقادیر کم استفاده کنید.
اغلب کودکان و بزرگسالان عادت دارند برای خوردن چای از قند یا شکر استفاده کنند، کودکانی که در روز بیش از ۳۵۰ میلی لیتر چای شیرین مصرف کنند احتمال اینکه دچار چاقی و افزایش وزن شوند ۶۰ درصد بیش از سایرین است.
چای سیاه یا همان سنتی حاوی کافئین است، کافئین باعث افزایش دفع آب می‌شود و بدن را در معرض دی‌هیدراته شدن یا کم آبی قرار می‌دهد. ضمنا کافئین می‌تواند ساعت خواب کودک را دچار تغییر کند و احتمال شب ادراری کودک را افزایش دهد. علاوه بر این مصرف چای مانع جذب آهن هم می‌شود و احتمال کمبود آهن را در کودکان افزایش می‌دهد. بنابراین بهتر است قبل از دادن چای به کودک با پزشک متخصص مشورت کنید.

از چه سنی می‌توانیم به کودک چای دهیم؟
توصیه می‌شود برای بچه‌های کودچکتر حتما از چای‌های بدون کافئین استفاده شود. در واقع چای‌های کافئین دار سنتی یا همان چای سیاه بعد از ۱۲ یا ۱۳ سالگی می‌تواند به کودک داده شود. در سنین ۴ تا ۵ سالگی باید از چای بدون کافئین، رقیق استفاده شود دقت کنید نباید چای بیش از اندازه داغ باشد.

کدام چای برای کودک مناسب است؟
انواع و اقسام چای‌های مختلف و دمنوش‌های گیاهی در بازار وجود دارند. در ادامه به چند نوع چای و دمنوش که می‌تواند برای کودک شما مفید باشد را معرفی می‌کنیم.
چای بادرنجبویه
چای بادرنجبویه می‌تواند کودک شما را در مقابل بیماری‌های ویروسی و عفونت‌های قارچی و باکتریایی محافظت کند. این بهترین چای برای بچه‌ها است زیرا سیستم عصبی کودک شما را تقویت کرده و در درمان درد و مشکلات معده کمک می‌کند.
چای رازیانه
برای دادن چای به کودک می‌توانید از چای رازیانه استفاده کنید، این نوع چای یا دمنوش گیاهی مزایای زیادی برای کودک دارد که عبارتست از:
جلوگیری از مشکل کولیک و اختلالات گوارشی
جلوگیری از مشکل یبوست
کمک به بهبود بیماری‌های تنفسی
جلوگیری از بیماری‌های عفونی به وسیله خواص ضد میکروبی رازیانه
چای زنجبیلی
چای زنجبیل در درمان مشکلات گوارشی، برونشیت، حالت تهوع و ماشین گرفتگی (حالت تهوع که در اثر مسافرت با ماشین به وجود می‌آید) کمک می‌کند.
همچنین اگر کودک شما دچار زخم معده شده باشد، مصرف منظم چای زنجبیل به بهبود سریع آن کمک می‌کند.
چای بابونه
چای بابونه یکی از پرخاصیت‌ترین انواع چای برای کودکان است. این چای به درمان مشکلاتی از قبیل سوءهاضمه، کولیک، بی‌خوبی، سردی، شکم درد و همچنین مسکلات پوستی در اثر پوشیدن پوشک کمک کند.
دادن چای به کودک چه فوایدی دارد؟
در ادامه به بعضی از خواص درمانی چای اشاره می‌کنیم.

اضطراب و نگرانی
محققان اشاره می‌کنند درصد قابل توجهی از کودکان در سنین پایین از اضطراب و نگرانی رنج می‌برند. هنگامی که کودک شما در مدرسه به علت مطالعه، رقابت یا مسائل دیگر تحت فشار شدید قرار می‌گیرد یک فنجان چای تازه می‌تواند پیشنهاد خوبی باشد.
مصرف چای باعث آرامش بخشیدن به سیستم عصبی شده و استرس و تنش را کاهش می‌دهد. چای بابونه یکی از بهترین انواع چای است که می‌تواند در زمینه کاهش اضطراب و تنش به کودک کمک کند.

کولیک
مصرف مقدار کمی چای ولرم می‌تواند به بهبود علائم کولیک در نوزادان کمک کند. انواع چای‌های بابونه، رازیانه در زمینه درمان کولیک می‌تواند موثر باشد. همچنین بعضی از پزشکان به مادران شیرده توصیه می‌کنند برای بهبود کولیک در کودکان چای داغ بنوشند.

یبوست
کودکان مبتلا به یبوست نیز می توانند از طریق نوشیدن مقدار کمی چای به صورت روزانه از این وضعیت رهایی یابند.

سرفه
یک فنجان چای یا دمنوش داغ به درمان سرفه و سرماخوردگی‌های معمولی کمک می‌کند و همچنین می‌تواند سردرد کودک را هم تا حدی بهبود ببخشد. هنگامی که کودک به همراه سرفه از گلو درد هم رنج می‌برد می‌توانید از دمنوش گل ختمی استفاده کنید. اگر سرفه با گرفتگی بینی همراه است یک فنجان دمنوش شیرین بیان می‌تواند پیشنهاد خوبی باشد.
همچنین دم کرده نعناع هم به عنوان یکی از بهترین دمنوش‌ها برای درمان سرفه‌های خفیف محسوب می‌شود. این دم کرده علاوه بر بهبود سرفه خاصیت آرامش بخشی هم دارد و به خواب راحت‌تر کودک کمک می‌کند.

تب
هنگامی که کودک شما به تب و لرز شدید مبتلا شود نوشیدن یک فنجان چای داغ می‌تواند به توقف لرز کمک کند و سرعت عرق ریختن را افزایش می‌دهد که از درجه حرارت بدن می‌کاهد و به این ترتیب شدت و مدت زمان تب را کمتر می‌کند. از جمله چای‌ها و دمنوش‌هایی که برای درمان تب مفید هستند عبارتند از : دم کرده نعناع، شیرین بیان، بادرنجبویه و بابونه.
اگر کودک شما بیشتر از ۲ سال سن دارد، برای درمان تب ۴ مرتبه در روز می‌توانید به او چای دهید، سعی کنید چای تازه باشد و به صورت گرم مصرف شود.

حالت تهوع
نوشیدن چای تازه می‌تواند به درمان حالت تهوع ناشی از نارحتی معده، عفونت دستگاه گوارش یا استفراغ شدید کمک کند. یکی از بهترین چای‌ها برای درمان کودک مبتلا به حالت تهوع چای زنجبیل است.
حالت تهوع و استفراغ در کودکان می‌تواند آن‌ها را با کمبود آب بدن مواجه کند و شرایط جسمی او را بدتر کند. نوشیدن چای و دمنوش برای غلبه بر دی هیدراته شدن و کمبود آب بدن به او کمک می‌کند. برای درمان حالت تهوع شدید در ۲۴ ساعت اول می‌توانید سه بار در روز نصف فنجان چای زنجبیل به کودک خود بدهید.
چای زنجبیل همچنین به حالت تهوع ناشی از ماشین گرفتگی کمک می‌کند بنابراین قبل از رفتن به مسافرت می‌توانید به کودک خود چای زنجبیل بدهید یا اینکه در طول سفر با خود به همراه داشته باشید.

چگونه برای کودک چای آماده کنیم؟
برای آماده کردن یک چای مناسب برای کودک باید به چند نکته دقت کنید:
برای دادن چای به کودک همیشه یک چای رقیق برای کودک خود آماده کنید، به عنوان مثال، از مقدار کمی برگ چای برای دم کردن استفاده کنید.
برای دم کردن چای ما معمولا چای را برای بیش از ۵ تا ۶ دقیقه روی حرارت می‌گذاریم تا دم بکشد (بسته به نوع چای و سلیقه شخصی این عدد متغیر است). اما بهتر است برای
دم کردن چای برای کودک، تنها ۲ الی ۳ دقیقه چای را روی حرارت بگذارید.
اگر چای به نظر شما غلیظ و قوی اشت، هنگام دم کردن چای آب بیشتری اضافه کنید. این این کار قدرت چای را تضعیف می کند و کودک شما می‌تواند با خیال راحت آن را مصرف کند.
هنگام دادن چای به کودک حتما به حرارت چای دقت کنید و از دادن چای داغ به کودک جدا خودداری کنید. برای دادن چای به بچه‌های کوچکتر بهتر است درجه حرارت آن خنک یا مطابق با هوای اتاق باشد.
در پایان بار دیگر اشاره می‌کنیم که برای دادن چای به بچه‌های کوچکتر حتما از انواع بدون کافئین آن استفاده کنید و اگر قصد دارید به کودک خود چای بدهید حتما حساسیت‌های غذایی او را در نظر بگیرید و در صورت نیاز با پزشک متخصص مشورت کنید.