استفراغ شیر نوزاد، نشانه ها و راهکارهایی برای درمان

بالا آوردن شیر نوزاد یا استفراغ نوزاد مدتی پس از شیر خوردن امری طبیعی است، اما اگر رفلاکس معده در نوزاد شما بیش از حد باشد باید به فکر راه چاره ای باشید. شیر دادن زیاد به نوزاد و یا جمع شدن هوا در معده او از جمله عواملی است که سبب استفراغ و رفلاکس معده می شود. بالا آوردن شیر در نوزادان، گاه باعث نگرانی و گاه باعث خستگی مادر از بابت نظافت می شود. اگر مشکل پزشکی وجود نداشته باشد، با رعایت برخی نکات می توانید رفلاکس های معده را کاهش داده و از بالا آوردن شیر نوزادتان به طور مکرر جلوگیری نمایید. در این مطلب علل بالا آوردن شیر نوزاد و نکاتی برای مقابله با آن را ذکر کرده ایم.

عوامل موثر در رفلاکس معده یا بالا آوردن شیر نوزاد
استفراغ نوزادان در واقع به سبب اختلال در مری آنها رخ می دهد. دریچه ای در محل اتصال مری به معده وجود دارد، این دریچه در شیرخواران بر خلاف بزرگسالان بسیار شل می باشد، اگر زمانی که نوزاد شیر می خورد این دریچه کامل بسته نشود، شیر وارد مری شده و به حلق برگشته و نوزاد بالا می آورد. این اتفاق در تمام کودکان طبیعی است.
بالا آوردن شیر نوزادان تا 4 ماهگی به اوج خودش می‌ رسد و اغلب تا 12 ماهگی برطرف می‌شود ولی گاهی تا 24 ماهگی هم طول می‌کشد، اما اگر بعد از ۲۴ ماهگی هنوز کودک شیر بالا می آورد یا مراتب بالا آوردن زیاد باشد حتما باید در این خصوص به متخصص مراجعه کنید.

علت بالا آوردن شیر نوزاد چیست؟
استفراغ در شیرخوارگان به‌ علت پرخوری اتفاق می افتد. اغلب مادرها به محض گریه کودک، سینۀ خود را در دهان او می گذارند و به او شیر می دهند. متاسفانه این کودکان به پرخوری عادت می کنند.
درست است که هر گاه کودک گرسنه می شود باید به او شیر بدهید، اما زمانی که استفراغ در کودک زیاد و مکرر باشد حداقل با یک فاصله‌گذاری دو و نیم الی سه ساعته می‌توانید مشکل را به راحتی کنترل کنید.
در صورتی که کودک شما روند طبیعی رشد و افزایش وزن خود را طی می‌کند، استفراغ و رفلاکس معده نشان می دهد کودک شیر کافی دریافت می‌کند و هیچ مشکلی وجود ندارد و نیاز به هیچ دارو یا آزمایشی هم نیست.

بالا آوردن شیر پنیری در نوزادان طبیعی است؟
زمانی می گوییم بالا آوردن شیر در کودک طبیعی است که علائمی از کاهش وزن و بی‌اشتهایی در او دیده نشود. در حالت طبیعی کودک شیر را به‌ صورت پنیری بالا می‌آورد ولی در استفراغ‌های مرضی، رفلاکس معده به‌ صورت مزمن و چندین بار در روز اتفاق می افتد.
حالت غیر طبیعی بالا آوردن کودک با نشانه هایی از قبیل خس‌خس سینه،‌ تنگی نفس، وزن نگرفتن مناسب و حتی سرفه‌های طولانی مدت همراه است که در این صورت باید نگران باشید. در ادامه دیگر نشانه های استفراغ غیر طبیعی در نوزادان را ذکر کرده ایم.

نشانه های استفراغ غیر طبیعی در نوزادان
اگر نوزاد به صورت پر فشار بالا آورد و یا مایع خارج شده از معده اش زرد یا سبز بود، نشان دهنده بیماری در نوزاد می باشند. همچنین اگر خون یا موادی شبیه دانه های قهوه در استفراغ مشاهده کردید، دیگر این نشانه ها طبیعی نبوده و کودک شما چیزی بیش از رفلاکس طبیعی معده تجربه می کند. عدم افزایش وزن، امتناع از غذا خوردن، وجود خون در مدفوع و مشکل تنفسی در نوزاد علائمی است که در صورت مشاهده آن ها باید سریعا با پزشک مشورت کنید.

راهکارهایی برای رفلاکس معده و بالا آوردن شیر نوزاد
۱- درست خواباندن نوزاد برای کاهش رفلاکس معده
چگونگی خواباندن نوزاد در جلوگیری از بالا آوردن شیر بسیار اهمیت دارد. اغلب مادران عقیده دارند که باید نوزاد را به پشت بخوابانند. چرا که دمر خواباندن نوزاد احتمال خفگی و مرگ را در آنها افزایش می دهد. برای جلوگیری از بالا آوردن نوزاد بهتر است بعد از اتمام شیردهی و زمانی که کودک بیدار است او را به حالت دمر( خوابیده روی شکم) بخوابانید و خودتان در کنار او باشید. یک حالت مناسب دیگر آن است که فرزند خود را به پهلوی چپ بخوابانید و یک بالش نازک زیر سرش قرار دهید. این حالت باعث می شود سر کودک کمی بالاتر از بدنش قرار بگیرد و احتمال استفراغ کودک خیلی کمتر می‌شود.
۲- آروغ کودک را بگیرید
پس از هربار غذا خوردن، اجازه دهید تا کودک آروغ بزند. در میان غذا خوردن مقداری صبر کنید و باد معده کودک را بگیرید. این کار باعث می شود قبل از اینکه غذای خورده شده روی هم انباشته شود، هوایی که در معده هست بیرون آید.
در صورتی که نوزاد پس از چند دقیقه که از شیر خوردن گذشت آروغ نزد، نگران نباشید. احتمالا نوزاد در آن زمان نیاز به آروغ زدن ندارد. برای اطلاع از روش ها صحیح آروغ گرفتن نوزاد کلیک کنید.
3- نگذارید کودک پرخوری کند
کودک خود را پرخور بار نیاورید. کودک را پرخور بار نیاورید، کودک به پرخوری عادت می کند و باعث چاقی او در سنین بالاتر می شوید. اگر کودک دلبندتان روند طبیعی رشد خود را طی می کند و انرژی لازم جهت فعالیت را دارد به این معناست که مواد غذایی بدن او تامین می شوند؛ پس سعی نکنید تا به زور و مداوم به او غذا یا شیر بدهید. به‌خصوص در کودکان بالای یک سال این کار سبب افزایش رفلاکس های معده می شود.
4- مادران برای درمان رفلاکس معده نوزاد رعایت کنید
زمانی که به نوزاد خود شیر می دهید او را در حالت مستقیم قرار دهید. خمیده نگه داشتن کودک (مثلا در بغل مادر یا روی صندلی ماشین) باعث می‌شود شیر خشک یا شیر مادر مستقیم به معده نوزاد نرود و به حلق برگردد. سعی کنید به آرامی به نوزاد خود غذا دهید و باعث حواسپرتی او نشوید.
هر چیزی که حواس کودک را هنگام شیر خوردن پرت کند باعث می شود کودک عصبی شود و مقداری هوا، همراه شیر وارد معده خود کند. همچنین اضافه کردن مقداری برنج به شیر خشک نوزاد در کاهش رفلاکس معده او موثر است. البته این کار را با توجه به تغذیه نوزاد در ماه های مختلف باید انجام دهید. سعی کنید بدون مشورت با مشاوره کودک رژیم غذایی فرزندتان را تغییر ندهید.