سرطان واژن زنان، مهم ترین علائم و راه های درمانی

سرطان واژن، رشد غیر قابل کنترل سلول‌های غیر طبیعی در واژن (کانال زایمان) است که باید حتما با علائم سرطان واژن و روش های تشخیص و درمان این بیماری آشما شوید. سرطانی که در واژن شروع می‌شود سرطان واژن اولیه نامیده می‌شود. سرطان واژن اولیه نادر است. به طور معمول، سلول‌های سرطانی در واژن از سرطانی هستند که در جای دیگری، مانند گردن رحم، شروع شده‌است. دو نوع اصلی سرطان واژن اولیه وجود دارد: کارسینوم سلول سنگفرشی و آدنوکارسینوم.
غالب سرطان‌های واژینال، کارسینوم سلول سنگفرشی هستند. این سرطان‌ها از سطح پوشش واژن ایجاد می‌شوند. معمولا به آرامی و اغلب در قسمت فوقانی مهبل در نزدیکی گردن رحم رشد می‌کنند. این نوع سرطان معمولا در زنان ۵۰ تا ۷۰ ساله رخ می‌دهند.
آدنوکارسینوم‌ها در غدد در دیواره‌ی واژن شکل می‌گیرند. شیوع این نوع سرطان بسیار کم‌تر از کارسینوم سلول سنگفرشی است. با این حال، شایع‌ترین نوع سرطان واژن در زنان کم‌تر از ۲۰ سال است. خطر ابتلا به این سرطان نادر در دختران مادرانی که داروهای دی‌اتیل‌استیل بسترول (DES) را در دوران بارداری مصرف کرده‌اند، بالاتر است. (DES، که در دهه ۱۹۴۰ به منظور جلوگیری از سقط جنین معرفی شد، در ایالات متحده در سال ۱۹۷۱ ممنوع شد.)
پزشکان اخیرا ضایعات واژینال را که سرطانی نیستند شناسایی کردند. این ضایعات نئوپلازی داخل واژن یا VAIN نامیده می‌شوند. داشتن VAIN ممکن است سبب شود که احتمال بروز سرطان در یک زن بیش‌تر شود. VAIN با عفونت‌های ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) همراه است. عفونت HPV همچنین می‌تواند منجر به سرطان دهانه رحم، مقعد و گلو شود.
انواع کم‌تر شایع سرطان واژن عبارتند از ملانوم بدخیم و سارکوم. ملانوم معمولا روی قسمت پایین یا بیرونی واژن تاثیر می‌گذارد. سارکوم به طور عمیق در دیواره‌ی واژن توسعه می‌یابد.

علائم سرطان واژن
علائم سرطان واژن عبارتند از:
- خونریزی غیرطبیعی واژینال، اغلب پس از رابطه‌ی جنسی که ربطی به دوره‌ی قاعدگی شما ندارد
- خروج ترشح غیر طبیعی از واژن
- توده‌ای که می‌توانید آن را احساس کنید
- احساس درد در هنگام رابطه‌ی جنسی
- درد در لگن
- ادرار دردناک و یبوست.
این علائم سرطان واژن در چندین اختلال کم‌خطر‌تر و شایع‌تر مانند عفونت‌های اندام‌های تولید مثل نیز رخ می‌دهد. اما این علائم باید همیشه توسط یک دکتر ارزیابی شوند.
در برخی موارد، فرد ممکن است علامتی نداشته باشد. در عوض، این بیماری در طول یک آزمایش معمول مشخص می‌شود.

تشخیص
پزشک درباره‌ی سابقه‌ی پزشکی‌تان، علائم و عوامل خطر سرطان واژن از شما سوال خواهد کرد. او سپس معاینه‌ی داخلی لگن و پاپ اسمیر را انجام خواهد داد. در طول انجام پاپ اسمیر، یک پلاستیک کوچک و برس نرم برای جمع‌آوری سلول‌ها از مهبل و گردن رحم استفاده می‌شود. این سلول‌ها برای پیدا کردن هر گونه ناهنجاری مورد بررسی قرار می‌گیرند.
اگر معاینه یا پاپ اسمیر هرگونه اختلالی را نشان دهد، پزشک‌تان کولپوسکوپی را انجام می‌دهد. در طی این آزمایش، او با یک ذره‌بین به رحم و دیواره‌ی واژن نگاه می‌کند. قسمت‌های کوچکی از بافت ممکن است برداشته شوند و برای آزمایش سلول‌های سرطانی مورد آزمایش قرار بگیرند. این عمل بیوپسی نامیده می‌شود.
اگر سرطان در شما تشخیص داده شود، پزشک‌تان ممکن است آزمایشات تصویربرداری را انجام دهد تا مشخص شود آیا سرطان گسترش یافته‌است یا خیر و اگر پیشرفت کرده به چه میزان؟
این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد
- اشعه ایکس از کولون (با یک بروموم انما برای کمک به مشخص شدن روده‌ی بزرگ)
- سی‌تی‌اسکن (CT) برای دیدن تصاویر از اندام‌ها و بافت‌ها
- تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی، برای داشتن تصاویر دقیق از گره‌های لنفاوی و ارگان‌های دیگر
- اشعه‌ی X از قفسه‌ی سینه و سایر استخوان‌ها.
همچنین ممکن است تست آندوسکوپی روی شما انجام شود. در طول این آزمایشات، پزشک‌تان می‌تواند داخل مثانه، راست روده و بخشی از روده‌ی بزرگ را از طریق یک لوله با یک دوربین کوچک در انتهای آن مشاهده کند.
پزشکان یک مرحله‌ی عددی را برای سرطان تعیین می‌کنند. این مراحل نشان می‌دهند که سرطان تا چه حد گسترش یافته‌است.

مراحل سرطان واژن به قرار زیر هستند
- مرحله‌ی ۰. این یکی مرحله‌ی اولیه‌ی این بیماری است. سرطان فقط در سطح واژن است.
- مرحله‌ی ۱. سرطان به واژن محدود است، اما به زیر سطح نفوذ می‌کند.
- مرحله‌ی ۲. سرطان به بافت‌های فراتر از واژن گسترش یافته‌است، اما نه به دیواره‌ی لگن یا ارگان‌های دیگر.
- مرحله‌ی ۳. سرطان به استخوان‌های لگنی و / یا سایر اندام‌ها و گره‌های لنفاوی در لگن گسترش یافته‌است. گره‌های لنفاوی آسیب‌دیده در همان طرف بدن که تومور هست، قرار دارند.
- مرحله‌ی ۴. سرطان به رکتوم و مثانه گسترش یافته‌است. گره‌های لنفاوی در هر دو طرف بدن ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرند.
- مرحله‌ی ۵. سرطان به سایر قسمت‌های بدن مانند ریه‌ها گسترش یافته‌است.
- مرحله‌ی عود. سرطان پس از درمان دوباره عود کرده‌است. این سرطان ممکن است واژن یا سایر قسمت‌های بدن را تحت تاثیر قرار دهد.

طول مدت پیش‌بینی شده
سرطان واژن تا زمانی که تحت درمان قرار نگیرد، در حال رشد و گسترش است.

پیشگیری
برای کاهش خطر ابتلا به سرطان واژن، این دستورالعمل‌ها را دنبال کنید:
۱. اجتناب از عفونت ویروس پاپیلوم انسانی(HPV)
HPV یک بیماری معمولی منتقل‌شده از طریق رابطه‌ی جنسی است که باعث پدیدار شدن زگیل‌های تناسلی می‌شود. برخی از انواع HPV با سرطان سرویکس و واژن مرتبط هستند. اگر واژن یا گردن رحم به HPV آلوده می‌شوند، سلول‌ها ممکن است به طور غیر طبیعی رشد کنند. این امر باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان سلول سنگفرشی می‌شود.
۲. خطر ابتلا به عفونت HPV افزایش می‌یابد اگر داشتن رابطه‌ی جنسی را در سنین پایین شروع کنید
این خطر همچنین بالاتر می‌رود اگر رابطه‌ی جنسی غیر محافظت‌شده یا نامطمئن داشته باشید.
۳. برای جلوگیری از عفونت HPV، همیشه از کاندوم استفاده کنید
کاندوم همیشه نمی‌تواند از عفونت HPV جلوگیری کند، اما می‌تواند خطر ابتلا به HIV و دیگر بیماری‌های منتقله از راه جنسی را کاهش دهد.
۴. آزمایش پاپ اسمیر را به طور منظم انجام بدهید
بسیاری از سرطان‌های سلول سنگفرشی واژن از تغییر در سطح واژن ایجاد می‌شوند. این تغییرات می‌تواند توسط یک آزمایش پاپ اسمیر تشخیص داده شود و به این ترتیب سرطان قبل از این‌که کاملا توسعه بیابد، درمان می‌شود.
به طور کلی، پزشکان توصیه می‌کنند که زنان انجام آزمایش پاپ اسمیر را قبل از این‌که فعالیت جنسی داشته باشد یا از سن ۲۱ سالگی انجام بدهد. پس از سه آزمایش منفی پاپ اسمیر، پزشک‌تان می‌تواند هر دو تا سه سال یک بار آن را انجام بدهد. (البته این موضوع بستگی به سن شما و ریسک ابتلا به سرطان سرویکس در شما دارد.) زنان بالای ۴۰ سال باید تست سالانه‌ی لگن را ادامه دهند.
۵. سیگار نکشید
خطر ابتلا به سرطان ریه در زنان مبتلا به سرطان واژینال افزایش می‌یابد. از آن‌جایی که سرطان ریه در درجه اول با مصرف دخانیات مرتبط است، سیگار کشیدن و سرطان واژن ممکن است مرتبط باشند.
۶. اگر مادر یا مادربزرگ شما DES مصرف کرده‌است این موضوع را به پزشک‌تان اطلاع دهید
او ممکن است بخواهد VAIN و سایر اختلالات شما را به طور دقیق‌تری معاینه کند.

درمان سرطان واژن
انتخاب درمان بستگی به نوع سرطان و مرحله‌ی آن دارد. برنامه‌ی درمانی همچنین با سن، سلامت عمومی، باروری و ترجیحات شخصی فرد ارتباط دارد.
دو روش اصلی درمان برای سرطان واژن عبارتند از: پرتودرمانی و جراحی. موفقیت شیمی‌درمانی برای سرطان واژینال ثابت نشده‌است. این روش درمانی فقط برای سرطان‌های بسیار پیشرفته (با یا بدون اشعه) استفاده می‌شود و معمولا به عنوان بخشی از یک آزمایش بالینی است.
۱. پرتودرمانی
انواع مختلف پرتودرمانی ممکن است مورد استفاده قرار بگیرد. این روش درمانی شامل تابش برونی، تابش درونی یا ترکیبی است. تابش بیرونی پرتو شامل هدف‌گیری دقیق پرتوی تابش در سرطان از یک دستگاه خارج از بدن است. پرتودرمانی داخلی که براکی‌تراپی نیز نامیده می‌شوند، شامل قرار دادن مواد رادیواکتیو در داخل واژن است. در حالی که پرتوهای پرتودرمانی خارجی می‌توانند به بافت‌های سالم در همان نزدیکی آسیب وارد کنند، براکی‌تراپی می‌تواند عوارض جانبی واژینال مانند زخم کردن بافت‌های واژن را ایجاد کند.
دو نوع دیگر از پرتودرمانی داخلی وجود دارد. براکی‌تراپی با دوز کم، شامل قرار دادن مواد رادیواکتیو در داخل یک ظرف استوانه‌ای است که به مدت یک تا دو روز در واژن قرار می‌گیرد. درمان بینابینی شامل قرار دادن مواد رادیواکتیو به طور مستقیم بر روی تومور به وسیله‌ی سوزن است.
فقط تعداد کمی از سرطان‌های واژن با جراحی درمان می‌شوند. به همین دلیل این عمل جراحی گسترده است. علاوه بر این، ممکن است موثرتر از روش پرتودرمانی نباشد. یک استثنا: مرحله‌ی ۱ آدنوکارسنوم. در این موارد، پزشک ممکن است تومور، برخی از بافت‌های اطراف آن و گره‌های لنفاوی را حذف کند. این عمل کوچک ممکن است به دنبال پرتودرمانی انجام شود. این نوع درمان می‌تواند به باروری زن کمک کند. حفظ باروری مهم است زیرا این سرطان‌ها در زنان جوان‌ شایع‌تر هستند.
۲. جراحی
زنان مبتلا به سرطان سلول سنگفرشی مرحله‌ی ۲ که نمی‌توانند پرتودرمانی داشته باشند - شاید به این دلیل که در گذشته برای سرطان دیگری پرتو درمانی داشته‌اند- ممکن است عمل جراحی داشته باشند.
میزان جراحی بستگی به مرحله و اندازه‌ی سرطان دارد.
انواع جراحی عبارتند از:
- جراحی لیزری. این مورد شامل استفاده از یک پرتوی باریک نور برای از بین بردن سرطان است. این روش اغلب برای درمان سرطان‌های مرحله‌ی ۰ استفاده می‌شود.
- استفاده از رادیوفرکوئنسی. این روش شامل استفاده از امواج رادیویی با ولتاژ پایین و فرکانس بالا در یک حلقه‌ی نازک سیم برای از بین بردن سرطان‌های سطحی (مرحله‌ی ۰) است.
- واژینکتومی رادیکال. بافت‌های واژن و بافت‌های مجاور را از بین می‌برد.
- واژینکتومی در ترکیب با هیسترکتومی رادیکال. بخش‌هایی از واژن، رحم و بافت‌های مجاور را از بین می‌برد.
- لنفادنکتومی گره‌های لنفاوی کشاله‌ی ران یا داخل لگن را از بین می‌برد.
- اکسنتریشن لگن. این روش شامل هیسترکتومی رادیکال، واژینکتومی و حذف مثانه، رکتوم و بخشی از روده‌ی بزرگ است.
اگر قرار است تمام یا بخشی از واژن برداشته شود، می‌توان آن را با بافت قسمت دیگری از بدن بازسازی کرد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر متوجه شدید که علائم و نشانه‌های سرطان در شما توسعه یافته‌است، با پزشک‌تان مشورت کنید. به یاد داشته باشید که این علائم می‌توانند علائم اختلالات نه چندان جدی دیگر باشند.
اگر دچار تب و درد شکم یا لگن هستید، باید همیشه با پزشک‌تان تماس بگیرید. شاید یک عفونت جدی داشته باشید که فورا نیاز به درمان دارد.
از آن‌جایی که سرطان واژن نسبتا نادر است، به یک متخصص در زمینه‌ی سرطان‌شناسی زنان مراجعه کنید.

پیش‌ آگهی
چشم‌انداز این بیماری بستگی دارد به اندازه و مرحله‌ی سرطان در زمانی که تشخیص داده می‌شود. تشخیص و درمان زودهنگام پیش‌آگهی را بهبود می‌دهد.