افزایش تمرکز در کودکان، راهکارهایی برای آن

بسیاری از والدین در جلسات مشاوره از متخصصین در مورد راه‌های تقویت حافظه و افزایش تمرکز کودکان خود سؤال می‌پرسند. اگر کودکتان شما را کلافه کرده است، مدام جست و خیز می‌کند، وقتی با او صحبت می‌کنید به حرف‌های شما توجه نمی‌کند، تکالیف مدرسه‌اش را به طور کامل انجام نمی‌دهد، وسایلش را در مدرسه یا هرجای دیگر جا می‌گذارد، تحمل رعایت نوبت در بازی‌ها و فعالیت‌های گروهی را ندارد و کاری را شروع می‌کند و بدون تمام کردن آن را رها می‌کند، به این معناست که او مشکلاتی در توجه و تمرکز دارد و شما باید هرچه زودتر به دنبال راه حلی برای آن باشید. در ادامه این مطلب از منظر روانشناسی به بررسی این موضوع پرداخته‌ایم، پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

چرا بعضی کودکان نیاز به روش هایی برای افزایش تمرکز دارند؟
مشکل تمرکز به دلایل مختلفی در کودکان اتفاق می‌افتد. یکی از شناخته شده ترین دلایل آن ابتلا به بیماری بیش فعالی و نقص توجه است. کودکان بیش فعال معمولاً در کنار مشکلات تمرکز فعالیت بسیار زیادی دارند که این فعالیت‌ها نسبت به همسالان خودشان طبیعی به نظر نمی‌رسد. البته امکان دارد که تنها کودک به اختلال نقص توجه دچار باشد که در این صورت علائم بیش فعالی حضور ندارند.
توجه داشته باشید که هر کودکی که دچار مشکلات توجه می‌شود بیش فعال نیست. حتی ممکن است لزوماً مشکل اصلی در توجه و تمرکز او نباشد. برای مثال اضطراب و استرس یکی از حالت‌های روانی بسیار مهمی هستند که منجر به ایجاد اختلالاتی در تمرکز می‌شوند. این مسئله به خصوص در کودکان دبستانی بسیار دیده می‌شود. دانش آموزانی که تحت فشار بسیار زیاد والدین هستند و یا به دلایل مختلفی در مدرسه اضطراب دارند، نمی‌توانند عملکرد ذهنی طبیعی خود را حفظ کنند و در اکثر موارد مشکلات حافظه و دشواری‌هایی را در توجه و نگه داشتن تمرکز خود روی یک موضوع تجربه می‌کنند.
در این شرایط بهترین کار این است که به یک روانشناس متخصص در حوزه کودک مراجعه کنید تا با انجام یک ارزیابی دقیق و دریافت مشاوره کودک ابتدا از علت اصلی مشکل کودکتان با خبر شوید و سپس برای شروع درمان و انجام راهکارهای مناسب اقدام کنید.

آیا برای افزایش تمرکز و توجه کودک باید داروی ریتالین مصرف کند؟
بسیاری از والدین نسبت به دارو درمانی فرزندان خود حساسیت زیادی دارند. این حساسیت تا حدودی هم به جاست چرا که کودکان در سنین حساسی هستند و مصرف داروهای اشتباهی می‌تواند تأثیر بسیار مخربی بر ذهن و روند رشدی آن‌ها بگذارد. توجه داشته باشید که هر مشکل توجهی نیازمند مصرف ریتالین نیست. این دارو تنها در صورت تشخیص بیش فعالی تجویز می‌شود و اگر کودک غیر بیش فعال آن را مصرف کند اثرات بسیار مخربی روی او خواهد داشت. برای اینکه تشخیص بیش فعالی به درستی صورت بگیرد حتماً از یک روانشناس مجرب کمک بگیرید. در صورت نیاز او شما را به پزشک ارجاع خواهد داد تا بتوانید داروهای مناسب را دریافت کنید.

راهکارهایی برای افزایش تمرکز در کودکان
کمک به ایجاد نظم و افزایش تمرکز در کودکان در سنین پایین ضامن موفقیت آن‌ها در دبیرستان،‌ دانشگاه و حتی محل کار خواهد بود. در اینجا برخی از راهکارهای خانگی و نکاتی که والدین برای تمرکز کودکشان می‌توانند از آن ها استفاده کنند را ارائه می‌دهیم. توجه داشته باشید که مشکل توجه ممکن است در بسیاری از مواقع به دلیل کمبود مهارت در این زمینه باشد و با تمرین‌های ساده حل شود. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله آموزش مهارت‌های زندگی به کودکان را مطالعه کنید.
قوانین مناسبی وضع کنید
اگر کودک شما یک دانش‌آموز است، با تنظیم قوانینی مثل تعیین زمان مشخص برای انجام تکالیف، این پیام را به او برسانید که در هر زمان باید فعالیت مشخصی را انجام دهد. همچنین به فرزندتان بگویید تا پایان انجام تکالیف و کنترل آن، تلویزیون یا تماس تلفنی، بازی‌های ویدئویی و... تعطیل است. این کار به او کمک می‌کند تا کودک وظایفش را نیمه کاره رها نکند.
کودک را تشویق کنید و به او جایزه بدهید
از فرزندتان بپرسید چه کارهایی دوست دارد با شما انجام دهد و یک هدف ماهانه برای آن تنظیم کنید. یک جدول انجام کارهای خوب ایجاد کنید. برای هر کاری که منظم انجام شده به فرزندتان یک ستاره بدهید. این ستاره‌ها می‌تواند نشان دهنده پاداشی باشد که آخر ماه قرار است به او بدهید؛ مثل خرید یک کتاب جدید یا به پارک رفتن، دوچرخه سواری، بردن کودک به سینما و ...
تأثیر بازی کردن را دست کم نگیرید
یکی از بهترین روش‌ها برای افزایش توجه و تمرکز، بازی‌ها هستند. نکته اصلی برای موفقیت در این میان، جذاب بودن بازی کودکان است اگر کودکان حین بازی احساس شادمانی و رضایت کنند، بازی را یاد می‌گیرند. والدین با توجه به سن کودک می‌توانند از بازی‌های مختلفی برای افزایش تمرکز کودک استفاده کنند. به طور مثال جسمی را وسط اتاق قرار دهید و به او بگویید هر کس که به مدت طولانی‌تری بتواند به این وسیله خیره شود بی‌آنکه از آن چشم بردارد، برنده است؛ یا می توانید از کودک بخواهید چشمانش را ببندد، آنگاه اشکال هندسی را به او بدهید و از او بخواهید که نوع آن‌ها را حدس بزند. در مراحل پیشرفته‌تر اشکال حیوانات مختلف را به او پیشنهاد دهید.
از کودک بخواهید یک شی نورانی در حال حرکت را با چشم تعقیب کند. شی‌ء را در جهات مختلف به صورت صاف یا دورانی حرکت دهید (به تدریج زمان تمرین را ارتقا دهید). شما و فرزندتان مقابل هم روی زمین بنشینید، توپی را به سمت او بفرستید، از وی بخواهید پس از گرفتن توپ مجدداً آن را به شما بدهد و این کار را تکرار کنید (به تدریج مدت زمان تمرین را افزایش دهید).
کلمه‌ای را با کودک قرار بگذارید تا هر زمان شنید دستش را بالا ببرد. شما کلمات مختلف را بگوئید و آن کلمه خاص را نیز به طور نامنظم در میان کلمات دیگر بگویید. داستان کوتاهی را برای کودک تعریف کنید و بعد بلافاصله از متن داستان سؤالاتی را از او بپرسید (به تدریج بین تعریف داستان و پرسش از متن فاصله بیندازید تا کودک مجبور شود اطلاعات را در حافظه نگه دارد).

کلام آخر
با این تمرینات ساده می‌توانید تمرکز و توجه کودکتان را تقویت کنید. اما این‌ها کافی نیست با وجود این و در کنار تمرینات گفته شده لازم است تا برای موفقیت بیشتر به مشاور روانشناس متخصص نیز مراجعه کنید. در همین زمینه مجموعه هنر زندگی با داشتن مشاوران روانشناس متخصص آماده ارائه راهکارهای مؤثر و مشاوره درمانی به شما والدین محترم می‌باشد.