حساسیت غذایی در کودکان، نسبت به تخم مرغ

حساسیت به تخم مرغ در کودکان زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن آن‌ها نسبت به پروتئین‌هایی که در زرده یا سفیده تخم مرغ وجود دارد حساس شود.
آیا شما یا همسرتان به تخم مرغ حساسیت دارید؟ اگر پاسخ مثبت است، احتمالا کودک شما نیز حساس خواهد بود. حساسیت به تخم مرغ زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی کودک شما نسبت به پروتئین‌های موجود در سفیده یا زرده تخم مرغ حساس باشد. اغلب، علائم حساسیت به تخم مرغ در کودکان بلافاصله چند دقیقه یا حتی یک ساعت پس از مصرف تخم مرغ ظاهر می‌شوند. این حساسیت بسیاری از مادران را از وخامت ناگهانی کودکشان ناراحت می‌کند. اگر کودک شما به تخم مرغ حساسیت دارد، جای درستی آمده‌اید. ستاره درباره حساسیت به تخم مرغ در کودکان، علائم آن و روش‌های پیشگیری با شما صحبت خواهد کرد.

حساسیت به تخم مرغ در کودکان به چه معناست؟
سیستم ایمنی کودک شما به صورت شبانه‌روزی کار می‌کند تا کودکتان را در برابر انگل، باکتری ویروس محافظت کند. با این حال، از آنجا که سیستم ایمنی در نوزادان به طور کامل توسعه نیافته، نمی‌تواند به اندازه یک فرد بزرگسال کارآمد باشد.
علت اصلی حساسیت به تخم مرغ در کودکان، عدم توانایی سیستم ایمنی بدن در تمایز پروتئین تخم مرغ از عوامل بیماری‌زا است. بدن پروتئین‌های تخم مرغ را به عنوان مهاجمین خارجی می‌بیند و با آزاد کردن آنتی‌بادی‌هایی به نام ایمونوگلوبولین (lgE) دستور حمله می‌دهد. سلول‌ها وجود lgE را حس می‌کنند و به سرعت هیستامین آزاد می‌کنند. نتیجه این می‌شود که بثورات پوستی، آبریزش بینی و غیره، درباره وجود حساسیت به فرد یا اطرافیانش هشدار می‌دهند.
کودک شما می‌تواند نسبت به هر شکل از تخم مرغ اعم از خام، آب پز یا پخته شده حساسیت نشان دهد. علاوه بر این، اگر مادر تخم مرغ مصرف کند، ممکن است نوزادان شیرده نیز دچار حساسیت شوند.

کدام پروتئین‌های تخم مرغ باعث حساسیت می‌شوند؟
سفیده و زرده تخم مرغ حاوی پروتئین‌هایی هستند که می‌توانند توسط سیستم ایمنی بدن، یک واکنش آلرژیک ایجاد کنند.
۱. پروتئین‌های سفیده تخم مرغ
- اووموکوئید (Ovomucoid)
- اوآلبومین (Ovalbumin)
- اووترانسفرین (Ovotransferrin)
- لیزوزوم (Lysozyme)
۲. پروتئین‌های زرده تخم مرغ
- لیوتین (Livetin)
- آپوویتیلین (Apovitillin)
- فسویتین (Phosvitin)
حساسیت کودکان به سفیده تخم مرغ، نسبت به زرده شایع‌تر است؛ اما چرا برخی از کودکان نسبت به سایرین آسیب‌پذیرتر هستند؟

عوامل خطر حساسیت به تخم مرغ
برخی از عوامل ممکن است کودک شما را بیشتر در معرض ابتلا به حساسیت به تخم مرغ قرار دهند. از مهم‌ترین این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. وراثت ژنتیکی
اگر سابقه خانوادگی حساسیت به مواد غذایی را دارید یا اگر یکی از والدینتان از حساسیت رنج می‌برد، ۴۰ درصد احتمال دارد که کودک شما به تخم مرغ حساس شود.
۲. واکنش متقابل
اگر کودک شما تمایل کلی به واکنش‌های آلرژیک داشته باشد، ممکن است در مورد تخم مرغ نیز حساسیت ایجاد کند. نوزادانی که به دیگر مواد غذایی همچون غلات و آجیل حساسیت دارند، در معرض خطر بیشتری برای ایجاد حساسیت به تخم مرغ هستند. چنین پدیده‌ای واکنش متقابل «cross-reactivity» نامیده می‌شود. واکنش متقابل زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن حس کند یک پروتئین با دیگری ارتباط نزدیکی دارد.
۳. بیماری
از آنجا که حساسیت سیستم ایمنی بدن را درگیر می‌کند، ممکن است یک دوره بیماری شدید، بدن را نسبت به مواد خارجی حساس و هوشیار کند. این بدان معنی است که بدن پروتئین‌های تخم مرغ را به عنوان عوامل بالقوه عفونت در نظر می‌گیرد و باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن به آن‌ها حمله کند. اگر کودک شما تحت هر یک از سه دسته فوق قرار دارد، باید بیش از حد محتاط باشید. اگر فکر می‌کنید کودک شما به تخم مرغ حساسیت دارد، این علائم را نادیده نگیرید.

نشانه‌ها و علائم حساسیت به تخم مرغ در کودکان
نشانه‌های حساسیت به تخم مرغ در کودکان می‌تواند بسیار شبیه به بیماری‌های معمولی باشد و ممکن است چند دقیقه تا یک ساعت طول بکشد تا بروز کند. از مهم‌ترین این نشانه‌ها و علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. کهیر پوست
کهیر به برآمدگی‌ها یا بثورات قرمزی گفته می‌شود که باعث خارش خفیف تا شدید می‌شوند. عارضه بیماری می‌تواند منجر به اگزما شود.
۲. ورم دهان
ممکن است متوجه تورم در لب‌ها یا زبان کودک شوید.
۳. قرمزی چشم
قرمزی چشم همراه با خارش، تورم و آبریزش بیش از حد است.
۴. گرفتگی بینی
گرفتگی بینی همراه با ترشحات شفاف، قرمزی و خارش بینی است.
۵. ورم گلو
در چنین حالتی، کودک ممکن است هنگام بلع، ناراحتی‌اش را نشان دهد.
۶. درد شکم
این درد با اسهال همراه است.
۷. حالت تهوع و استفراغ
در این حالت به دلیل احساس تهوع مداوم، کودک ناراحت به نظر می‌رسد.
۸. تنگی نفس در ریه‌ها
کودک خس‌خس می‌کند و به سرعت نفس می‌کشد. اگر این حالت در طی یک دوره ادامه پیدا کند، ممکن است آسم ایجاد شود.
۹. ضربان ضعیف قلب
ضربان قلب ضعیف ممکن است باعث ایجاد سرگیجه شود.
۱۰. اضطراب و آشفتگی
پس از یک دوره اضطراب ناگهانی، کودک ممکن است هوشیاری خود را از دست بدهد.
۱۱. تب
افزایش دمای بدن که اغلب با هر یک از علائم فوق‌الذکر همراه است.
۱۲. آنافیلاکسی
در یک مورد شدید از واکنش آلرژیک، کودک ممکن است دچار شوک آنافیلاکسیک شود؛ وضعیتی که به آنافیلاکسی معروف است. این بیماری تهدید کننده زندگی بوده و با علائم زیر همراه خواهد بود:
- درد شدید شکم تا حدی که عضلات به شدت دچار گرفتگی می‌شوند.
- عضلات گلو متورم شده و مجاری هوایی تنگ می‌شود، بنابراین تنفس کودک دشوار می‌شود.
- افزایش ضربان قلب
- یک دوره ناگهانی افزایش نبض باعث افت شدید فشارخون خواهد شد و خون به حد کافی به مغز کودک نمی‌رسد و مدام دچار سرگیجه می‌شود. سرانجام، او ممکن است هوشیاری خود را از دست بدهد.
- آنافیلاکسی می‌تواند کشنده باشد و نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد.
- علاوه بر مواردی که ذکر شد، علائم حساسیت به تخم مرغ است، ممکن است عوارض دیگری نیز به دنبال داشته باشد

عوارض حساسیت به تخم مرغ
حساسیت به تخم مرغ می‌تواند منجر به حساسیت‌های دیگری شود. در چنین حالتی، کودک ممکن است عوارض زیر را نشان دهد:
- حساسیت به خز، گردوغبار و دانه گرده
- حساسیت به سایر غذاهایی که سرشار از پروتئین هستند؛ غذاهایی مانند شیر، سویا، بادام زمینی و ماهی.
- توسعه درماتیت آتوپیک یا اگزما به عنوان شدیدترین شکل کهیر پوستی
- تنگی نفس طولانی مدت یا آسم
وقتی یک یا چند مورد از علائم یا عوارض فوق را مشاهده کردید، کودک خود را نزد پزشک ببرید تا علت دقیق را تشخیص دهد.

تشخیص حساسیت به تخم مرغ
پزشک رژیم کودک و تاریخچه بیماری او را بررسی خواهد کرد. معمولا برای تشخیص، پزشک از موارد زیر استفاده می‌کند:
۱. اصلاح رژیم غذایی
اولین کاری که پزشک از شما می‌خواهد انجام دهید این است که همه آلرژن های مشکوک را از رژیم غذایی کودک حذف کنید. سپس او از شما می‌خواهد یکبار دیگر آلرژن را در رژیم غذایی کودک خود قرار دهید. انجام چنین کاری به شناسایی ماده غذایی خاصی که باعث حساسیت می‌شود کمک می‌کند.
۲. آزمایش SPT
در این آزمایش، مقدار کمی از ماده حساسیت‌زا روی پوست کودک قرار می‌گیرد. پوست مقداری خراشیده می‌شود تا هرگونه واکنشی دقیقا بررسی شود.
۳. آزمایش خون
آزمایش‌های خون بانام های (radioallergosorbent test (RAST و (enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA برای تشخیص وجود آنتی‌بادی‌ها در خون که ممکن است حساسیت نسبت به تخم مرغ را ایجاد کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

درمان حساسیت به تخم مرغ در کودکان
این درمان به شدت واکنش آلرژیک بستگی دارد. هدف پزشک کم کردن تعداد علائم و شدت آن‌ها است تا کودک با تهدیدی برای زندگی خود مواجه نباشد. دو دوره درمانی برای حساسیت به تخم مرغ در نوزادان وجود دارد:
۱. دارودرمانی
اگر علائم خفیف باشد، پزشک آنتی‌هیستامین تجویز می‌کند. شما می‌توانید آن را به صورت خوراکی در خانه تهیه کنید. در صورت وجود آنافیلاکسی، پزشک تزریق اپی نفرین را تجویز می‌کند که به آن آدرنالین نیز گفته می‌شود. پزشک به شما توصیه می‌کند قلم خودکار اپی نفرین را بخرید تا اگر کودک دوباره دچار شوک آنافیلاکسی شد، به راحتی به دارو دسترسی داشته باشید.
قلم خودکار اپی نفرین یک تزریق عضلانی است و هنگامی که با نیروی خاصی به پوست چسبانده می‌شود، اپی نفرین تزریق خواهد شد. پزشک متخصص اطفال در مورد محل تزریق آنافیلاکسی و نحوه تزریق قلم خودکار اپی نفرین به شما آموزش خواهد داد. هنگامی که متوجه شدید کودک شما دچار شوک آنافیلاکسی شده است، قلم خودکار اپی نفرین را در ران کودک قرار دهید، جایی که سوزن، اپی نفرین را از طریق عضله به بدن منتقل کند.
۲. اصلاح رژیم غذایی
پزشک از شما می‌خواهد تخم مرغ را از رژیم غذایی کودک خود حذف کنید و از مصرف هرگونه مواد غذایی حاوی تخم مرغ خودداری کنید. اگر به او شیر می‌دهید، باید خودتان نیز مصرف غذاهای تخم مرغ دار را متوقف کنید. چنین کاری از عود علائم آلرژی جلوگیری می‌کند. ممکن است کودک بعد از یک دوره درمانی علائم خود را متوقف کند؛ اما از آنجا که درمانی برای حساسیت به تخم مرغ وجود ندارد، اجتناب از مصرف تخم مرغ تنها راه نجات کودک از آسیب است.

مشتقات تخم مرغ موجود در مواد غذایی
شما نه تنها باید مصرف تخم مرغ را کنار بگذارید، بلکه باید از مصرف غذاهایی که حاوی مشتقات تخم مرغ هستند نیز خودداری کنید. در قسمت پایین مواد غذایی خاصی را معرفی می‌کنیم که حاوی مشتقات تخم مرغ هستند:
- تخم مرغ پودر شده
- آلبومین
- گلوبولین
- اووموکوئید (Ovomucoid)
- اوآلبومین (Ovalbumin)
- اووترانسفرین (Ovotransferrin)
- لیزوزوم (Lysozyme)
- لیوتین (Livetin)
- آپوویتیلین (Apovitillin)
- فسویتین (Phosvitin)
در قسمت پایین برخی از محصولات غذایی حاوی تخم مرغ ذکر شده است:
- محصولات پخته شده مانند کیک، شیرینی، بیسکویت، نان و غیره.
- پودینگ و کاسترد
- سس مایونز و سس سالاد
- پاستا
- سس‌ها
تخم مرغ ماده‌ای مغذی بوده و حاوی مقدار زیادی پروتئین است؛ بنابراین، شما باید گزینه‌های جایگزین تخم مرغ را پیدا کنید تا کودک شما از پروتئین محروم نشود.

جایگزین‌های سالم تخم مرغ
در زیر غذاهایی معرفی شده است که جایگزین‌هایی عالی برای تخم مرغ هستند:
۱. گوشت
اگر کودک شما شیرخوار است و به تخم مرغ حساسیت دارد یا سن کودک شما بالای شش ماه است و می‌تواند از طریق گوشت تغذیه شود، گوشت طیور جایگزینی عالی برای تخم مرغ در رژیم غذایی است. گوشت منبعی غنی از روی و مواد معدنی است که به رشد بهتر کودک کمک می‌کند. شما می‌توانید پوره گوشت را به غذای کودک اضافه کنید و هنگامی که توانست غذاها را به خوبی بجود، می‌توانید از تکه‌های گوشت در غذای او استفاده کنید.
۲. حبوبات
حبوبات یا دال دارای پروتئین‌های فراوانی است. شما می‌توانید بسته به سن کودک، آن را به برنج اضافه کرده یا پوره درست کنید.
۳. آجیل
آجیل منبعی غنی از ویتامین‌ها بوده و جایگزینی عالی برای تخم مرغ است.
۴. سبزی‌های برگ‌دار
سبزی‌های برگ‌دار منبعی غنی از مواد معدنی ویتامین‌ها هستند.
نکته: قبل از استفاده از مواد غذایی ذکر شده، ابتدا مطمئن شوید کودک شما به این مواد حساسیت دارد یا خیر.

نکاتی درباره پیشگیری از حساسیت به تخم مرغ در کودکان
حساسیت به تخم مرغ درمان قطعی ندارد و هر درمانی تنها جهت کاهش علائم در نظر گرفته می‌شود. در قسمت پایین نکاتی مطرح شده که می‌تواند در پیشگیری از حساسیت به تخم مرغ در کودکان به شما کمک کند.
۱. دادن تخم مرغ به کودک در اوایل زندگی
تحقیقات نشان داده‌اند که معرفی یک ماده غذایی در اوایل زندگی کودک می‌تواند شانس ابتلا به آلرژی را کاهش دهد. این مورد معمولاً با حساس شدن سیستم ایمنی بدن نسبت به ماده غذایی اتفاق می‌افتد. در طی یک دوره، سیستم ایمنی بدن می‌تواند پروتئین‌های موجود در تخم مرغ را بی‌ضرر تشخیص دهد و از این رو با پاسخ آنتی‌بادی، جلوی حمله به آن‌ها را بگیرد.
۲. تلاش در هنگام شیردهی
ممکن است یک مادر شیرده، برای جلوگیری از واکنش آلرژیک در کودک، از مصرف تخم مرغ خودداری کند. با این حال، تحقیقات نشان داده است که همیشه اجتناب از غذاهای آلرژیک هنگام شیردهی ضروری نیست؛ زیرا شیر مادر سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. این بدان معنی است که سیستم ایمنی در تمایز بین پروتئین‌ها و پاتوژن ها سر رشته بیشتری دارد. شما می‌توانید از این اقدامات پیشگیری کننده به صورت آزمون و خطا استفاده کنید.
۳. ایمونوتراپی یا ایمن درمانی
در این روش درمانی، کودک برای حساس‌تر نشدن سیستم ایمنی‌اش، در طی یک دوره مقداری تخم مرغ مصرف می‌کند. درمان با دوز کمی آغاز می‌شود و به دنبال آن مقدار دوزها در فواصل زمانی ثابت افزایش می‌یابد. وضعیت کودک کنترل می‌شود و در صورت از بین رفتن علائم حساسیت، دیگر مصرف مواد غذایی حاوی تخم مرغ برای او خطری به دنبال ندارد.

نکاتی در مورد کنترل حساسیت به تخم مرغ
بسیاری از نوزادان طی یک دوره از آلرژی خود پیشی می‌گیرند. بسیاری اوقات، آلرژی تا بزرگسالی ادامه می‌یابد و سپس از بین می‌رود. در زیر نکات مفیدی مطرح شده که می‌تواند به شما در کنترل حساسیت به تخم مرغ در کودکان کمک کند:
۱. یک قلم اپی نفرین با خود داشته باشید
اگر کودک شما از نظر بالینی دچار حساسیت شدید به تخم مرغ شده است، همیشه یک قلم خودکار اپی نفرین را با خود همراه داشته باشید. قلم‌های خودکار اپی نفرین می‌توانند در لحظات حساس کودک شما را نجات دهند.
۲. تخم مرغ و محصولات حاوی آن را از دسترس کودک خارج کنید
تخم مرغ و محصولات حاوی تخم مرغ را از دسترس کودک خود خارج کنید، زیرا حتی برخورد مقدار ناچیزی تخم مرغ به لب او می‌تواند یک واکنش آلرژیک تمام عیار ایجاد کند. برخی از نوزادان به قدری حساس هستند که حتی با ایستادن کنار کسی که تخم مرغ خورده است، ممکن است یک واکنش آلرژیک ایجاد کنند. این حساسیت شدید است و شما باید در مورد چنین کودکانی بسیار محتاط و مراقب باشید.
یک واکنش آلرژیک ممکن است بعضی اوقات علائم خفیفی را نشان دهد. به عنوان مثال، بی حالی و رنگ پریدگی کودک می‌تواند نشانه حساسیت به تخم مرغ باشد. برخی از کودکان ممکن است فقط به خود تخم مرغ حساسیت داشته باشند و موادی را که تخم مرغ در آن‌ها استفاده شده است تحمل کنند. این بدان معنی است که آن‌ها قادر به خوردن کیک یا موارد دیگری هستند که قبل از فرآیند پخت‌وپز، به آن‌ها تخم مرغ اضافه شده است. شما می‌توانید تخم مرغ یا مشتقات آن را از کودکتان دور نگه دارید؛ اما در مورد داروهایی که حاوی تخم مرغ هستند چه؟ آیا می‌توانید آن‌ها را نیز دور نگه دارید؟

حساسیت به تخم مرغ واکسیناسیون
برخی از واکسن‌ها در طی مراحل تولید از سفیده یا زرده تخم مرغ استفاده می‌کنند. برخی از واکسن‌ها از سلول‌های مرغی یا پرندگان استفاده می‌کنند که می‌توانند کودک شما را در معرض پروتئین‌های موجود در تخم مرغ قرار دهند. با این حال، فرمول‌های جدید واکسن، استفاده از تخم مرغ را به طور کامل حذف کرده است. در این قسمت برخی از واکسن‌های رایج که می‌توانند کودک شما را در معرض پروتئین تخم مرغ قرار دهند را معرفی کرده ایم:
۱. واکسن آنفولانزا
اگر کودک شما از علائم آلرژیک تنها کهیر پوستی را نشان دهد، می‌تواند بدون هیچ نگرانی از واکسن آنفولانزا استفاده کند. آخرین پیشرفت‌ها در فرآیند ساخت واکسن، استفاده حداقل از تخم مرغ را تضمین کرده است. این ویژگی به کوکانی که به تخم مرغ حساسیت دارند این امکان را می‌دهد تا بتوانند از واکسن آنفولانزا استفاده کنند. البته بهتر است تا یک ساعت پس از تزریق تحت نظر پزشک باشند. همچنین واکسن‌های آنفولانزایی در دسترس هستند که در فرآیند ساخت واکسن از سلول‌های پرنده استفاده نمی‌کنند و پروتئین‌های تخم مرغ را با مواد دیگری جبران می‌کنند.
۲. واکسن تب زرد و حصبه
واکسن تب زرد و حصبه در فرمولاسیون خود مقدار قابل توجهی پروتئین تخم مرغ دارند؛ اما تزریق این واکسن‌ها برای کودک ضروری نیست و تنها هنگام مسافرت به کشورهایی که این بیماری‌ها را دارند، از آن‌ها استفاده می‌شود. این واکسن به طور کلی برای نوزادان مبتلا به حساسیت به تخم مرغ توصیه نمی‌شود، اما ممکن است تحت نظر پزشک تزریق شود.
۳. واکسن سرخک - اوریون - سرخچه (MMR)
واکسن MMR حتی برای کودکانی که به تخم مرغ حساسیت شدید دارند کاملا بی‌خطر است. مطالعات قابل توجهی انجام شده است که ایمنی این واکسن‌ها را اثبات می‌کند. به یاد داشته باشید که در مورد واکسیناسیون با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. همچنین، تاریخچه حساسیت به تخم مرغ در کودکان خود را با پزشک به اشتراک بگذارید تا بتواند تصمیم بگیرد که آیا واکسن ایمن است یا بهتر است یک واکسن جایگزین را تجویز کند.

نتیجه‌گیری
بر اساس آنچه در این مقاله توضیح داده شد، بهترین روش برای تعیین شرایط دقیق، مراجعه به پزشک متخصص است. اگر شما پدر یا مادری هستید و به تخم مرغ حساسیت دارید؛ برای آشنایی بیشتر در مورد علائم این بیماری نگاهی به مطلب "علائم حساسیت به تخم مرغ و درمان آن" نیز بیاندازید. آیا تجربیاتی در مورد حساسیت به تخم مرغ در کودکان خود دارید؟ تجربیات و نظرات خود را در پایین همین مقاله برای ما و سایر مخاطبان ستاره به اشتراک بگذارید. از اینکه تا پایان همراه ما بودید از شما سپاسگزاریم.