علت ناباروری در زنان، آندومتریوز یا مشکلات باروری؟

برای زنان مبتلا به اندومتریوز که بارداری خطرناک دارند، مشخص نیست که بهترین درمان کدام است.این بر کسی پوشیده نیست که اندومتریوز می­تواند موجب ایجاد مشکلات باروری در زنانی که این شرایط را دارند، شود.
یک مطالعه­ی منتشر شده پیرامون بیماری­های بالینی زنان و زایمان در سپتامبر ۲۰۱۷، پیشنهاد کرده است که ۳۰ تا ۵۰ درصد از زنان مبتلا به اندومتریوز، با ناباروری نیز در کشمکش هستند. در اندومتریوز، بافت­هایی که مشابه با آستر رحم هستند، به خارج از رحم روی سایر اندام­ها در سرتاسر لگن، مانند تخمدان­ها، لوله­های فالوپ، مثانه و گاهی اوقات روده­ها رشد می­کنند. و این دلیلی است که چرا اندومتریوز می­تواند موجب درد لگنی گسترده، کرامپ­های قاعدگی شدید و درد در زمان آمیزش جنسی شود.

اندومتریوز چگونه با داشتن فرزند تداخل می­کند؟
بر اساس نظریه­ موسسه­ ناباروری ملی: بافت اسکار که از اندومتریوز شکل می­گیرد یا آسیبی که در لوله­ی فالوپ یا تخمدان­ها ایجاد می­شود می­تواند با لقاح یا لانه گزینی تداخل کند. بعلاوه، استفان جی هیلگرس، MD، متخصص بیماری­های زنان و زایمان و مدیر برنامه­ی جراحی رباتیک تناسلی در بیمارستان هاستون متودیست می­گوید:
از آنجایی که اندو یک فرایند التهابی است، می­تواند موجب التهاب در خود رحم شود، بنابراین زمانی که یک تخم لقاح یافته لانه گزینی می­کند، ممکن است خطر بالاتری برای سقط وجود داشته باشد. همچنین این امکان وجود دارد که انقباضات رحمی غیر عملکردی که در زنان مبتلا به اندومتریوز رخ می­دهند بتوانند موجب سقط شوند.
مکانیسم هرچه که باشد، یک مطالعه­ منتشر شده در نوامبر ۲۰۱۷ در مجله­ی باروری و نازایی به این نتیجه دست پیدا کرده است که زنان مبتلا به اندومتریوز، دارای خطر تقریبا دو برابری سقط در مقایسه با زنانی که این شرایط را ندارند، هستند. شگفت انگیزتر اینکه، نرخ سقط در زنانی با اشکال ملایم­تر اندومتریوز و زخم­های سطحی، بالاتر از موارد اندومتری شدیدتر بود.

زمانی که شما مشکلات مرتبط با اندومتریوز دارید، چه کاری می­توان انجام داد؟
برای زنان مبتلا به اندومتریوز که بارداری خطرناک دارند، این سوال ایجاد می­شود: آیا انجام یک جراحی برای درمان اندومتریوز قبل از داشتن لقاح in vitro (IVF) بهتر است یا مستقیما به سمت IVF رفتن بهتر است. پاسخ: لیو که مشاور پزشکی موسسه­ی اندومتریوز آمریکاست می­گوید، آن بستگی به فرد و شدت بیماری دارد. او توصیه کرده است که زنان مبتلا به اندومتریوز که بدون علامت هستند باید قبل از اینکه تصمیم بگیرند از یک پزشک باروری که با این شرایط آشناست، کمک بگیرند.

تشخیص اندومتریوز ممکن است کلیدی برای تصمیم­گیری آگاهانه باشد

دکتر هیلگرس خاطرنشان کرده است که اگرچه تصمیم­گیری باید مورد به مورد صورت بگیرد؛ اما یک ارزیابی جراحی لاپاروسکوپی برای تعیین بهترین درمان برای اندومتریوز موردنیاز است. که بدین معنی است که ضایعات می­توانند در حین ارزیابی شدت اندومتریوز قطع شوند. یک مزیت دیگر: اگر یک زن علائم اندومتریوز داشته باشد، برداشتن توسط جراحی می­تواند درد و ناراحتی را کاهش دهد.

جراحی برداشت (قطع) ضایعات می­تواند احتمال بارداری را بهبود دهد
هیلگرس خاطر نشان کرده است که برخی از مطالعات مزیت درمان را نه تنها در نرخ­های موفقیت IVF بلکه همچنین در کمک به بارداری زنان به طور طبیعی نشان داده­اند. هرچه شدت اندومتریوز بیشتر باشد، اثر منفی بیشتری می­تواند روی پیامدهای IVF داشته باشد. با جراحی قطع ضایعات، بافت­های تحت تاثیر قرار گرفته می­توانند حذف شوند و شانس زن برای بارداری و رساندن بارداری به زایمان افزایش پیدا می­کند.
در واقع، یک مطالعه­ی منتشر شده در سپتامبر ۲۰۱۸ در مجله­ی تولید مثل انسان به این نتیجه دست پیدا کرده است که زنان مبتلا به اندومتریوز، بعد از اینکه تحت IVF قرار می­گیرند در مقایسه با آن­هایی که ناباروری ناشناخته دارند، ۲۴% تولد زنده­ی کمتری دارند. و احتمال بارداری موفق، همزمان با افزایش شدت اندومتریوز کاهش پیدا می­کند.
از طرف دیگر، مطابق با پژوهش منتشر شده در اکتبر ۲۰۱۶ پیرامون باروری و ناباروری، جراحی لاپاروسکوپی گسترده می­تواند تفاوتی برای تصمیم­گیری در مورد داشتن کودک ایجاد کند. در این مطالعه، ۷۸ زنی که اندومتریوز شدید داشتند و شکست در IVF را تجربه کرده بودند، تحت جراحی لاپاروسکوپی قرار گرفتند و ۴۲ درصد از آن­ها کودک خودشان را به دنیا آوردند؛ ۹ درصد از آن­ها به طور طبیعی باردار شده بودند در حالی که سایرین بعد از درمان با IVF باردار شده بودند.

بارداری، مشکل اندومتریوز را حل نمی­کند
اینکه بارداری به طور طبیعی رخ دهد یا از طریق IVF، می­تواند باقی بماند. برای برخی از زنان، بارداری و شیردهی ممکن است موجب تخفیف موقتی برخی از علائم اندومتریوز شود که به دلیل تغییرات هورمونی می­باشد. اما هیلگرس می­گوید، این یک افسانه است که بارداری می­تواند اندومتریوز را درمان کند. اندومتریوز بعد از تولد کودک حل نمی­شود. علائم می­توانند برگردند و ضایعات می­توانند بعد از بارداری فعال شوند.

اندومتریوز می­تواند بعد از درمان عود کند
درمان جراحی تضمین نمی­کند که عود نکند. هیلگرس می­گوید: تا زمانی که یک زن سیکل قاعدگی دارد، اندومتریوز می­تواند مجددا عود کند در برخی از مطالعات، عود اندومتریوز در ۳۶% از زنان باردار رخ می­دهد.

درمان جامع ممکن است به کاهش خطر ناباروری در آینده کمک کند

لیو می­گوید: احتمال اینکه اندومتریوز بعد از جراحی بازگردد، تا حدی، به شدت بیماری در زمان جراحی، تکنیک جراحی که مورد استفاده قرار گرفته است (قطع کردن در برابر ریشه کنی)، اینکه آیا علائم بیماری کاملا از بین رفته­اند یا نه و اینکه آیا داروهای استفاده شده بعد از جراحی رشد یا برگشت ضایعات را مهار کرده­اند یا نه، بستگی دارد.
او می­گوید: فهمیدن اینکه آیا ضایعات اندومتریوز دیده شده در زمان جراحی، ضایعات قدیمی هستند یا جدید مشکل است. نشان داده شده است که روش­های مهار هورمونی، بازگشت علائم را بعد از جراحی کاهش می­دهند؛ بنابراین این می­تواند اثربخشی درمان جراحی را طولانی کند. برای بسیاری از زنان، هدف، بهبود علائم و بهبود پتانسیل تولیدمثلی آینده­ی آن­ها می­باشد.

اندومتریوز و درد شدید در هنگام نزدیکی: چگونگی غلبه بر آن
رابطه­ی جنسی می­تواند به یک روش خیلی بد آسیب­زننده باشد. زمانی که شما اندومتریوز دارید، برقراری رابطه­ی جنسی (دخولی یا ارگاسمی بدون دخول) می­تواند دردناک باشد. احساس درد به همراه ترس از آن درد، می­تواند شما را از داشتن رابطه­ی جنسی طولانی مدت دور کند.
متاسفانه، بسیاری از زنان برای صحبت با پزشک در مورد مشکل خودشان خجالت می­کشند، فکر می­کنند هیچ چیزی وجود ندارد که بتوانند انجام دهند و فقط سعی می­کنند که آن را نادیده بگیرند یا می­گویند که همه­ی این مشکلات فیزیولوژیک است.
این علامت دردناک جدی هستند؛ اما قابل درمان است.
سالیه سارل پزشک فیزیوتراپ و درمانگر کف لگن با تخصص در که در نیویورک و نیوجرسی فعالیت می­کند، می­گوید: مهم است که صحبت کنید. شما احمق نیستید؛ همه چیز آن چیزی که در سر شماست، نیست. شما باید گوش کنید.