شیاف گلیسیرین نوزادان ـ طریقه مصرف و زمان اثرگذاری + ۵ عوارض

شیاف گلیسیرین برای نوزاد چیست و چه کاربردی دارد؟

شیاف گلیسیرین برای درمان یبوست‌ نوزاد استفاده می‌شود. این ماده با افزایش جذب آب در روده‌ها عمل می‌کند. در نتیجه، مدفوع نرم‌تر شده و دفع آن آسان‌تر می‌شود. همچنین فشار داخل روده را افزایش می‌دهد که باعث تحریک عضلات روده برای حرکت دادن مدفوع می‌شود. گلیسیرین در گروه داروهایی به نام «ملین‌ها» قرار دارد.

نقل قول از:

chemist-۴-u

These suppositories contain 1g of the active ingredient glycerol. Glycerol is a compound with a wide range of uses but is most commonly found in constipation treatments. Glycerin suppositories relieve constipation by stimulating the bowel to encourage movement - this is done by pushing water into the intestines. 

ترجمه:

این شیاف‌ها حاوی ۱ گرم از ماده‌ی گلیسرول هستند. گلیسرول ترکیبی است که کاربردهای فراوانی دارد اما بیشترین استفاده‌ی آن در درمان یبوست است. شیاف‌های گلیسیرین با تحریک روده و تشویق آن به حرکت، باعث تسهیل دفع می‌شوند. این عمل از طریق کشاندن آب به درون روده‌ها انجام می‌گیرد.

علت یبوست در نوزادان چیست؟

یبوست در نوزادان بسیار شایع است اما می‌تواند برای آن‌ها ناراحت‌کننده و برای والدین تازه‌کار نگران‌کننده باشد. معمولاً این مشکل کوتاه‌ مدت و به‌راحتی قابل درمان است و در بیشتر موارد جای نگرانی زیادی ندارد. برخی از علل شایع یبوست در نوزادان عبارتند از:

• تغییر در رژیم غذایی (مثلاً شروع مصرف شیر خشک برای اولین ‌بار)
• کم‌آبی بدن
• کمبود فیبر در تغذیه

مقدار مصرف شیاف گلیسیرین برای نوزاد چقدر است؟

این دارو به‌صورت شیاف‌های ۱ و ۲ گرمی موجود است. مقدار مصرف شیاف گلیسیرین برای نوزاد را پزشک تعیین می‌کند و پیروی دقیق از نظر پزشک در این زمینه بسیار ضروری است.

بیشتر بخوانید: شیاف استامینوفن در کودکان _ نحوه مصرف + مزایا، معایب و 3 کاربرد مهم

شیاف گلیسیرین کی اثر می‌کند؟

شیاف گلیسیرین معمولاً پس از ۱۵ دقیقه تا یک ساعت شروع به اثرگذاری می‌کند و باعث دفع مدفوع می‌شود. در صورتی که پس از گذشت یک ساعت کودک مدفوع نکرد، به هیچ عنوان شیاف دوم را استفاده نکنید و حتماً به پزشک اطلاع دهید زیرا ممکن است مشکل کودک یبوست نباشد و نیاز به بررسی دقیق‌تر داشته باشد. پزشک با معاینه کامل می‌تواند وضعیت را ارزیابی کرده و داروی مناسب را تجویز کند.

نحوه استفاده از شیاف گلیسیرین برای نوزادان

دستان خود را پیش و پس از استفاده از شیاف گلیسیرین با آب و صابون بشویید. اگر شیاف داخل بسته فویلی قرار دارد، ابتدا آن را از فویل خارج کنید. سپس طبق مراحل زیر عمل کنید:

1. کودک را به پهلو بخوابانید؛ پای پایینی صاف باشد و پای بالایی به سمت شکم خم شود.
2. با انگشت تمیز، شیاف را به آرامی و کامل داخل مقعد قرار دهید.
3. پس از قرار دادن، چند ثانیه باسن کودک را به هم نزدیک نگه دارید تا شیاف بیرون نیاید.
4. اگر امکان دارد، کودک را حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در همان حالت نگه دارید تا دارو اثر کند.

 نکته: برای راحت‌تر شدن استفاده، می‌توانید شیاف را با کمی آب ولرم نرم کنید. توجه داشته باشید که استفاده از وازلین یا روغن‌های معدنی برای نرم کردن توصیه نمی‌شود چون ممکن است اثر دارو را کاهش دهد.

چند بار می‌توانیم از شیاف گلیسیرین برای نوزاد استفاده کنیم؟

شیاف گلیسیرین را نباید بیش از یک بار در روز استفاده نکنید، مگر اینکه تجویز پزشک باشد زیرا استفاده مداوم از آن باعث از بین رفتن عملکرد طبیعی روده و وابستگی به ملین یا عدم توانایی دفع مدفوع بدون محصول می‌شود. در صورت مشاهده علائم استفاده بیش از حد مانند اسهال، درد شکم، کاهش وزن یا ضعف، فوراً به بیمارستان مراجعه کنید.

مصرف شیاف گلیسیرین برای نوزاد 40 روزه مجاز است؟

مصرف شیاف گلیسیرین برای نوزاد ۴۰ روزه تنها در صورت تجویز پزشک مجاز است. بنابراین به هیچ عنوان خودسرانه برای نوازد 40 روزه از شیاف گلیسیرین استفاده نکنید.

عوارض شیاف گلیسیرین برای نوزاد چیست؟

عوارض جانبی که باید هرچه سریع‌تر به پزشک گزارش دهید عبارتند از:

• واکنش‌های آلرژیک مانند راش پوستی، خارش، کهیر، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
• درد، سوزش یا خونریزی مقعدی پس از استفاده

عوارض جانبی شایع‌تر (معمولاً خفیف):

• تحریک یا سوزش مقعد
• ناراحتی شکمی یا گرفتگی عضلات
• مشاهده مقادیر کمی مخاط در مدفوع

در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.

نکات مهم:

• اگر پزشک این محصول را تجویز کرده، بدان معناست که مزایای آن بیشتر از خطر عوارض جانبی است.
• بسیاری از نوزادان با مصرف شیاف گلیسیرین عوارض جانبی جدی ندارند.

عوارض جانبی جدی که پس از مشاهده آن‌ها باید فوراً به پزشک مراجعه کنید عبارتند از:

• درد شدید و مداوم معده یا شکم
• مدفوع خونی
• خونریزی مقعدی
• تمایل مداوم به دفع مدفوع
• اسهال دائمی

اسهال طولانی‌ مدت می‌تواند منجر به کم‌آبی جدی شود.

چه کار کنیم شیاف گلیسیرین قبل از ورود به مقعد نوزاد نشکند؟

برای جلوگیری از شکستن شیاف، قبل از وارد کردن به مقعد نوزاد و پیش از خارج کردن از بسته‌بندی فویل، آن را به مدت ۳۰ دقیقه در یخچال قرار دهید یا زیر آب سرد بگیرید تا خنک و سفت شود.

اگر نوزاد بعد از مصرف شیاف گلیسیرین مدفوع نکرد چه کنیم؟

اگر پس از قرار دادن شیاف گلیسیرین، نوزاد تا مدت ‌زمانی مناسب (حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه) دفع مدفوع نداشت، نگران نشوید اما بی‌تفاوت هم نباشید. در چنین شرایطی:

• ابتدا مطمئن شوید شیاف به‌درستی و کامل داخل مقعد قرار گرفته است.
• اگر نوزاد همچنان دفع نکرد، از انجام اقدامات خودسرانه مانند استفاده مجدد از شیاف یا داروهای دیگر خودداری کنید.
• در صورتی که نوزاد علائمی مانند بی‌قراری شدید، نفخ زیاد، درد شکم، یا بی‌اشتهایی دارد، ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد.

حتماً با پزشک متخصص کودکان مشورت کنید تا علت بررسی شده و راهکار مناسب ارائه شود.  مراجعه به پزشک در این مواقع کمک می‌کند تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود و سلامت نوزاد در اولویت قرار گیرد.

آیا شیاف گلیسیرین با غذاها یا نوشیدنی‌ها تداخل دارد؟

هیچ تداخل شناخته‌ شده‌ای بین شیاف گلیسیرین و غذاها یا نوشیدنی‌ها وجود ندارد.

آیا شیاف گلیسیرین با داروهای دیگر تداخل دارد؟

هیچ تداخل شناخته ‌شده‌ای بین شیاف گلیسیرین و داروهای دیگر وجود ندارد. با این وجود، همیشه به پزشک درباره تمام داروهایی که نوزادتان مصرف می‌کند، اطلاع دهید.

سخن پایانی

استفاده از شیاف گلیسیرین یا گلیسیرینه برای نوزادان می‌تواند در موارد خاص، روشی موثر برای درمان یبوست باشد اما استفاده خودسرانه از شیاف کودکان توصیه نمی‌شود. رعایت دوز مناسب و مشورت با پزشک هنگام گذاشتن شیاف بسیار اهمیت دارد زیرا مصرف نادرست ممکن است به تحریک یا آسیب روده منجر شود. برخی برندها مانند گلیسیرین ناژو از انواع رایج در داروخانه‌ها هستند اما انتخاب نوع مناسب باید با نظر پزشک انجام گیرد. در نهایت، هدف از مصرف گلسیرین تنها کمک موقتی به تخلیه روده است و جایگزینی برای تغذیه و عادات طبیعی دفع نوزاد محسوب نمی‌شود.