تعداد اسپرم در مردان، چقدر طبیعی است؟

اسپرم سلولهای تولید مثل مرد است که در اثر انزال به وجود می‌آید. پزشک میتواند با استفاده از آزمایشی به نام آنالیز منی، تعداد اسپرم فرد را مشخص کند. میانگین تعداد اسپرم بین ۴۰ تا ۳۰۰ میلیون اسپرم در میلی لیتر است. این تعداد می‌تواند بین مراکز آزمایش متفاوت باشد.
پزشک ممکن است به دلایل بسیاری از جمله تجزیه و تحلیل مایع منی را آزمایش کند از جمله آزمایش علل احتمالی ناباروری زمینه‌ای، چگونگی عملکرد اندام‌های تولید مثل و یا عمل جراحی برای باروری موفقیت آمیز.

تعداد اسپرم طبیعی
متوسط تعداد اسپرم‌ها معمولا بین ۴۰ تا ۳۰۰ میلیون اسپرم در میلی‌لیتر است. برای آزمایش تعداد اسپرم فرد، پزشک از فرد می‌خواهد در یک ظرف نمونه انزال را وارد کند. سپس این نمونه به آزمایشگاه برده می‌شود تا تکنسین‌ها نمونه تخمین اسپرم و عوامل دیگر را ارزیابی کنند. نتایج ممکن است بسته به آزمایشگاه متفاوت باشد. حتی افرادی که تعداد اسپرم‌های متوسط یا طبیعی دارند ممکن است ناباروری را تجربه کنند زیرا سایر عوامل می‌توانند تاثیری در چگونگی عملکرد اسپرم در تخمک گذاری داشته باشند.

تعداد اسپرم کم در مردان
طبق تحقیقات تعداد اسپرم کم در اصل کمتر از ۱۰ میلیون اسپرم در هر میلی لیتر است. اگرچه تعداد اسپرم کم می‌تواند بر باروری فرد تاثیر منفی بگذارد اما این بدان معنا نیست که امکان بارداری وجود ندارد. حتی یک اسپرم منفرد که به طور مستقیم به تخمک تزریق می‌شود می‌تواند بارور شود.
اگر فردی تعداد اسپرم‌هایش بین 20 تا 40 میلیون در هر میلی‌لیتر باشد، این فرد کمتر از میانگین طبیعی اسپرم دارد اما پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری برای تعیین کیفیت اسپرم انجام دهد.
اگر تعداد اسپرم کم باشد اما اسپرم از کیفیت بالایی برخوردار باشد از نظر شکل، اندازه و سرعت حرکت مناسب است. پزشک ممکن است این تعداد اسپرم را در حد طبیعی در نظر بگیرد.

تعداد اسپرم زیاد
طبق پژوهش‌ها تعداد اسپرم‌های زیاد بیش از ۳۰۰ میلیون اسپرم در میلی لیتر است. با این حال محققان ارتباط مثبت بین تعداد اسپرم‌های بیشتر از ۴۰ میلیون و افزایش باروری را شناسایی نکرده‌اند.

آزمایش و آنالیز مایع منی
آنالیز و تحلیل مایع منی یک آزمایشی است که علاوه بر تعداد اسپرم فرد، چندین عامل را نیز اندازه گیری می‌کند که شامل موارد زیر است:
مایع سازی: این توانایی منی برای تغییر از حالت ژل به حالت مایع است. اگر اسپرم‌ها در حدود 15 تا 20 دقیقه مایع نشود ممکن است نتواند به اندازه کافی حرکت داشته باشد تا یک تخمک بارور تولید کند.
مورفولوژی: اندازه و شکل اسپرم میتواند بر باروری اثر بگذارد. در حالی که تمام نمونه‌های مایع منی حاوی شکل غیرطبیعی هستند هرچه این بد شکلی و نقص بیشتر باشد احتمال ناباروری بیشتر است.
تحرک و سرعت: این آزمایش اندازه‌گیری‌ این است که اسپرم چطور میتواند حرکت کند تاب تواند تخمک را بارور کند و سرعت اسپرم را بالا ببرد.
PH: این آزمایش اندازه گیری میزان اسیدی منی را می‌سنجد. متوسط PH منی ۷.۲ تا ۷.۸ است. PH بالاتر می‌تواند نشان دهنده عفونت باشد. PH پایین‌تر می‌تواند نشانگر آلودگی نمونه باشد یا اینکه در سیستم تولید مثل انسداد وجود داردد.
کل حجم مایع منی: این آزمایش کل مقدار مایع منی است که در اثر انزال ایجاد می‌شود. مردان به طور معمول 2 تا 5 میلی‌لیتر مایع منی در انزال دارند. اگر در نمونه این مقدار کم باشد پزشک ممکن است به دنبال مشکلات غده پروستات یا مشکلات وزیکول منی باشد. اگر مقدار آن زیاد باشد ممکن است غلظت اسپرم خیلی رقیق باشد.
بسته به فناوری موجود ممکن است برخی آزمایش‌های بیشتری انجام شود.

بهبود تعداد اسپرم‌ در مردان
طبق تحقیقات سال ۲۰۱۲ دو عامل اصلی تعیین کننده تعداد اسپرم‌ هستند. این، تعداد سلول‌های مورد نیاز برای تولید اسپرم و زمان آخرین انزال است. هرچه مدت زمان آخرین انزال طولانی‎تر باشد، احتمالا تعداد اسپرم در آزمایش بیشتر است. هر فردی که نگران تعداد اسپرم است باید تغییراتی در سبک زندگی داشته باشد. برخی از این تغییرات عبارتند از:
عدم مصرف نوشیدنی‌های الکی: الکل می‌تواند تولید تستوسترون را کاهش دهد که می‌تواند تعداد اسپرم را کاهش دهد.
عدم استعمال دخانیات: مردانی که سیگار می‌کشند به طور معمول تعداد اسپرم‌های کمتری نسبت به افرادی که سیگار مصرف نمی‌کنند دارند.
کاهش وزن یا حفظ وزن سالم: سلول‌های چربی در بدن آنزیمی به نام آروماتاز را آزاد می‌کنند که تستوسترون را به استروژن تجزیه می‌کند. این می‌تواند تستوسترون و تعداد اسپرم را کاهش دهد. بیشتر بخوانید: غذاهای افزایش دهنده تعداد اسپرم کدامند؟
جلوگیری از گرم شدن بیش از حد بیضه‌ها: اگرچه تحقیقات در مورد این موضوع نتایج متفاوتی به همراه داشته است. اما برخی از افرادی که می‌خواهند باروری را بهبود ببخشند باید از وان، سونای داغ، لپ تاپ روی پا و ... خودداری کنند.
کاهش استرس: طبق گفته متخصصان استرس ممکن است باعث ایجاد تغییر در شکل اسپرم شود و بر باروری تاثیر بگذارد.
پزشکان ممکن است داروهایی مانند داروهای ضداستروژن یا گنادوتروپین را نیز تجویز کنند. این هورمون‌ها میتوانند باروری را تقویت کنند.