ضربه به بیضه در کودکان، عوارض احتمالی و روش های درمان

یکی از مسائل بسیار شایع برای والدینی که فرزند پسر دارند ضربه به بیضه در کودکان است که درد شدید در هنگام آسیب موجب نگرانی بسیار زیاد در آنها می شود. باتوجه به اهمیت بیضه ها در تولید هورون های مردانه و نیز تولید مثل، توجه به سلامت آنها و نیز شناختن علائم خطر اهمیت بسیار زیادی دارد.

عملکرد بیضه ها در شرایط عادی
بیضه ها ۲ عضو مردانه هستند که اسپرم و هورمون های مردانه را می سازند. آنها در اسکروتوم یعنی کیسه پوستی هستند که در زیر آلت تناسلی قرار دارند. هر بیضه در یک پوشش لیفی و محکم محصور شده تا از آن محافظت شود.
سلول های اسپرم در بیضه ساخته شده و به اپیدیدیم، غده قابل ارتجاع پشت بیضه منتقل می شود. در اپیدیدیم، هزاران مجرای سازنده اسپرم در بیضه به هم می پیوندند تا یک لوله کلافی واحد را تشکیل دهند. اسپرم قبل از ترکیب شدن با مایع منی، زمان کوتاهی در اپیدیدیم توقف می کند تا آماده شود و سپس و از طریق یک لوله که به مجرای ادرار وصل می شود، خارج می گردد. مجرای منی به وسیله یک دیوار عضلانی ضخیم پوشیده شده است. اما اپیدیدیم دارای یک پوشش نازک و شکننده است و از این رو در معرض خطر بیشتری برای تورم یا آسیب قرار دارد.

ضربه به بیضه در کودکان چه خطراتی دارد؟
بیضه ها برای تولید مثل و هورمون های طبیعی مردانه بسیار مهم و حیاتی هستند. ازآنجا که بیضه ها در کیسه اسکروتوم و در خارج از بدن قرار دارند، برخلاف سایر اندام های بدن هیچ عضله و استخوانی برای حمایت از آنها وجود ندارد. این امر باعث می شود که بیضه ها بیشتر در معرض ضربه، لگد و آسیب باشند. ارزیابی به موقع و درمان مناسب برای اخذ بهترین نتایج مهم است.

ضربه به بیضه کودکان چه نشانه و عوارض احتمالی
ضربه به بیضه در کودکان و یا ترومای بیضه یعنی زمانی که بیضه با ضربه آسیب می بیند. تروما به بیضه یا اسکروتوم می تواند به هر کدام از محتویات آن آسیب برساند. هنگامی که پوشش سخت بیضه پاره شود یا تحت فشار قرار گیرد، خون از آن زخم جاری می شود. این خون اسکروتوم را پر کرده تا جایی که منجر به عفونت می شود.
اولین نشانه ضربه به بیضه در کودکان اغلب درد شدید است. درد اطراف بیضه نیز ممکن است به دلیل عفونت یا تورم اپیدیدیم باشد. از آنجا که دیواره اپیدیدیم بسیار نازک است، به راحتی در اثر عفونت یا آسیب قرمز و متورم می شود. در صورت عدم درمان، در موارد نادر جریان خون بیضه مسدود می شود. این امر می تواند به از بین رفتن بیضه منجر شود.
اگر نگران ضربه به بیضه در کودکان هستید، لازم است او را نزد اورولوژیست ببرید.
عوارض ضربه به بیضه کودکان عبارتند از:
- درد بسیار شدید در نواحی بیضه ها و کشاله ران
- کبودی یا تورم اسکروتوم
- مشکل در هنگام ادرار کردن یا وجود خون در ادرار
- تب بعد از آسیب به بیضه

صدمات ناشی از ضربه به بیضه و درمان آن
صدمات بیضه می تواند در اثر ضربه تیز و برنده ( مانند زخم در اثر چاقو خوردگی یا اسلحه ) یا ضربه مانند برخورد توپ یا لگد، به وجود آید. اینها می توانند باعث پارگی تمام یا قسمتی از بیضه و همچنین از بین رفتن کل بیضه شوند. آسیب دیدگی در اثر جسم تیز مانند چاقو یا گلوله اسلحه که سبب سوراخ شدن بیضه می شود، ممکن است باعث خراش جزیی به پوست یا آسیب عمده به رگ های خونی بیضه شود. جراحتی که در اثر ضربات مستقیم ایجاد شده باشد می تواند پوشش بیضه را پاره کند یا به رگ های خونی آن آسیب برساند.
متخصص اورولوژی اغلب می تواند با معاینه فیزیکی تشخیص دهد که آسیب در بیضه، چقدر شدید است. پس از پرسش در مورد چگونگی جراحت و همچنین سایر سؤالات در زمینه سلامتی شما، او بیضه کودک را معاینه می کند. متخصص اورولوژی می تواند با لمس و معاینه بیضه و اسکروتوم و همچنین ساختارهای مربوط به بیضه مانند شریان، رگ و مجرای منی، تشخیص دهد که آیا سالم و طبیعی است یا خیر.
اگر بیضه کودک سالم و بدون آسیب دیدگی باشد، احتمالآ اورولوژیست داروهای مسکن تجویز می کند. همچنین توصیه می شود از تسمه های مخصوص برای حمایت از بیضه ها استفاده کنید. در صورتی که آسیب دیدگی با معاینه مشخص نشود، آنگاه پزشک شما اسکن سونوگرافی از اسکروتوم را توصیه می کند. سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی که در اندام مورد نظر ایجاد می کند، می تواند تصاویری از آنچه درون اندام است به وجود آورد. بر اساس همان امواج صوتی که زیر دریایی ها برای پیدا کردن مسیرشان، در دریا ایجاد می کنند، این وسیله نیز می تواند تصاویری از اسکروتوم شامل، بیضه، اپیدیدیم و مجرای اسپرم تشکیل دهد تا بتوان جریان خون را بررسی کرد.
اگرچه هیچ اسکن تصویربرداری ۱۰۰ درصد کامل نیست، اما انجام سونوگرافی آسان و راحت است، از اشعه X استفاده نمی شود و ساختار اسکروتوم را به وضوح نشان می دهد. در موارد نادر، سونوگرافی بیشتر شما را با سؤال روبرو می کند تا جواب. در این صورت متخصص اورولوژی شما ممکن است از تصویر برداری با رزونانس مغناطیسی (MRI)، یک تکنیک تصویر برداری پیشرفته تر، استفاده کند.
چنانچه نتیجه تصویربرداری حاکی از آسیب دیدگی بیضه باشد، روش معمول عمل جراحی است. تحت بی حسی، برشی در اسکروتوم ایجاد شده و محتویات آن بررسی می گردد. اگر در بیضه پارگی مشاهده شود، در صورتی که جریان خون آن طبیعی باشد و بیضه دیگر سالم باشد می توان پارگی را ترمیم کرد. اورولوژیست معمولآ با بخیه پارگی را دوخته و پوست را می بندد. در پاره ای از موارد، وی یک لوله پلاستیکی را برای مدت کوتاهی در داخل اسکروتوم گذاشته تا خون و سایر مایعات ترشح شده تخلیه شود. بعضی اوقات جراحت بسیار شدید است و بیضه قابل ترمیم نیست. در چنین مواردی، پزشک متخصص بیضه را خارج می کند. این بدان معنا نیست که فرزند شما دیگر نمی تواند پدر شود. تنها یک بیضه سالم نیز برای باروری طبیعی کافی است. بیضه منفرد اغلب به میزان طبیعی اسپرم و تستوسترون تولید می کند. اگر بیضه دیگر سالم و طبیعی باشد، امکان پدر شدن وجود دارد.
چنانچه معاینه و سونوگرافی شما نشان دهد که این آسیب باعث ایجاد اپیدیدیمیت شده است، به احتمال بسیار زیاد بدون جراحی تحت درمان قرار خواهند گرفت. ممکن است به فرزند شما داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن داده شود و از شما خواسته شود تا از تسمه ویژه برای محافظت از بیضه های او استفاده کنید. در صورت لزوم، ممکن است اورولوژیست برای فرزندتاتان آنتی بیوتیک تجویز کند. در حدود ۶ تا ۸ هفته طول می کشد تا تورم از بین برود. ممکن است شما نیاز به مراجعات مکرر به پزشک و پیگیری درمان داشته باشید تا پیشرفت درمان را بررسی کند. اگر اقدامات حفاظتی مانند پوشیدن تسمه مخصوص و مراجعه به پزشک انجام نشود. ممکن است عمل جراحی مورد نیاز باشد و بیضه برداشته شود.

برای جلوگیری از ضربه به بیضه در کودکان چه کاری می توانم انجام دهم؟
بسیاری از اقدامات منطقی وجود دارد که می توانید برای کاهش خطر ترومای بیضه آنها را به کار ببرید. اول این که نگذارید فرزندتان با اسباب بازی های خطرناک که احتمال آسیب به بیضه را دارند بازی کند. به او یاد بدهید که درهنگام بازی با توپ، سوارکاری و ... به چه نکاتی باید توجه کند. اگر فرزندتان ورزش های رزمی کار می کند، بیضه بند را فراموش نکنید.