یادگیری ریاضی کودکان، وقتی دچار اختلال می شود

اختلال یادگیری ریاضی به معنی عدم توانایی کودک در یادگیری و درک مفاهیم و موضوعات مربوط به ریاضی می‌باشد. به طور کلی اختلال یادگیری به معنی عدم رشد کافی در مهارت‌های خاص تحصیلی است که در اثر مشکلات و بیماری‌های جسمی و عصبی ایجاد نشده باشند. این کودکان با وجود هوش طبیعی که دارند، در برخی از حوزه‌های درسی مشکل یادگیری دارند و برخی از توانایی‌های آن‌ها همچون خواندن، نوشتن و ریاضیات دچار اختلال است. ریاضیات کودک مبتلا به طور چشم گیری از سطح توانایی کودکان دیگر کمتر است. در واقع این ناتوانی کودک در حوزه تحصیلی، کمتر از حد انتظار بر اساس هوش، سن و آموزش کلاسی کودک است.

اختلال یادگیری ریاضی
اختلالات یادگیری از جمله اختلالات عصبی رشدی است که انواع متعددی دارند و یکی از آن‌ها اختلال یادگیری ریاضی می‌باشد. کسانی که اختلال یادگیری دارند، از نظر بهره هوشی و سلامت جسمانی، در حد نرمال و طبیعی قرار دارند ولی در یاد گرفتن مباحث خاص درسی همچون ریاضی، مشکل دارند. برای اطلاع از دیگر اختلالات عصبی رشدی کودکان کلیک کنید.
کودکان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی در انجام محاسبات، حل مساله و هرگونه مفهوم ریاضی مشکل دارند و نمی‌توانند در این زمینه پیشرفت کنند. این اختلال نشانه‌های مختلفی دارد و در افراد متفاوت، به صورت‌های مختلفی بروز پیدا می‌کند. به طور کلی چهار گروه مهارتی در اختلال یادگیری ریاضی مختل می‌شوند که عبارتند از:
_مهارت‌های مربوط به زبان (مانند فهمیدن مفاهیم و اصطلاحات ریاضی و نام بردن آن)
_مهارت‌های مربوط به ادراک (مانند شناخت و خواندن نشانه‌های عددی، حسابی و گروه بندی اعداد)
_مهارت‌های مربوط به ریاضی (مانند انجام عملیات‌های ریاضی، شمارش اعداد و جدول ضرب)
_مهارت‌های توجه (مانند نوشتن صحیح اعداد و به خاطر داشتن اعداد انتقال داده)

مهارت‌هایی که تحت تأثیر اختلال یادگیری ریاضی قرار می‌گیرند
در این اختلال برخی از مهارت های مربوط به ریاضی کودک تحت تاثیر قرار می‌گیرد که عبارتند از:
1. انجام محاسبات مربوط به ریاضی
کودکان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی، معمولا در هنگام آموزش‌های اولیه ریاضی در یادگرفتن مهارت‌های اولیه که ریشه آن‌ها حافظه و شناخت است، به مشکل بر می‌خورند. تحقیقات نشان داده است کودکانی که در انجام محاسبات ریاضی مشکل دارند، در مقایسه با کودکان عادی، در یک دوره دو ساله هیچ پیشرفت قابل توجهی از خود نشان ندادند.
2. انجام مساله های کلامی مربوط به ریاضی
این مهارت مربوط به صورت مسئله‌های ریاضی و تشخیص آن‌ها می‌باشد. در اختلال یادگیری ریاضی ممکن است که کودک در فرایند‌های مربوط به صورت مسئله‌ها همچون خواندن مسئله و به کار بردن طرحی موثر برای حل آن با مشکل مواجه شود.
3. روش‌ها و قواعد مربوط ریاضی
قواعد ریاضی به معنی مراحلی همچون جمع، تفریق، ضرب و تقسیم هستند که برای حل مسائل مورد استفاده قرار می‌گیرند. دانش آموزانی که اختلال یادگیری دارند، نمی‌توانند قواعد و روش‌های ریاضی را به خوبی درک کنند. این افراد، قواعد ریاضی را بسیار دیرتر از هم سالان خود می‌آموزند و برای یاد گرفتن نیاز به کمک دیگران دارند.
4. زبان ریاضی و اصطلاحات آن
زبان ریاضی اصطلاحاتی همچون بزرگ تر از، کوچک تر از، معادله و مساوی را شامل می‌شود. برخی از کودکان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی، نمی‌توانند این اصطلاحات را معنی کنند در حالی که برای حل یک مسئله این موارد لازم و ضروری هستند.
5. توانایی مربوط به سطوح مختلف درس ریاضی
هرقدر که برنامه درسی جلوتر می‌رود و سخت تر می‌شود، ناتوانی کودک در درس ریاضی نیز بیشتر بروز پیدا می‌کند. مثلا برای یادگیری اصطلاحات تخصصی تر لازم است که دانش آموز اصطلاحات ابتدایی را به خوبی یاد گرفته باشد. به دلیل ناتوانی در یادگیری این اصطلاحات و قواعد، آموزش درس‌های بعدی نیز با مشکل مواجه می‌شود و اختلال یادگیری بیشتر بروز پیدا می‌کند.

دلایل ایجاد کننده اختلال یادگیری ریاضی
اختلال یادگیری ریاضی دلایلی دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
1. حافظه ضعیف در اختلال یادگیری ریاضی
مشکل در حافظه، توانایی به یاد آوردن اعمال اصلی و اولیه ریاضی را با مشکل مواجه می‌کند. هرچه کودک به سطح بالاتری می‌رود، به یاد آوردن مراحل لازم برای حل مسائل برایش سخت‌تر می‌شود و یادگیری و پیشرفت او را مختل می‌کند.
2. رشد شناختی
مشکل در رشد شناختی به این صورت است که کودک نمی‌تواند مسائل ریاضی، نظام های عددی و شیوه‌های موثر شمارشی را درک کند و در نتیجه برای حل مسائل با مشکل مواجه می‌شود.
3. مشکلات بینایی ـ فضایی
مشکلات بینایی-فضایی به این صورت است که کودک در مواردی همچون درج مرتب اعداد در ستون‌ها برای محاسبه، تشخیص ارزش مکانی اعداد و درک نقشه و هندسه به مشکل بر می‌خورد و از درک آن‌ها عاجز می‌ماند. برای از بین بردن علل ابتلا به اختلالات یادگیری لازم است والدین با فرزندان خود همراهی کنند و از رفتارها و واکنش‌های مناسب در تربیت فرزند خود استفاده کنند. برای آگاهی از نکات مهم تربیت فرزند کلیک کنید.

درمان اختلال یادگیری ریاضی
هنوز هیچ داروی خاصی برای درمان اختلال یادگیری ریاضی کشف نشده‌است ولی می‌توان با به کارگیری روش‌های خاصی، ریاضی را به کودکان آموزش داد. برخی از این روش‌ها را در ادامه شرح داده‌ایم. همچنین می‌توانید برای اطلاع بیشتر به مقاله درمان اختلالات یادگیری مراجعه کنید.
1. انجام بازی‌های ریاضی
بازی‌های ریاضی به این صورت هستند که مفاهیم و اصطلاحات اولیه ریاضی همچون جمع، تفریق، ضرب و تقسیم را به صورت حسی و مستقیم تمرین می‌کنند. این روش در آموزش کودکان دیگر نیز بسیار موثر می‌باشد و یادگیری آن‌ها را افزایش می‌دهد.
2. استفاده از روش‌های دیداری
در این روش به کودک کمک می‌کنند که مسئله‌های ریاضی را تجسم کند. همچنین از روش‌های ساده‌ای همچون رسم مسئله و نمودار نیز استفاده می‌شود. در حین حل مسئله از کودک بخواهید که به شکل‌ها و نمودارها توجه داشته باشد تا به این صورت بهتر عمل کند.
3. خواندن با صدای بلند
در این روش به کودک آموزش می‌دهند تا مسئله‌های ریاضی را با صدای بلند بخواند. به این صورت تمرکز او بر موضوع بیشتر می‌شود و راحت تر می‌تواند آن را حل کند.
4. استفاده از مسائل حل شده
در این روش از مسئله‌های حل شده استفاده می‌شود. به این صورت کودک می‌تواند روش حل مسئله را ببیند و آن را برای حل مسائل مشابه به کار ببرد. گاهی کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری، به دلیل کندی در فهم مطالب و مسائل مورد سرزنش والدین و معلمان و یا تمسخر دوستانشان قرار می‌گیرند.
در این میان نقش والدین برای جلوگیری از آسیب‌های روانی وارده به کودک اهمیت بیشتری می‌یابد. برای اطلاع از نحوه برخورد صحیح با کودک و رسیدگی به سلامت روانی او لازم است در فرآیند درمان همواره از مشاوره کودک نیز بهره بگیرید.