عقب ماندگی ذهنی کودکان، تفاوت آن با اختلال تکاملی

"عقب مانده ذهنی" از جمله واژه هایی است که حتی روزانه هم از آن استفاده می‌کنیم و در جامعه رواج دارد، اما تاکنون کمتر به آن فکر کرده‌ایم که آیا این واژه با "اختلال تکاملی مغز" فرق دارد یا همان معنی و مفهوم را می‌رساند.
به نظر متخصصان نوزادان دارای اختلال تکاملی مغزی با عقب ماندگی ذهنی متفاوت بوده و این ۲ واژه برابر هم نیستند.
براساس نظر متخصصان نوزاد، یکی از انواع اختلال تکاملی مغز ، عقب ماندگی ذهنی است اما مردم این ۲ واژه را یکسان در نظر می‌گیرند که باور غلطی بوده و باید اصلاح شود.
دکتر فاطمه نیری رئیس مرکز تحقیقات مادر، جنین و نوزاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و موسس درمانگاه تکامل مغزی - عصبی در این زمینه گفت: عمده اختلال کودکانی که مشکل عقب ماندگی ذهنی دارند، پایین بودن ضریب هوش است در حالیکه در کودکان دچار اختلال تکاملی از هوش طبیعی برخوردار هستند ولی کارکردهای دیگر مفز دچار اختلال است.
وی دیدن، شنیدن، تکلم، جهت‌یابی و تجسم فضایی، محاسبات ریاضی و درک شناخت ارتباط بین افراد را از جمله کارکردهای مفز اعلام کرد و گفت: در صورتی که هر یک از کارکردهای مغزی فرد دچار آسیب شود، نوزاد به اختلال تکاملی(Developmental Disorder) مغزی مبتلا می‌شود.
نیری با اشاره به اینکه ممکن است فرد ضریب هوشی طبیعی داشته باشد در حالیکه سایر کارکردهای مغزی اش دچار مشکل باشد، افزود: برخی از این کارکردها به قدری ظریف هستند که وقتی بچه به مدرسه می‌رود خود را نشان می‌دهد.
فوق تخصص نوزادان با اشاره به اینکه سلول سازی مغز انسان از دوران جنینی آغاز می‌شود، گفت: در پایان ۹ ماهگی یا هفته ۴۰ بارداری که نوزاد متولد می‌شود؛ بیش از یک میلیارد سلول دارد که این سلول‌ها بعد از تولد با هم متصل (سیناپس) می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه در حالت عادی هر سلول مغزی حداکثر توانایی تا ۱۰ هزار سیناپس را دارد، افزود: اگر نوزادی فقط مشکل زود دنیا آمدن داشته باشد، تعداد سلول‌های مغزی کمتر از حالت طبیعی دارد.
نیری گفت: اگر نوزادی دچار مشکل خون‌رسانی در دوران جنینی یا مشکل اکسیژن رسانی به مغز در هنگام تولد باشد، ممکن است بخشی از سلول‌های مغزی اش از بین برود. همچنین کودکانی که دچار اختلال رشد رحمی شده یا کودکانی که از مادران دچار مسمومیت بارداری(Pregnancy poisoning) متولد می‌شوند، هم دچار از بین رفتن سلول‌های مغزی می‌شوند که همه این موارد بعد از تولد قابل پیشگیری است.
رئیس مرکز تحقیقات مادر، جنین و نوزاد دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت: فقط ۱۸ ماه پس از تولد زمان وجود دارد که تعداد سلول‌ها و در نتیجه سیناپس ها را افزایش داد.