آزمایش پرولاکتین زنان، دلایل تجویز

هورمون پرولاکتین توسط غده هیپوفیز در خون تولید می شود و برای اندازه گیری مقدار این هورمون از آزمایش پرولاکتین استفاده می شود. این آزمایش به دلایل بسیاری از جمله ناباروی ممکن است این آزمایش را تجویز کند.
آزمایش پرولاکتین (PRL) میزان هورمونی به نام پرولاکتین را در خون شما اندازه گیری می کند. این هورمون در غده هیپوفیز ساخته می شود که درست زیر مغز واقع است. وقتی زنان باردار هستند یا زایمان کرده اند، سطح پرولاکتین افزایش می یابد بنابراین بدن آن ها تولید شیر می کند. اما گاهی ممکن است با وجود عدم بارداری نیز میزان پرولاکتین بالا برود، حتی در مردان.

دلایل تجویز آزمایش پرولاکتین
پزشک در مواجه با برخی علائم تست پرولاکتین را تجویز می کند، این علائم عبارتند از:
برای خانم ها
پریودهای نامنظم یا توقف آن
ناباروری
ترشح شیر هنگامی که باردار نیستید
حساسیت سینه ها
علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و خشکی واژن
برای آقایان
کاهش میل جنسی
مشکل در نعوظ
حساسیت و بزرگ شدن سینه ها
تولید شیر (بسیار نادر)
برای هر دو
سردردهای غیر قابل توضیح
مشکلات بینایی

علل تغییرات غیر طبیعی سطح پرولاکتین
به طور معمول، آقایان و خانم های غیر باردار فقط مقدار کمی پرولاکتین در خون خود دارند. بالا رفتن سطح آن در خون می تواند ناشی از:
پرولاکتینوما (تومور خوش خیم در غده هیپوفیر که پرولاکتین زیادی تولید می کند)
بیماری های تاثیر گذار بر هیپوتالاموس (قسمتی از مغز که غده هیپوفیز را کنترل می کند)
بی اشتهایی (اختلال خوردن)
داروهایی که برای درمان افسردگی، روان پریشی و فشار خون بالا استفاده می شود.
زخم یا جراحت قفسه سینه (به عنوان مثال زخم، زونا یا حتی سینه بندی که خیلی تنگ باشد)
همچنین بیماری های کلیوی، اختلالات کبدی و سندرم تخمدان پلی کیستیک (عدم تعادل هورمون که بر تخمدان ها اثر می گذارند) می تواند بر توانایی بدن در حذف پرولاکتین اثر بگذارد.

تست پرولاکتین چطور انجام می شود؟
آماده سازی خاصی برای آزمایش پرولاکتین وجود ندارد. نمونه خون در آزمایشگاه یا بیمارستان گرفته می شود. متصدی آزمایشگاه به وسیله سوزن مقدار کمی خون از رگ شما می گیرد.
برخی ممکن است درد کمی هنگام وارد کردن سوزن احساس کنند و در بعضی افراد نیز کبودی جزئی مشاهده می شود.
پس از گذشت چند روز، نتیجه آزمایش آماده می شود.

نکات مهم قبل از انجام آزمایش پرولاکتین
دامنه طبیعی پرولاکتین در خون عبارتست از:
مردان: 2 تا 8 نانوگرم در میلی لیتر (ng/mL)
زنان غیر باردار: ۲ تا ۲۹ ng/mL
زنان باردار: 10 تا 209 ng/mL

اگر سطح پرولاکتین شما زیاد است چه کنید؟
اگر مقدار پرولاکتین در خون شما بیش از میزان طبیعی است، بدان معنا نیست که شما مشکلی دارید. بعضی اوقات خوردن غذایی خاص یا تحت استرس بودن در هنگام آزمایش نیز می تواند سطح پرولاکتین را بالا ببرد.
همچنین، بسته به آزمایشگاهی که می روید، ممکن است محدوده ای که طبیعی در نظر گرفته می شود، متفاوت باشد.
اگر سطح پرولاکتین در خون شما خیلی زیاد باشد (حداکثر ۱۰۰۰ برابر بیش از میزان طبیعی) این می تواند نشانه پرولاکتینوما باشد. این تومور سرطان نیست و معمولاً با دارو درمان می شود. در این مورد، ممکن است پزشک از شما در خواست MRI کند.
در دستگاه MRI از امواج رادیویی برای تهیه تصویر دقیق از مغز شما استفاده می شود. این می تواند نشان بدهد که آیا توده ای در نزدیکی غده هیپوفیز شما وجود دارد یا خیر، اگر این طور است، چقدر بزرگ شده است.

اگر سطح پرولاکتین خون شما پایین است چه کنید؟
اگر میزان پرولاکتین خون شما زیر حد طبیعی باشد، ممکن است به این معنا باشد که غده هیپوفیر شما به خوبی کار نمی کند. این مشکل به عنوان کم کاری هیپوفیز شناخته می شود. سطح پایین پرولاکتین معمولاً نیاز به درمان ندارد.
برخی از داروهای خاص می توانند باعث کاهش سطح پرولاکتین در بدن شوند. این داروها عبارتند از:
دوپامین (که به افراد دچار شک داده می شود)
لوودوپا (برای بیمارای پارکینسون)
مشتقات آلکالوئید ارگوت (برای سردردهای شدید)

نحوه درمان سطح بالای پرولاکتین
همه موارد سطح بالای پرولاکتین نیاز به درمان ندارند. درمان شما بستگی به تشخیص دارد. اگر مشخص شود که یک پرولاکتینوما کوچک وجود دارد یا علت آن مشخص نشود، پزشک ممکن است توصیه ای برای درمان نداشته باشد. در بعضی موارد، پزشک ممکن است دارو برای کاهش سطح پرولاکتین تجویز کند. اگر پرولاکتینوما دارید، هدف از تجویز دارو برای کاهش اندازه تومور و کاهش میزان پرولاکتین استفاده می شود.