سال تحصیلی مجازی، نگرانی والدین چیست؟

لیلا شقاقی روانشناس بالینی کودکان و نوجوانان اظهار کرد: امسال با توجه به شرایط و محدودیت‌هایی که ویروس کرونا به وجود آورده است، سال تحصیلی دشواری را پیش روی خواهیم داشت. با توجه به اینکه فصل پاییز فصل آلودگی هوا و شیوع انواع بیماری‌هاست، نگرانی خانواده ها چندین برابر افزایش خواهد یافت. به نظر می‌آید که باید شرایط را بپذیریم و بدون خشم، جنگ و ستیز به دنبال راهکار باشیم.

او افزود: با توجه به این که خانواده ها مشکلات زیادی برای تحصیل فرزندانشان آن هم به صورت مجازی در سال گذشته داشتند؛ امسال هم ممکن است با آن رو به رو شوند. اما باید دقت کرد که ما با این شرایط فعلی می توانیم به خوبی زندگی کنیم و مسیر را برای فرزندان خودمان هموار کنیم. خانواده ها با نگرانی هایی اعم از یادگیری درست کودکان یا متمرکز نشدن آن ها رو به رو بودند که این امر کاملا طبیعی به نظر می رسد و تنها باید راه حل مناسبی برای آن پیدا کرد.

شقاقی بیان کرد: در سال تحصیلی مجازی هم مانند سال‌های گذشته هدف از آموزش، تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان است تا توانمندی‌های لازم را برای ساختن یک زندگی خوب پیدا کنند، بنابراین می‌توان از این شرایط به بهترین شکل بهره برداری کرد. آنچه در تعلیم و تربیت مهم است، این است که فرد به درجه‌ای از توانمندی برسد تا بتواند با مدیریت هیجانات و با استفاده از علوم مختلف، دشواری‌ها را در زندگی پشت سر بگذارد. امروز با وجود ویروس کرونا، زمان آن رسیده که این مهارت را تمرین کنیم. بنابراین بدون پیش بینی منفی و اضطراب بیش از اندازه با در نظر گرفتن امکانات و محدودیت‌ها به دنبال راهکار باشیم.

وابستگی کودکان و نوجوانان به خانواده حین یادگیری درس

او گفت: قاطعیت والدین در مدیریت رفتار کودکان و نوجوانان با استفاده از امکانات و شرایط موجود، ضروری است. وابستگی کودکان و نوجوانان به والدین در زمینه آموزش مسئله جدیدی نیست. بسیاری از والدین در کنار فرزندانشان از اولین درس‌های آموزشی گرفته تا فیزیک و شیمی این گونه درس ها را دوره می‌کنند. بسیاری از والدین به دلیل اضطراب خود نسبت به شرایط فرصت استقلال در مسئولیت‌ها را از فرزندشان می‌گیرند.

شقاقی بیان کرد: کودکان و نوجوانان از اینکه می بینند خانواده حواسشان به همه چیز است، با خیالی آسوده ممکن است اهمال کاری کنند. وظیفه و مسئولیت همه والدین ایجاد امکانات و فضایی مناسب برای آموزش مجازی کودکان در سال تحصیلی جدید است. باقی ماجرا از تعلیم و تحمل دشواری‌های آموزش مسئولیت فرزندان به عهده معلمان گذاشته می شود.

او ادامه داد: خوشبختانه انسان نعمت توانایی سازگاری و انعطاف پذیری را دارد. پس خانواده ها بدون اینکه نگران از دست رفتن مطالب باشند اجازه دهند فرزندانشان امور خود را سازمان دهی کنند و با نتایج کارشان روبرو شوند. البته خانواده ها نباید نتایج اهمال کاری آن هارا به عهده بگیرند.

این روانشناس افزود: خانواده ها به هیچ وجه تفکر صفر تا صدی نداشته باشند، ضعف‌ها و پیامد‌های ناشی از شرایط الان را به کل زندگی آموزشی فرزندنشان تعمیم ندهند. بهتر است خانواده ها دست از این شعار کلیشه‌ای مانند (فرزندم جا می‌ماند) بر دارند، زیرا آنچه اهمیت دارد سیر کلی آموزش در دانش آموزان است.

شقاقی ادامه داد: اگر کلیت آموزش را در فرزند خود در نظر بگیرند، چنین چیزی ممکن می‌شود. چراکه نمره ها ، رتبه‌ها، امتیاز‌ها فقط جنبه انگیزشی دارند و تعیین کننده سعادت فرزندان نخواهند بود؛ بنابراین خانواده ها شرایط و امکانات را مهیا کنند و فرزندان را با معلم و سیستم آموزش مجازی تنها بگذارند یا می توانند به او بگویند اگر کمکی احتیاج داشت خانواده در کنار او است. خانواده ها اصلا نگران نباشند زیرا فرزندان توانمندی سازگاری و انعطاف پذیری مسائل مختلف را دارند. به شرطی که مشکلات و مسائل را به سادگی مطرح کرده و آن‌ها را در حل مسئله شریک کنند. خانواده ها از فرزندان راه حل بخواهند و با روش راهبردی ، سوال‌های هدایت شده آن‌ها را به نتایج برسانند.

والدین، فرزندانشان را غیرمستقیم کنترل کنند

او با تاکید بر اینکه کمک به کودکان به معنی انجام تکلیف برای آن‌ها نیست، گفت:‌ خانواده ها می‌توانند با آموزش مهارت‌ها، سازمان دهی و مطالعه به کودکان، انجام تکلیف را بهبود ببخشند، همچنین فضای مناسب و وسایل مورد نیاز را در منزل برای او فراهم کنند. به فرزندشان بیاموزند تکالیف زیاد را به قسمت‌های کوچک تقسیم کنند. عوامل حواس پرتی مانند تلویزیون، صدای موسیقی، صحبت کردن با تلفن و… را کاهش دهند. به صورت غیرمستقیم او را کنترل کنند تا بدانند مشکلات و ضعف‌ها کجاست و در نهایت برای رفع ضعف‌ها اقدامات لازم را انجام دهند.

او گفت: به صورت دوره‌ای یکی از والدین به صورت پشتیبان پیگیر مشکلات، تکالیف، حضور بچه‌ها برای درس خواندن باشد. وقتی کودکان و نوجوانان بدانند که روند آموزشی آن‌ها مورد توجه است همکاری بیشتری خواهند کرد. ممکن است فرزندان مشکلات یادگیری (عدم تمرکز، ضعف در حافظه دیداری و شنیداری، مشکلات در درس ریاضی و خواندن و ..) داشته باشند. به همین دلیل سعی در تقویت این مهارت‌ها کنند و بابت ضعف در مهارت‌های پایه یادگیری او را سرزنش نکنند.