تربیت درست کودک، کنترل حرف خجالت آور

کودکان، به‌ خصوص در سنین پیش دبستانی، درباره همه چیز صحبت می ‌کنند و گاهی در این میان، حرف های خجالت آور می ‌زنند.
کودک اغلب این صحبت‌ها را بدون هیچ فکری بیان می‌کند و به عبارت دیگر، اولین چیزی را که به ذهنش رسیده است با صدای بلند اظهار می‌کند. ممکن است درباره شکل ظاهری دیگران یا عادات رفتاری آن‌ها در مکان‌های عمومی با صدای بلند نظر خود را بیان کند، اما این رفتار کودک ناشی از بی‌ادبی یا گستاخی نیست، بلکه او کاملا بدون هیچ قصدی اظهارنظر می‌کند. باید در نظر گرفت که کودک سه چهار ساله نمی‌داند کجا، کی و چگونه نظرش را بیان کند. خوشبختانه، می‌توانید این رفتار کودک را با رعایت برخی نکات ساده کنترل کنید.

تشکر کردن را به او یاد دهید
تصور کنید جشن تولد دختر چهار ساله شماست و او، به محض باز کردن کادوی مادربزرگ، با ناامیدی می‌گوید «من اینو دارم، نمی‌خوام!» از صداقت کودک برای آموزش مهربانی و بخشندگی استفاده کنید. احتمالا در چنین موقعیتی بسیار خجالت‌زده می‌شوید، اما خونسردی خود را حفظ کنید و بدانید رفتار کودک عمدی نیست.
هم‌قد کودک شوید، به چشمانش نگاه کنید و با مهربانی به او بگویید: «مهم نیست ما از یک هدیه داشته باشیم یا نه، همیشه وقتی هدیه‌ای می‌گیریم، تشکر می‌کنیم!» با این کار، به او یاد داده‌اید هنگام دریافت هدیه تشکر کند. برای آموزش این رفتار، می‌توانید از یک بازی وانمودی استفاده کنید.
وسایل معمولی و روزمره خانه یا اسباب‌بازی‌های کودک را کادوپیچ کنید و به نوبت به هم هدیه دهید. وقتی هدیه‌ای را باز می‌کنید، حتما درباره آن جمله مثبتی بگویید، حتی اگر وسیله‌ای کوچک یا بی‌ارزش باشد. برای مثال، با دیدن یک شمع از قبل استفاده شده، بگویید: «چه عالی! می‌تونیم وقتی برق رفت ازش استفاده کنیم.» به این ترتیب، به او یاد داده‌اید هر زمان هر هدیه‌ای گرفت، از مخاطب خود تشکر کند و قدردان باشد.

واکنش نشان دهید
کودک در سنین پیش دبستانی اغلب کارها یا رفتارهایی دارد که باعث خجالت شما می‌شود. برای مثال، در مکانی عمومی ناگهان با دست مردی را نشان می‌دهد و بلند می‌گوید: «مامان اون مرد چاق رو ببین.» در چنین شرایطی، به‌جای عصبانیت، او را به گوشه‌ای خلوت ببرید و با آرامش بگویید اشاره کردن به آدم‌ها و اظهارنظر درباره ظاهر آن‌ها کار نادرستی است.
سعی کنید خونسرد و با آرامش با او صحبت کنید، زیرا کودک از گفتن این جملات قصد یا نیتی ندارد، بنابراین، علت عصبانیت شما را نمی‌فهمد. حتی کودک را مجبور به عذرخواهی نکنید، اگر لازم است خودتان از فرد مقابل معذرت‌خواهی کنید. وقتی به خانه رسیدید، به کودک یادآوری کنید: «وقتی بیرون هستیم و تو متوجه نکته‌ای درباره فردی شدی، بهتره اون رو برای خودت نگه داری و با صدای بلند درباره اون صحبت نکنی، می‌تونیم بعدا در شرایطی که من و تو تنها هستیم درباره اون موضوع صحبت کنیم.» برای اطمینان، می‌توانید بین خودتان کلمات یا رفتارهای رمزگونه‌ای تعریف کنید، مثلا: «وقتی دو بار دستت رو فشار دادم، یعنی دیگه در این حرفی نزن.»

مراقبت رفتارهای خودتان باشید
با خودتان صادق باشید، شما نمی‌توانید تمام حرف‌های کودک را کنترل کنید، اما بر گفته‌های خودتان کاملا کنترل دارید. بنابراین، نه تنها وقتی با کودک صحبت می‌کنید، بلکه وقتی او همراه شماست و در حضورش صحبت می‌کنید هم، باید کاملا مراقب آنچه می‌گویید باشید. احتمالا این تجربه را دارید که زیر لب درباره رفتار عجیب و غریب همسایه اظهارنظر کرده‌اید و چند روز بعد، در موقعیتی دیگر، دقیقا همان جملات را از کودک چهار ساله خود شنیده‌اید. بنابراین، حین آموزش رفتار صحیح به کودک، باید مراقب رفتارهای خود نیز باشید. از قدیم گفته‌اند: سیب خیلی دور از درختش نمی‌افتد!

کلام آخر در مورد حرف های خجالت آور کودک
اینکه کودک اولین چیزی را که به ذهنش می‌رسد بیان می‌کند اصلا موضوعی غیرطبیعی نیست و تقریبا همه کودکان همینطور هستند. شما می‌توانید با تمرین‌های ساده در خانه این عادت را از بین ببرید، اما دقت داشته باشید همیشه اساسی‌ترین آموزش‌ها از خانه شروع می‌شود. اگر دوست دارید کودکتان رفتار خوبی با دیگران داشته باشد، باید مراقب رفتار خود باشید و از دعوا و بد حرف زدن در حضور کودک جدا خودداری کنید. کودکان خیلی زود حرف‌ها و رفتارهایتان را تقلید می‌کنند.
انتخاب شیوه‌های فرزند پروری نقش مهمی در تربیت کودک دارد.