سن بلوغ پسران، آنچه باید بدانیم

سن بلوغ پسران مرحله حساسی است که با تغییرات جسمی و عاطفی متعددی همراه است. نوجوان پسر با داشتن اطلاعات و اگاهی های لازم از سن بلوغ می تواند این مرحله را بهتر مدیریت کند.
با توجه به عوامل ژنتیکی و شرایط اجتماعی سن بلوغ پسران به طور متوسط بین ۹ تا ۱۴ سالگی قرار دارد. به طور معمول سن بلوغ پسران دیرتر از دخترها بوده و حتی سرعت آن نیز کمتر از سرعت بلوغ دخترها می باشد. به این دلیل مرحله بلوغ و کامل شدن نشانه های آن در پسران نسبت به دخترها بیشتر طول می کشد.

سن بلوغ پسران چه زمانی است؟
برای دانستن سن بلوغ پسران ابتدا باید بدانید که بلوغ برای هر فردی متفاوت است. اما به طور متوسط سن بلوغ پسران در محدوده سنین ۹-۱۴ سالگی است. چنانچه علائم بلوغ زودتر آشکار شوند فرد دچار بلوغ زردس شده است. هنگام بلوغ پسرها غده هیپوفیز هورمونهایی را ترشح می کند که بیضه را برای تولید تسترون تحریک می کند. همچنین این هورمون ها سبب بزرگ شدن اعضای تناسلی، رشد موی بدن، تولید اسپرم و افزایش میل جنسی می گردند. باید دانست که بلوغ مرحله مشخصی است که در آن تغییراتی در تکامل و رشد پسر نوجوان اتفاق می افتد. می توان با شناخت این تغییرات و اموزش صحیح به پسر نوجوان به او کمک کرد تا این دوره را به آرامی طی کند.

مهمترین نشانه های بلوغ در پسران
بهتر است والدین از سن ۱۰-۱۲ سالگی اطلاعات مرتبط با بلوغ در زمینه بهداشت و تغیرات فردی را در اختیار پسر نوجوان خود قرار دهند. سن بلوغ زودرس در پسران ۹ سالگی بوده و بلوغ دیررس در سن ۱۳ سالگی شروع می شود. اما به طور کلی پروسه بلوغ برای کامل شدن به ۲-۵ سال زمان احتیاج دارد. از مهمترین نشانه های بلوغ پسر نوجوان می توان به تغییرات مختلفی نظیر بزرگ شدن بینی، رویش مو در صورت ، کلفت شدن صدا و احتلام شبانه (اولین نشانه بلوغ در پسر) اشاره کرد.
مراحل بلوغ
دوران بلوغ را به سه مرحله قبل از بلوغ(۱۰- سالگی۱۲)، بلوغ جنسی(۱۳ سالگی) و بعد از بلوغ(۱۵ سالگی) تقسیم بندی کره اند.
قبل از بلوغ
این مرحله که با رویش مو در اعضای بدن همراه است بهترین مرحله برای دادن اطلاعات دوران بلوغ به پسر نوجوان است و باید توسط پدر و در صورت نبود توسط پدربزرگ یا روانپزشک انجام شود. بهتر است به نوجوان پسر یا دختر درباره مسائل بلوغ جنس مخالف نیز در حد لازم اطلاعات داده شود. همچنین دادن این اطلاعات توسط والدین همجنس نوجوان صورت گیرد. در مرحله قبل بلوغ نوسان زیاد هورمون ها در بدن نوجوان، او را بیشتر تحریک پذیر، پرخاشگر و افسرده می نماید البته به زودی این نوسان ثابت خواهد شد. به این ترتیب بین هورمون ها و دمدمی مزاج شدن نوجوان در ابتدای نوجوانی رابطه وجود دارد. به بیان دیگر هورمون ها تنها در اوایل مرحله بلوغ سبب دمدمی بودن نوجوان می گردند.
بلوغ جنسی
شروع بلوغ جنسی از سن ۱۳ سالگی بوده و در این مرحله سلولهای جنسی تولید شده و در ادار پسر نوجوان اسپرمهای زنده وجود دارد. به طور کلی هورمون های جنسی به تدریج افزایش می یابند و سبب تغییرات بدنی پسر نوجوان می گردند.
بعد از بلوغ
در این مرحله صفات ثانویه جنسی پدیدار می گردد و عمل تولید مثل تکمیل می شود. این مرحله از سن ۱۵ سالگی آغاز می شود. طول مدت تحولات بلوغ در پسران طولانی تر بوده و در نتیجه سبب قدبلندتر شدن پسران نسبت به دخترها می گردد.

نشانه های بلوغ جسمی پسران
تغییرات اساسی در سن بلوغ پسر نوجوان بیشتر مربوط به تغییرات جسمانی وی می باشد. بلوغ جسمی نوعی تغییرات فیزیکی و فیزیولوژیکی در بدن فرد است که بیشتر این تغییرات جنبه جنسی داشته و به غدد و اندام‌های جنسی ارتباط دارد. بلوغ زمینه را برای آمادگی، احساس نیاز و توانایی ارتباط جنسی و تولید مثل فراهم می نماید. از مهمترین علائم بلوغ جسمی در پسرنوجوان می توان به موارد زیر اشاره نمود.
رویش موهای زاید در قسمت‌های مختلف بدن
رشد ناگهانی وزن، قد و ابعاد بدن
رشد ریش و سبیل در صورت
رشد مو روی قفسه سینه
کلفت شدن صدا
ایجاد آکنه و جوش بر روی صورت
عرق کردن بسیار
بزرگ شدن ناحیه تناسلی
احتلام شبانه
عضله ای شدن بدن فرد
زبر و خشن شدن پوست

تغییرات روحی و عاطفی پسران در دوران بلوغ
بلوغ علاوه بر تغییرات جسمی با تغییرات روحی نیز همراه است. در این دوران در رفتار پسر نوجوان بی ثباتی عاطفی مشاهده می شود به نحوی که گاهی بسیار حساس و گاه بسیار خشن برخورد می کند. در مرحله بلوغ نوجوان، نوگرایی با رفتارهایی چون مدل و رنگ لباس یا نوع آرایش ظاهر می شود. پسر نوجوان حس استقلال پیدا کرده و رفتارهایی مستقلانه از خود بروز می دهد و گهگاه ممکن است با والدین و دیگر اعضای خانواده یا حتی در محیط مدرسه درگیری های متعدی نیز پیدا کند. نوجوان با این فکر که خود را بزرگسال می داند تصمیمهای خودسرانه ای می گیرد.

فشارهای روانی متعددی مانند نگرانی درباره آینده تحصیلی، آینده شغلی، خدمت سربازی، اوضاع مالی و .. در طول سن بلوغ پسران ممکن است آنها را تهدید کند. بنابراین با حمایت خانواده و اطرافیان همچنین مشاوره می توان از بروز عواقب ناخوشایند فشارهای روانی مانند پرخاشگری، اعتماد به نفس پایین، احساس دلتنگی، گوشه‌نشینی و ناسازگاری جلوگیری نمود.