فواید قطره آهن برای نوزادان: چرا مصرف آن ضروری است؟

تغذیه نوزادان با مواد مغذی مناسب در ماه‌های اولیه زندگی اهمیت بسیاری دارد و یکی از مهم‌ترین عناصر برای رشد و سلامت نوزادان، آهن است. بسیاری از نوزادان، به‌خصوص آن‌هایی که زودتر از موعد به دنیا می‌آیند یا فقط از شیر مادر تغذیه می‌کنند، ممکن است به‌مرور زمان با کمبود آهن مواجه شوند. استفاده از قطره آهن در برنامه تغذیه نوزاد، می‌تواند به جلوگیری از برخی مشکلات رشدی و سلامتی کمک کند و مزایای بسیاری را برای رشد و توسعه آن‌ها به همراه دارد. در این مقاله بیشتر درباره فواید قطره آهن برای نوزادان صحبت خواهیم کرد.

در این مقاله می‌خوانید:

• فواید قطره آهن برای نوزادان
• چه کودکانی نیاز به قطره آهن دارند؟ 
• چه موارد احتیاطی را باید دنبال کنم؟
• ۵ نوع مکمل آهن برای کودکان

بیشتر بخوانید: قطره آهن نوزاد، مزایای مصرف برای کودکان

فواید قطره آهن برای نوزادان

قطره اهن می‌تواند فواید بسیاری برای رشد و حفظ سلامت نوزاد داشته باشد. در ادامه فواید قطره آهن برای نوزادن را به صورت جامع مورد بررسی قرار می‌دهیم. 

پیشگیری از کم‌خونی فقر آهن

یکی از مهم‌ترین فواید قطره آهن، پیشگیری از کم‌خونی فقر آهن است. نوزادانی که دچار کمبود آهن هستند، ممکن است علائمی مانند خستگی، رنگ‌پریدگی و کاهش انرژی نشان دهند. آهن به تولید هموگلوبین کمک می‌کند، پروتئینی که در انتقال اکسیژن به سلول‌های بدن نقش دارد. دریافت آهن کافی از طریق قطره آهن، باعث می‌شود که نوزادان از کم‌خونی فقر آهن محافظت شوند و از عملکرد مناسب بدنشان اطمینان حاصل شود.

تقویت سیستم ایمنی

آهن نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن نوزادان دارد. این ماده معدنی به تولید و عملکرد صحیح سلول‌های ایمنی کمک کرده و از نوزادان در برابر بیماری‌ها و عفونت‌ها محافظت می‌کند. نوزادانی که میزان کافی آهن دریافت می‌کنند، معمولاً مقاومت بیشتری در برابر بیماری‌های شایع در دوران کودکی دارند.

حفظ سلامت مغز و رشد شناختی

آهن به‌طور مستقیم بر سلامت مغز و رشد شناختی نوزادان تأثیر می‌گذارد. مغز نوزادان در مراحل اولیه زندگی با سرعت زیادی رشد می‌کند و برای توسعه عملکردهای شناختی به اکسیژن کافی نیاز دارد. آهن نقش حیاتی در حمل اکسیژن به مغز دارد و کمبود آن می‌تواند رشد شناختی و توانایی‌های ذهنی نوزاد را تحت تأثیر قرار دهد. مصرف قطره آهن به بهبود حافظه، تمرکز و عملکرد ذهنی نوزاد کمک می‌کند.

بهبود اشتها و انرژی

نوزادانی که دچار کمبود آهن هستند، معمولاً با کاهش اشتها و کاهش سطح انرژی مواجه می‌شوند. قطره آهن می‌تواند به بهبود اشتها و انرژی نوزاد کمک کند، زیرا با افزایش سطح هموگلوبین و انتقال بهتر اکسیژن به سلول‌ها، نوزاد احساس شادابی و انرژی بیشتری خواهد داشت. این بهبود انرژی می‌تواند نوزاد را فعال‌تر و سرحال‌تر کند.

حمایت از رشد جسمی نوزاد

یکی دیگر از فواید مهم قطره آهن، حمایت از رشد جسمی نوزاد است. آهن برای تولید سلول‌های خونی و عملکرد صحیح عضلات و سایر بافت‌های بدن ضروری است. نوزادانی که میزان آهن کافی دریافت می‌کنند، به‌طور کلی رشد جسمی بهتری دارند و وزن و قد آن‌ها به‌طور مناسب افزایش می‌یابد.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: قهوه با مغز چه میکند؟ فِرِش و شاداب

چه کودکانی نیاز به قطره آهن دارند؟

به طور کلی، کودکان باید آهن و سایر ویتامین‌های خود را از طریق یک رژیم غذایی متعادل و سالم دریافت کنند. اگر غذاهای غنی از آهن را به میزان کافی مصرف کنند ، به احتمال زیاد به مکمل نیاز نخواهند داشت.

نمونه‌هایی از غذاهای سرشار از آهن عبارتند از:

• گوشت قرمز از جمله گوشت گاو و جگر
• بوقلمون، گوشت خوک و مرغ
• ماهی
• غلات غنی شده از جمله جو دوسر
• سبزیجات برگ سبز تیره مانند کلم پیچ، کلم بروکلی و اسفناج
• لوبیا
• آلو خشک

برخی از کودکان بیشتر در معرض خطر کمبود آهن هستند و ممکن است نیاز به مصرف قطره آهن داشته باشند. شرایط زیر می‌تواند کودک شما را در معرض خطر کمبود آهن قرار دهد:

• کودکانی که وعده‌های غذایی منظم و متعادل نمی‌خورند
• کودکانی که بیشتر رژیم‌های گیاهی یا وگان دارند
• شرایط پزشکی که از جذب مواد مغذی جلوگیری می‌کند از جمله بیماری‌های روده‌ای و عفونت‌های مزمن
• نوزاد کم وزن و نوزاد نارس
• کودکان متولد شده از مادرانی که کمبود آهن دارند
• بچه‌هایی که بیش از حد شیر گاو می‌نوشند
• قرار گرفتن در معرض سرب
• کودکان بزرگتر و نوجوانان در دوران بلوغ که رشد سریعی دارند

از پزشک خود در مورد قطره آهن سوال کنید. بدون اینکه ابتدا با پزشک خود صحبت کنید، به کودک خود قطره آهن ندهید. بررسی کم خونی باید بخشی از معاینه منظم سلامت کودک شما باشد، اما اگر نگرانی دارید از پزشک خود بپرسید. پزشک متخصص اطفال کودک شما را معاینه فیزیکی می‌کند و علائم کمبود آهن  را مورد بررسی قرار می‌دهد.

علائم کمبود آهن شامل موارد زیر می‌شود:

• مشکلات رفتاری
• از دست دادن اشتها
• ضعف
• تعریق زیاد
• هوس‌های عجیب (پیکا) مانند خوردن خاک
• عدم رشد با سرعت مورد انتظار

چه موارد احتیاطی را باید دنبال کنم؟

هنگام دادن مکمل به کودک ، این موارد احتیاطی را رعایت کنید تا مطمئن شوید فرزندتان ایمن است:

• تمام دستورالعمل‌های پزشک خود را دنبال کنید و اگر از چیزی مطمئن نیستید، با پزشک متخصص اطفال تماس بگیرید.
• اطمینان حاصل کنید که همه مکمل‌ها از دسترس کودکان خارج شده‌اند تا آنها را با آب نبات اشتباه نگیرند.
• مکمل‌ها را در بالاترین قفسه ، ترجیحاً در کمد قفل شده قرار دهید.
• اطمینان حاصل کنید که این مکمل در ظرفی با درب مقاوم در برابر کودکان برچسب گذاری شده است.
• از دادن آهن به کودک با شیر یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار خودداری کنید زیرا با این کار از جذب آهن جلوگیری می‌شود.
• از کودک خود بخواهید مکمل‌ها را برای مدتی که پزشک توصیه کرده، مصرف کند.
• ممکن است بیش از شش ماه طول بکشد تا سطح آهن آنها به حد طبیعی برسد.

نکات مهم درباره مصرف قطره آهن برای نوزادان

• توصیه پزشک: مصرف قطره آهن باید تحت نظر پزشک انجام شود. پزشک با توجه به سن، وزن و وضعیت سلامتی نوزاد، مقدار و زمان مناسب مصرف را تعیین می‌کند. توصیه می‌شود هیچ‌گاه بدون تجویز پزشک، به نوزاد قطره آهن ندهید.
• زمان مناسب مصرف: برای جلوگیری از تداخل آهن با سایر مواد مغذی مانند کلسیم، بهتر است قطره آهن را حداقل یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از شیر دادن به نوزاد بدهید. همچنین، دادن قطره آهن در فاصله‌های زمانی منظم (معمولاً روزانه) توصیه می‌شود.
• مصرف با ویتامین C: آهن بهتر است با ویتامین C مصرف شود، زیرا ویتامین C به افزایش جذب آهن در بدن کمک می‌کند. می‌توانید قطره آهن را با مقداری آبمیوه‌های طبیعی غنی از ویتامین C مانند آب پرتقال یا آب مرکبات ترکیب کنید (البته نظر پزشک را باید در نظر بگیرید).
• جلوگیری از تغییر رنگ دندان‌ها: یکی از مشکلات شایع قطره آهن، تغییر رنگ دندان‌های نوزاد است. برای جلوگیری از این مشکل، می‌توانید قطره آهن را با قطره‌چکان در قسمت انتهایی دهان نوزاد بریزید و بلافاصله بعد از آن مقداری آب یا آبمیوه به نوزاد بدهید تا از تماس مستقیم آهن با دندان‌ها جلوگیری شود.
• پیگیری عوارض جانبی: برخی نوزادان ممکن است پس از مصرف قطره آهن دچار عوارضی مانند یبوست، ناراحتی‌های گوارشی یا اسهال شوند. اگر چنین علائمی را مشاهده کردید، حتماً با پزشک مشورت کنید. معمولاً پزشک می‌تواند با تغییر مقدار یا برند قطره آهن، این مشکلات را کاهش دهد.
• نگهداری صحیح: قطره آهن را باید در محیطی خشک و خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید. همچنین، این محصول را دور از دسترس کودکان قرار دهید تا از مصرف ناآگاهانه جلوگیری شود.
• پیشگیری از مصرف بیش از حد: مصرف بیش از حد آهن می‌تواند برای نوزادان خطرناک باشد و به مسمومیت آهن منجر شود. بنابراین، به‌هیچ‌وجه بیشتر از مقدار توصیه‌شده توسط پزشک از قطره آهن استفاده نکنید.

مطالب پیشنهادی: کمبود این ویتامین ها کودکتان را کم اشتها می کند

۵ نوع مکمل آهن برای کودکان

مکمل‌های آهن برای بزرگسالان حاوی مقدار زیادی آهن هستند(حداکثر ۱۰۰ میلی گرم در یک قرص)، اما مکمل‌های موجود در قرص یا فرمولاسیون مایع به طور خاص برای کودکان خردسال ساخته شده است. تحت نظر پزشک ، مکمل‌های ایمن زیر را امتحان کنید:

۱. قطره های مایع

مکمل‌های مایع به خوبی کار می کنند زیرا بدن می‌تواند آنها را به راحتی جذب کند. کودک شما مجبور نیست قرص را ببلعد. بطری به طور معمول با یک قطره چکان همراه با نشانه‌هایی روی لوله قطره چکان وجود دارد تا سطح دوز را نشان دهد. می‌توانید مایع را مستقیماً به دهان کودک خود بچرخانید. قطره آهن می‌توانند دندان‌های کودک شما را لک کنند، بنابراین پس از دادن مکمل آهن مایع دندان‌های آنها را مسواک بزنید. یک مکمل مایع مانند قطر آهن مایع اطفال NovaFerrum را امتحان کنید. فاقد شکر است و به طور طبیعی با تمشک و انگور طعم‌دار می‌شود.

۲. شربت ها

با خیال راحت می‌توانید یک قاشق مکمل آهن کودک خود را با شربت اندازه بگیرید و به او بدهید. به عنوان مثال Pediakid Iron + Vitamin B Complex ، با کنسانتره موز طعم‌دار شده تا طعم آن را برای کودک شما بهتر کند. دو قاشق چای خوری حاوی حدود ۷ میلی گرم آهن است. با این حال، این ماده حاوی بسیاری از مواد دیگری است که کودک شما ممکن است به آنها نیازی نداشته باشد، بنابراین اگر فقط به دنبال یک مکمل آهن هستید بهترین انتخاب نیست.

۳. مکمل آهن جویدنی

اگر نمی‌خواهید با اندازه گیری مایعات و شربت‌ها آهن به کودک بدهید ، یک مکمل جویدنی راهی برای انتخاب است. خوردن آنها شیرین و آسان است و معمولاً حاوی ویتامین‌های زیادی در همان قرص هستند. Maxi Health Chewable Kiddievite مخصوص کودکان ساخته شده و دارای عطر و طعم مناسب است. البته توجه داشته باشید که این ویتامین‌ها نسبت به سایر مواد تشکیل دهنده دوز نسبتاً کمی آهن دارند. فقط به یاد داشته باشید که بطری را قفل و دور از دسترس کودکان خود نگه دارید.

۴. آدامس ها

بچه‌ها به دلیل طعم و مزه و شباهت زیادی که به آب نبات دارند، عاشق صمغ‌های میوه‌ای هستند. صمغ‌های مکمل آهن ویتامین فرندز گیاهی (فاقد ژلاتین) هستند و هیچ نوع طعم دهنده و رنگ مصنوعی ندارند. همچنین فاقد تخم مرغ، لبنیات، آجیل و گلوتن هستند. اگرچه ممکن است برای جلوگیری از دسترسی فرزندان به اقدامات احتیاطی اضافی نیاز داشته باشید، اما فرزندانتان هرگز از طعم و مزه آن‌ها شکایت نمی‌کنند.

۵. مکمل آهن پودریک

مکمل آهن پودری می‌تواند با غذاهای نرم مورد علاقه کودک شما، مانند بلغور جو دوسر، سس سیب یا ماست مخلوط شود، بنابراین کودکان حتی متوجه خوردن آن‌ها نمی‌شوند. مولتی ویتامین Rainbow Light NutriStart  فاقد رنگ‌های مصنوعی، شیرین کننده‌ها، گلوتن و تمام مواد حساسیت‌زای رایج است. بسته بندی آن بسته به مقدار مناسب دوز کودک شماست. هر بسته حاوی ۴ میلی گرم آهن است.

پیشنهاد ویژه نی نی بان:  نه سالگی کودک و هر آنچه که باید بدانید

کلام آخر

استفاده از قطره آهن برای نوزادان یکی از راه‌های مؤثر برای اطمینان از رشد سالم و پیشگیری از مشکلات مربوط به کمبود آهن است. این قطره نه‌تنها به پیشگیری از کم‌خونی کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی، حفظ سلامت مغز، بهبود اشتها و حمایت از رشد جسمی نوزادان ایفا می‌کند. در نتیجه، توصیه می‌شود که والدین با مشورت پزشک، فواید قطره آهن برای نوزادان را در نظر بگیرند و آن را در برنامه تغذیه‌ای کودکان خود بگنجانند.

سوالات متداول

قطره آهن چه زمانی باید به نوزاد داده شود؟

معمولاً پس از شش ماهگی، نوزادان نیاز به مکمل آهن پیدا می‌کنند. زمان دقیق مصرف و مقدار آن باید با توصیه پزشک انجام شود، زیرا نیاز به آهن بسته به شرایط جسمی نوزاد متفاوت است.

آیا مصرف قطره آهن برای نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند ضروری است؟

بله، نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند پس از شش‌ماهگی معمولاً نیاز به مکمل آهن دارند، زیرا شیر مادر به‌تنهایی نمی‌تواند نیاز آهن نوزاد را به‌طور کامل تأمین کند.

آیا مصرف قطره آهن می‌تواند باعث یبوست شود؟

برخی نوزادان ممکن است پس از مصرف قطره آهن دچار یبوست یا مشکلات گوارشی شوند. در صورت مشاهده این مشکلات، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا راه‌حل مناسب ارائه دهد.