انواع سرامیک های دندانی و کاربردهای آن‌ها را بشناسید

قرار گرفتن قطعات و پایه‌های تیتانیومی و همچنین فلزی در داخل لثه و استخوان فک افراد، حساسیت‌ها و ناسازگاری‌هایی را با خود به همراه داشته‌اند. همین موضوع سبب گشته که بسیاری از افراد به انواع سرامیک های دندانی گرایش یابند. به طور کلی دندان‌ها تاثیر به سزایی بر زیبایی لبخند افراد و در نتیجه زیبایی ظاهر آن‌ها دارد.
فارغ از این موضوع، عدم وجود یک یا چند دندان در دهان می‌تواند عواقب بدی از جمله برخی مشکلات در تکلم و جویدن غذا را به همراه داشته باشد. پس در صورتی که دندان‌هایتان با هرگونه آسیبی مواجه شد بهتر است هرچه زودتر نسبت به درمان آن اقدام نمایید.

انواع سرامیک‌های دندانی می‌توانند برای درمان و حل مشکلات مختلفی به کار گرفته شوند و به نوعی می‌توان گفت که انواع سرامیک‌های دندانی دارای کاربرد‌های متنوعی می‌باشند. شاید پیشتر نام سرامیک دندانی به گوشتان خورده باشد، اما اطلاعات دقیقی در رابطه با کاربرد‌های آن در دندانپزشکی نداشته باشید.
در ادامه این مطلب با نی‌نی‌بان همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در رابطه با سرامیک‌های دندانی و ویژگی‌های آن‌ها، تاریخچه استفاده از آن‌ها، انواع سرامیک‌های دندانی، کاربرد‌های آن‌ها و همچنین موارد منع استفاده از سرامیک‌های دندان با شما در میان بگذاریم.

سرامیک دندانی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

دندان‌های افراد بنا به دلایل مختلفی آسیب دیده و یا پوسیده می‌شوند. در این مواقع موادی وجود دارند که بتوانند پوسیدگی‌ها و آسیب‌های دندانی را پس از درمان آن‌ها به خوبی بپوشانند. سرامیک‌های دندانی موادی هستند که به نوعی جایگزین ساختار دندان‌های از دست رفته انسان می‌باشند که از هرگونه مواد آلی و فلزی عاری می‌باشند و به عنوان ترمیم کننده دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سرامیک‌های دندانی که در ابتدا ساخته شده و مورد استفاده قرار می‌گرفتند، مقاومت چندان بالایی نداشتند و از همین رو نیز امکان استفاده از آن‌ها به عنوان ترمیم کننده دندان‌های پیش کرسی و آسیا فراهم نبود. این سرامیک‌های دندانی پس از مدتی پیشرفته‌تر شدند و مقاومت آن‌ها تا حدودی بیشتر شد.
از آن جایی که بسیاری از جایگزین‌های فلزی و تیتانیومی دندانی، باعث ایجاد حساسیت در بدن افراد می‌شدند، سرامیک‌های دندانی به محبوبیت بسیاری در میان مردم رسیدند.

به طور کلی انواع سرامیک‌های دندانی دارای مزایای بسیار زیادی می‌باشند که محبوبیت آن‌ها را چندین برابر کرده است. این سرامیک‌ها حالتی کاملا خنثی دارند و به خوبی با بدن انسان‌ها سازگارند. برخی دیگر از اصلی‌ترین ویژگی‌های انواع سرامیک‌های دندانی به شرح زیر می‌باشند:

• مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی
• مقاومت بالا در برابر فشار و انواع نیرو‌های مکانیکی
• ظاهر مشابه با دندان‌های حقیقی
• تولید توسط سیستم‌های CAD-CAM
• کاربرد‌های مختلف در دندانپزشکی
• هزینه‌های مناسب نسبت به بسیاری از روکش‌های دیگر دندانی

در صورتی که دندان شما با هرگونه آسیب و یا پوسیدگی مواجه شد، می‌توانید پس از مشورت گرفتن از دندانپزشک متخصص تحت درمان با انواع سرامیک‌های دندانی قرار گیرید.
این که کدام نوع از سرامیک‌های دندانی گزینه مناسبی برای شما به حساب می‌آیند را دندانپزشک متخصص شما پس از بررسی وضعیت دهان و دندان‌تان مشخص خواهد کرد. پس پیش از اقدام برای درمان از دندانپزشکان متخصص در زمینه سرامیک دندانی مشاوره و کمک بگیرید.

تاریخچه استفاده از سرامیک های دندانی

اولین سرامیک‌های دندانی حدود ۲۲۰ سال پیش و توسط یک داروساز فرانسوی و یک دندانپزشک پاریسی ساخته شدند. این دو فرد اولین بار از سرامیک‌های دندانی برای ساختن دست دندان‌های مصنوعی کمک گرفتند. البته گفته می‌شود که دندانپزشک فرانسوی دیگری نیز پیش از این دو نفر، پروتز دندان مصنوعی دیگری نیز ساخته بود، اما دندان مصنوعی ساخته شده توسط این دندانپزشک از جنس سرامیک نبود.

بعد‌ها و در نیمه دوم قرن بیستم، نوع دیگری از پروتز‌های دندانی که ترکیبی از سرامیک و فلز بودند، ساخته شدند. این پروتز‌ها دارای مقاومت بیشتری نسبت به سرامیک‌های معمولی داشتند. زیرا وجود فلز در ساختار آن‌ها طول عمر پروتز دندان را افزایش می‌داد. اما پس از مدتی مشخص شد که افراد بسیار زیادی به این فلز‌ها حساسیت نشان داده‌اند و پس از آن نیز این نوع از سرامیک‌های دندانی کنار گذاشته شدند.

سپس دندانپزشکان و محققان سعی کردند پروتز‌های سرامیکی بدون فلز را توسعه دهند. پس سرامیک‌های فلدسپاتی پا به عرصه گذاشتند. این سرامیک‌ها از ترکیب موادی پودرمانند با آب ساخته می‌شدند و خمیر حاصل از این مواد، با عملیاتی حرارتی منجر به بوجود آمدن پروتز‌های دندانی می‌گشت. همین نوع از سرامیک‌های دندانی به مرور محبوبیت بسیاری در میان مردم یافتند و امروزه نیز سرامیک‌های فلدسپاتی در موارد مختلفی از جمله روکش‌های دندانی و مواد پرکننده دندان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

انواع سرامیک های دندانی را بشناسید

با افزایش محبوبیت سرامیک‌های دندانی در میان مردم، انواع مختلفی از آن‌ها تولید گشته و مورد استفاده قرار گرفتند. به طور کلی سرامیک‌های دندانی بر اساس عوامل مختلفی می‌توانند دارای دسته‌بندی‌های متفاوتی باشند. این عوامل شامل نوع کاربرد سرامیک‌ها، ترکیبات شیمیایی آن‌ها، روش ساخت آن‌ها و همچنین نحوه‌ی انجام فرایند آن‌ها می‌باشد. در ادامه این مطلب تنها به معرفی انواع سرامیک‌های دندانی بر اساس ترکیبات شیمیایی آن‌ها خواهیم پرداخت.

انواع سرامیک‌های دندانی بر اساس ترکیبات شیمیایی آن‌ها دارای سه دسته کلی می‌باشند. سرامیک‌های دندانی بر پایه سیلیکا، سرامیک‌های دندانی بر پایه آلومینا و سرامیک‌های دندانی بر پایه زیرکونیا. هر یک از این انواع سرامیک‌های دندانی دارای ترکیب شیمیایی مختلفی می‌باشند که در ادامه آن‌ها را کامل‌تر معرفی خواهیم کرد:

• سرامیک های دندانی بر پایه سیلیکا

این نوع از سرامیک‌های دندانی که با نام انگلیسی Silica-based ceramics شناخته می‌شوند، اولین نوع از سرامیک‌هایی بودند که برای ترمیم دندان‌ها به کار گرفته شدند. این نوع از سرامیک‌های دندانی دارای ترکیبات زیر می‌باشند:

• پرسلان‌های فلدسپاتی
• شیشه سرامیک تقویت شده با لوسیت
• شیشه سرامیک لیتیم دی‌سیلیکاتی

این نوع از سرامیک‌های دندانی ظاهر زیباتری دارند، اما نسبت به سرامیک‌های کریستالی دارای مقاومت کششی کمتری هستند. توجه داشته باشیدکه به هنگام انتخاب سرامیک دندانی، باید دو فاکتور مهم استحکام سرامیک دندانی و ظاهر زیبای آن را در نظر بگیرید. سرامیک دندانی خوب محسوب می‌شود که علاوه بر داشتن ظاهر زیبا و طبیعی، دارای استحکام و مقاوت بیشتری باشد.

• سرامیک‌های دندانی بر پایه آلومینا

این نوع از سرامیک‌های دندانی که با نام انگلیسی Alumina-based ceramics شناخته می‌شوند، از شیشه‌های آلومینوسیلیکاتی ساخته می‌شوند. در نتیجه این نوع از سرامیک‌های دندانی دارای مقاومت بیشتری هستند و از همین رو نیز بسیار مورد محبوبیت قرار گرفته‌اند.

اگرچه این نوع از سرامیک‌های دندانی دارای مقاومت بیشتری نسبت به نوع اول سرامیک‌ها هستند، اما درخشندگی آن‌ها نسبت به سرامیک‌های بر پایه سیلیکا، کمتر می‌باشد. پس اگر درخشندگی دندان‌هایتان را به مقاومت آن‌ها ترجیح می‌دهید، این نوع از سرامیک‌های دندانی گزینه ماسبی برای شما به حساب نمی‌آیند و بهتر است از نوع اول سرامیک‌ها، یعنی سرامیک‌های دندانی بر پایه سیلیکا کمک بگیرید. البته لازم به ذکر است که نوع جدید سرامیک‌های بر پایه آلومینا، دارای درخشندگی بیشتری نسبت به انواع قدیمی آن‌ها هستند، اما سرامیک‌های شیشه‌ای هنوز هم ظاهر بهتری دارند.

• سرامیک‌های دندانی بر پایه زیرکونیا

این نوع از سرامیک‌های دندانی که با نام انگلیسی Zirconia-based ceramics شناخته می‌شوند، بیشتر از سایر انواع سرامیک‌های دندانی مورد توجه قرار گرفته‌اند. اصلی‌ترین علت محبوبیت این نوع، استحکام بسیار بالای آن‌ها نسبت به انواع دیگر می‌باشد. در این نوع از سرامیک‌ها، هیچگونه شیشه‌ای به کار گرفته نمی‌شود و اتم‌های آن به صورت کریستالی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. در نتیجه ترک خوردن و آسیب دیدن آن‌ها دشوارتر می‌شود.

سرامیک‌های بر پایه زیرکونیا قابل طراحی و ساخت توسط تکنولوژی CAD-CAM می‌باشند و به همین خاطر نیز ساخت آن‌ها ساده‌تر می‌باشد. برای ساخت لمینت‌های دندانی نیز معمولا از این نوع سرامیک‌های دندانی استفاده می‌شود. زیرا این سرامیک‌ها، سطح صاف‌تری را ایجاد می‌نمایند.

کاربرد‌های انواع سرامیک های دندانی

همانطور که پیشتر نیز اشاره کردیم، سرامیک‌های دندانی دارای کاربرد‌های مختلفی در حوزه دندانپزشکی می‌باشند. هر یک از انواع سرامیک‌ها می‌توانند کاربرد‌های مشخصی داشته باشند. این که کدام نوع از سرامیک‌های دندانی برای شما مناسب است را دندانپزشک متخصص‌تان پس از معاینه شما و بررسی وضعیت دهان و دندان‌تان مشخص می‌نماید. معمولا نوع سوم سرامیک‌های دندانی، یعنی سرامیک دندانی بر پایه زیرکونیا، دارای کاربرد بیشتری می‌باشد و برای موارد مختلفی به کار برده می‌شود. در ادامه به اصلی‌ترین کاربرد‌های انواع سرامیک‌های دندانی اشاره خواهیم کرد:

• ایمپلنت دندانی

در انجام مراحل ایمپلنت دندان، پایه‌ای تیتانیومی داخل لثه و در استخوان فک قرار می‌گیرد تا به خوبی با استخوان جوش خورده و به نوعی نقش ریشه دندان ایمپلنت شده را ایفا کند. از آن جایی که تیتانیوم می‌تواند سبب تشکیل لایه اکسیدی گردد بسیاری از افراد، ایمپلنت‌های زیرکونیایی را ترجیح می‌دهند.

ایمپلنت‌های زیرکونیایی استحکام و مقاومت بالایی دارند و به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با بافت بدن سازگاری کامل دارند. اگرچه قیمت این نوع از ایمپلنت‌ها بیشتر از ایمپلنت‌های تیتانیومی می‌باشد، اما بنا به دلایل مختلف، مانند جلوگیری از بروز حساسیت و همچنین امکان اصلاح آن‌ها پس از قرار دادن، این قیمت عقلانی و منطقی به نظر می‌رسد. قیمت دقیق این نوع از ایمپلنت دندان پس از مرجعه به مرکز ایمپلنت دندان مشخص می‌گردد.

• روکش‌های دندانی

یکی دیگر از اصلی‌ترین کاربرد‌های سرامیک‌های دندانی، استفاده از آن‌ها برای روکش‌های دندانی می‌باشد. روکش دندان، موادی پایه فلزی است که روی آن سرامیک‌های دندانی قرار می‌گیرند. روکش‌های سرامیکی رنگ و ظاهر طبیعی دارند و ساییدگی دندان‌های دیگر را به همراه ندارند.

• پر کردن دندان‌ها

دندان‌هایی که بنا به هر دلیلی پوسیده می‌شوند، پس از درمان ریشه نیاز به پر شدن خواهند داشت. در روش سنتی، برای پر کردن دندان‌ها از آمالگام‌های دندانی استفاده می‌شد. این آمالگام‌ها دارای موادی از جمله جیوه، نقره و قلع می‌باشند. اما امروزه از انواع سرامیک‌های دندانی برای پر کردن دندان‌ها استفاده می‌شود. پر کردن دندان‌ها با استفاده از سرامیک‌های دندانی، ظاهری بسیار طبیعی و زیبا به دندان‌های فرد می‌بخشد و سبب می‌گردد که لبخند زیباتری داشته باشد.

• لمینت‌های دندانی

یکی از اصلی‌ترین روش‌های اصلاح طرح لبخند و سفید کردن دندان‌ها، لمینت‌های دندانی می‌باشند. لمینت‌های سرامیکی موادی هستند که روی دندان‌های آسیب دیده و یا زرد رنگ افراد قرار می‌گیرند و موجب سفید شدن و مرتب شدن دندان‌ها می‌شوند. برای اعمال لمینت‌های سرامیکی بر روی دندان‌ها، ابتدا مقدار کمی از مینای دندان، تراشیده می‌شود و پس از آن لمینت دندانی روی آن قرار می‌گیرد تا مشکلات و آسیب‌های دندانی را پوشش داده و دندان‌ها را سفیدتر کند.

برای چه کسانی نباید از سرامیک‌های دندانی استفاده شود؟

استفاده از انواع سرامیک‌های دندانی برای برخی از افراد ممنوعیت دارد. پس زمانی که یک فرد هر یک از مشکلات زیر را داشته باشد، دندانپزشک اجازه استفاده از سرامیک‌های دندانی برای آن‌ها را نخواهد داشت:

• کسانی که از دندان قروچه رنج می‌برند
• کودکانی که دندان‌های شیری دارند
• کسانی که دندان‌های فک بالا و پایین‌شان به شکل نامطلوبی روی هم جفت شده باشند

تشخیص اینکه سرامیک‌های دندانی گزینه مناسبی برای شما هستند یا خیر، بر عهده دندانپزشک معالج‌تان می‌باشد. در صورتی که با هرگونه سوال در زمینه سرامیک‌های دندانی روبه‌رو هستید، می‌توانید با متخصصین ما در کلینیک نی‌نی‌بان در ارتباط باشید و یا از آن‌ها مشاوره بگیرید.

منبع: iran-mavad