عمل اسلیو معده چیست؟ فواید، عوارض و مراقبت‌های بعد از جراحی

چاقی و اضافه‌وزن از مشکلات شایع دنیای امروز هستند که می‌توانند منجر به بیماری‌های خطرناکی مانند دیابت، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و عروقی شوند. برای افرادی که با روش‌های معمول کاهش وزن (رژیم غذایی و ورزش) به نتیجه مطلوب نرسیده‌اند، جراحی اسلیو معده (Sleeve Gastrectomy) یکی از مؤثرترین راه‌حل‌ها محسوب می‌شود. این عمل که نوعی جراحی متابولیک و چاقی است، با کاهش حجم معده و تغییر هورمون‌های گرسنگی، به فرد کمک می‌کند تا وزن خود را به‌صورت پایدار کاهش دهد. در این مقاله به بررسی چگونگی انجام عمل اسلیو معده، فواید، عوارض احتمالی و مراقبت‌های پس از جراحی می‌پردازیم.

عمل اسلیو معده چیست؟

عمل اسلیو معده (Sleeve Gastrectomy) یکی از روش‌های جراحی برای کاهش وزن است که به طور عمده برای افرادی که دچار چاقی مفرط هستند و نتوانسته‌اند وزن خود را با روش‌های غیرجراحی کنترل کنند، انجام می‌شود. در این عمل، بخشی از معده برداشته می‌شود تا حجم معده کوچک‌تر و به شکل "لوله" یا "اسلیو" درآید. عمل اسلیو معده می‌تواند یک گزینه مؤثر برای افرادی باشد که با چاقی مفرط دست و پنجه نرم می‌کنند. اما موفقیت این عمل بستگی به رعایت دستورات پزشک و تغییر در سبک زندگی دارد. بیمار باید به دنبال مشاوره دقیق و انتخاب یک جراح با تجربه باشد.

عمل اسلیو معده چگونه انجام می شود؟

جراحی اسلیو معده با حذف بخشی از معده همراه است، بنابراین باید تحت بیهوشی کامل انجام گیرد. این عمل به روش لاپاراسکوپی انجام می‌شود و بنابراین نیازی به ایجاد برش‌های بزرگ بر روی شکم نیست. قبل از شروع عمل، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد. سپس سه برش کوچک در نقاط مشخصی از شکم ایجاد می‌شود تا ابزارهای جراحی لاپاراسکوپی و دوربین وارد شوند. سپس با استفاده از گاز کربن دی‌اکسید، شکم بزرگ می‌شود تا فضای بیشتری برای کار جراح ایجاد گردد. با استفاده از ابزارهای جراحی، بخش بزرگی از معده که بریده شده و برداشته می‌شود و همزمان لبه‌های باقیمانده معده با دقت به هم دوخته یا منگنه می‌شود تا معده به شکل یک لوله باریک با حجم کم گردد. پس از اتمام عمل، ابزارها از شکم خارج شده و برش‌ها بسته می‌شوند.

جراحی اسلیو معده چند ساعت زمان می برد؟

عوامل مختلفی در مدت زمان عمل اسلیو معده تاثیرگذارند که یکی از آنها میان مهارت جراح در این عمل است. اما با توجه به تمامی عوامل می‌توان گفت که زمان مورد نیاز برای انجام عمل اسلیو معده در حدود 1 ساعت است. البته پیش از بیهوشی و همینطور مدت زمان ریکاوری پس از عمل را نیز باید به این زمان اضافه نمود. اسلیو معده در مقایسه با عمل بای پس معده از زمان انجام کمتری برخوردار است.

هدف از انجام عمل اسلیو معده چیست؟

همانگونه که می‌دانید عمل اسلیو معده به منظور کوچک‌تر کردن حجم معده، دریافت کالری کمتر و در نتیجه لاغری انجام می‌شود. به طور کلی اهداف اصلی عمل اسلیو معده عبارتند از:

کاهش حجم معده

یکی از اهداف اصلی عمل اسلیو معده، کاهش حجم معده است. با برداشتن بخش بزرگی از معده و تبدیل آن به یک لوله باریک، حجم معده به‌طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. این کاهش حجم، پیامدهای مهمی به همراه دارد که در نهایت منجر به کاهش وزن می‌شود.

کاهش میزان مواد جذبی

علاوه بر کاهش حجم معده، یکی دیگر از پیامدهای عمل اسلیو معده که به کاهش وزن کمک می‌کند، کاهش میزان جذب مواد غذایی است. پس از عمل، مقدار اسید معده تولید شده کاهش می‌یابد. اسید معده نقش مهمی در تجزیه غذا و جذب مواد مغذی دارد. کاهش اسید معده می‌تواند منجر به کاهش جذب برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی شود.

تفاوت جراحی اسلیو معده و بای پس معده چیست؟

در عمل اسلیو معده بیش از هفتاد درصد از حجم معده از بدن خارج می‌شود اما آسیبی به روده وارد نمی‌شود و در واقع در طی اسلیو معده جراح هیچ کاری با روده نخواهد داشت. ولی در عمل بای‌پس معده جراح بخشی از روده کوچک را به معده وصل می‌کند تا غذا در مدت کمتری در معده باقی بماند و بنابراین کاهش وزن صورت گیرد. در عمل بای‌پس معده بر خلاف اسلیو، هیچ بخشی از معده از بدن بیمار خارج نمی‌شود، تنها یک راه میانبر بین روده و معده ایجاد می‌گردد. دیگر تفاوت جراحی اسلیو معده و با پس آن است که عمل بای‌پس بیش از دو ساعت زمان می‌برد اما اسلیو معده به طور معمول کمتر از یک ساعت زمان نیاز دارد.

عمل اسلیو معده چه فوایدی دارد؟

برای افرادی که در کاهش وزن خود راه های بسیاری را امتحان کرده‌اند اما به نتیجه دلخواه خود نرسیده‌اند عمل اسلیو معده فوایدی دارد که باعث می‌شود آن را به عنوان راه نهایی انتخاب کنند. این فواید عبارتند از:

استفاده از تکنیک های مختلف

یکی از اولین فواید عمل اسلیو معده، استفاده از تکنیک‌های مختلف است. در واقع، این عمل را می‌توان با استفاده از تکنیک‌های لاپاراسکوپی انجام داد که در آن‌ها نیاز چندانی به برش و بخیه موجود نیست و به عبارتی، شدت تهاجم کمتری دارند.

زمان جراحی

یکی از بهترین فواید عمل اسلیو معده این است که کمتر از یک ساعت طول می‌کشد و نیازی نیست که شما به مدت طولانی در بیمارستان بستر شوید. در واقع، اکثر بیماران فقط یک شب در بیمارستان می‌مانند و یک روز بعد از آن مرخص می‌شوند.

بهبودی سریع

بعد از عمل اسلیو معده باید سه هفته استراحت کنید، اما بعد از آن می‌توانید با مراقبت‌های مناسب و داشتن یک رژیم غذایی سالم، به فعالیت‌های روزانه خود برگردید. می‌توان گفت که اکثر افراد بعد از این جراحی سریعاً بهبود پیدا می‌کنند و این یکی از فواید عمل اسلیو معده محسوب می‌شود.

کاهش وزن سریع

یکی از مهم‌ترین فواید عمل اسلیو معده، نقش آن در کاهش وزن سریع است. شما با این روش می‌توانید بخش زیادی از وزن خود را از دست بدهید و شاهد یک تغییر چشمگیر باشید. علاوه بر این، جراحی اسلیو باعث می‌شود که اشتهای شما کاهش بیابد و در آینده، کمتر پرخوری کنید.

بعد از انجام جراحی اسلیو معده چه مقدار کاهش وزن خواهیم داشت؟

انتظار می‌رود که فرد پس از انجام عمل اسلیو معده بین 50 تا 70 درصد کاهش وزن داشته باشد. پس از جراحی اسلیو معده و بعد از گذشت 60 ماه حدود 50 درصد از وزن اضافه فرد کاسته می‌شود و این میزان بعد از یک سال به هفتاد درصد و بعد از دو سال به حدود 95 درصد می‌رسد. بنابراین واضح است که روند کاهش وزن پس از جراحی اسلیو به طور معمول تا دو سال زمان می‌برد. البته این روند کاهش وزن تنها در صورتی اتفاق می‌افتد که رژیم غذایی رعایت شود.

عمل اسلیو معده باعث بهبود کدام بیماری ها می شود؟

عمل اسلیو معده، به‌عنوان یکی از موثرترین روش‌های جراحی لاغری، نه تنها به کاهش وزن قابل توجه کمک می‌کند، بلکه می‌تواند در بهبود طیف وسیعی از بیماری‌های مرتبط با چاقی نیز موثر باشد. بیماری‌هایی که با عمل اسلیو معده بهبود می‌یابند عبارتند از:

• دیابت نوع 2

• فشار خون بالا

• بیماری‌های قلبی

• آپنه خواب

• کبد چرب غیر الکلی

• آرتروز

• مشکلات تنفسی

چه کسانی می توانند عمل اسلیو معده انجام دهند؟

عمل اسلیو معده برای کسانی مناسب است که دارای اضافه وزن بالا هستند و خطر ابتلا به بیماری‌های تهدید کننده زندگی ناشی از چاقی دارند. اگر این افراد با ورزش و رژیم به وزن مناسب خود نرسند می‌توانند از اسلیو معده استفاده کنند. افراد زیر بهترین گزینه‌ها برای انجام اسلیو معده هستند:

• شاخص توده بدنی آن‌ها 40 یا بیشتر است. یعنی چاقی شدید دارند.

• شاخص توده بدنی آن‌ها 35 تا 39ونیم است. یعنی چاقی متوسطی دارند اما دچار نوعی بیماری مرتبط با چاقی هستند. مثل دیابت نوع 2، آپنه خواب شدید یا فشار خون زیاد.

• کسانی که شاخص توده بدنی آن‌ها بین 30 تا 34 است نیز امکان دارد در صورت داشتن بیماری‌های شدید مرتبط با چاقی، ملزم به انجام این عمل باشند.

اگر عمل اسلیو معده انجام می‌دهید، باید خود را برای مراقبت‌های دائمی بعد از عمل یعنی داشتن سبک زندگی سالم آماده کنید. حتی ممکن است دکتر از شما بخواهد هر چند وقت یک بار برای پیگیری مراجعه کنید تا وضعیت جسمی و سبک زندگیتان را مورد بررسی قرار دهد. هم‌چنین برای اطلاع از این که بیمه‌نامه شما گاسترکتومی اسلیو را پوشش می‌دهد یا خیر، با طرح بیمه‌ی درمانی خود مشورت کنید.*متن این بخش خلاصه شود*

عوارض اسلیو معده چیست؟

با وجود فوایدی که این عمل برای متقاضیان دارد، اسلیو معده با توجه به ناحیه حساسی که تحت جراحی قرار می‌دهد عوارضی نیز با خود به همراه دارد که بهتر است از آنها نیز پیش از هر گونه اقدامی آگاه باشید:

• خون‌ریزی بیش از حد

• یا لخته شدن خون

• عفونت

• عوارض و واکنش‌های جانبی به بیهوشی

• مشکلات تنفسی یا ریوی

• نشت از لبه‌ی بریده شده‌ی معده

عوارض و خطرات طولانی مدت عمل اسلیو معده نیز ممکن است موارد زیر را شامل شود:

• مسدود شدن دستگاه گوارش

• فتق

• ریفلاکس معده

• افت قند خون (قند خون کم)

• سوء تغذیه

• استفراغ

• به ندرت ممکن است عوارض گاسترکتومی اسلیو کشنده نیز باشد.

عمل اسلیو معده برای چه کسانی مناسب نیست؟

این عمل آسیبی به سلامت عمومی بدن نمی‌رساند اما باید در نظر گرفت که همه افراد در هر شرایطی مناسب اسلیو معده نیستند و باید توجه کرد افرادی که دارای شرایطی که در ادامه عنوان می‌شود هستند کاندیدای مناسبی برای این عمل نیستند:

• مبتلایان نوع۲
• مبتلایان فشار خون بالا
• مبتلایان به بیماری‌های گوارشی
• مبتلایان به بیماری‌های قلبی
• مبتلایان به بیماری سرطان
• مبتلایان به بیماری‌های اعصاب و روان
• مادران باردار
• زنانی که قصدا دارند به زودی باردار شوند
• افراد سیگاری و الکلی
• افرادی با Bmi پائین

چطور برای جراحی اسلیو معده آماده شویم؟

آمادگی برای جراحی اسلیو معده، بسیار مهم است تا عمل با موفقیت انجام شود و دوره نقاهت به خوبی طی شود. این آمادگی شامل مراحل مختلفی است که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مشاوره با پزشک: ارزیابی وضعیت سلامت، بررسی سابقه پزشکی و تعیین مناسب بودن برای جراحی

• انجام آزمایشات: خون، ادرار، نوار قلب و ...

• تغییر سبک زندگی: رژیم غذایی، ورزش و ترک سیگار و الکل

• آمادگی ذهنی: آشنایی با مراحل عمل، عوارض احتمالی و مراقبت‌های بعد از عمل

به‌یاد داشته باشید که هر فرد شرایط منحصربه‌فردی دارد و برنامه آمادگی برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و برنامه‌ریزی دقیق، حتما با پزشک متخصص خود مشورت کنید.

چگونه می‌توان از بروز عوارض اسلیو معده جلوگیری کرد؟

در بالا اشاره کردیم که عمل اسلیو معده هم مثل هر عمل جراحی دیگری احتمال بروز عوارض دارد. با اقدامات زیر می توان میزان بروز عوارض احتمالی عمل اسلیو معده را به حداقل رساند:

• مصرف رژیم غذایی تجویزی جراح و متخصص تغذیه

• مراقبت مناسب از جای بخیه بعد عمل

• انجام فعالیت های فیزیکی منظم و سبک

• انتخاب جراح و مرکز جراحی معتبر

• آمادگی کامل قبل از عمل

• تغییر سبک زندگی برای پیشگیری از عوارض بلندمدت

سوالات متداول

تا این بخش اطلاعات کاربردی در رابطه با عمل اسلیو معده و تفاوت‌های آن با بای‌پس معده مطرح شده. چنانچه قصد دارید در آینده برای انجام این عمل نزد متخصص بروید پیشنهاد می‌شود این بخش را نیز در ادامه مطالعه کنید:

احتمال افزایش وزن بعد از انجام جراحی وجود دارد؟

داشتن رژیم غذایی مناسب بعد از اسلیو معده اهمیت بالایی در ماندگاری نتایج عمل دارد. در صورتی که بیمار پس از انجام عمل از رژیم غذایی تجویز شده پیروی نکند و سبک زندگی خود را تغیر ندهد، ممکن است دوباره به افزایش وزن دچار شود.

بعد از انجام جراحی اسلیو چه غذایی باید استفاده شود؟

پس از عمل باید به دستور پزشک و با توجه به شرایط از رژیم غذایی خاصی پیروی و غذاهای نرم مثل سوپ، تخم‌مرغ آب‌پز، گوشت چرخ شده و ماهی بخارپز را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

آیا بارداری بعد از جراحی اسلیو معده خطرناک است؟

با توجه به این که پروسه ثابت شدن وزن در بیمار پس از عمل اسلیو تا دو سال زمان می‌برد، بهتر است زنان بعد از اسلیو معده، برای بارداری اقدام نکنند. زیرا کاهش وزن و تغییرات غذایی همزمان موجب وارد شدن آسیب‌های جدی به جنین خواهد شد.