بررسی انواع عفونت دستگاه تناسلی زنان و بیماری های مقاربتی آن ها

عفونت‌های دستگاه تناسلی همیشه علائم قابل توجهی ایجاد نمی‌کنند، اما خارش و سوزش واژن از علائم آن‌هاست. در این مقاله با انواع عفونت دستگاه تناسلی زنان و بیماری های مقاربتی آن ها آشنا می‌شوید.

عفونت واژن (واژینیت) چیست؟

واژینیت به چندین بیماری مختلف اشاره دارد که می‌تواند باعث عفونت یا التهاب واژن شود. عفونت‌های واژن می‌توانند دلایل مختلفی داشته باشند و نسبتا رایج هستند. این عفونت‌ها در هر زمانی ممکن است اتفاق بیفتند، اما در طول سال‌های باروری، یا اواخر نوجوانی تا اوایل دهه 40 شایع‌تر هستند.
حتی ممکن است بدون داشتن هیچ‌گونه رابطه جنسی به عفونت واژن دچار شوید. به عبارت دیگر، واژینیت با عفونت مقاربتی، یکسان نیست.

علائم عفونت دستگاه تناسلی زنان

عفونت‌های دستگاه تناسلی همیشه علائم قابل توجهی ایجاد نمی‌کنند. در صورت بروز عفونت، احتمالا برخی از این علائم را تجربه خواهید کرد:

• خارش و سوزش واژن
• درد و ناراحتی واژن
• پوست ملتهب، برافروخته، یا متورم در اطراف واژن و فرج 
• تغییرات در میزان ترشحات واژن
• تغییر رنگ ترشحات واژن
• درد، یا سوزش در هنگام ادرار
• درد هنگام رابطه جنسی نفوذی واژینال
• خونریزی واژینال، یا لکه‌بینی

ممکن است فقط یک، یا چند مورد از این علائم را داشته باشید. اگر علائم شما ظرف چند روز از بین نرفت، یا بدتر شد، مهم است که برای تشخیص و درمان با پزشک مشورت کنید.
همچنین ممکن است در صورت ابتلا به عفونت دستگاه ادراری، متوجه برخی از این علائم، به‌ویژه احساس درد، یا سوزش هنگام ادرار شوید.

بیشتر بخوانید: عفونت کاندیدا واژن، چه کسانی مبتلا می‌شوند؟

انواع عفونت دستگاه تناسلی زنان و بیماری های مقاربتی

عفونت‌های دستگاه تناسلی زنان، علائم مشابه زیادی دارند که باعث می‌شود تشخیص دقیق دشوارتر شود.
با این حال، هر نوع عفونت دارای علائمی منحصر به فرد است:

1- واژینوز باکتریایی 

واژینوز باکتریایی، اغلب باعث ترشح مایع خاکستری مایل به سفید، سبز یا زرد از واژن می‌شود. این ترشحات می‌تواند بویی شبیه بوی ماهی داشته باشد که بعد از رابطه جنسی نفوذی واژینال، شدیدتر می‌شود. ممکن است خارش داشته باشید، یا نداشته باشید. 

واژینوز باکتریایی، اغلب باعث ترشح مایع خاکستری مایل به سفید، سبز یا زرد از واژن می‌شود. این ترشحات می‌تواند بویی شبیه بوی ماهی داشته باشد

2- عفونت‌های مخمری

کاندیدا، یا عفونت‌های مخمری معمولا علائمی شامل خارش واژن و فرج، درد و سوزش را به همراه دارند. در صورت ابتلا به عفونت‌های مخمری، ممکن است متوجه تورم در لابیا یا چین‌های پوست در قسمت بیرونی واژن خود شوید. ترشحات شما در چنین شرایطی معمولا سفید و توده‌ای خواهد بود که برخی می‌گویند شبیه پنیر دلمه است.

3- تریکومونیازیس

این عفونت به طور معمول باعث خارش واژن و بویی شبیه بوی ماهی می‌شود. همراه با ترشحات کف‌آلود و زرد مایل به سبز، ممکن است متوجه تورم، تحریک و التهاب در واژن و فرج شوید. سایر علائم تریکومونیازیس عبارتند از: درد در هنگام رابطه جنسی واژینال، درد زیر شکم و سوزش و درد در هنگام ادرار.

بیشتر بخوانید: مترونیدازول برای عفونت زنان، درمان خوبی است؟

4- واژینیت آتروفیک

واژینیت آتروفیک، دقیقا یک عفونت نیست، اما می‌تواند شانس ابتلا به عفونت‌های واژن و عفونت‌های مقاربتی را افزایش دهد. در واژینیت آتروفیک، ممکن است علائمی شبیه علائم عفونت‌های دیگر مانند خارش واژن، سوزش، خشکی و تغییرات ترشحات مشاهده کنید.

5- کلامیدیا 

کلامیدیا، شایع‌ترین عفونت مقاربتی در زنان است.

6- سوزاک 

سوزاک، یکی دیگر از عفونت‌های مقاربتی شایع است که از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود و اغلب همراه با کلامیدیا است.

7- واژینیت ویروسی 

واژینیت ویروسی، التهاب ناشی از یک ویروس مانند ویروس «هرپس سیمپلکس» (HSV) یا ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود. 

عفونت‌های واژن و دستگاه تناسلی چگونه درمان می‌شوند؟

درمان عفونت واژن بستگی به عامل ایجاد آن دارد. پزشک ممکن است این موارد را تجویز کند:

• مترونیدازول (به شکل قرص، کرم یا ژل) یا کلیندامایسین (به شکل کرم یا ژل) برای درمان عفونت باکتریایی.
• کرم‌ها یا شیاف‌های ضد قارچ برای درمان عفونت قارچی. شما می‌توانید داروهای عفونت قارچی را بدون نسخه از داروخانه خریداری کنید، اما اگر عفونت از بین نرفت یا دوباره عود کرد، باید با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.
• قرص مترونیدازول، یا تینیدازول برای درمان تریکومونیازیس.
• کرم، یا قرص استروژن برای کمک به درمان خشکی شدید واژن و سوزش همراه با واژینیت آتروفیک
• توصیه پزشکان این است که از مواد محرک مثل صابون قوی، یا معطر، تامپون یا پدهای معطر و دوش واژینال اجتناب کنید.

بیشتر بخوانید: روش های درمان عفونت ماه عسل، به کدام نوع دچارید؟

علت عفونت واژن چیست؟

عفونت‌های واژن زمانی ایجاد می‌شوند که چیزی بر تعادل معمول باکتری‌ها و مخمرها در واژن بگذارد. در ادامه علل شایع عفونت واژن بر اساس نوع عفونت را بیان می‌‎کنیم:

عفونت‌های باکتریایی

رشد بیش از حد باکتری‌های خاص که به طور طبیعی در واژن یافت می‌شود علت عفونت‌های باکتریایی است. در حالی که عفونت‌های باکتریایی، بیماری مقاربتی در نظر گرفته نمی‌شوند، اما تماس جنسی می‌تواند منجر به رشد بیش از حد باکتری‌ها و افزایش شانس ابتلا شود.

در حالی که عفونت‌های باکتریایی، بیماری مقاربتی در نظر گرفته نمی‌شوند، اما تماس جنسی می‌تواند منجر به رشد بیش از حد باکتری‌ها و افزایش شانس ابتلا شود.

عفونت‌های مخمری

عفونت‌های مخمری معمولا توسط قارچی به نام «کاندیدا آلبیکنس» ایجاد می‌شود. عوامل مختلفی از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها، تغییرات هورمونی، سیستم ایمنی ضعیف و استرس، همگی می‌توانند تعداد باکتری‌های ضد قارچ را در واژن کاهش دهند و منجر به رشد بیش از حد مخمرها شوند. این رشد بیش از حد می‌تواند علائم عفونت قارچی را ایجاد کند.

تریکومونیازیس

یک انگل تک یاخته‌ای باعث این عفونت می‌شود. بیشتر افراد به علت رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی بدون کاندوم داخلی، یا خارجی به تریکومونیازیس مبتلا می‌شوند. سایر روش‌های نادر انتقال این عفونت عبارتند از: استفاده از توالت فرنگی، استخر، حوله‌های مشترک، یا لباس‌های مرطوب.

بیشتر بخوانید: خارش و عفونت واژن در دختران، علت

آتروفی واژن

این وضعیت عموما پس از یائسگی ایجاد می‌شود، اما می‌تواند در هنگام شیردهی یا هر زمان دیگری که کاهش سطح استروژن را تجربه می‌کنید هم رخ دهد. کاهش سطح هورمون می‌تواند باعث نازک شدن و خشکی واژن شود که منجر به التهاب واژن می‌شود.

در حالی که شستشوی واژن با آب معمولی کاملا مفید است، هر محصول دیگر می‌تواند باکتری‌های سالم واژن را از بین ببرد و احتمال عفونت را افزایش دهد.

دوش واژینال

شستن واژن با مخلوطی از آب و سرکه، جوش شیرین، ید یا سایر مواد ضد عفونی‌کننده ممکن است راهی برای تمیز نگه داشتن واژن به نظر برسد، اما حقیقت این است که واژن به خودی خود می‌تواند خود را تمیز نگه دارد. این کارها باکتری‌های سالم را در واژن شما کاهش و احتمال عفونت را افزایش می‌دهد.

صابون و عطر

شستن واژن با صابون، یا اسپری کردن عطر به واژن هم می‌تواند PH طبیعی آن را مختل کند. در حالی که شستشوی واژن با آب معمولی کاملا مفید است، هر محصول دیگر می‌تواند باکتری‌های سالم واژن را از بین ببرد و احتمال عفونت را افزایش دهد.

داروهای ضد بارداری اسپرم‌کش

این روش کنترل بارداری ممکن است به شکل ژل، فیلم یا شیاف باشد. شما آن را مستقیما وارد واژن خود می‌کنید. در حالی که اسپرم‌کش‌ها برای برخی افراد خوب جواب می‌دهند، اما می‌توانند منجر به تحریک و التهاب واژن شوند و احتمال عفونت واژن را افزایش دهند.

بیشتر بخوانید: قرص فلوکونازول برای عفونت، نحوه مصرف

پوشیدن لباس‌های تنگ یا لباس‌هایی با الیاف مصنوعی

لباس‌های زیر با الیاف مصنوعی، یا تنگ می‌توانند با به دام انداختن رطوبت و جلوگیری از جریان هوا باعث تحریک واژن شوند که احتمال عفونت را افزایش می‌دهد. 

مواد شوینده و نرم‌کننده پارچه

شوینده‌های معطر و نرم‌کننده پارچه هم می‌توانند بر PH واژن تاثیر بگذارند و به ایجاد عفونت‌های قارچی کمک کنند.
در برخی موارد، ممکن است پزشک نتواند علت عفونت واژن را تعیین کند. این وضعیت به عنوان «ولوواژینیت» شناخته می‌شود که می‌تواند در هر سنی رخ بدهد، اما در کودکانی که به سن بلوغ نرسیده‌اند، شایع‌تر است.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص زنان و زایمان

چگونه می‌توان از عفونت واژن جلوگیری کرد؟

همه عفونت‌های واژن قابل پیشگیری نیستند، اما رعایت این نکات می‌تواند به کاهش احتمال ابتلا به عفونت‌های دستگاه تناسلی کمک کنند:

• خودداری از استفاده از محصولات قاعدگی معطر
• خودداری از دوش واژینال، دئودورانت واژینال و هرگونه اسپری معطر یا عطر روی واژن 
• حمام با آب معمولی 
• پوشیدن لباس زیر نخی و راحت برای کمک به بهبود جریان هوا و جلوگیری از تحریک و التهاب واژن
• تعویض لباس زیر حداقل یک بار در روز یا بعد از ورزش 
• تعویض لباس شنا و لباس‌های مرطوب در اسرع وقت برای جلوگیری از رطوبت بیش از حد
• استفاده از شوینده‌های غیر معطر که برای پوست حساس طراحی شده است
• خودداری از استفاده از نرم‌کننده‌های معطر برای شستن لباس زیر 
• استفاده از کاندوم هنگام رابطه جنسی 

به یاد داشته باشید که استفاده از کاندوم فقط باعث محافظت در برابر بیماری‌های مقاربتی نمی‌شود، بلکه از تغییرات pH واژن هم جلوگیری می‌کند که می‌تواند تعادل باکتری‌ها را در واژن شما تغییر دهد.
در انتخاب و استفاده از کاندوم باید این نکات توجه کنید:

• خودداری از استفاده از کاندوم‌های طعم‌دار در رابطه جنسی واژینال 
• کاندوم‌های اسپرم‌کش می‌توانند باعث تحریک شوند
• استفاده از کاندوم جدید بعد از رابطه مقعدی، برای رابطه واژینال

  ---

  بیشتر بخوانید: چرا باید از کاندوم استفاده کنیم؟

  ---

خلاصه

عفونت های دستگاه تناسلی زنان فقط به علت داشتن رابطه جنسی ایجاد نمی‌شوند. امکان بروز این عفونت‌ها در صورت به هم خوردن تعادل معمول باکتری‌ها و مخمرها در واژن هم هست. برای پیشگیری از عفونت دستگاه تناسلی و واژن، مواردی را که گفتیم، رعایت کنید.

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.