رکتوسل در زنان چیست؟ / جراحی رکتوسل

رکتوسل نوعی پرولاپس اندام لگنی است. در برآمدگی‌های کوچک، متوجه علائم خاصی نمی‌شوید؛ اما اگر افتادگی شدیدتر باشد، رکتوم شما ممکن است از واژن‌تان بیرون بزند و حتی لازم باشد که جراحی رکتوسل انجام دهید. به خواندن ادامه دهید تا دقیقاً ببینید رکتوسل در زنان چیست و جواب تمام سوالات خود را بگیرید.

بیشتر بخوانید: عمل جراحی لابیاپلاستی چگونه است؟

در این مقاله می‌خوانید:

• رکتوسل چیست؟
• علائم بیماری رکتوسل
• عوامل تاثیرگذار در ایجاد رکتوسل
• تشخیص رکتوسل در زنان
• درمان رکتوسل در زنان
• انواع جراحی رکتوسل در زنان
• عوارض جراحی رکتوسل
• ترمیم غیرجراحی رکتوسل

رکتوسل چیست؟

رکتوسل یکی از اشکال پرولاپس اندام لگنی (POP) است.

رکتوسل وضعیتی است که در آن، بافت بین رکتوم و واژن ضعیف می‌شود و کاری می‌کند که رکتوم روی دیواره پشتی واژن برآمده شود. راست روده شما قسمت پایینی روده بزرگ است. هم راست روده و هم واژن شما به کمک عضلات و رباط‌های لگن که به آن‌ها کف لگن می‌گویند، در موقعیت خود باقی می‌مانند. به همین دلیل، وقتی کف لگن شما ضعیف می‌شود، این اندام‌ها می‌توانند جابجا شوند و حتی روی یکدیگر بیفتند!
رکتوسل یکی از اشکال پرولاپس اندام لگنی (POP) است که یعنی اندام‌ها در آن به دلیل ضعیف بودن کف لگن دچار افتادگی می‌شوند. این وضعیت اغلب با سایر اشکال پرولاپس اندام لگنی که رحم یا مثانه شما را از جای خودشان خارج می‌کند، اتفاق می‌افتد. ناگفته نماند که نام دیگر رکتوسل، افتادگی دیواره خلفی واژن است.

بیشتر بخوانید: دلایل گشادی واژن، راه درمان

علائم بیماری رکتوسل

رکتوسل در زنان همیشه با علائم همراه نیست. حتی اگر علائمی هم داشته باشد، معمولاً آن‌ علائم بیشتر ناخوشایند یا ناراحت کننده هستند تا دردناک! با این تفاسیر، علائم رکتوسل در زنان عبارتند از:

• احساس فشار یا پر بودن در راست روده یا واژن
• برآمدگی نرمی از بافت که ممکن است در واژن نفوذ کند یا نکند.
• احساس این‌که راست روده پس از مدفوع کاملاً تخلیه نشده است.
• میل زیاد به دفع مدفوع در روز
• احساس ناراحتی در حین مقاربت (دیسپارونی)
• احساس شل بودن یا از دست دادن تون عضلانی در واژن
• اجبار برای فشار دادن انگشتان روی برآمدگی واژن برای بیرون راندن مدفوع در حین اجابت مزاج

علاوه بر موارد گفته شده، اگر رکتوسل با شکل دیگری از افتادگی مثانه همراه باشد، ممکن است بی اختیاری ادرار و تمایل به ادرار مکرر را نیز تجربه کنید.

بیشتر بخوانید: تقویت عضلات واژن، بعد از زایمان

عوامل تاثیرگذار در ایجاد رکتوسل

همان‌طور که گفتیم، رکتوسل در زنان زمانی رخ می‌دهد که عضلات کف لگن آن‌ها ضعیف شود. عوامل متعددی می‌توانند در این امر نقش داشته باشند که عبارتند از:

• بارداری و زایمان: زایمان واژینال، به ویژه زایمان‌های چندقلو، می‌تواند به کف لگن شما آسیب برساند یا آن را ضعیف کند. زایمان طولانی‌مدت و نوزادان بزرگ نیز می‌توانند عضلات کف لگن شما را بکشند و ضعیف‌شان کنند.
• افزایش سن: کف لگن شما می‌تواند به مرور زمان ضعیف شود. یائسگی تغییرات زیادی را در بدن شما ایجاد می‌کند که یکی از آن‌ها کاهش تون عضلانی در ناحیه لگن است.
• سرفه مزمن یا برونشیت: سرفه‌های طولانی‌مدت همراه با آسم، سیگار کشیدن و بیماری‌های تنفسی نیز می‌توانند به مرور زمان کف لگن شما را تحت فشار قرار دهند و شما را مستعد ابتلا به رکتوسل کنند.
• یبوست مزمن: زور زدن بیش از حد برای مدفوع می‌تواند عضلات لگن شما را در طول زمان ضعیف کند.
• سنگینی بلند کردن به میزان زیاد: داشتن شغلی که شامل بلند کردن مکرر اثاثیه سنگین است می‌تواند فشار زیادی را بر عضلات کف لگن شما وارد کند و باعث کشیدگی و ضعیف شدن آن‌ها شود.
• چاقی: چاقی و داشتن بدنی سنگین می‌تواند خطر ابتلا به رکتوسل را افزایش دهد.
• جراحی قبلی: جراحی‌های مربوط به اندام‌های لگنی شما مانند هیسترکتومی ممکن است به بافت کف لگن شما آسیب برسانند.

بیشتر بخوانید: گشادی واژن زنان، دلایل و راه حل

تشخیص رکتوسل در زنان

رکتوسل در زنان با راه‌های زیر تشخیص داده می‌شود:

• معاینه لگن: علاوه بر معاینه مجرای واژن از نظر علائم افتادگی، پزشک ممکن است قدرت کف لگن شما را در طول معاینه آزمایش کند. ممکن است از شما تقاضا شود که عضلات کف لگن خود را منقبض و شل کنید یا این‌که به روده‌های خود فشار بیاورید تا پرولاپس بیشتر نمایان شود.
• تصویربرداری: تصویربرداری اغلب برای تشخیص رکتوسل استفاده نمی‌شود، اما در موارد نادر، پزشک شما ممکن است سونوگرافی ترانس واژینال را نیز پیشنهاد کند. دفکوگرافی نوعی اشعه ایکس ویژه است که می‌تواند تغییرات رکتوم شما را در هنگام مدفوع نشان دهد.

بیشتر بخوانید: درمان بی اختیاری مدفوع در بزرگسالان

درمان رکتوسل در زنان

رکتوسل خفیف را می‌توانید با تمرینات کف لگن مدیریت کنید.

رکتوسل خفیف را می‌توانید با تمرینات کف لگن که باعث تقویت عضلات این ناحیه می‌شوند مدیریت کنید. پزشک شما ممکن است استفاده از یک پساری واژن را نیز توصیه کند. پساری واژینال یک وسیله قابل جابجایی است که در واژن شما قرار می‌گیرد و می‌تواند از اندام‌های افتاده‌ی شما حمایت کند.
اگر پرولاپس شما متوسط تا شدید باشد، پزشک ممکن است جراحی رکتوسل را برای ترمیم آن توصیه کند. برای این‌که بهترین روش درمانی برای شما انتخاب شود، خوب است که اطلاعات زیر را با پزشک خود در میان بگذارید:

• سن و وضعیت سلامت عمومی
• درجه افتادگی اندام‌ها
• برنامه احتمالی برای بارداری‌های آینده
• تمایل شما به ادامه رابطه جنسی (نوعی جراحی رکتوسل به نام کولپوکلیزیس، دهانه واژن شما را می‌بندد. پس پزشک باید چنین اطلاعاتی را داشته باشد تا بداند آیا این عمل برای شما مناسب است یا خیر.)

رایج‌ترین جراحی رکتوسل، کولپورافی خلفی است که برای ترمیم رکتوسل استفاده می‌شود. در طول این روش، جراح شما بافت آسیب ‌دیده‌ای را که دیگر از اندام‌های لگنی شما پشتیبانی نمی‌کند، برمی‌دارد و بافت سالم را برای حمایت بیشتر به هم بخیه می‌زند. جراح اغلب، جراحی رکتوسل را از طریق واژن انجام می‌دهد، زیرا با این روش هیچ جای زخمی دیگر باقی نمی‌ماند.

بیشتر بخوانید: علت افتادگی واژن چیست؟

انواع جراحی رکتوسل در زنان

رایج‌ترین نوع جراحی رکتوسل، ترمیم ترانس واژینال است.

اگر روش‌های غیرجراحی به کنترل علائم رکتوسل کمک نکند، ممکن است نیاز به جراحی رکتوسل باشد. صحبت با یک جراح ترمیمی که در حیطه کف لگن تخصص دارد، می‌تواند به زنان کمک کند تا بهترین رویکرد را برای خود انتخاب کنند. در بیشتر موارد، جراحی رکتوسل با بیهوشی عمومی انجام می‌شود و حدود یک ساعت طول می‌کشد.

• همان‌طور که گفتیم، رایج‌ترین نوع جراحی رکتوسل، ترمیم ترانس واژینال است که ترمیم خلفی نیز نامیده می‌شود. در این روش، نه تنها رکتوسل، بلکه نازک شدن پرینه و باز شدن دهانه واژن نیز قابل اصلاح هستند. هم‌چنین این مزیت را دارد که هیچ بافتی در ناحیه رکتوم ایجاد نمی‌‌کند. این روش سنتی برای ترمیم رکتوسل توسط متخصصین اورولوژی و زنان انجام می‌شود.
• جراحی رکتوسل می‌تواند توسط جراح کولورکتال از طریق ترمیم ترانس مقعدی نیز انجام شود. در واقع، بسیاری از جراحان کولورکتال این روش را ترجیح می‌دهند، زیرا علاوه بر ترمیم رکتوسل، امکان تصحیح مشکلات ناحیه مقعد یا رکتوم را نیز فراهم می‌کند.

در نهایت، اگر نیاز به اقدامات اضافی مانند افتادگی رحم یا مثانه (سیستوسل) یا افتادگی رکتوم از طریق مقعد باشد، ممکن است از انواع دیگر ترمیم یا رویکردها نیز استفاده شود.

بیشتر بخوانید: روش های درمانی جوانسازی واژن، چیست؟

عوارض جراحی رکتوسل

خطرات و عوارض ترمیم رکتوسل با جراحی عبارتند از:

• خونریزی
• عفونت
• درد در حین مقاربت جنسی
• ایجاد فیستول (یک کانال باز) بین واژن و رکتوم
• عود رکتوسل

بیشتر بخوانید: افتادگی کف لگن، تشخیص و درمانش چیست؟

ترمیم غیرجراحی رکتوسل

اکثر علائم رکتوسل در زنان را می‌توان بدون جراحی تحت کنترل نگه داشت. فقط کافی است که از روش‌های زیر استفاده کنید:

• با پیروی از یک رژیم غذایی غنی از فیبر (بیش از ۲۵ گرم فیبر در روز) و نوشیدن ۶ تا ۸ لیوان آب در روز از یبوست جلوگیری کنید.
• عادت‌هایی مانند زور زدن در هنگام اجابت مزاج و نشستن طولانی‌مدت در توالت را ترک کنید.
• در صورت نیاز از نرم کننده‌های مدفوع استفاده کنید.
• تمرینات طراحی شده برای تقویت و بازآموزی عضلات کف لگن را دنبال کنید.
• با توصیه پزشک از پساری واژینال استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: برای سلامت واژن چه باید کرد؟

کلام آخر

رکتوسل در زنان چیست؟ رکتوسل وضعیتی است که در آن، بافت بین رکتوم و واژن ضعیف شده و رکتوم را روی دیواره پشتی واژن برآمده می‌کند. روش‌های مختلفی برای درمان این وضعیت (در حالت شدید) وجود دارد که یکی از آن‌ها جراحی رکتوسل است. در این روش، بافت آسیب دیده برداشته شده و بافت سالم به اندام‌ها پیوند می‌خورد. در نتیجه، این جراحی باید زیر نظر یک متخصص مجرب و حرفه‌ای انجام شود.

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصص زنان، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.