آموزش استفاده از انواع شیردوش

شیر مادر بهترین غذا برای نوزاد است و نوزاد را از ابتلا به بیماری‌های گوناگون مصون نگه می­دارد. شیر مادر علاوه بر این‌که حاوی تمام ویتامین‌ها و مواد غذایی لازم برای نوزاد در ۶ ماه اول زندگی است حاوی مواد ضد بیماری هم هست که همین، سلامت را برای فرزندان به ارمغان می­آورد. هنگام شيردادن نوزاد، نزديكي و راحت بودن، عمل شير دادن را به يك تجربه شگفت انگيز و بي‌نظير تبديل می­كند. اولین ساعاتی که نوزاد به دنیا می­آید مادر باید سینه خود را به روش صحیح در دهان نوزاد قرار دهد. بهتر است شیردهی همان ساعات اولیه توسط مادر صورت گیرد. بیشترین مشکلی که مادران با آن مواجه می­شوند زخم شدن نوک سینه هنگام شیردهی است. این مشکل نشان می­دهد که مادر روش صحیح شیردهی را نمی­داند. برای همین مادران می­توانند از سرشیشه هم برای سینه­ هایی که شقاق دارند، استفاده کنند. مادرانی که ممکن است یک سینه­شان ترشح داشته یا شاغل باشند یا در خانه نباشند، می‌توانند از شیردوش استفاده کنند. براي بيشتر مادران شيرده، زماني فرا مي‌رسد كه به دلايل مختلفي مانند كار بيرون از منزل، مسافرت يا بيماري لازم است تا از نوزاد خود دور شوند. در اين زمان مادر مي‌تواند با استفاده از شيردوش، شير خود را براي نوزاد ذخيره كند. در حقيقت شيردوش ياري دهنده مادران شيرده است.

شیر مادر را تا ۶ ساعت می­توان در دمای اتاق نگهداری کرد. همچنین شیر را در یخچال تا ۲ روز و در جایخی تا ۳ هفته و در فریزر تا ۳ ماه می­توان نگه داشت. برای مادرانی که شاغل هستند این روش بسیار مناسب است. مادران شاغل می­توانند خودشان شیرشان را بدوشند یا این که با استفاده از دستگاه شیر را بدوشند. در انجام این کار باید کاملا نکات بهداشتی لازم را که درمتن زیر آمده است رعایت کنند. شيردوش‌ وسيله پزشكي و دارويي است كه توسط سازمان غذا و داروي آمريكا تاييد شده است. مادران شيرده براي بيرون كشيدن شير خود از اين وسيله استفاده مي­كنند. همچنين شيردوش به نگهداشتن ذخيره شير مادر، اتصال مجاري شير به دهان نوزاد و بيرون آوردن نوك سينه‌هايي كه صاف و برعكس هستند كمك می­کند و نوزاد شيرخوار راحت‌تر مي­تواند سينه مادر را بگيرد. بعضي از شيردوش‌ها به گونه‌اي طراحي شده‌اند كه مكيدن نوزاد شيرخوار را تقليد مي­ کند.

اجزای تشكيل دهنده شيردوش
تمام شيردوش‌ها از چند بخش اساسي تشكيل شده‌اند.
پوشش سينه: جام مخروطي شكل كه ابتدا نوك سينه و قسمت‌هاي رنگي اطراف آن را پوشش مي­دهد.
پمپ: محفظه مجوف نرم كه شير را بيرون مي­كشد. پمپ ممكن است به قسمت پوشش سينه شيردوش وصل شده باشد يا به وسيله يك تيوب پلاستيكي به پوشش سينه وصل شود.
ظرف شير: يك ظرف قابل جدا شدن است كه زير قسمت پوشش سينه شيردوش قرار گرفته است و به محض اينكه شير پمپ زده مي‌شود در آن جمع مي‌شود. اين ظرف معمولا قابل استفاده مجدد يا يك بار مصرف است كه شير را درخود ذخيره كرده يا به نوك سينه وصل مي­شود و هنگام غذا خوردن نوزاد از آن استفاده مي‌شود.

انواع شيردوش
- شيردوش‌هاي دستی
- شيردوش‌هاي باتري‌دار
- شيردوش‌هاي برقي

شيردوش­ها معمولا ابتدا نوك سينه و اطراف آن قفل شده و آن را جمع مي­كنند سپس با وارد كردن يك مكش به نوك سينه، شير را از سينه خارج مي­كنند. به هر مكش و خارج شدن شير يك چرخه گفته مي­شود. شيردوش‌هاي دستي: به وسيله دست از آن استفاده مي­شود. زماني كه با دست تلمبه را فشار مي­دهيد، شير از آن خارج مي­شود. بعضي از مادران معتقدند كه كار با اين نوع شيردوش راحت­تر است زیرا قدرت مكش آن با دست قابل كنترل است. اين شيردوش‌ها نسبت به انواع ديگر آنها سبك‌تر، ارزان‌تر و كم صداتر بوده و جاي كمتري را اشغال مي­كنند. بعضي از زنان شيرده معتقدند كه كار با شيردوش دستي زمان‌گير است. علاوه بر آن هرچقدر تلاش مي­كنند نمي­توانند حتي يك قطره شير از سينه خارج كنند. به گفته برخي ديگر از مادران شيردوش دستي نمي­تواند به طور كامل شير سينه را خالي كند و در نتيجه شير از سينه آنها ترشح مي­شود. ابتدا پوشش شيردوش را روي نوك سينه قرار بدهید سپس دسته يا اهرم آن را فشار دهيد. عمل مكش صورت گرفته و شير از سينه خارج مي­شود سپس در محفظه مخصوص شير جمع مي‌شود. بعضي از شيردوش‌هاي دستي يك لوله يا تيوب كوچك دارند كه به محفظه مجوف يا تلمبه اتصال پيدا مي­كند و پس از آن‌كه شير از سينه خارج می‌شود آن را به داخل ظرف مخصوص شيردوش هدايت مي­كند. يك نوع از شيردوش­هاي دستي وجود دارند كه شيردوش شيپوري نام دارند( شبيه شيپور دوچرخه). اين نوع شيردوش‌ها شامل يك توپ پلاستيكي تو خالي است كه به پوشش شيردوش متصل شده­اند. بعضي از كارشناسان عقيده دارند اين شيردوش­ها به اين علت كه نمي­توان آنها را به خوبي تميز كرد غير بهداشتي بوده و بهتر است از آنها استفاده نشود.

شيردوش‌هاي باتري‌دار و برقي: از نكات مثبت اين نوع شيردوش سرعت بالا و سهولت در استفاده از آنهاست. اين نوع شيردوش‌ها با استفاده از باتري يا وارد كردن كابل آن به پريز برق و روشن شدن موتور كوچكش كار مي­كند. اين نوع شيردوش‌ها ممكن است بيش از يك لوله يا تيوب متصل شده به پوشش شيردوش داشته باشند. تلمبه يك پنل كنترل كننده با يك سوئيچ دارد كه درجه مكش را تنظيم مي­كند. بعضي از شيردوش‌هاي باتري‌دار روي الگوهاي مختلف مكش قابل تنظيم هستند. به اين دليل كه اين نوع شيردوش با برق يا باتري كار مي­كند مادر بايد در زماني كه برق يا باتري در دسترس نيست احتياط لازم را انجام دهد. به همين منظور در مواقعي كه بيرون از منزل هستيد يك شيردوش دستي همراه خود داشته باشيد.

قطعات جانبي شيردوش
- نوارهاي دور سينه: اين نوارها به هنگام دوشيدن شير دور قفسه سينه بسته شده و شيشه مخصوص جمع آوري شير را زير سينه‌ها نگه مي‌دارد.
- ظروف مخصوص نگهداري شير: شير دوشيده شده را در آنها نگداري كرده و امكان فريز كردن آنها در اين ظرف‌ها وجود دارد. - كيسه‌هاي استريل كردن شيردوش به وسيله بخار
- پمادهاي نرم كننده سينه: مانع از درد سينه به هنگام دوشيدن شير مي‌شود.

نكاتي درباره نگهداري شير دوشيده شده
شيردوشيده شده، نسبت به شيرهاي ديگر مدت زمان بيشتري تازه مي­ماند. اما اين احتمال وجود دارد تا فاسد شود. براي جلوگيري از فاسد شدن شير دوشيده شده، از راهنمایي‌هاي زير استفاده كنيد.
- چنانچه درجه حرارت اتاق ۲۵ درجه سانتي‌گراد باشد، شير دوشيده شده مي­تواند به مدت ۶ تا ۸ ساعت تازه بماند.
- اگر شير دوشيده شده در كيف‌هاي خنك نگهدارنده مواد غذايي نگهداري شود، به مدت 24 ساعت تازه مي­ماند.
- در يخچال، شير دوشيده شده به مدت ۵ روز قابل نگهداري است. البته شير بايد در قسمت اصلي يخچال نگهداري شود.
- در داخل يخدان يخچال، شير دوشيده شده مي‌تواند به مدت 2 هفته تازه بماند.

نكات بهداشتي ديگر
قبل از آنكه دوشيدن شير را شروع كنيد، دست‌ها و سينه خود را بشویيد.
بهترين قسمت براي نگهداري شير در يخچال، قسمت عقب يخچال يا فريزر يعني خنك‌ترين قسمت آنهاست.
شير تازه را با شير فريز شده مخلوط نكنيد. از شيشه شيري كه شير قبلي در آن مانده است مجدد استفاده نكنيد.
شيري را كه از يخدان يخچال خارج كرده‌ايد به كمك مایكروفر گرم نكنيد. احتمال دارد تا مواد مغذي آن از بين برود.
اگر دوشيدن شير براي شما دردناك است، اين كار را با سرعت كمتري انجام داده يا شيردوش خود را عوض كنيد.