همه چیز درباره قاعدگی، بهتر است بدانید
برای بسیاری از زنان، قاعدگی یک اتفاق ماهانه است که به روش‌های مختلف زندگی آنها را شکل می‌دهد. درک آنچه در طول قاعدگی اتفاق می‌افتد برای زنان و مردان برای تقویت همدلی و آگاهی بسیار مهم است.
در این مقاله می‌خوانید:
- فرایند قاعدگی چگونه است؟
- انواع اختلالات قاعدگی و درمان آن ها
- اولین پریود برای دختران در چه سنی است؟
- علت لکه بینی بعد از قاعدگی چیست؟
بیشتر بخوانید: هر آنچه که باید درباره PMS (سندروم پیش از قاعدگی) بدانید
فرایند قاعدگی چگونه است؟
برای بسیاری از زنان، قاعدگی یک اتفاق ماهانه است که به روش‌های مختلف زندگی آنها را شکل می‌دهد. با وجود مشترک بودن، روند قاعدگی همچنان موضوعی است که در افسانه‌ها، باورهای غلط و گاهی اوقات ناراحتی پوشیده شده است. درک آنچه در طول قاعدگی اتفاق می‌افتد برای زنان و مردان برای تقویت همدلی و آگاهی بسیار مهم است.
قاعدگی چیست؟
قاعدگی که اغلب به عنوان پریود زنانه شناخته می‌شود، ریزش دیواره رحم است که تقریباً هر ۲۸ روز یک بار در زنانی که باردار نیستند اتفاق می‌افتد. این فرآیند یک جنبه اساسی از سیستم تولید مثل است که شروع یک چرخه قاعدگی جدید را نشان می‌دهد. قاعدگی معمولاً در دوران بلوغ شروع می‌شود و تا یائسگی ادامه دارد و معمولاً بین سنین ۴۵ تا ۵۵ پایان می‌یابد.
چرخه قاعدگی
چرخه قاعدگی یک تعامل پیچیده از هورمون‌ها و فرآیندهای بدن است که توسط سیستم تولید مثل تنظیم می‌شود و از چند مرحله تشکیل شده است:
- فاز قاعدگی: مرحله قاعدگی نشان دهنده ریزش پوشش داخلی رحم است. این مرحله معمولاً بین ۳ تا ۷ روز طول می‌کشد و با خونریزی واژینال مشخص می‌شود.
- فاز فولیکولی: پس از قاعدگی، فاز فولیکولی شروع می‌شود. در این مرحله، هورمون محرک فولیکول (FSH) تخمدان‌ها را برای تولید فولیکول‌های حاوی تخمک تحریک میکند. به طور همزمان، سطح استروژن افزایش می‌یابد و پوشش رحم را برای لقاح بالقوه آماده میکند.
- تخمک گذاری: تخمک گذاری تقریباً در اواسط چرخه قاعدگی معمولاً در حدود روز ۱۴ در یک چرخه ۲۸ روزه اتفاق می‌افتد. در طی تخمک گذاری، یک تخمک بالغ از یکی از تخمدان‌ها آزاد می‌شود و به سمت لوله فالوپ می‌رود، جایی که ممکن است توسط اسپرم بارور شود.
- فاز لوتئال: پس از تخمک گذاری، فاز لوتئال شروع می‌شود. در این مرحله، فولیکول پاره شده به ساختاری به نام جسم زرد تبدیل می‌شود که پروژسترون ترشح میکند. پروژسترون پوشش داخلی رحم را برای لانه گزینی تخمک بارور شده آماده میکند. اگر لقاح اتفاق نیفتد، سطح هورمون کاهش می‌یابد که نشانه شروع قاعدگی است و چرخه از نو شروع می‌شود.
پیشنهاد ویژه نی نی بان: فواید یائسگی، پیش به سوی زندگی بهتر
انواع اختلالات قاعدگی و درمان آن ها
قاعدگی یک فرآیند طبیعی برای زنان محسوب می‌شود، اما برای برخی ممکن است با اختلالات مختلفی همراه باشد که چرخه قاعدگی را مختل کرده و بر سلامت و تندرستی کلی تأثیر بگذارد. در این بخش به بررسی اختلالات مختلف قاعدگی می‌پردازیم و رویکردهای درمانی بالقوه را مورد بحث قرار می‌دهیم.
دیسمنوره
دیسمنوره به قاعدگی دردناک گفته می‌شود که می‌تواند از ناراحتی خفیف تا درد ناتوان کننده‌ای که در فعالیت‌های روزانه اختلال ایجاد میکند، متغیر باشد. دیسمنوره اولیه، درد قاعدگی بدون علت زمینه‌ای است، در حالی که دیسمنوره ثانویه به دلیل شرایط زمینه‌ای مانند آندومتریوز یا فیبروم رحم است.
درمان: مسکن‌های بدون نسخه، داروهای ضد بارداری هورمونی (مانند قرص‌های ضد بارداری) و اصلاح شیوه زندگی مانند ورزش می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند. در موارد شدید، ممکن است جراحی برای رفع شرایط زمینه ای لازم باشد.
آمنوره
آمنوره عدم وجود دوره‌های قاعدگی است. می‌توان آن را به عنوان اولیه (زمانی که قاعدگی در سن ۱۵ سالگی شروع نمی‌شود) یا ثانویه (زمانی که قاعدگی برای بیش از سه ماه در زنانی که قبلاً عادت ماهانه منظم داشته‌اند، متوقف می‌شود) طبقه بندی کرد. از جمله علل این مشکل می‌توان به عدم تعادل هورمونی، استرس، ورزش بیش از حد و برخی شرایط پزشکی اشاره کرد.
درمان: درمان بستگی به علت زمینه‌ای دارد و ممکن است شامل هورمون‌درمانی، تغییرات سبک زندگی، تکنیک‌های مدیریت استرس و رسیدگی به شرایط پزشکی زمینه‌ای باشد.
منوراژی
منوراژی به خونریزی شدید یا طولانی قاعدگی اطلاق می‌شود که کیفیت زندگی زن را مختل میکند. این اختلال می‌تواند منجر به کم خونی، خستگی و سایر عوارض شود. از جمله علل آن می‌توان به عدم تعادل هورمونی، فیبروم رحم، پولیپ و اختلالات خونریزی اشاره کرد.
درمان: گزینه‌های درمانی شامل داروهای ضد بارداری هورمونی، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، ترانکسامیک اسید و مداخلات جراحی مانند ابلیشن آندومتر یا هیسترکتومی است.
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
PCOS یک اختلال هورمونی است که با پریودهای نامنظم، سطح آندروژن اضافی و کیست تخمدان مشخص می‌شود. می‌تواند منجر به ناباروری، افزایش وزن، آکنه و سایر مشکلات سلامتی شود.
درمان: درمان بر مدیریت علائم تمرکز دارد و ممکن است شامل داروهای ضد بارداری هورمونی، داروهای ضد آندروژن، تغییرات سبک زندگی (مانند رژیم غذایی و ورزش) و درمان‌های باروری برای زنانی باشد که سعی در باردار شدن دارند.
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD)
PMS و PMDD با علائم جسمی و احساسی مشخص می‌شوند که در روزهای منتهی به قاعدگی رخ می‌دهند. در حالی که علائم PMS نسبتاً خفیف هستند، علائم PMDD شدیدتر هستند و می‌توانند به طور قابل توجهی بر عملکرد روزانه تأثیر بگذارند.
درمان: گزینه‌های درمانی شامل تغییر سبک زندگی، تکنیک‌های مدیریت استرس، اصلاح رژیم غذایی، داروها (مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد بارداری هورمونی یا دیورتیک‌ها) است.
مطالب پیشنهادی: روش‌های پیشگیری از پریود نامنظم: راهکارهایی برای حفظ سلامتی شما
اولین پریود برای دختران در چه سنی است؟
سنی که در آن دختران اولین قاعدگی خود را تجربه می‌کنند، می‌تواند بسیار متفاوت باشد. به طور متوسط، قاعدگی بین ۱۲ تا ۱۳ سالگی رخ می‌دهد، اما می‌تواند در اوایل ۹ سالگی یا در اواخر ۱۵ سالگی نیز آغاز شود. عواملی مانند ژنتیک، وضعیت تغذیه، سلامت کلی و عوامل اجتماعی- اقتصادی می‌توانند بر زمان قاعدگی تأثیر بگذارند. در سال‌های اخیر، احتمالاً به دلیل عواملی مانند بهبود تغذیه و تأثیرات محیطی، تمایل به شروع زودتر بلوغ در برخی از جمعیت‌ها وجود داشته است. برای والدین و مراقبین ضروری است که قبل از رسیدن به سن بلوغ با دختران درباره قاعدگی گفتگوهای باز و صادقانه داشته باشند و به آنها کمک کند تا بفهمند چه چیزی در انتظار آنها است. این اقدامات به آنها قدرت می‌دهد تا با اعتماد به نفس و آگاهی از این نقطه عطف مهم در زندگی خود عبور کنند.
علت لکه بینی بعد از قاعدگی چیست؟
لکه بینی بعد از قاعدگی، می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. یکی از دلایل رایج نوسانات هورمونی است، به ویژه در سطح استروژن و پروژسترون که می‌تواند چرخه طبیعی قاعدگی را مختل کند. سایر عواملی که ممکن است در لکه بینی بعد از قاعدگی نقش داشته باشند عبارتند از:
- فیبروم رحم
- پولیپ
- بیماری التهابی لگن (PID)
- اندومتریوز
- التهاب یا آسیب دهانه رحم
در برخی موارد، لکه بینی ممکن است یکی از عوارض جانبی برخی داروها یا داروهای ضد بارداری نیز باشد. در حالی که لکه بینی گاه به گاه پس از قاعدگی معمولاً خوش خیم است، لکه بینی مداوم یا سنگین باید توسط یک پزشک ارزیابی شود تا هرگونه بیماری زمینه‌ای را رد کند و در صورت لزوم از دریافت درمان مناسب اطمینان حاصل شود.
پیشنهاد ویژه نی نی بان: قهوه با مغز چه میکند؟ فِرِش و شاداب
کلام آخر
قاعدگی یک فرآیند طبیعی و ضروری است که نقش بسزایی در سلامت باروری زنان دارد. درک چرخه قاعدگی و علائم مرتبط با آن برای ارتقای سلامت قاعدگی و تقویت همدلی و آگاهی بسیار مهم است. با از بین بردن افسانه‌ها و باورهای غلط در مورد قاعدگی، می‌توانیم جامعه‌ای حمایت کننده و آگاه‌تر برای زنان در سراسر جهان ایجاد کنیم.