دندانپزشکی رفتن در بارداری چه عوارضی به همراه دارد؟

ممکن است برخی مادران در دوران بارداری نیاز داشته باشند به دندانپزشک مراجعه کنند؛ اما بنا به دلایلی نگران باشند که رفتن به دندانپزشکی عوارضی برای جنین‌شان به همراه داشته باشد. این نگرانی‌ها ممکن است یک مشکل ساده دندانی را به مشکلی حاد و عفونی تبدیل کند که عواقب به مراتب وخیم‌تری را برای مادر و جنین به همراه دارد. برای این که درباره مراجعه به دندانپزشکی در دوره بارداری و عوارض احتمالی آن بیشتر بدانید با این مطلب از نی‌نی‌بان همراه باشید.

بارداری بر دهان و دندان چه تاثیری دارد؟

بارداری دوره‌ی حساسی است که تمام عملکرد بدن و به ویژه هورمون‌ها را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. بنابراین مراقبت از بدن تحت نظر پزشک کار بسیار مهمی است. یکی از مواردی که در این دوره باید به دقت انجام شود مراقبت ویژه از دندان‌ها است. چرا که در این دوره افزایش هورمون‌های بدن روی دندان‌ها و لثه‌ها تاثیر گذاشته و ممکن است باعث پوسیدگی و یا عقب رفتن لثه‌ها شوند. بیماری پریودنتال یا التهاب لثه بیماری است که بر اثر افزایش هورمون‌ها در دوره بارداری بروز پیدا می‌کند. تجمع پلاک روی دندان‌ها و تورم و التهاب لثه‌ها از جمله پیامدهای این بیماری است. 

در کنار افزایش هورمون‌ها، اسید معده که هنگام ویار صبحگاهی و استفراغ تولید می‌شود به لایه سخت مینای دندان آسیب وارد می‌کند. رفلکس تهوع در کنار عدم شست و شوی اصولی دندان‌ها می‌تواند احتمال ابتلای مادر به پوسیدگی دندان را به شکل قابل توجهی افزایش دهد.

آیا دندانپزشکی رفتن در بارداری مجاز است؟

بسیاری این باور غلط را دارند که بهتر است از مراجعه به دندانپزشکی در دوران بارداری به دلیل عوارض احتمالی؛ خودداری کنند. اما خطرات عدم مراجعه به دندانپزشکی در بارداری به مراتب بیشتر از مراجعه به موقع به دندانپزشک در این دروان است. چرا که ممکن است تعویق در درمان یک مشکل کوچک، آن را تبدیل به یک معضل بزرگتر مانند عفونت، پوسیدگی و .... بکند و چالش و خطر بیشتری برای مادر و جنین ایجاد کند. به همین دلیل بسیاری از دندانپزشکان توصیه می‌کنند مادران به طور مرتب برای چکاپ وضعیت سلامت دندان‌هایشان به دندانپزشک مراجعه کنند تا در صورت بروز هر گونه مشکلی آن را به موقع حل کنند.

بیشتر بخوانید: هر آنچه از بارداری باید بدانید!

چه مواردی دندانپزشکی رفتن در بارداری را ممنوع می‌کند؟ 

با اینکه انجام کارهای دندانپزشکی در دوره بارداری بدون خطر و عوارض است با این حال مواردی هستند که با توجه به آن‌ها رفتن به دندان پزشکی در دوران باردای ممنوع است. مواردی چون:

• جراحی لثه به دلیل احتمال انتشار و نفوذ عفونت در بدن

• کشیدن دندان به دلیل پوسیدگی یا آبسه شدید

• عصب کشی با احتمال تورم و التهاب کانال‌های دندان
• وجود تومورهای نادر حاملگی و جراحی آن‌ها که بر اثر استرس یا عفونت ایجاد شرده‌اند
• مصرف خودسرانه داروهای مسکن و آنتی بیوتیک بدون مشورت پزشک و یا مصرف داروهای دندانپزشک بدون نظر و مجوز پزشک زنان
• بی‌حسی موضوعی در دوران بارداری به دلیل کاهش ناگهانی فشار خون 

عکس‌برداری در دوره بارداری چگونه انجام می‌شود؟

همانطور که می‌دانید قرارگیری در معرض اشعه ایکس برای همه افراد و مخصوصا مادران باردار بسیار مضر است. اگر یک زن باردار نیاز به عکس‌برداری از دندان خود داشته باشد باید تمهیداتی برای بروز کمترین آسیب به او و جنین اندیشیده شود. عکس‌برداری دندان در دوران بارداری، اگر محافظت شده باشد و نیز در زمان‌های مناسب انجام شود، مطمئن و بدون خطر خواهد بود. بهترین زمان برای انجام عکس‌برداری دندان، سه‌ ماهه دوم بارداری است، اما ممکن است در هر زمانی دندان مادر نیاز به درمان و عکسبرداری داشته باشد که در این صورت پزشک تشخیص مناسبی درباره انجام این کار می‌دهد. برای عکسبرداری در دوره بارداری سعی می‌شود تا کمترین میزان اشعه با مادر و جنین برخورد داشته باشد.

بهترین زمان برای دندانپزشکی رفتن در بارداری 

بهترین زمان برای درمان‌های دندان در دوران بارداری، سه‌ماهه دوم (بین هفته‌های ۱۳ تا ۲۶ بارداری) است. این دوره بهترین و مناسب‌ترین زمان است که خطری نیز برای مادر و جنین ندارد. اما به‌طور کلی، در ادامه درمان دندان را  در هر سه بازه زمانی برای شما بررسی می‌کنیم:

دندانپزشکی بارداری در سه ماهه اول

در سه‌ ماهه اول (هفته‌های ۱ تا ۱۲ بارداری) باید نهایت احتیاط را در برای درمان دندان و مراجعه به دندانپزشکی داشت؛ زیرا در این مدت زمان، هم مادر و هم جنین از حساسیت بسیار بالایی برخورداراند و گوچکترین بی‌دقتی، می‌تواند باعث آسیب شود. پس در این دوره، باید توجه بسیار زیادی به درمان داشت و مراقب بود.

دندانپزشکی بارداری در سه ماهه دوم

سه‌ ماهه دوم بارداری (بین هفته‌های ۱۳ تا ۲۶) برای انجام درمان‌های دندان‌پزشکی بسیار مناسب و مطمئن است؛ زیرا اکنون دیگر جنین به مقدار کافی رشد خود را طی کرده و نیز مادر هم حساسیت‌های کمتری دارد. پس این زمان، بهترین موقع برای مراجعه به داندانپزشک است و اکنون می‌توانید با خیال راحت، درمان خود را آغاز کنید.

دندانپزشکی بارداری در سه ماهه سوم

در سه‌ ماهه سوم بارداری (هفته‌های ۲۷ تا ۴۰)، بدن مادر دچار تغییرات فیزیکی و هورمونی بیشتری می‌شود؛ پس درمان‌ها باید با دقت بیشتری انجام شود. بهتر است فقط کارهای ضروری دندان و درمان‌های فوری انجام شوند. ممکن است برخی از روش‌های درمانی نیز برای مادر قابل اجرا نباشند.

عوارض رفتن به دندانپزشکی در دوران بارداری

دندانپزشکی رفتن در بارداری عوارض چندانی ندارد اما موارد زیر می‌توانند خطرات و عوارض احتمالی این کار به شمار آیند:

• تصویربرداری اشعه ایکس از دندان می‌تواند برای جنین شما مضر باشد

• داروهای بی‌حس کننده موضعی (مانند لیدوکائین) به میزان زیاد ممکن است مضر باشد

• خوابیدن طولانی مدت بر روی تخت دندانپزشکی ممکن است برای مادر مشکلاتی را ایجاد کند

بیشتر بخوانید: عفونت دندان در بارداری، تاثیر آن بر جنین

مراقبت از دهان و دندان در دوران بارداری

بهداشت خوب دندان در دوران بارداری بسیار مهم است. کارهایی که علاوه بر رفتن به دندانپزشکی در بارداری باید برای مراقبت از دهان و دندان خود انجام دهید، عبارتند از:

• حداقل دو بار در روز به مدت 2 دقیقه با یک مسواک نرم و سر کوچک و خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. اگر آدم عجولی هستید و برای تمیز کردن کامل دندان‌هایتان به کمک نیاز دارید، یک مسواک برقی نیز می‌تواند یک جایگزین خوب باشد.

• اگر به دلیل داشتن رفلکس بیش از حد حساس، برای مسواک زدن دندان‌های عقبی خود مشکل دارید، سعی کنید از دهان‌شویه حاوی فلوراید کمک بگیرید. اگرچه دهانشویه جایگزین مناسبی برای مسواک زدن معمولی نیست، اما می‌تواند تا حدی جای آن را پر کند. البته باید با دندانپزشک خود مشورت کنید تا ببینید کدام دهانشویه برای استفاده شما مناسب و بی خطر است.

• روزانه بین هر یک از دندان‌های خود نخ دندان بکشید و ذرات غذایی را که بین دندان‌هایتان گیر کرده است پاک کنید. خودتان تحقیق کنید که کدام نوع نخ یا مسواک بین دندانی برای شما مناسب است. داروخانه ها و مطب‌های دندانپزشکی طیف وسیعی از محصولات را عرضه می‌کنند. بنابراین، شانس زیادی برای پیدا کردن گزینه مناسب دارید.  

• هنگام مراجعه به دندانپزشکی در بارداری در مورد نحوه مسواک زدن خود مشورت بگیرید. مسواک را در زاویه 45 درجه قرار دهید و از یک حرکت دایره‌ای استفاده کنید. انجام این کار به تمیز کردن لبه لثه و جلوگیری از التهاب آن کمک می‌کند.

• زبان خود و هم‌چنین سطوح داخلی، خارجی و رویی هر دندان را خوب مسواک بزنید. مسواک زدن زبان به کاهش باکتری‌های دهان کمک می‌کند و نفس شما را تازه نگه می‌دارد.

بیشتر بخوانید: خراب شدن دندان در شیردهی؛ از علت تا پیشگیری

چه کارهای دندانپزشکی در دوران بارداری ممنوع است؟

هر چند توصیه می‌شود مادران به طور دوره‌ای در دوران بارداری برای پایش سلامت دندان و دهان خود به دندانپزشک مراجعه کنند و رفتن به دندانپزشکی خطر و عوارضی ندارد با این حال مواردی هستند که ممکن است اقدام کردن درباره آنها برای مادر و جنین خطر آفرین باشد. معمولاً با این موارد یا با احتیاط برخورد می‌شود و یا از هر گونه اقدامی خودداری می‌شود. این موارد به این ترتیب هستند:

• رادیوگرافی (تصویربرداری از دندان‌ها)
• تزریق دوز بالای داروی بی‌حسی
• بیهوشی عمومی
• انجام جراحی لثه، دندان عقل یا هر گونه جراحی پیچیده دیگر
• اقدامات و درمان‌های زیبایی

بیشتر بخوانید: روش پزشکی و روش خانگی سفید کردن دندان

کلام آخر

دندانپزشکی رفتن در بارداری باید جدی گرفته شود. دوران بارداری زمانی است که به دلیل تغییرات هورمونی و علائمی مانند استفراغ و حالت تهوع، دندان‌ها و لثه‌های شما بیشتر در معرض التهاب و عفونت قرار دارند. به همین دلیل، مهم است که در این دوران به مسواک زدن و نخ دندان کشیدن خود ادامه دهید و ویزیت‌ منظم به دندانپزشکی را نیز لغو نکنید.

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصصین دندانپزشکی، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.