بهترین موقعیت جفت در بارداری، چگونه است؟
جفت یکی از حیاتیترین اندامها در دوران بارداری است که نقش واسطه بین مادر و جنین را ایفا میکند. این عضو موقتی وظیفه تامین اکسیژن، مواد مغذی، دفع مواد زائد، ترشح هورمونهای بارداری و محافظت نسبی از جنین را بر عهده دارد. محل قرارگیری و نوع جفت تاثیر مستقیمی بر سلامت مادر، رشد جنین و روند زایمان دارد. به همین دلیل آشنایی با بهترین نوع جفت و همچنین جفتهای پرخطر در بارداری اهمیت بالایی دارد.در این مقاله ضمن معرفی انواع جفت با بهترین و خطرناکترین آنها بیشتر آشنا خواهید شد
جفت چیست و چه نقشی دارد؟
جفت یک اندام موقتی و حیاتی در دوران بارداری است که بین بدن مادر و جنین شکل میگیرد و وظیفه اصلی آن تامین اکسیژن و مواد غذایی برای جنین و دفع مواد زائد از بدن اوست. علاوه بر این، جفت هورمونهای مهم بارداری را ترشح میکند و نقش محافظتی نسبی در برابر برخی عوامل خارجی دارد. جفت از روزهای ابتدایی پس از لانهگزینی جنین در رحم شروع به تشکیل میکند
به نقل از my.clevelandclinic.orgThe placenta begins to form after a fertilized egg implants In your uterine lining (endometrium). It has the same genetic makeup as the fetus. It continues to grow throughout your pregnancy to support the fetus.جفت پس از کاشت تخمک بارور شده در دیواره رحم (آندومتر) شروع به شکل گیری می کند. این بخش، ژنتیکی مشابه جنین دارد. جفت برای حمایت از جنین در طول بارداری به رشد خود ادامه می دهد.
جفت معمولا تا پایان سهماهه اول بارداری بهطور کامل شکل میگیرد و تا زمان زایمان فعال باقی میماند.
بهترین نوع جفت در بارداری کدام است؟
از نظر پزشکی، بهترین حالت جفت زمانی است که جفت در بخش بالایی رحم و دور از دهانه رحم قرار گرفته باشد. این وضعیت معمولا کمترین عارضه را برای مادر و جنین ایجاد میکند و زایمان طبیعی را نیز سادهتر میسازد.
بهترین جفت در بارداری معمولا دارای ویژگیهای زیر است:
• قرارگیری در دیواره فوقانی یا پشتی رحم
• عدم پوشاندن دهانه رحم
• خونرسانی مناسب و یکنواخت
• رشد طبیعی متناسب با سن بارداری
• عدم وجود جداشدگی یا خونریزی
انواع جفت از نظر محل قرارگیری
انواع جفت از نظر محل قرارگیری عبارتند از:
جفت فوندال (بالای رحم)
جفت فوندال در قسمت بالایی رحم قرار دارد و از نظر متخصصان بهترین نوع جفت محسوب میشود. این نوع جفت معمولا کمخطر است و احتمال زایمان طبیعی در آن بالاست.
جفت خلفی (پشتی)
در این حالت جفت به دیواره پشتی رحم متصل است. جفت خلفی نیز یکی از حالتهای مطلوب بارداری محسوب میشود و معمولا مشکلی برای مادر و جنین ایجاد نمیکند.
جفت قدامی (جلویی)
جفت قدامی در دیواره جلویی رحم قرار دارد. این وضعیت در اغلب موارد طبیعی است، اما ممکن است احساس حرکات جنین را کمی دیرتر به مادر منتقل کند. در صورت بالا بودن محل جفت، معمولا خطر خاصی ندارد.
جفت تحتانی نزدیک دهانه رحم قرار دارد. در بسیاری از موارد با پیشرفت بارداری و رشد رحم، محل جفت به سمت بالا حرکت میکند و مشکل برطرف میشود، اما نیازمند پیگیری پزشکی است.
جفتهای خطرناک در بارداری
برخی انواع جفت میتوانند سلامت مادر و جنین را تهدید کنند و نیاز به مراقبت ویژه یا حتی زایمان سزارین داشته باشند.
جفت سرراهی
جفت سرراهی زمانی رخ میدهد که جفت بهطور کامل یا جزئی دهانه رحم را بپوشاند. این وضعیت میتواند باعث خونریزیهای شدید در نیمه دوم بارداری و حین زایمان شود و معمولا زایمان طبیعی در آن امکانپذیر نیست.
جفت اکرتا، اینکرتا و پرکرتا
در این حالتها، جفت بیش از حد طبیعی به دیواره رحم نفوذ میکند. این مشکل معمولا در زنانی که سابقه سزارین یا جراحی رحم دارند بیشتر دیده میشود و میتواند منجر به خونریزی شدید پس از زایمان شود.
جفت جدا شده
در این وضعیت، جفت قبل از تولد نوزاد بهطور کامل یا جزئی از دیواره رحم جدا میشود. این عارضه یک وضعیت اورژانسی محسوب میشود و ممکن است جان مادر و جنین را تهدید کند.
جفت با عملکرد ضعیف
گاهی محل جفت طبیعی است اما بهدلیل اختلال در خونرسانی یا مشکلات زمینهای مادر، جفت عملکرد مناسبی ندارد. این موضوع میتواند باعث کاهش رشد جنین یا کاهش مایع آمنیوتیک شود.
بهترین جفت برای زایمان طبیعی کدام است؟
بهترین جفت برای زایمان طبیعی جفتی است که در قسمت بالایی رحم یا دیواره پشتی آن قرار گرفته باشد و هیچگونه پوششی روی دهانه رحم نداشته باشد. این نوع جفت باعث میشود مسیر خروج جنین کاملا باز بماند، خطر خونریزی در حین زایمان کاهش پیدا کند و انقباضات رحم عملکرد موثرتری داشته باشند. جفت فوندال و جفت خلفی معمولا مناسبترین شرایط را برای زایمان طبیعی فراهم میکنند و در صورت رشد طبیعی جنین و نبود سایر مشکلات بارداری، احتمال زایمان واژینال موفق در این حالتها بیشتر است.
عوامل موثر بر نوع و محل جفت
محل قرارگیری جفت تصادفی و تحت تاثیر فاکتورهای مختلفی است و قابل تعیین نمیباشد. برخی عوامل میتوانند احتمال بروز جفتهای پرخطر را افزایش دهند:
• سابقه سزارین یا جراحی رحم
• بارداریهای متعدد
• سن بالای مادر
• مصرف سیگار
• فشار خون بالا یا دیابت بارداری
تشخیص نوع جفت چگونه انجام میشود؟
تشخیص محل و نوع جفت معمولا از طریق سونوگرافی انجام میشود. در سونوگرافیهای سهماهه دوم و سوم، پزشک میتواند وضعیت جفت را بررسی کرده و در صورت وجود خطر، برنامه مراقبتی یا نوع زایمان را مشخص کند.
سخن پایانی
بهترین جفت در بارداری جفتی است که در بخش بالایی یا پشتی رحم قرار گرفته باشد و دهانه رحم را نپوشاند. در مقابل، جفتهایی مانند جفت سرراهی، جفتهای نفوذی و جداشدگی زودرس جفت از انواع خطرناک محسوب میشوند که نیازمند مراقبت ویژه هستند. آگاهی مادر از نوع جفت و پیگیری منظم سونوگرافی نقش مهمی در حفظ سلامت بارداری و انتخاب بهترین روش زایمان دارد.
سوالات متداول
جفت قدامی در اغلب موارد خطرناک نیست و یک حالت طبیعی محسوب میشود. تنها تفاوت آن این است که ممکن است مادر حرکات جنین را کمی دیرتر احساس کند. اگر جفت قدامی در بخش بالایی رحم باشد، معمولا مشکلی ایجاد نمیکند .
بله، در بسیاری از موارد بهویژه در اوایل بارداری، با رشد رحم محل جفت به سمت بالا حرکت میکند. به همین دلیل جفت تحتانی که در سونوگرافیهای اولیه دیده میشود، ممکن است در ماههای بعد به وضعیت طبیعی برسد .
تنها راه دقیق تشخیص نوع و محل جفت، انجام سونوگرافیهای بارداری است. پزشک با بررسی سونوگرافی و علائم بالینی میتواند خطرناک بودن یا طبیعی بودن جفت را تشخیص دهد.
