ایا دیابت حاملگی خطرناک است؟

اگر در بارداری عوامل خطر ابتلا به بیماری قند وجود داشته باشد، باید اوایل حاملگی، آزمایش قند خون در سه یا چهار نوبت درخواست شود در حالی که در سایر زنان باردار باید طی ماه ششم یا هفتم حاملگی آزمایش قند خون در سه یا چهار نوبت درخواست شود.در صورت تشخیص بیماری، درمان تغذیه‌ای از سوی متخصص تغذیه برای کاهش میزان کالری دریافتی روزانه آغاز می‌شود. همچنین در بعضی بیماران باید تجویز انسولین صورت بگیرد. قند خون هم باید چند نوبت در طول روز اندازه‌گیری شود تا مطمئن شویم کنترل شده است.

برای اولین‌بار در حاملگی متوجه شد به بیماری قند مبتلاست و داستان ابتلا به دیابت بارداری برای او آغاز شد‌. ابتلا به دیابت که برای سلامت مادر و جنین بسیار خطرناک تلقی می‌شود، از اینجا شروع می‌شود که به دلیل تغییرات هورمونی نیاز به انسولین در حاملگی زیاد می‌شود، اما در بعضی خانم‌های باردار، بدن نمی‌تواند این نیاز را تأمین کند و درنتیجه دیابت بارداری رخ می‌دهد. اما چرا و به چه دلایلی یک خانم باردار به دیابت مبتلا می‌شود‌؟ آیا زمینه ابتلا به آن وجود دارد یا صرفا بر اثر بارداری اتفاق می‌افتد‌؟

دکتر طاهره اشرف گنجویی، متخصص زنان و مامایی در پاسخ این پرسش‌ها می‌گوید: ابتلا به دیابت بارداری از عواملی چون چاقی، سابقه فشارخون بالا، سن بالای بارداری، سابقه فامیلی دیابت به‌خصوص در فامیل درجه یک، سابقه شخصی ابتلا به دیابت بارداری در حاملگی قبلی، سابقه زایمان قبلی نوزاد بالای چهار کیلوگرم و سابقه تولد نوزاد مرده یا نوزاد با ناهنجاری‌‌های مادر‌زادی ناشی می‌شود‌.

اولین نشانه دیابت بارداری
تشخیص دیابت بارداری صرفا با انجام آزمایش خون در بارداری ممکن است. این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره تشخیص دیابت بارداری می‌گوید: اگر در بارداری عوامل خطر ابتلا به بیماری قند وجود داشته باشد، باید اوایل حاملگی، آزمایش قند خون در سه یا چهار نوبت درخواست شود در حالی که در سایر زنان باردار باید طی ماه ششم یا هفتم حاملگی آزمایش قند خون در سه یا چهار نوبت درخواست شود.

وی تاکید کرد: در صورت تشخیص بیماری، درمان تغذیه‌ای از سوی متخصص تغذیه برای کاهش میزان کالری دریافتی روزانه آغاز می‌شود. همچنین در بعضی بیماران باید تجویز انسولین صورت بگیرد. قند خون هم باید چند نوبت در طول روز اندازه‌گیری شود تا مطمئن شویم کنترل شده است.

کاهش مصرف غذاهای چرب و شیرین
آیا مصرف زیاد مواد غذایی شیرین در دوران بارداری در ابتلا به دیابت بارداری موثر است‌؟
این فلوشیپ انکولوژی زنان پاسخ می‌دهد: مصرف زیاد موادغذایی چرب و شیرین قبل و هنگام بارداری با ایجاد چاقی قبل از بارداری و اضافه وزن بیش از حد مجاز طی بارداری در ابتلا به این بیماری نقش دارند.

دکتر اشرف گنجویی می‌افزاید: در دیابت بارداری عوارض زیادی جنین و مادر را تهدید می‌کند و در صورت کنترل نشدن دیابت با رژیم غذایی یا انسولین، خطر بروز عوارض بیشتر است. اگر دیابت از ابتدای بارداری وجود داشته باشد و فرد مطلع نباشد، به دلیل سطح بالای قند خون در زمان لقاح، خطر بروز مشکلات کروموزومی جنین و سقط آن افزایش می‌یابد.

پیشگیری از دیابت بارداری
برای کاهش ریسک دیابت بارداری این اقدامات توصیه می‌شود:

- سیگار نکشیدن

ـ کاهش وزن قبل از بارداری

ـ ورزش منظم قبل از اوایل بارداری

ـ داشتن رژیم مناسب و سالم غذایی قبل و حین بارداری، اجتناب از مصرف غذاهای چرب و شیرین، مصرف لبنیات کم چرب و میوه و سبزی فراوان، محدودیت مصرف سیب‌زمینی و میوه‌های شیرین از‌جمله انگور و خشکبار، مصرف روغن زیتون و کانولا به جای کره و روغن جامد

دیابت بارداری خطرناک است
دیابت بارداری با اثراتی که بر افزایش فشارخون مادر و مسمومیت حاملگی و نیز وزن بالای نوزاد می‌گذارد، منجر به وارد شدن آسیب به جنین و مادر حین زایمان و خروج از کانال زایمانی می‌شود.

این متخصص زنان با اشاره به این مطلب اظهار می‌کند: این بیماری با افزایش احتمال مرگ جنین و افزایش احتمال نیاز به سزارین به‌دلیل درشت بودن جنین همراه است. همچنین خانم‌های مبتلا به دیابت بارداری ممکن است در سال‌های بعد به دیابت پا برجا و بیماری‌های قلبی ـ عروقی مبتلا شوند. فرزندانشان هم ممکن است در دراز‌مدت به چاقی مبتلا شوند. نا‌گفته نماند درمان دیابت بارداری می‌تواند خطر برخی از این عوارض از جمله مسمومیت حاملگی و تولد نوزاد بالای چهار کیلو را کم کند.

وی افزود: در اکثر خانم‌های مبتلا به دیابت بارداری بعد از زایمان، قند خون به حد طبیعی باز می‌گردد و دیگر نیاز به انسولین ندارند، اما کنترل مجدد قند خون دو تا سه ماه بعد از زایمان و سپس هر سه سال یکبار الزامی است. زیرا حدود یک چهارم افراد مبتلا با خطر دیابت پابرجا مواجه‌اند و این خطر در افراد چاق به مراتب بیشتر است.