خطر خونریزی در بارداری، سه ماهه آخر

هر سال تعداد قابل توجهی از مادران جانشان را به دلیل خونریزی‌های بعد از زایمان از دست می‌دهند و تعدادی دیگر هم به دلیل خونریزی، در همان ماه‌های اول جنینشان را سقط می‌کنند. به همین دلیل درباره خونریزی‌هایی که منجر به سقط جنین می‌شوند از نیلوفر ابراهیمی، کارشناس مامایی پرسیدیم.

ابراهیمی مرگ ناشی از خونریزی را از علل اصلی مرگ و میر مادران باردار می‌داند و می‌گوید: «خونریزی به عنوان مهم‌ترین عامل مرگ و میر مادران باردار شناسایی شده است. خونریزی زایمانی به دو دسته قبل از زایمان و بعد از زایمان تقسیم می‌شود. از دلایل و عوامل زمینه‌ساز خونریزی زایمان می‌توان به باقی‌ماندن جفت در رحم، آتونی رحم (خوب جمع نشدن رحم بعد از زایمان)، کنده شدن جفت و اختلالات انعقادی اشاره کرد.»

ابراهیمی درباره عوامل خونریزی توضیح می‌دهد:«ماندن جفت در رحم بعد از زایمان اتفاق می‌افتد و در صورتی که جفت همچنان در داخل رحم باقی بماند باعث بروز عفونت و خونریزی می‌شود. آتونی رحم (خوب جمع نشدن رحم) به دلیل ناتوانی رحم در انقباض کردن به دنبال زایمان اتفاق می‌افتد.

آتونی بیشتر در خانم‌هایی که نوزادی درشت و یا دوقلو و چندقلو به دنیا آورده‌اند و همچنین خانم‌هایی که مایع آمنیوتیک زیادی دارند مشاهده می‌شود. کنده شدن جفت به جدایی قبل از موعد جفتی گفته می‌شود که به طور طبیعی لانه‌گزینی کرده است. شایع‌ترین اختلال مرتبط با کنده شدن جفت، فشار‌خون بالا است. اختلالات انعقادی هم به دنبال مشکلاتی که در فاکتور‌های انعقاد خون وجود دارد به وجود می‌آید.»

تا زمانی که خونریزی کم و قابل کنترل است می‌توان از حاد شدن شرایط و مرگ مادر جلوگیری کرد اما زمانی که خونریزی به شرایط حادی برسد،‌در نهایت به مادر شوک وارد شده و به کما می‌رود.
ابراهیمی درباره پیشگیری از بروز خونریزی بعد از زایمان می‌گوید:«برای پیشگیری از خونریزی خانم‌ها بعد از زایمان،‌ میزان ادرار آنها را اندازه‌گیری می‌کنند و اگر حجم ادرار در این خانم‌ها از میزان معینی پایین‌تر باشد مشکوک به خونریزی است و باید اقدامات درمانی برایش انجام شود. چون کلیه‌های بدن نسبت به کمبود خون حساس هستند به همین دلیل آن را در ادرار نشان می‌دهند.»
باید بدانید که متخصصان بر اساس علت خونریزی، آن را درمان می‌کنند.

خونریزی قبل از زایمان به دو دسته سقط و مول (بچه‌ خوره) تقسیم می‌شود. بر همین اساس ابراهیمی درباره دلیل بروز مول می‌گوید:« مول (بچه‌خوره) به تغذیه بیش از حد جفت گفته می‌شود که بسیار وضعیت خطرناکی است و به سقط شدن جنین ختم می‌شود. درواقع مول تومور جفتی است و خانم‌هایی که دچار این وضعیت می‌شوند، احتمال اینکه در حاملگی‌های بعدی هم دچار مول شوند زیاد است. همچنین خانم‌هایی که به مدت‌طولانی قرص ضد‌بارداری مصرف می‌کنند، سابقه‌ی سقط جنین دارند، دخانیات استعمال می‌کنند و کمبود ویتامین دارند، شانس ابتلا به مول در آنها افزایش می‌یابد. در صورتی که سن پدر بچه بالا باشد و سن مادر بچه هم بالا و یا خیلی پایین باشد، احتمال بروز مول زیاد است.»

عفونت‌های باکتریایی، کم‌کاری تیروئید، دیابت کنترل نشده، مصرف الکل و استعمال دخانیات،‌ضربه به شکم و بدن منجر به سقط جنین می‌شوند. بر همین اساس این کارشناس مامایی توصیه می‌کند:« خانم‌های باردار حتما ۳ تا ۴ ماه قبل از اقدام برای بارداری سونوگرافی، آزمایش تکمیلی و تست پاپ‌اسمیر انجام دهند تا در صورت وجود مشکل بتوانند آن را درمان کنند.»

ابراهیمی به دلایل خونریزی در ماه‌های اول و آخر بارداری اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد:«در ۳ ماهه‌ی اول، خونریزی خارج از رحمی ممکن است باعث ختم بارداری و سقط جنین شود. چون جنین در جایی خارج از حفره‌ی رحم لانه‌گزینی کرده که ممکن است با رشد جنین، تخمدان و کیسه‌ی تخمدان پاره شوند. خونریزی در ۳ ماهه‌ی آخر بارداری هم ممکن است به ۴ دلیل کنده‌شدن جفت، جفت سرراهی، مشکلات انعقادی و پارگی رحم اتفاق بیفتد.»