سونوگرافی در دوران بارداری، تعداد مجاز چنده؟

خیلی از مادران باردار دوست دارند در فواصل کوتاه، عکس جنین خود را بر صفحه مانیتور ببینند و از سلامت او مطمئن شوند.حتی گاهی این امر به سرگرمی تجملاتی تبدیل می‌شود و خانم‌های باردار هر ماه با مراجعه به پزشک می‌خواهند عکسی از فرزندشان تهیه کنند و آن را قبل از آغاز عکس‌های نوزادی در آلبوم بگذارند و تاریخ بزنند تا در آینده فرزندشان بتواند عکس‌های دوران جنینی خود را هم ببیند.با این همه، باید گفت انجام غیر ضروری و بیش از حد آن نیز می‌تواند مشکلاتی برای جنین پیش آورد. انجام چهار مرتبه سونوگرافی در طول دوران بارداری الزامی است . بار اول در ابتدای بارداری برای آنکه مشخص شود بارداری در داخل رحم است یا خارج از آن. بار دوم در هفته ۱۲ است؛ بار سوم در هفته ۲۲ و بار چهارم در هفته ۳۲. در هر سونوگرافی یکسری مسایل بررسی می‌شود. این بستگی به سن جنین دارد. در سونوگرافی که در ابتدای بارداری انجام می‌شود پزشک می‌خواهد مطمئن شود بارداری در داخل رحم اتفاق افتاده یا خارج از رحم است. در هفته ۱۲ جنین بسیار شبیه به نوزاد است و پزشک، اندام‌های متفاوتی مانند پشت گردن، بینی، معده، مثانه، شکل و فرم سر و متقارن بودن اعضا را چک می‌کند.در این هفته به وضوح صدای قلب جنین شنیده می‌شود. آنچه برای پزشک بیش از هر چیز دیگری مهم است اندازه‌گیری قد جنین از نوک سر تا پایین باسن است تا بتواند سن دقیق بارداری را اعلام کند. نکته بعدی اندازه‌گیری عرض گردن است که اگر بالاتر یا مساوی با ۳ میلی‌لیتر باشد، پزشک آزمایش آمنیوسنتز (نمونه‌برداری از پرزهای جنینی شناور درون مایع آمنیون) تجویز می‌کند تا احتمال وجود هرگونه آنرمالی کروموزمی شناخته شود. در هفته بیست و دوم بارداری جنین از بالا تا پایین چک می‌شود. آنچه بیش از هر چیز دیگری مورد توجه پزشک است، مشاهده اندام‌های داخلی به ویژه قلب و سر است. پزشک همچنین میزان رشد جنین و کیفیت تبادلات بین مادر و جنین به کمک بند ناف و جفت و مایع آمنیونی را هم چک می‌کند. در این هفته آنچه بر صفحه مانیتور مشخص می‌شود، جنینی است که مدام حرکت می‌کند و تمام اندام‌های او شکل گرفته است. همچنین زمان ایده‌آلی برای فهم این موضوع است که جنین شما دختر است یا پسر.در هفته ۳۲ بارداری بررسی اندام‌های مغزی اهمیت زیادی پیدا می‌کند و اینکه رشد جنین در حد طبیعی است یا خیر. در واقع در این هفته جنین شما بزرگ شده و جای کمتری برای حرکت دارد. به همین دلیل آنچه شما در صفحه‌ مانیتور مشاهده می‌کنید، چندان قابل تشخیص از هم نیست چون اندام‌های جنین در هم جمع شده است.در صورتی که مشکلی در سونوگرافی دیده شود یا خانم باردار مبتلا به فشار خون یا دیابت یا بیماری‌های دیگر باشد یا احتمال کوچک بودن جنین داده شود یا بارداری چندقلو باشد، لازم است تعداد سونوگرافی‌ها بیشتر شود. معمولا در سنین بالاتر بارداری و نزدیک به پایان بارداری (بین ۲۸ تا ۳۶ هفتگی) احتمال تکرار سونوگرافی به فاصله ۲ تا ۳ هفته بسیار زیاد است. نباید این را فراموش کرد که سونوگرافی به هر حال از جنس امواج است و می‌تواند جنین را گرم کند و در صورتی که به دلایلی پزشک تعداد سونوگرافی بیشتری تجویز کند، انجام سونوگرافی دوبعدی بلااشکال است اما به ویژه سونوگرافی سه‌بعدی و چهاربعدی که در آن از چند جهت به جنین اشعه تابانده می‌شود، می‌تواند سبب بالا رفتن درجه حرارت جنین شود و در سنین پایین بارداری انجام آن اصلا توصیه نمی‌شود؛ چون سبب داغ شدن قلب جنین خواهد شد.