کیست در بارداری، آسیب به جنین

سوال مخاطب نی نی بان: من در هفته ۱۲ بارداری هستم و یک کیست ۷ سانتی در سمت راست دارم و نوع آن مشخص نشده. آیا امکان دارد این کیست اندومتریوز باشد؟ آیا خطرناک است؟ من بسیار نگرانم آیا این کیست به جنینم آسیب میرساند یا نه؟

پاسخ دکتر مرجان قاجار، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی:
دوست عزیز کیست به جنین آسیب نمی رساند، زیرا کیست داخل تخمدان است و جنین در رحم است. نباید نزدیکی یا کار سنگین کنید چون ممکن است کیست پاره شود و یا به دور خودش بپیچد. باید از لحاظ رشد کیست تحت نظر باشید. کیست اگر رشد کند و سایزش به 10 سانت برسد نیاز به جراحی دارد ولی اگر رشد نکند تا آخر بارداری مشکلی ندارید حتی می توانید طبیعی زایمان کنید.

مهم ترین مطالب در این‌باره:

کیست تخم دان عبارت است از توده های تخمدانی معمولاً خوش خیم که اکثر از نسج تخمدان تولید میشود و در بسیاری از موارد از فولیکول های سطح تخم دان سرچشمه می گیرد.

کیست های تخمدان در اوایل بارداری بسیار شایع اما معمولا بی خطرند. این حال رشد مداوم کیست ها می تواند خطرات زیادی داشته باشد.

کیست تخمدان انواع مختلفی دارد، برخی از انواع کیست تخمدان می توانند امکان بارداری خانم ها را کاهش دهد. کیست هایی که ممکن است باروری شخص را تحت تأثیر قرار دهند، شامل موارد زیر هستند.
اندومتریوما: اندومتریوما کیست هایی هستند که در اثر آندومتیوز به وجود می آیند. آندومتریوز، نوعی بیماری است که بافت دیواره رحم، در خارج از رحم رشد می کند. کیست های اندومتریوما می توانند باعث اشکالاتی در باروری خانم ها شوند.
سندروم تخمدان پلی کیستیک: سندروم تخمدان پلی کیستیک ، نوعی بیماری است که باعث تشکیل کیست های ریز فراوان در تخمدان، پریود نامنظم و بالا رفتن سطح برخی از هورمون می شود. سندروم تخمدان پلی کیستیک می تواند باعث بی نظمی در تخمک گذاری خانم ها شود و این موضوع، در باردار شدن خانم ها اشکلاتی ایجاد می کند.

کیست تخمدان و بارداری
از هر هزار خانم باردار، یک نفر در طول بارداری درگیر کیست تخمدان می شود. کیست ها به طور معمول در سه ماهه دوم بارداری ایجاد می شوند. هرچند ممکن است ابتلا به کیست باعث نگرانی خانم های باردار شود، اما باید توجه کرد بیشتر این کیست ها، بدون ایجاد علائم و مشکلی برای مادر و جنین،‌ خود به خود از بین می روند. علائم کیست تخمدان در خانم های باردار، مانند علائم معمولی کیست تخمدان است. درد لگنی، گرفتگی عضلات، نفخ و درد هنگام روابط جنسی از جمله علائم کیست تخمدان هستند. ممکن است این علائم، با علائم ناشی از بارداری اشتباه گرفته شوند.مهم ترین اشکالی که ممکن است کیست تخمدان در زمان بارداری ایجاد کند، بزرگ شدن کیست، پارگی و پیچ و تاب خوردن آن است. این خطر در خانم هایی که مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک هستند، بیشتر است.ترکیدن و پیچ و تاب خوردن کیست تخمدان می تواند مشکلات جدی مانند درد ناگهانی، سقط جنین یا زایمان زودرس ایجاد کند. این خطرات تنها در صورت وجود کیست تخمدان بزرگ تر از شش سانتی متر ممکن است ایجاد شوند. اقدامات درمانی کیست تخمدان، به طور معمول زمانی انجام می شود که در مدت دو هفته، کیست به طور خود به خود از بین نرود.بهترین زمان برای جراحی کیست تخمدان، سه ماهه دوم بارداری، بین هفته های چهاردهم تا شانزدهم بارداری است. در این زمان، لانه گزینی جنین به طور مناسب صورت گرفته است و این امکان وجود دارد که کیست تخمدان خود به خود حذف شود. امکان برداشت کیست ها و تومورها تا هفته بیست و هشتم بارداری نیز وجود دارد، اما جراحی پس از هفته بیست و هشتم بارداری احتمال زایمان زودرس را افزایش می دهد.اگر بافت سرطانی تشخیص داده شود، انجام سریع جراحی و برداشت توده سرطانی بدون در نظر گرفتن مدت بارداری ضروری است. کیست ها و توده ها اغلب با روش جراحی با حداقل تهاجم لاپاروسکوپی برداشته می شوند. در موارد نادر که کیست تخمدان بیش از حد بزرگ باشد، شکاف بزرگ تری ایجاد می شود و درمان کیست تخمدان طریق سیستکتومی صورت می گیرد.

چه موقع کیست های بارداری خطرناک می شوند؟
کیست های تخمدان در اوایل بارداری بسیار شایع هستند و معمولا مانند اکثر کیست های تخمدان بی خطرند.با این حال رشد مداوم کیست ها می تواند خطرات زیادی را مانند پیچ خوردن، مشکلات زایمان و پاره شدن کیست تخمدان در بارداری به همراه داشته باشد. این یکی از هزاران دلیلی است که زنان باید در طول عمر خود خصوصا در دوران حاملگی تحت مراقبت متخصص زنان و زایمان باشند.در صورتی که مادر دچار سندروم تخمدان پلی کیستیک باشد، خطر ابتلا به دیابت بارداری ، فشار خون بارداری، سقط جنین یا زایمان زودرس در وی افزایش می یابد.با متخصص زنان و زایمان درباره ی گزینه های درمانی و خطرات کیست در بارداری مشورت کنید. وی به شما بهترین گزینه درمانی را برای داشتن بارداری سالم و ایمن پیشنهاد خواهد کرد.

ویژگی های کیست بارداری
همانطور که می دانید همه خانم های باردار دارای کیست جسم زرد هستند که اکثر کوچکتر از ۵ سانتی متر است. در برخی موارد اندازه این کیست ها به بیش از ۵ سانتی متر می رسد که بیش از ۱۲ هفته از بارداری عمر می کنند. کیست های تخمدان در دوره بارداری به شرح زیر دسته بندی می شوند.
اندازه: کمتر از ۵ سانتی متر، بین ۵ تا ۱۰ سانتی متر، بیش از ۱۰ سانتی متر
ساده: مانند بادکنکی پر آب
پیچیده: مانند بادکنکی پر آب که بادکنکی دیگر درون آن قرار دارد یا با یک حد فاصل مشخص به یکدیگر چسبیده اند.
پیچیده با محتویات جامد: مانند کیست پیچیده اما با حد فاصلی پهن تر، چندین بادکنک درون هم و برآمدگی هایی در دیواره آن.
سن کیست:
سه ماهه اول بارداری (کمتر از ۱۳ هفته)
سه ماهه دوم قبل از کامل شدن جنین (بین ۱۳ تا ۲۲ هفته)، سه ماهه دوم پس از کامل شدن جنین (بین ۲۲ تا ۲۶ هفته)
سه ماهه سوم (پس از ۲۶ هفته)

علائم
بدون علائم و درد به طوری که مادر از وجود کیست بی اطلاع است.به همراه علائم و درد. در اوایل بارداری، مادر احساس و علائم خاصی دارد که ممکن است در برخی مواقع علت درد کیست تخمدان به وضوح تشخیص داده نشود و با علائم بارداری اشتباه گرفته شود.