مایع اطراف جنین، دانستنی‌های بامزه
هرچند بیشتر علاقه‌مندی غذایی ما آموخته میشود اما تحقیقات نشان داده است که این یادگیری از زمان قبل از تولد شروع میشود.
آزمایش‌ها نشان میدهد هر چیزی که خانمها در دوران بارداری می‌خورند در مایع آمنیوتیک قابل تشخیص بوده و جنین طعم و مزه‌ها را کم کم درک میکند. شاید این یک مکانیسم بقا به نظر برسد که ما انسانها با عشق به شیرینی به دنیا می‌آییم. ما این مزه را حتی زمانی که در شکم مادرمان هستیم دوست داریم. حدود ۱۵ تا ۱۶ هفته بعد از لقاح، جنین لذتی که از شیرینی می‌برد را با بلعیدن بیشتر مایع آمنیوتیک زمانی که شیرین است، نشان میدهد. جالب است زمانی که این مایع تلخ است جنین تمایلی به آن ندارد. تمایل به شوری و ترشی هم ذاتی است.
آشنایی با اولین مزه در مایع آمنیوتیک!
هرچند بیشتر علاقه‌مندی غذایی ما آموخته میشود اما تحقیقات نشان داده است که این یادگیری از زمان قبل از تولد شروع میشود. به همین دلیل است که در هفته ۲۱ حس بویایی و چشایی جنین کامل میشود. جالب است بدانید که تحقیقات اخیر نشان داده انسان می‌تواند هزار میلیارد بوی مختلف را تشخیص دهد و بو حس غالب است.
مایع آمنیوتیک یکی از اولین غذاهایی است که حاوی مواد شیمیایی بو و مزه‌دار است و جنین آن را تست میکند. آگاهی نسبت به عطر و طعم پنج ماه قبل از تولد حس بسیار خوبی است چرا که وقتی نوزاد به دنیا می‌آید با طعمها آشنایی دارد و می تواند خود را برای لذت بردن از انواع غذاها آماده کند. واقعیت این است که شما با تکرار یک مزه می‌توانید از آن لذت ببرید و هر چه جوانتر باشید راحت‌تر مسیرهای عصبی در این قالب قرار می‌گیرند. بنابراین اگر جنین به مزه سبزیها در رحم مادر عادت کند بعد از آنکه نوزاد از شیر گرفته میشود ناخودآگاه به سمت غذاهای مقوی میرود.
یک آزمایش
در یک بررسی برخی افراد مجبور به استشمام نمونه مایع آمنیوتیک شدند و تقریبا همگی اذعان داشتند که در این مایع طعم‌هایی مانند نعنا، ادویه، هویج و وانیل را تشخیص دادند. در آزمایشی دیگر گروهی از مادران ۳۰۰ میلی‌لیتر آب هویج چهار روز در هفته به مدت سه هفته در سه ماهه آخر بارداری نوشیدند و گروهی دیگر همین کار را در دو ماه اول شیردهی انجام دادند. کودکانی که غلظت بالایی از هویج را در دوران جنین و در شیر مادر احساس کردند در ادامه و بعد از آنکه دوران شیردهی‌شان تمام شد با تمایل بیشتر این نوشیدنی مقوی را خوردند.
تمایل به هله هوله
یک پژوهش به بررسی این موضوع پرداخته که چرا نوزادان مادرانی که در دوران بارداری زیاد هله هوله خورده‌اند، تمایلی زیادی به این نوع خوراکی‌ها دارند. در این مطالعه غذاهای خوش طعم پرانرژی هم فاقد مواد مغذی تعریف شده است. ممکن است کودکان مزه این نوع غذاها را دوست داشته باشند حتی اگر برایشان ناآشنا باشد اما آنچه محققان دریافتند این است که وقتی جنین در رحم مادر و دوران شیردهی در معرض هله هوله قرار میگیرد مسیر پاداش مغز نسبت به این غذاها حساس میشود. درست مثل معتادانی که به میزان داروی بیشتری برای آرامش نیاز دارند. این نظریه می گوید این کودکان نیاز بیشتری به چیپس و پفک و شکلات دارند. دقت داشته باشید که این آزمایش روی موش انجام شده نه انسان و باید مطالعه بیشتری انجام شود.
نگران نباشید
اگر الان احساس بدی نسبت به تمام خوراکیهایی که در بارداری استفاده کردید، دارید نگران نباشید چون عوامل دیگری هم در شکل گیری اشتها کودکان دخیل است و در این مطالعه دانشمندان فقط به اثرات یادگیری طعم و بو در دوران جنینی پرداخته‌اند و عوامل احتمالی دیگر را در نظر نگرفته‌اند.مایع آمنیوتیک ماده ای است که جنین را در کیسه جنین احاطه کرده است. از جمله کارهایی که این مایع انجام می دهد این است که به عنوان یک ضربه گیر، جنین را در مقابل صدمات و بند ناف را در مقابل تحت فشار قرار گرفتن و در نتیجه اختلال در اکسیژن رسانی به جنین، محافظت می کند.
مایع آمنیوتیک دور جنین اگر پزشک به شما گفته است که مایع آمنیوتیک شما بیش از حد است، خیلی نگران نباشید. بیشتر زنانی که دچار این مشکل هستند کودکانی سالم به دنیا می آورند. ولی در بعضی موارد این مسئله ممکن است علامتی از دیابت و یا مشکلی در جنین باشد.مایع آمنیوتیک چیست؟مایع آمنیوتیک ماده ای است که جنین را در کیسه جنین احاطه کرده است.این مایع کارهای مهمی انجام می دهد که عبارتند از:*به عنوان یک ضربه گیر، جنین را در مقابل صدمات و بند ناف را در مقابل تحت فشار قرار گرفتن (و در نتیجه اختلال در اکسیژن رسانی به جنین) محافظت می کند.
*جنین و رحم را از عفونت محافظت می کند.
*بعنوان یک منبع کوتاه مدت از مایعات و مواد غذایی برای جنین عمل می کند.*به جنین برای تنفس و تحرک کمک می کند.*به تکامل مناسب سیستم های گوارشی، اسکلتی-عضلانی و تنفسی جنین کمک می کند.مایع آمنیوتیک کجا تولید می شود؟در طی 16 هفته اول حاملگی، جفت، غشاهای آمنیوتیک، بند ناف و پوست جنین، همگی مایعی تولید می کنند که همزمان با رشد جنین، کیسه آمنیوتیک را پر می کند.پس از آن جنین شروع به بلعیدن مایع کرده، مایع از کلیه های جنین گذشته و به صورت ادرار از بدن جنین خارج می شود و این چرخه مجدداً تکرار می شود. طوری که کل مایع آمنیوتیک، هر چند ساعت یک بار از این چرخه عبور می کند.
جنین همچنین مقداری مایع از ریه هایش ترشح می کند. مقدار کمی از مایع آمنیوتیک جذب کیسه آمنیوتیک شده و وارد بدن مادر می شود و یا از طریق خون بند ناف به بدن مادر برمیگردد.بنابراین، جنین نقش مهمی در حفظ مقدار مناسب مایع در کیسه آمنیوتیک دارد.زیاد بودن مایع آمنیوتیک از حد طبیعی را هیدرآمنیوس یا پلی هیدرآمنیوس و کم بودن آن را الیگوهیدرآمنیوس می گویند.پلی هیدرآمنیوس خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد، بنابراین مادر باید تحت نظر باشدتشخیص زیاد بودن مایع آمنیوتیک رشد سریع تر از حد طبیعی رحم ممکن است پزشک را به زیاد بودن مایع آمنیوتیک مشکوک کند.
زیاد بودن مایع آمنیوتیک ممکن است سبب شود مادر حرکات جنین را آنطور که باید در سه ماهه دوم یا سوم حس کند، درک نکند.بیمار ممکن است علائمی نظیر دردهای شکمی (ناشی از فشار زیاد مایع)، نوسان شدید وزن، کمر درد، و ورم شدید پاها و قوزک پا داشته باشد.در صورت وجود این علائم، پزشک برای بیمار سونوگرافی تجویز کرده و شاخص مایع آمنیوتیک (Amniotic Fluid Index) را محاسبه می کند.شاخص بالای 25 سانتی متر بیش از حد تلقی می شود. مقدار طبیعی این شاخص در سه ماهه سوم حاملگی، بین 5 تا 25 سانتی متر است.دلایل افزایش بیش از حد مایع آمنیوتیک در بیشتر موارد علت ناشناخته است. در حدود 60 درصد موارد، هیچ دلیل خاصی پیدا نمی شود، جنین مشکلی ندارد و مایع خوبخود کم می شود.
با این حال بیمار باید همچنان تحت نظر پزشک باشد و برای وی تا آخر حاملگی، سونوگرافی تجویز شود. همچنین ممکن است به منظور کاهش خطر پارگی زودرس کیسه آب مادر و زایمان زودرس، استراحت مطلق تجویز شود.علل احتمالی افزایش بیش از حد مایع آمنیوتیک عبارتند از:
- دیابت مادر:
در صورتی که مادر، دیابت کنترل نشده داشته باشد ممکن است دچار افزایش بیش از حد مایع گردد. پلی هیدرآمنیوس در 10 درصد مادران دیابتی و معمولا در سه ماهه سوم تشخیص داده می شود. به همین دلیل معمولا برای مشخص کردن اینکه ممکن است افزایش بیش از حد مایع ناشی از دیابت باشد، یک تست گلوکز انجام می شود. این موارد معمولا خفیف بوده و با کنترل دیابت به راحتی درمان می شوند.
- ماکروزومی یا حاملگی چند قلویی:
بزرگ بودن بیش از حد جنین (ماکروزومی) یا حاملگی دوقلویی یا چند قلویی خطر افزایش بیش از حد مایع آمنیوتیک را افزایش می دهد. پلی هیدرآمنیوس بویژه در موارد سندرم انتقال خون دوقلوها محتمل است. در این سندرم، قل دهنده خون دارای مایع آمنیوتیک کم و قل گیرنده خون دچار افزایش بیش از حد مایع است.- ناهنجاری های جنینی: در بعضی موارد نادر، جنین ممکن است دچار یک ناهنجاری باشد که سبب می شود مایع را نبلعد، در حالی که کلیه اش ادرار بیشتری از همان مایع کمی که بلعیده تولید می کند.
این مسئله ممکن است ناشی از ناهنجاری هایی باشد که بلعیدن را برای جنین مشکل می کنند.از جمله این ناهنجاری ها می توان به تنگی پیلور، شکاف لب یا کام، یا انسداد دستگاه گوارش اشاره کرد.بعضی مشکلات دستگاه عصبی نظیر نواقص لوله عصبی یا هیدروسفالی نیز می توانند مانع بلع نوزاد شوند.در صورت تشخیص پلی هیدآمنیوس، پزشک یک سونوگرافی با وضوح بالا و شاید یک آمنیوسنتز انجام دهد تا جنین را از نظر ناهنجاری ها و اختلالات ژنتیکی کنترل کنددرماندر حدود 50 درصد موارد، بویژه در موارد خفیف مشکل خودبخود حل می شود.
در صورتی که مایع خیلی زیاد باشد و یا سبب ناراحتی زیادی شود پزشک ممکن است با استفاده از روشی بنام آمنیوسنتز، مقداری از مایع را خارج کند. در اینروش،پزشک سوزنی را طریق رحم وارد کیسه آمنیوتیک کرده و مقداری از مایع را بیرون می کشد.در موارد شدید این کار ممکن است هر هفته و یا حتی بیشتر تکرار شود.در بعضی موارد ممکن است برای کم کردن میزان ادرار جنین، از داروهای مهار کننده پروستاگلاندین ها نظیر ایندومتاسین استفاده شود.تأثیر پلی هیدرآمنیوس بر زایمان پلی هیدرآمنیوس خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد، بنابراین مادر باید تحت نظر باشد.
با شروع مراحل زایمان، خارج شدن مقدار زیادی مایع از رحم، خطر پارگی جفت (جدا شدن زودرس جفت) یا پرولاپس بند ناف (قرار گرفتن بند ناف در گردن رحم و احتمال تحت فشار قرار گرفتن آن) را افزایش می دهد.هر دوی این وضعیت، کودک را در خطر کمبود اکسیژن قرار داده و ممکن است نیاز به سزارین اورژانسی باشد.
از آنجا که رحم نیز ممکن است پس از زایمان قادر به منقبض شدن نباشد، احتمال خونریزی بعد از زایمان نیز وجود دارد. از این رو پزشک در طول زایمان، کاملا مادر را تحت نظر خواهد داشت.
آشنایی با اولین مزه در مایع آمنیوتیک!
هرچند بیشتر علاقه‌مندی غذایی ما آموخته میشود اما تحقیقات نشان داده است که این یادگیری از زمان قبل از تولد شروع میشود. به همین دلیل است که در هفته ۲۱ حس بویایی و چشایی جنین کامل میشود. جالب است بدانید که تحقیقات اخیر نشان داده انسان می‌تواند هزار میلیارد بوی مختلف را تشخیص دهد و بو حس غالب است.
مایع آمنیوتیک یکی از اولین غذاهایی است که حاوی مواد شیمیایی بو و مزه‌دار است و جنین آن را تست میکند. آگاهی نسبت به عطر و طعم پنج ماه قبل از تولد حس بسیار خوبی است چرا که وقتی نوزاد به دنیا می‌آید با طعمها آشنایی دارد و می تواند خود را برای لذت بردن از انواع غذاها آماده کند. واقعیت این است که شما با تکرار یک مزه می‌توانید از آن لذت ببرید و هر چه جوانتر باشید راحت‌تر مسیرهای عصبی در این قالب قرار می‌گیرند. بنابراین اگر جنین به مزه سبزیها در رحم مادر عادت کند بعد از آنکه نوزاد از شیر گرفته میشود ناخودآگاه به سمت غذاهای مقوی میرود.
یک آزمایش
در یک بررسی برخی افراد مجبور به استشمام نمونه مایع آمنیوتیک شدند و تقریبا همگی اذعان داشتند که در این مایع طعم‌هایی مانند نعنا، ادویه، هویج و وانیل را تشخیص دادند. در آزمایشی دیگر گروهی از مادران ۳۰۰ میلی‌لیتر آب هویج چهار روز در هفته به مدت سه هفته در سه ماهه آخر بارداری نوشیدند و گروهی دیگر همین کار را در دو ماه اول شیردهی انجام دادند. کودکانی که غلظت بالایی از هویج را در دوران جنین و در شیر مادر احساس کردند در ادامه و بعد از آنکه دوران شیردهی‌شان تمام شد با تمایل بیشتر این نوشیدنی مقوی را خوردند.
تمایل به هله هوله
یک پژوهش به بررسی این موضوع پرداخته که چرا نوزادان مادرانی که در دوران بارداری زیاد هله هوله خورده‌اند، تمایلی زیادی به این نوع خوراکی‌ها دارند. در این مطالعه غذاهای خوش طعم پرانرژی هم فاقد مواد مغذی تعریف شده است. ممکن است کودکان مزه این نوع غذاها را دوست داشته باشند حتی اگر برایشان ناآشنا باشد اما آنچه محققان دریافتند این است که وقتی جنین در رحم مادر و دوران شیردهی در معرض هله هوله قرار میگیرد مسیر پاداش مغز نسبت به این غذاها حساس میشود. درست مثل معتادانی که به میزان داروی بیشتری برای آرامش نیاز دارند. این نظریه می گوید این کودکان نیاز بیشتری به چیپس و پفک و شکلات دارند. دقت داشته باشید که این آزمایش روی موش انجام شده نه انسان و باید مطالعه بیشتری انجام شود.
نگران نباشید
اگر الان احساس بدی نسبت به تمام خوراکیهایی که در بارداری استفاده کردید، دارید نگران نباشید چون عوامل دیگری هم در شکل گیری اشتها کودکان دخیل است و در این مطالعه دانشمندان فقط به اثرات یادگیری طعم و بو در دوران جنینی پرداخته‌اند و عوامل احتمالی دیگر را در نظر نگرفته‌اند.مایع آمنیوتیک ماده ای است که جنین را در کیسه جنین احاطه کرده است. از جمله کارهایی که این مایع انجام می دهد این است که به عنوان یک ضربه گیر، جنین را در مقابل صدمات و بند ناف را در مقابل تحت فشار قرار گرفتن و در نتیجه اختلال در اکسیژن رسانی به جنین، محافظت می کند.
مایع آمنیوتیک دور جنین اگر پزشک به شما گفته است که مایع آمنیوتیک شما بیش از حد است، خیلی نگران نباشید. بیشتر زنانی که دچار این مشکل هستند کودکانی سالم به دنیا می آورند. ولی در بعضی موارد این مسئله ممکن است علامتی از دیابت و یا مشکلی در جنین باشد.مایع آمنیوتیک چیست؟مایع آمنیوتیک ماده ای است که جنین را در کیسه جنین احاطه کرده است.این مایع کارهای مهمی انجام می دهد که عبارتند از:*به عنوان یک ضربه گیر، جنین را در مقابل صدمات و بند ناف را در مقابل تحت فشار قرار گرفتن (و در نتیجه اختلال در اکسیژن رسانی به جنین) محافظت می کند.
*جنین و رحم را از عفونت محافظت می کند.
*بعنوان یک منبع کوتاه مدت از مایعات و مواد غذایی برای جنین عمل می کند.*به جنین برای تنفس و تحرک کمک می کند.*به تکامل مناسب سیستم های گوارشی، اسکلتی-عضلانی و تنفسی جنین کمک می کند.مایع آمنیوتیک کجا تولید می شود؟در طی 16 هفته اول حاملگی، جفت، غشاهای آمنیوتیک، بند ناف و پوست جنین، همگی مایعی تولید می کنند که همزمان با رشد جنین، کیسه آمنیوتیک را پر می کند.پس از آن جنین شروع به بلعیدن مایع کرده، مایع از کلیه های جنین گذشته و به صورت ادرار از بدن جنین خارج می شود و این چرخه مجدداً تکرار می شود. طوری که کل مایع آمنیوتیک، هر چند ساعت یک بار از این چرخه عبور می کند.
جنین همچنین مقداری مایع از ریه هایش ترشح می کند. مقدار کمی از مایع آمنیوتیک جذب کیسه آمنیوتیک شده و وارد بدن مادر می شود و یا از طریق خون بند ناف به بدن مادر برمیگردد.بنابراین، جنین نقش مهمی در حفظ مقدار مناسب مایع در کیسه آمنیوتیک دارد.زیاد بودن مایع آمنیوتیک از حد طبیعی را هیدرآمنیوس یا پلی هیدرآمنیوس و کم بودن آن را الیگوهیدرآمنیوس می گویند.پلی هیدرآمنیوس خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد، بنابراین مادر باید تحت نظر باشدتشخیص زیاد بودن مایع آمنیوتیک رشد سریع تر از حد طبیعی رحم ممکن است پزشک را به زیاد بودن مایع آمنیوتیک مشکوک کند.
زیاد بودن مایع آمنیوتیک ممکن است سبب شود مادر حرکات جنین را آنطور که باید در سه ماهه دوم یا سوم حس کند، درک نکند.بیمار ممکن است علائمی نظیر دردهای شکمی (ناشی از فشار زیاد مایع)، نوسان شدید وزن، کمر درد، و ورم شدید پاها و قوزک پا داشته باشد.در صورت وجود این علائم، پزشک برای بیمار سونوگرافی تجویز کرده و شاخص مایع آمنیوتیک (Amniotic Fluid Index) را محاسبه می کند.شاخص بالای 25 سانتی متر بیش از حد تلقی می شود. مقدار طبیعی این شاخص در سه ماهه سوم حاملگی، بین 5 تا 25 سانتی متر است.دلایل افزایش بیش از حد مایع آمنیوتیک در بیشتر موارد علت ناشناخته است. در حدود 60 درصد موارد، هیچ دلیل خاصی پیدا نمی شود، جنین مشکلی ندارد و مایع خوبخود کم می شود.
با این حال بیمار باید همچنان تحت نظر پزشک باشد و برای وی تا آخر حاملگی، سونوگرافی تجویز شود. همچنین ممکن است به منظور کاهش خطر پارگی زودرس کیسه آب مادر و زایمان زودرس، استراحت مطلق تجویز شود.علل احتمالی افزایش بیش از حد مایع آمنیوتیک عبارتند از:
- دیابت مادر:
در صورتی که مادر، دیابت کنترل نشده داشته باشد ممکن است دچار افزایش بیش از حد مایع گردد. پلی هیدرآمنیوس در 10 درصد مادران دیابتی و معمولا در سه ماهه سوم تشخیص داده می شود. به همین دلیل معمولا برای مشخص کردن اینکه ممکن است افزایش بیش از حد مایع ناشی از دیابت باشد، یک تست گلوکز انجام می شود. این موارد معمولا خفیف بوده و با کنترل دیابت به راحتی درمان می شوند.
- ماکروزومی یا حاملگی چند قلویی:
بزرگ بودن بیش از حد جنین (ماکروزومی) یا حاملگی دوقلویی یا چند قلویی خطر افزایش بیش از حد مایع آمنیوتیک را افزایش می دهد. پلی هیدرآمنیوس بویژه در موارد سندرم انتقال خون دوقلوها محتمل است. در این سندرم، قل دهنده خون دارای مایع آمنیوتیک کم و قل گیرنده خون دچار افزایش بیش از حد مایع است.- ناهنجاری های جنینی: در بعضی موارد نادر، جنین ممکن است دچار یک ناهنجاری باشد که سبب می شود مایع را نبلعد، در حالی که کلیه اش ادرار بیشتری از همان مایع کمی که بلعیده تولید می کند.
این مسئله ممکن است ناشی از ناهنجاری هایی باشد که بلعیدن را برای جنین مشکل می کنند.از جمله این ناهنجاری ها می توان به تنگی پیلور، شکاف لب یا کام، یا انسداد دستگاه گوارش اشاره کرد.بعضی مشکلات دستگاه عصبی نظیر نواقص لوله عصبی یا هیدروسفالی نیز می توانند مانع بلع نوزاد شوند.در صورت تشخیص پلی هیدآمنیوس، پزشک یک سونوگرافی با وضوح بالا و شاید یک آمنیوسنتز انجام دهد تا جنین را از نظر ناهنجاری ها و اختلالات ژنتیکی کنترل کنددرماندر حدود 50 درصد موارد، بویژه در موارد خفیف مشکل خودبخود حل می شود.
در صورتی که مایع خیلی زیاد باشد و یا سبب ناراحتی زیادی شود پزشک ممکن است با استفاده از روشی بنام آمنیوسنتز، مقداری از مایع را خارج کند. در اینروش،پزشک سوزنی را طریق رحم وارد کیسه آمنیوتیک کرده و مقداری از مایع را بیرون می کشد.در موارد شدید این کار ممکن است هر هفته و یا حتی بیشتر تکرار شود.در بعضی موارد ممکن است برای کم کردن میزان ادرار جنین، از داروهای مهار کننده پروستاگلاندین ها نظیر ایندومتاسین استفاده شود.تأثیر پلی هیدرآمنیوس بر زایمان پلی هیدرآمنیوس خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد، بنابراین مادر باید تحت نظر باشد.
با شروع مراحل زایمان، خارج شدن مقدار زیادی مایع از رحم، خطر پارگی جفت (جدا شدن زودرس جفت) یا پرولاپس بند ناف (قرار گرفتن بند ناف در گردن رحم و احتمال تحت فشار قرار گرفتن آن) را افزایش می دهد.هر دوی این وضعیت، کودک را در خطر کمبود اکسیژن قرار داده و ممکن است نیاز به سزارین اورژانسی باشد.
از آنجا که رحم نیز ممکن است پس از زایمان قادر به منقبض شدن نباشد، احتمال خونریزی بعد از زایمان نیز وجود دارد. از این رو پزشک در طول زایمان، کاملا مادر را تحت نظر خواهد داشت.
منبع:
دلگرم
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼