قصد بارداری؛ برای اقدام به بارداری چه باید کرد!

بارداری نه تنها یک تجربه شگفت‌انگیز و مهم در زندگی زنان است، بلکه برای زوج‌ها نیز اهمیت فراوانی دارد. قدم برداشتن به سمت باروری و تشکیل خانواده، با خودش مسئولیت‌ها و تغییراتی را به همراه دارد که در طول مسیر اقدام به بارداری، لازم است مورد توجه و ارزیابی دقیق قرار گیرند.

در این مقاله، به بررسی جنبه‌های مختلف مرتبط با اقدام به بارداری می‌پردازیم. از مهم‌ترین موضوعاتی که در این راستا مورد بحث قرار خواهد گرفت، شامل اقدام برای بارداری، برای اقدام به بارداری چه باید کرد، اولین اقدام برای بارداری، و اینکه چندبار اقدام برای بارداری لازم است. پس اگر قصد بارداری دارید و می خواهید برای بارداری اقدام کنید با ما همراه باشید.

چطور باردار شویم؟

برای باردار شدن، مهم‌ترین مرحله این است که بدانید چه زمانی بدن برای بارداری آماده است. باید توجه داشته باشید که هر زوج برای بارداری ممکن است شرایط منحصر به فردی داشته باشند و بهترین راه این است که با پزشک خود مشورت کنید. برای باردار شدن، برخی نکات و روش‌ها در نظر گرفته می‌شوند. به خاطر داشته باشید که مسیر بارداری برای هر زوج ممکن است متفاوت و متاثر از عوامل مختلف باشد. صبر و استمرار در تلاش، همراه با مشاوره و پشتیبانی مناسب، می‌تواند به شما در رسیدن به هدف بارداری کمک کند. در زیر چند راهکار کلی برای افزایش احتمال بارداری را بررسی خواهیم کرد:

تعیین زمان مناسب اقدام به بارداری

برای افزایش احتمال بارداری، شناخت دوره تخمک‌گذاری خود بسیار مهم است. برخی زوج‌ها از روش‌هایی مانند استفاده از آزمون‌های پیش‌بینی تخمک‌گذاری (OPK) یا اندازه‌گیری دما برای تعیین زمان مناسب استفاده می‌کنند.

رابطه جنسی منظم

برای افزایش احتمال بارداری، مهم است که رابطه جنسی را در زمان تخمک‌گذاری انجام دهید. این باعث می‌شود که احتمال وجود اسپرم بیشتر باشد تا بتواند به تخمک برسد.

حفظ سلامت جسمانی برای باردار شدن

سلامتی عمومی شما و شریک جنسی تان می‌تواند تأثیر قابل توجهی در احتمال بارداری داشته باشد. اطمینان حاصل کنید که شما و شریک جنسی‌تان یک سبک زندگی سالم و متعادل دارید که شامل تغذیه مناسب، ورزش منظم و کاهش استرس می شود.

استفاده از مکمل‌ها

اگر قصد بارداری دارید مصرف برخی مکمل‌ها و ویتامین‌ها ممکن است در افزایش احتمال بارداری موثر باشند. بهتر است قبل از مصرف هرگونه مکمل برای اقدام به بارداری، با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید.

مراقبت از اسپرم

برای باردار شدن فقط خانم ها نیازمند توجه نیستند، مراقبت از سلامت اسپرم نیز اهمیت دارد. از مواد مخدر و الکل خودداری و از محیط‌هایی که ممکن است به کیفیت اسپرم آسیب برسانند، دوری کنید.

مشاوره پزشک

در صورتی که برای مدت طولانی در تلاش برای بارداری هستید و موفق نشده‌اید، مراجعه به پزشک یا متخصص زنان و ناباروری می‌تواند مفید باشد. آن‌ها می‌توانند ارزیابی‌های لازم را انجام داده و به شما راهنمایی‌هایی برای افزایش احتمال بارداری بدهند.

برای اقدام به بارداری چه باید کرد؟

با دانستن اطلاعات کامل و صحیح درباره اقدام به بارداری، زوج‌ها می‌توانند تصمیم‌گیری بهتری برای خود و آینده خانواده خود بگیرند. همچنین، با آگاهی از مسائل مرتبط با بارداری و شناخت نکات مهم در طول این دوره، می‌توانند بهترین مراقبت‌ها و تغذیه را برای خود و جنین خود فراهم کنند.

از آنجا که اقدام به بارداری مرحله‌ای پیچیده است، همواره توصیه می‌شود که زوج‌هایی که قصد بارداری دارند قبل از شروع این مسیر و اقدام بارداری، با استفاده از منابع موثق و مشاوره از متخصصین مربوطه، اطلاعات لازم را دریافت کنند و تأمین امکانات و شرایط مناسب برای سلامتی خود و نیازهای حین بارداری را در نظر بگیرند.

چندبار اقدام برای بارداری لازم است؟

تعداد بارهایی که باید برای بارداری اقدام کنید، بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله سن، وضعیت سلامتی، تاریخچه تولد و تولد قبلی (اگر وجود داشته باشد)، عوامل زندگی و عوامل جنسی مرتبط با شما و شریک جنسیتان. برای بعضی افراد، باردار شدن ممکن است در اولین اقدام برای بارداری موفق باشد، در حالی که برای دیگران ممکن است بارها تلاش کنند تا باردار شوند. برخی از زوج ها ممکن است به مشکلات باروری برخورد کنند که نیاز به درمان و روش‌های کمکی برای باروری دارند.

اگر شما و شریک جنسیتان نتوانستید در مدت زمان طولانی باردار شوید، بهتر است با پزشک یا متخصص زنان مشورت کنید. آنها می‌توانند بر اساس وضعیت شما، تاریخچه پزشکی و سایر فاکتورها، ارزیابی و تشخیص دقیق‌تری ارائه دهند و روش‌های درمانی مختلف را برای شما پیشنهاد کنند. در مواردی که مشکلات باروری وجود دارد، ممکن است نیاز به درمان‌های همه جانبه مانند درمان دارویی، فرایندهای تولید مثلی مساعدتی (ART) مانند تلقیح مصنوعی (IUI) و لقاح خارج رحم یا آی وی اف (IVF)، یا روش‌های دیگر مانند اهدای اسپرم یا تخمک باشد.

بنابراین، بهترین راهنمایی برای پاسخ به این سوال که چند بار اقدام برای بارداری لازم است، مشاوره با پزشک یا متخصص زنان است تا بر اساس شرایط شما، تشخیص دقیق‌تری ارائه دهند و برنامه درمانی مناسبی تجویز کنند.

بیشتر بخوانید: اقدامات مهم قبل از بارداری برای زنان و مردان

بعد از نزدیکی چه کنیم تا باردار شویم؟

بعد از نزدیکی، نیاز به مراقبت‌های خاصی وجود ندارد تا باردار شوید. اما اگر قصد بارداری دارید، می‌توانید برخی از راهکارها را در نظر بگیرید. برای افزایش احتمال بارداری پس از نزدیکی جنسی، می‌توانید روش‌ها و تدابیر زیر را انجام دهید:

• زمانبندی درست

شناخت زمان مناسب برای تخمک‌گذاری می‌تواند کمک کند. استفاده از روش‌هایی مانند آزمون‌های پیش‌بینی تخمک‌گذاری یا اندازه‌گیری دما می‌تواند در تعیین زمان مناسب اقدام برای بارداری به شما کمک کند. اگر قصد بارداری دارید رابطه جنسی خود را در این زمان انجام دهید.

• رابطه جنسی منظم

رابطه جنسی منظم در زمان تخمک‌گذاری می‌تواند احتمال بارداری را افزایش دهد. در صورت قصد بارداری تلاش کنید رابطه جنسی را در زمان تخمک‌گذاری و در طول دوره بارداری احتمالی انجام دهید.

• استراحت مناسب

بعد از نزدیکی برای اینکه باردار شوید، استراحت مناسب و افزایش زمان استراحت برای بدن شما مهم است. اجازه دهید بدنتان زمان کافی برای ترمیم و بازسازی نیاز‌های خود را داشته باشد.

• سلامت عمومی و تغذیه سالم

به سلامت عمومی خود توجه کنید و تغذیه سالم و مناسب داشته باشید. مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها، مواد مغذی و اسید فولیک می‌تواند به بهبود سلامت تناسلی و افزایش احتمال بارداری کمک کند.

• استرس و مدیریت آن راهی برای اقدام بارداری

استرس و فشار روزمره می‌تواند تاثیر مستقیمی روی باروری و موفقیت اقدام برای بارداری داشته باشد. تلاش کنید استرس را کاهش دهید و روش‌های مدیریت استرس مانند تمرینات تنفس عمیق، ماساژ یا روش‌های آرامش بخش را امتحان کنید.

• استفاده از لوبریکانت برای اقدام به بارداری

استفاده از لوبریکانت می‌تواند رابطه جنسی را راحت‌تر کند و به افزایش احتمال بارداری کمک کند. اگر تلاش برای اقدام به بارداری است مطمئن شوید که از محصولاتی استفاده می‌کنید که با بافت بدن سازگاری داشته و عوارض منفی برای باروری ندارد.

کارهای شب اقدام به بارداری

بارداری وِرد خواندن نیست که با دوکلمه اتفاق بیفتد، بلکه حداقل باید یک دوره 2 تا 6 ماهه قبل از باردار شدن را درنظر بگیرید و اقدامات و کارهای شب اقدام به بارداری را رعایت کنید تا به نتیجه دلخواه برسید. اقداماتی که به کارهای شب اقدام به بارداری معروف شدند چندان سخت نیستند که رعایت کردن شان دشوار باشد. در کنار رعایت موارد بالا برای اقدام به بارداری که اشاره کردیم این موارد را هم برای کارهای شب اقدام به بارداری انجام دهید:

1. ترک سیگار و نوشیدنی‌های الکلی اولین قدم از کارهای شب اقدام به بارداری است
2. ورزش دونفری باعث ایجاد صمیمت و راحتی بین زوج‌ها می‌شود
3. رژیم باروری سالم
4. مراقبت از بیضه‌ها و پرهیز از پوشیدن لباس‌های تنگ که ممکن است به بیضه‌ها آسیب برسانند
5. وقت گذراندن زوج‌ها باهم از تاثیرگذارترین کارهای شب اقدام به بارداری است

آزمایشات قبل بارداری

آزمایشات قبل از بارداری به شما و همسرتان کمک می‌کنند تا وضعیت سلامت و باروری خود را بررسی و مشکلات ممکن را شناسایی کنید. آزمایشات قبل از بارداری شامل موارد مختلفی می‌شود که در ادامه لیست کامل آزمایشات قبل از بارداری را آورده‌ایم:

• آزمایش خون کامل از واجبات آزمایشات قبل بارداری
  

این آزمایش برای بررسی سلامت عمومی شما استفاده می‌شود و میزان سلول‌های خونی مانند سلول‌های قرمز، سفید و پلاکت‌ها را می‌سنجد.

• آزمایش گروه خون و فاکتور Rh

دومین مورد از لیست آزمایشات قبل بارداری برای تشخیص گروه خون و فاکتور Rh استفاده می‌شود. اگر فاکتور Rh منفی باشید و همسرتان فاکتور Rh مثبت داشته باشد، روی بارداری و تلاقی خون شما با جنین اثر می گذارد.

• آزمایش عفونت‌های تناسلی

آزمایش‌هایی مانند آزمایش HIV، سیفیلیس، گلوکوما و کلامیدیا جز لیست آزمایش‌های قبل از بارداری هستند که برای بررسی عفونت‌های تناسلی در زوج‌ها انجام می‌شود. عفونت‌های تناسلی روی باروری تاثیر گذاشته و در صورت ابتلا نیاز به درمان دارند.

بیشتر بخوانید: آیا اقدام به بارداری با تنبلی تخمدان امکان پذیر است؟

• آزمایش هورمون‌های تخمک‌گذاری

این آزمایش‌ها برای ارزیابی سطح هورمون‌های تخمک‌گذاری مانند فولیکول‌ستیمولین (FSH)، لوتئینیزینگ هورمون (LH) و استرادیول (E۲) می‌شوند. این آزمایش‌ قبل از بارداری می‌تواند در تشخیص مشکلات سیکل تخمک‌گذاری و افزایش احتمال بارداری مفید باشد.

• آزمایش سطح تیروئید

سطح هورمون‌های تیروئید در بارداری بسیار مهم است. آزمایش‌هایی مانند هورمون محرک تیروئید، تریودوتیرونین وتیروکسین در لیست کامل آزمایشات قبل از بارداری برای ارزیابی سلامت تیروئید انجام می‌شوند.

• آزمایش گلوکز خون

از آزمایشات قبل از بارداری است که برای ارزیابی سطح قند خون استفاده می‌شود. در صورت وجود دیابت یا خطر ابتلا به آن، کنترل قند خون قبل از بارداری بسیار مهم است.

پزشک ممکن است آزمایش‌های قبل از بارداری دیگری را هم بسته به سابقه پزشکی شما و عوامل خاصی تجویز کند. برای اطلاعات دقیق‌تر و تشخیص صحیح، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا آزمایشاتی را که برای شما مناسب است تعیین نمایید. حتما تمام موارد لیست کامل آزمایشات قبل از بارداری را چک کنید تا تمام کارهای ضروری و آزمایشات قبل از بارداری را قبل از اقدام به بارداری انجام داده باشید.

آزمایشات ژنتیک قبل از بارداری

یکی از آزمایشات و معاینات قبل از بارداری ضروری برای زوج‌هایی که در اولین اقدام برای بارداری هستند یا قصد بارداری مجدد دارند، آزمایشات ژنتیک قبل از بارداری هستند. آزمایشات ژنتیک قبل از بارداری می‌توانند به شما و همسرتان اطلاعات مفیدی درباره وضعیت ژنتیکی شما، خطر انتقال بیماری‌های ژنتیکی به فرزندانتان و احتمالات بارداری موفق‌تر و سالم‌تر بدهند. در ادامه مهم‌ترین آزمایشات ژنتیک قبل از بارداری را آورده‌ایم که برای اقدام به بارداری ضروری هستند:

• آزمایش جفت ژنتیکی

این آزمایش به شما امکان می‌دهد بررسی کنید که آیا شما و همسرتان حامل بیماری‌های ژنتیکی خاصی هستید یا خیر. این آزمایش معمولا برای بررسی بیماری‌های مانند کیستیک فیبروز، بیماری‌های تالاسمی، بیماری‌های مورون، هموفیلی و بیماری‌های نئوکانتروسیتوس انجام می‌شود.

• آزمایش سندرم داون و سایر تریسومی‌ها

این آزمایش‌ها برای تشخیص سندرم داون و سایر تریسومی‌ها مانند سندرم پاتو، سندرم ادواردز و سندرم پاتو مصرف می‌شوند. آزمایش نوار میزان سرم (NT)، سرم تست دو جوانه (Double Maker)، و تست سرم چهار جوانه (Quad Maker) جزو آزمایشات ژنتیک قبل از بارداری رایج هستند.

• آزمایش‌های تشخیصی پیشرفته

اگر نتایج آزمایش‌های سندرم داون و تریسومی‌ها بالا باشد یا در معرض ریسک بالای بیماری ژنتیکی قرار دارید، پزشک ممکن است آزمایش‌های تشخیصی پیشرفته مانند آمنیوسنتز، نوار قلب جنینی (NST)، آزمایش کوریونیک و یا آزمایش جنین‌شناسی را توصیه کند.

• آزمایش‌های تفکیک جنسیتی

این آزمایش‌ها برای تشخیص جنسیت جنین و یا بررسی وجود بیماری‌های ژنتیکی خاصی در جنسیت‌های خاص مانند هموفیلی و دیستروفی عضلانی تجویز می‌شوند.

واکسیناسیون قبل از بارداری

یکی دیگر از آزمایشات و معاینات قبل از بارداری، واکسیناسیون قبل از بارداری است. بسیاری از عفونت های قابل پیشگیری ممکن است موجب سقط جنین یا نقایص زایمان شوند، بنابراین مطمئن شوید واکسیناسیون شما به روز انجام می شوند. اگر مطمئن نیستید چه واکسیناسیونی قبلا انجام داده اید، جراح می تواند سوابق پزشکی شما را بررسی کند. چنانجه قصد بارداری دارید باید قبل از اقدام به بارداری واکسیناسیون زیر را چک کنید:

• واکسن سرخجه
• واکسن هپاتیت
• واکسن کزاز

معاینات قبل از بارداری

معاینات قبل از بارداری برای آقایان و خانم‌ها می‌تواند به شناسایی مشکلات سلامتی و ارزیابی آمادگی بدنی برای اقدام به بارداری کمک کند. این معاینات برای خانم‌ها شامل برخی معاینات و آزمایشات پزشکی قبل از بارداری است که پزشک به زوج‌هایی که قصد بارداری دارند یا در حال اقدام برای اولین بارداری هستند توصیه می‌کند. هدف این معاینات بارداری تشخیص مشکلات سلامتی پیش از بارداری، ارزیابی آمادگی بدنی و شناسایی عوامل خطر برای بارداری و سلامت جنین است. معاینات قبل از بارداری شامل موارد زیر می‌شود:

• مشاوره پزشکی و اطلاع از سابقه ژنتیکی و خانوادگی بیمار
• آزمایشات خون ازجمله آزمون‌های سطح هورمون‌ها (از جمله هورمون‌های تیروئید، هورمون‌های جنسی، هورمون پرولاکتین و غیره)، آنمی، گروه خون و روابط خونی (مانند آنتی‌بادی‌ها) و سایر پارامترهای سلامتی
• معاینه سیستم تناسلی و بررسی رحم، تخمدان‌ها، مجرای رحم، واژن و سرویکس، سونوگرافی اندوواژینال (سونوگرافی داخلی) یا سونوگرافی ترانس‌آبدومینال (سونوگرافی بیرونی)
• آزمایش پاپ اسمیر برای تشخیص تغییرات سلولی و عفونت‌های مرتبط با سرویکس (گردن رحم)

آزمایشات و معاینات قبل از بارداری برای آقایان

آزمایشات قبل از بارداری برای آقایان مشکلات ژنتیکی و عوامل دیگری را شناسایی کرده که ممکن است توانایی باروری و سلامت جنین را تحت تاثیر قرار دهند. چنانچه قصد بارداری دارید یا در مرحله اقدام برای بارداری هستید در ادامه چند مورد متداول از آزمایشات قبل از بارداری برای آقایان را آورده‌ایم:

• تست اسپرم (آنالیز اسپرم)

این آزمایش برای ارزیابی کیفیت و تعداد اسپرم‌ها استفاده می‌شود و عبارتست از بررسی عواملی مانند تعداد اسپرم، حرکت اسپرم، شکل اسپرم و سایر پارامترهای مرتبط با سلامت اسپرم. این آزمایش قبل از بارداری برای آقایان می‌تواند به تشخیص مشکلات ناباروری مردان کمک کند.

• آزمایش‌های هورمونی

آزمایش‌های هورمونی می‌توانند سطح هورمون‌های مردان مانند تستوسترون، فشار خون، هورمون‌های تیروئید و سایر هورمون‌های مرتبط را ارزیابی کنند. این آزمایشات ممکن است مشکلاتی مانند ناباروری، کاهش سطح تستوسترون یا دیگر مشکلات سلامتی را شناسایی کنند.

• آزمایش‌های ژنتیکی

در صورت وجود تاریخچه خانوادگی بیماری‌های ژنتیکی، آزمایش‌های ژنتیکی می‌توانند برای تشخیص حاملگی ژنتیکی و ارزیابی خطر انتقال بیماری‌های ژنتیکی به نسل بعدی استفاده شوند.

• آزمایش‌های عفونی

آزمایش‌های عفونی مانند آزمایش بررسی عفونت‌های جنسی مانند هرپس، کلامیدیا و گونورها می‌توانند در شناسایی عواملی مفید باشند که تولید اسپرم و سلامت جنین را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

بیشتر بخوانید: چه تعداد رابطه جنسی برای باردار شدن خانم مناسب است؟

گام های مهم برای اقدام به بارداری

اگر قصد بارداری دارید یا درحال اقدام برای بارداری هستید یا زوجی هستید که اولین اقدام برای بارداری را تجربه می کنید حتما این گام ها را درنظر داشته باشید که پیش نیاز لازم اقدام برای بارداری هستند:

• گام نخست در این مسیر برخورداری از سلامت جسم و سلامت ذهن است.
• در گام بعدی باید برنامه ریزی برای یک بارداری ایمن داشته باشیم.
• در گام بعدی تغذیه سالم دارای اهمیت است زیرا آگاهی از غذاهای سالم پیش از بارداری و در جریان آن، کمک قابل توجهی به رشد و گسترش سلامت کودک خواهد بود.
• در گام بعدی فعالیت جسمی و وزن سالم بسیار مهم است از این جهت که فعالیت‌داشتن قبل و بعد از باردارشدن احتمال برخورداری را از یک بارداری سالم و داشتن کودکی سالم افزایش می‌دهد.
• در گام بعدی سلامت جنسی باید مورد بررسی قرار بگیرد چرا که برخورداری از سلامت جنسی بخش مهمی از فرآیند بارداری و به‌دنیا‌آوردن کودکی سالم محسوب می‌شود.
• در گام بعدی پیش بینی زمان تخمک گذاری حائز اهمیت است از این جهت که این مدت، بهترین زمان برای لقاح و بارداری است.