تنگی نفس در دوران بارداری، نحوه مراقبت

یکی از عوارضی که در دوران بارداری شایع است و اکثر خانم‌های باردار به آن دچار می‌شود تنگی نفس می‌باشد. این مسئله در ماه‌ های انتهایی بارداری بیشتر شایع است و معمولاً در هفته‌های پایانی بارداری به دلیل اینکه سر جنین درون لگن قرار می‌گیرد کاهش‌یافته و یا به طور کامل از بین می‌رود.

دلایل بروز تنگی نفس

-یکی از دلایل تنگی نفس در سه ماهه اول بارداری ترشح زیاد هورمون پروژسترون در ماه‌های اول بارداری می‌باشد. این هورمون بر روی دستگاه تنفس مادر باردار تأثیر گذاشته و باعث تنگی نفس می‌گردد.

- به دلیل اینکه بدن نیاز بیشتری برای خونرسانی و اکسیژن‌ رسانی به جنین دارد پس ریه‌ها نیاز دارند که فعالیت بیشتر و عمیق‌تری داشته باشند. همین امر باعث می‌شود که تعداد و عمق تنفس مادر بیشتر شود و رد این زمان این‌گونه تلقی می‌شود که شخص دچار تنگی نفس شده است.

- معمولاً در سه ماهه سوم بارداری وقتی جنین به اندازه کافی رشد کرده و رحم فضای بالای شکم را نیز اشغال می‌کند و به دیافراگم نیاز فشار می‌آورد. فشار به دیافراگم باعث می‌شود عمق نفس‌ها کمتر شود و فرد به سختی نفس بکشد. بعضی از زنان باردار تصور می‌کنند، تنگی نفس در بارداری علامت کمبود اکسیژن برای جنین آن‌ها می‌باشد و همین مسئله باعث نگرانی و استرس آن‌ها می‌گردد. در صورتی که بند ناف ، غذا و اکسیژن کافی را به جنین منتقل می‌نماید این تنگی نفس به علت تطابق بدن مادر با شرایط جدیدی است که در بارداری رخ می‌دهد.

درمان تنگی نفس در بارداری

- تا می‌توانید از اضطراب و استرس خودداری کنید و سعی کنید تکنیک های تنفسی و ریلکس شدن را انجام دهید.
- به میزان لازم و کافی استراحت کنید.
- طریقه نشستن صحیح در این دوران را انجام دهید. راست بنشینید و شانه‌ها را عقب نگه‌دارید.
- به هنگام استراحت در حالت دراز کشیده از بالشت‌های اضافه استفاده کنید.
- پرخوری نکرده و غذا را در وعده‌های کوچک و متعدد استفاده نمایید.
- در حالت ایستاده، به حالت ایستادن خود توجه کنید. در حالت ایستاده بایستی سینه به طرف جلو و سر تا حدی روبرو و بالا باشد ریه‌ها در حالت افزایش ظرفیت خود قرار می‌گیرند و تنگی نفس تا حدی کم می‌شود.
- بین خواب و خوردن وعده غذایی حداقل دو ساعت فاصله بیاندازید.
- در صورتی که ورزش خاصی را از پیش از دوران بارداری به صورت حرفه‌ای انجام می‌دادید و اکنون چنانچه در حین ورزش دچار تنگی نفس می‌شوید بایستی فعالیت خود را کم کنید و یا ورزش سبک‌تری مثل پیاده‌روی را دنبال کنید.
- اگر در حالت استراحت و عدم تحرک دچار تنگی نفس می‌گردید برای بهبود آن به پهلوی چپ دراز بکشید. این کار سبب کاهش فشار وارده به بدن می‌شود و تنگی نفس تا حدی فروکش می‌کند.

نکات مهم:

• اگر شخص باردار علاوه بر تنگی نفس علامت‌های دیگری مانند بالا رفتن ناگهانی ضربان قلب، احساس گیجی و درد در ناحیه قفسه سینه، کبودشدن لب‌ها و انگشتان دست و پا، به همراه سرفه‌ شدید یا سرفه‌های خونی، تب و لرز و آسم مواجه شد بایستی به پزشک معالج خود مراجعه کرده و اقدامات پزشکی مناسب برایش انجام بگیرد.
• اگر فرد بارداری به صورت ناگهانی دچار تنگی نفس می‌گردد و تا مدتی بهتر نمی‌شود بایستی به پزشک خود اطلاع دهد.
• مادران بارداری که دارای سابقه و بیماری تنفسی دارند سفارش می‌شود که از رفت‌وآمد در هوای آلوده مخصوصاً در فصول پاییز و زمستان که وارونگی هوا رخ می‌دهد جدا خودداری نمایند.