علت گرفتگی صدا در بارداری، چیست؟

آیا تغییرات هورمونهای جنسی در مردی که صدای زیر و زنانه دارد و یا خانمی که صدای بم و کلفتی دارد، موجب غیرطبیعی بودن، صدای آنها شده است؟

آیا همواره ، غیرطبیعی بودن صدای افراد به علت تغییرات هورمون های جنسی آن هاست ؟ برای مثال آیا نوسانات هورمونهای جنسی در مردی که صدای زیر و زنانه دارد و یا خانمی که صدای بم و کلفتی دارد ، موجب غیرطبیعی بودن، صدای آنها شده است؟

پاسخ این سوال "خیر" است...!

مهم ترین هورمون های جنسی تستسترون و استروژن هستند که به ترتیب در بروز صفات مردانه و زنانه دخالت دارند . تستسترون یک هورمون مردانه است . تستسترون منجر به بروز صفات ثانویه جنسی در مردان می شود که یکی از این صفات ثانویه جنسی در مردان بم و کلفت شدن صدا می باشد .

استروژن باعث رشد دستگاه تولید مثلی و ایجاد صفات زنانه در جنس مونث و داشتن صدای زیر و زنانه می شود . همان طور که گفته شد ،از جمله صفات ثانویه جنسی در دوران بلوغ تغییرات صدا در هر دو جنس می باشد .

اما آنچه حائز اهمیت است این است که تغییرات هورمون جنسی نه تنها هنگام بلوغ بلکه در تمام عمر، صدای انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای روشن شدن این مسئله به مثال هایی از تأثیر تغییرات ترشح هورمون های جنسی بر روی صدا اشاره می کنیم .

تغییر صدا در بارداری
در دوران بارداری ،تارهای صوتی زنان باردار ، کمی متورم می‌شوند و گاهی صدای آنها بم و یا زنگ دار می شود اما این تغییرات پس از بارداری از بین می‌رود.

با افزایش سن علاوه بر تغییرات هورمون ها به علت خستگی تار های صوتی صدای تغییر می‌کند. صدای زنان به ویژه زنان حدود سن 50 سالگی اغلب بم‌تر ویا خشن و صدای مردان زیرتر می‌شود.

همچنین تغییرات هورمون های جنسی همراه با برخی از بیماریها وسعت صدای فرد را محدود می‌کند. حال باید بدانیم که همواره غیرطبیعی بودن صدای افراد به علت تغییرات هورمون های جنسی آن نیست .

گاهی برخی بیماری ها ،مشکلات ساختاری در چین های صوتی ، بد یا زیاد استفاده کردن از صدا( که موجب اختلالاتی مانند ندول، پولیپ و... میشود) ، عوامل روانشناختی و عوامل اجتماعی موجب تغییراتی یا اختلالاتی در صدا می شوند.

برای مثال خانمی که ندول دارد و در پی آن صدایش بم و مردانه شده است. و مردی که به دلیل قرار گرفتن نادرست جایگاه حنجره اش در جلوی گردن ( بالاتر از حد نرمال قرار گرفتن ) دچار صدای زیر و زنانه و بیماری فالستو ( زیر و زنانه شدن صدا ) شده است . همان طور که گفته شد علت صدای غیر طبیعی هیچ کدام از ایشان تغییرات هورمون های جنسی آن ها نمی باشد.

همچنین مردی که در اثر عوامل روانشناختی دچار صدای زنانه شده است ، این مسئله ربطی به تغییرات هورمون جنسی وی ندارد .(از جمله عوامل روانشناختی که شیوع آن ها نیز رو به افزایش است ترس از مسئولیت های فردی بعد از بلوغ و از دست دادن حمایت های عاطفی و اجتماعی، اعتماد به نفس کم و عدم تمایل به صحبت در جمع با صدای بلند، عدم توجه و اهمیت دادن به صدای خود، مسائل تربیتی اعم از وجود یک پیوند عاطفی عمیق میان فرد و مادر خود می باشد. در رابطه با عوامل محیطی نیز مواردی همچون قرار گرفتن در محیط زنانه، نداشتن مسئولیت های اجتماعی، تشویق نشدن برای پذیرش نقش مردانه و یا ماندن در دوران کودکی مطرح شده اند. )

از آنجا که صدا از ویژگی های شخصیتی هر فرد می باشد و در ارتباطات و فعالیت های روزانه وی اثر به سزایی می گذارد، هر انسانی خواهان صدایی طبیعی است و غیر طبیعی بودن آن فرد را آزار می دهد .

حال این سوال مطرح می شود آیا مردی که صدای زیر و زنانه دارد و یا زنی که صدای بم و مردانه دارند و یا هر فردی که از صدای خود راضی نیست می تواند به صدای طبیعی و مورد علاقه ی خود دست پیدا کند؟

پاسخ این سوال "بله" است...!

در کل باید گفت صدای هر فرد گستره دینامیک ( محدوده زیر و بمی ) خود را دارد ، اما با دانشی که آسیب شناس گفتار و زبان از آناتومی ، تنفس ، فیزیک ، آواشناسی و نظام گفتاری دارد،قادراست صدا را زیر تر و یا بم تر کند و گستره ی این محدوده( زیر و بمی ) را افزایش دهد . پس میتوانیم با مراجع به گفتار درمانگر حرفه ای به صدای طبیعی و زیبای خود دست پیدا کنیم .

مهشید اکبری بیرگانی _ آسیب شناس گفتار و زبان _ دانشگاه علوم پزشکی ایران
دکتر فرهاد ترابی نژاد _ استادیار گروه گفتار درمانی_ دانشکده علوم توانبخشی ایران