خارش در دوران بارداری، این تغییرات طبیعی است؟

خارش خفیف در دوران بارداری به دلیل افزایش جریان خون به پوست شایع است. با پیشرفت حاملگی و رشد کودک، پوست شکم کشیده شده و ممکن است احساس خارش ایجاد شود.

خارش خفیف معمولاً موضوع نگران کننده‌ای نیست اما اگر خارش شدید شود می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری کبدی به نام "کلستاز بارداری" یا " کلستاز داخل کبدی بارداری" باشد. این وضعیت در کمتر از یک نفر از هر صد زن باردار رخ می‌دهد اما نیاز به توجه پزشکی است. برای بررسی دقیق و اطمینان از بی‌خطر بودن علائم پوستی از جمله خارش لازم است به متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایید..

دلایل

احساس خارش بیشتر در دوران بارداری امری طبیعی است. خارش پوست بدن بسیار رایج است و تقریبا یک چهارم زنان باردار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. کشش پوست یا تغییرات هورمونی می‌تواند تا حدودی در آن نقش داشته باشد. ممکن است متوجه شوید که روی برآمدگی‌ها و سینه‌ها بیشتر خارش وجود دارد. خارش بدن در بارداری همچنین می‌تواند ناشی از سایر بیماری‌های شایع پوست از جمله اگزما ایجاد شود. در دوران بارداری ممکن است اگزما کمی غیر قابل پیش‌بینی باشد. احتمال دارد برای اولین بار اگزما دچار اگزما شوید. اگر از قبل اگزما داشته باشید می‌تواند در دوران بارداری بدتر یا بهتر شود. خارشی ناشی از اگزما در چین‌های پوست مثلاً در داخل زانوها یا آرنج امری طبیعی است. پزشک می‌تواند درمان‌های بی‌خطر را جهت تسکین اگزما توصیه کند.

سایر بیماری‌های جزئی که می‌توانند منجر به خارش بدن در دوران بارداری شوند عبارتند از گال و برفک و پزشک می‌تواند برای این بیماری‌ها نیز درمانی توصیه کند. گال یک تحریک پوستی ناشی از کنه‌های کوچک است و بسیار خارش‌دار است. عفونت قارچی برفک نیز می‌توانید باعث خارش شود.

در صورت خارش زیاد باید به پزشک یا مامای خود اطلاع دید زیرا در موارد نادر می‌تواند یک علامت هشدار دهنده از یک مشکل کبدی در بارداری باشد. این مشکل در اثر بیماری که کلستاز بارداری نامیده می‌شود به وجود می‌آید. کلستاز بارداری (OC) یک اختلال بالقوه و جدی کبد است که می‌تواند در بارداری ایجاد شود. به طور معمول، نمک‌های صفراوی از کبد به روده حرکت می‌کنند تا به روده در هضم غذا کمک کنند. در کلستاز بارداری نمک‌های صفراوی به درستی جریان پیدا نمی‌کنند و به جای آن در بدن تجمع پیدا می‌کنند. هیچ درمان قطعی برای کلستاز بارداری وجود ندارد، اما پس از زایمان برطرف می‌شود.

برخی مطالعات نشان داده‌اند که در نوزادانی که از زنان مبتلا به کلستاز بارداری متولد می‌شوند احتمال زایمان زودرس یا مرده‌زایی بیشتر است. میزان بالا بودن خطر مرده‌زایی در مقایسه با سایر زنان مشخص نمی‌باشد. روش قابل اطمینانی برای تعیین خطر مرده‌زایی وجود ندارد. به خاطر ارتباط با مرده‌زایی، در صورتی که مبتلا به کلستاز بارداری باشید، ممکن است پس از هفته 37ام بارداری به شما توصیه شود که زایمان طبیعی یا سزارین انجام دهید. به احتمال زیاد به شما توصیه خواهد شد که در بیمارستان و تحت مراقبت یک تیم زایمان با مدیریت یک متخصص زنان و زایمان، زایمان را انجام دهید. اگر ابتلا به کلستاز بارداری تشخیص داده شده باشد، ماما و پزشک وضعیت سلامت و گزینه‌های موجود را مورد بحث قرار می‌دهند.

بثورات خارش‌دار بر روی شکم چیست؟

این وضعیت می‌تواند در اثر شرایطی که بثورات پلی‌مورفیک بارداری (PEP) نامیده می‌شود، به وجود آید. این یک دلیل شایع خارش همراه با راش است که معمولاً در سه ماه آخر ظاهر می‌شود. PEP برای شما یا کودکتان خطرناک نیست و باید پس از زایمان برطرف شود. ما با اطمینان نمی‌دانیم که چه چیزی باعث ایجاد این بثورات می‌شوند اما اگر انتظار دو قلو یا چند قلو را داشته باشید احتمال پدید آمدن آنها نیز بیشتر است. بثورات پلی‌مورفیک بارداری اغلب به صورت بثورات خارش‌دار روی شکم و سپس در ران و بخصوص در ترک‌های پوستی بروز پیدا می‌کنند. این بثورات ممکن است بصورت توده‌های قرمز کوچک برآمده و نواحی ملتهاب بروز در پوست باشند.

بسته به علائم، درمان‌های مختلفی برای درمان خارش بدن در بارداری وجود دارند از جمله کرم‌های استروئیدی، مرطوب کننده‌ها و آنتی هیستامین‌ها. بهتر است از پزشک خود سوال کنید که باید کدام یک را استفاده کنید.

آیا خارش در دوران بارداری می‌تواند به فرزند آسیب برساند؟

در بیشتر موارد، خارش در دوران باداری فرزند را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. به ندرت، خارش شدید در سه ماهه سوم بارداری می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل کبدی به نام کلستاز بارداری باشد. نام دیگری برای این بیماری وجود دارد، کلستاز داخل کبدی بارداری (ICP) که ممکن است آن را شنیده باشید. علت دقیق کلستاز بارداری مشخص نیست. اما می‌دانیم که در میان زنان با نژاد هندی آسیایی و پاکستانی آسیایی شایع‌تر است.

اگر دچار کلستاز بارداری باشید، باعث می‌شود که در نواحی عمده‌ای از بدن به شدت دچار خارش شوید. برخی از علائم این نوع خارش را از خارش‌های معمول روزانه متفاوت می‌کند:

-خارش اغلب در کف دست‌ها و پاها احساس می‌شود.

-خارش اغلب در شب بدتر می‌شود.

-هیچ بثوراتی وجود ندارد.

همچنین ممکن است متوجه شوید که ادرارتان تیره است و مدفوع نیز رنگ پریده می‌باشد.

اگر دچار خارش شدید هستید به پزشک مراجعه کنید. پزشک قبل از تجویز آزمایش خون جهت کنترل کلستاز بارداری سایر دلایل احتمالی را بررسی می‌کند. خارش می‌تواند بسیار بد باشد و خوابیدن را دشوار کند. ممکن است پزشک برای تسکین آن دارو یا کرم تجویز کند. اگر مبتلا به کلستاز بارداری باشید پس از زایمان برطرف می‌شود.

مراقبت مناسب قبل از زایمان از یک تیم مشاوره در صورت ابتلا به کلستاز بارداری بسیار مهم است. این شرایط بدین معنا است که به احتمال زیاد نیاز به زایمان زودرس خواهد بود. در غیر این صورت، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که زایمان القایی انجام دهید تا فرزندتان زودتر به دنیا بیاید. شما و فرزندتان با دقت تحت مراقبت خواهید بود تا پزشک بتواند بهترین زمان برای زایمان را به شما توصیه کند.

چگونه خارش پوست را تسکین دهیم؟

سعی کنید استفاده از حمام با آب گرم و محصولات پاک کننده که حاوی مواد شوینده یا مواد معطر قوی هستند را کاهش دهید. زیرا می‌توانند پوست شما را خشک‌ یا تحریک کرده، و در نتیجه بیشتر در معرض خارش قرار بگیرید. از صابون‌های مرطوب‌کننده ملایم و یا مواد شوینده بدن با pH متعادل جهت تمیز کردن پوست خود استفاده کنید. پوست خود را ترجیحاً با محصولات بدون عطر مرطوب کنید. برای اگزما باید از کرم یا پمادی که پزشک توصیه می‌کند، استفاده کنید.

می‌توانید از لوسیون کالامین بر روی نواحی خارش‌دار استفاده کنید یا از بلغور جو در حمام خود استفاده نمایید. این روش‌ها درمان‌های سنتی هستند و شواهد زیادی مبتنی بر موثر بودن آنها وجود ندارد. با این حال این روش‌ها برای استفاده در دوران باردری بی‌خطر بوده و ممکن است باعث احساس آرامش شوند. سعی کنید بدنتان خیلی گرم نشود. عرق‌سوز شدن می‌تواند خارش را بدتر کند، بنابراین لباس‌های گشاد و پنبه‌ای بپوشید و در صورتی که هوا بسیار داغ بود در خانه یا سایه بمانید. در هر صورت گرمای زیاد برای فرزند شما خوب نخواهد بود.