کمردرد در بارداری، نشانه‌ای خوب یا بد؟

باردارید و کمردرد دارید؟ جای خوشحالی است که فرزند شما در حال رشد است. این همان اتفاق خوبی است که باید بیفتد ولی اضافه وزن به‌خصوص در ناحیه شکم باعث فشار روی کمر شما می‌شود. تقریبا همه زنان باردار دچار کمردرد می‌شوند و این درد عموما در قسمت انتهایی کمر جایی که ستون فقرات به لگن متصل می‌شود رخ می‌دهد. مطمئن باشید که نکات جالبی وجود دارند که می‌تواند منجر به تخفیف و کنترل درد شما شود. کمردرد در بارداری بسیار رایج است. با این حال، کارهای زیادی می توانید انجام دهید تا ناراحتی کمر درد را کاهش دهید و از بدتر شدن آن جلوگیری کنید. برخی از زنان مبتلا به کمر درد قبل از بارداری، در دوران بارداری بهبود می یابند.
چه چیزی باعث کمردرد در بارداری می شود؟

علت کمر درد در بارداری
استخوان ها و مفاصل شما با بافت های سخت به نام لیگامان به یکدیگر متصل می شوند. در طول بارداری، هورمون آرامبخش رباط های شما را شل میکند. این اتفاق از اوایل تا هفته دهم بارداری تا ۱۴ بارداری دیده می شود.
اگر دچار کمر درد زودرس در دوران بارداری بشوید، احتمال دارد هورمون آرامبخش دلیل آن باشد. کمردرد در سه ماهه اول شایع است.
با ورود به سه ماهه دوم و سوم بارداری ، افزایش وزن جنین و بزرگ شدن رحم فشار بیشتری بر رباط ها و عضلات وارد می کند.
ماهیچه های شکمی شما کشیده می شوند و نمیتوانند به شما کمک کنند تا تعادل خود را به طور قاطع حفظ کنید. این به این معنی است که کمر شما بیشتر تحت فشار است.
همچنین در صورت اضافه وزن، احتمال درد کمر در طول بارداری بیشتر است.
ورزش منظم می تواند از کمر درد جلوگیری کند، اما اگر در حال حاضر بچه دارید، ممکن است زمان کمی برای ورزش منظم داشته باشید. کار سنگین و کمردرد قبلی یا درد لگن همچنین می تواند درد کمر را در حاملگی افزایش دهد.

مهم‌ترین علل کمردردهای زمان بارداری را در موارد زیر خلاصه کرد
افزایش وزن
در یک بارداری سالم و طبیعی، حدود 12 تا 15 کیلوگرم به وزن اضافه می‌شود و این ستون فقرات است که باید وزن اضافه را تحمل کند. این اضافه وزن فشار قابل‌توجهی به تاندون‌ها و عضلات ستون فقرات و عروق و اعصاب لگن وارد می‌کند و می‌تواند باعث بروز درد شود.
تغییر در قامت و وضعیت بدن
بارداری باعث تغییر مرکز ثقل بدن می‌شود. این وضعیت باعث می‌شود اگرچه ناخودآگاه، وضعیت کمر و لگن خود را تغییر دهید تا بتوانید مرکز ثقل بدن خود را کنترل کنید که این وضعیت می‌تواند باعث درد شود.
تغییرهای هورمونی
حین بارداری بدن هورمونی به نام ریلکسین ترشح می‌کند که باعث شل شدن لیگامان‌های ناحیه لگن می‌شود تا زایمان طبیعی امکان‌پذیر شود. این هورمون نه‌تنها تاندون‌ها و مفاصل کانال زایمانی را شل می‌کند بلکه روی تاندون‌های ستون فقرات نیز اثر دارد که می‌تواند باعث نداشتن ثبات و درد شود.
جداشدن عضلات
از آنجا که رحم شروع به رشد می‌کند، عضلات موازی و راست شکم که از دنده‌ها شروع و به استخوان لگن متصل می‌شود، از هم جدا می‌شوند. این جدایی عضلات می‌تواند کمردرد را بدتر کند.
استرس
فشارهای روانی می‌تواند باعث گرفتگی عضلات ستون فقرات و گرفتگی‌های دردناک شود پس اگر عصبی شدید، دردتان بدتر خواهد شد.

علائم کمر درد در بارداری چیست؟
علائم کمر درد در بارداری
به احتمال زیاد در حالی که کمر به لگن وصل شود احساس درد می کنید. این درد به راحتی با درد لگن اشتباه گرفته می شود، بنابراین بهتر است این نوع درد را به دو دسته تقسیم کنیم:
- کمر درد. اگر قبلا کمر درد نداشته اید، دردی خسته کننده را تجربه می کنید، به طوری که هنگام خم شدن به جلو درد احساس می کنید. این درد توانایی شما برای حرکت بخش کمر ستون فقرات را محدود می کند. عضلات خاصی در پشت شما هنگام فشار دادن صدمه می بینند.
- درد کمر لگنPGP))، که ناشی از رباط های شل و مفاصل شل در لگن می باشد. ممکن است احساس درد در پشت لگن داشته باشید، جایی که بین استخوان لگن و استخوان پایین در ستون فقرات شما مفصل وجود دارد. این مفصل مفصل ساکرولیایک نامیده می شود. درد ممکن است ضربه ای، تیر کشیدن یا سوزش باشد، و ممکن است بیاید و برود. PGP می تواند به پشت ران نیز برسد. به همین دلیل است که برخی از پرستارها و پزشکان این درد را با سیاتیک اشتباه می گیرند.
- فیزیوتراپیست اگر کمر درد یا PGP یا ترکیبی از آن ها را داشته باشید با شما تمرین خواهد کرد. او تمرین های تقویتی برای منزل به شما می دهد.
اگر درد در ناحیه استخوان شکم یا اطراف آن احساس می شود، ممکن است دچار اختلال سمفیز پوبیس (SPD)، یک بیماری مرتبط با رباط ها در لگن، شده باشید. کمر درد ممکن است مشکل زیر را داشته باشد:
بلند شدن از نشستن
چرخیدن در تختخواب
لباس پوشیدن و لباس در آوردن
راه رفتن برای مدت طولانی
بلند کردن و حمل سبکی
ممکن است متوجه شوید که پشت شما در انتهای روز درد بیشتری دارد یا پس از ایستادن طولانی درد بیشتری دارد. این به این دلیل است که عضلات شما خسته می شوند و رباط های شما در اثر افزایش وزن جنین و خودتان کشیده می شود.
پیشنهاد پزشک اوما: 30 درمان خانگی کمردرد

آیا می توانم از کمر درد جلوگیری کنم؟
ممکن است بتوانید با کار کردن در تناسب اندام و وضعیت بدن خود از کمر درد جلوگیری کنید. ورزش منظم ممکن است مانع درد شود. اگر ورزش نمی کردید، از حالا شروع کنید.
تمرینات استقامتی، مانند پیلاتس و شنا ممکن است با ایجاد ساختارعضلات شکم اصلی از کمر درد جلوگیری کنند.
اگر سنگینی بلند می کنید، مراقب کمر خود باشید. اگر باید چیزی را بردارید، آن را نزدیک به بدن خود نگه درید، زانوهای خود را خم کنید و تا جایی که امکان دارد کمر خود را خم نکنید.

برای کاهش کمر درد چه کاری می توانم انجام دهم؟
درمان کمر درد بارداری
پیشنهادات زیر ممکن است کمک کند:
ورزش
- کشش، تمرینات کف لگن و تمرینات ثبات می تواند کمک کند.
- بر روی دستها و زانوهای خود خم شوید و پشت خود را به اندازه کافی صاف نگه دارید. نفس خود را داخل بدهید و درهنگام بیرون دادن نفس، عضلات پشت خود را فشرده کنید و سعی کنید عضلات خود را مانند یک زیپ به سمت جلو بکشید.
- تصور کنید سعی می کنید از عبور باد جلوگیری کنید. بین 5 تا 10 ثانیه بدون نگه داشتن نفس و بدون حرکت به عقب خود را فشرده کنید. آرام آرام عضلات را در انتهای تمرین شل کنید.
- اگر در دست ها و زانوهایتان احساس ثبات دارید، می توانید وضعیت سوپرمن را استفاده کنید . برای انجام این کار، بازوی راست و پای چپ خود را بالا ببرید. از عضلات شکم برای پایداری خود استفاده کنید. پنج ثانیه خود را نگه دارید، سپس دست و پای خود را پایین بیاورید. به بازو و پای دیگر بروید. هر طرف ۱۰ شماره بشمارید.
- ورزش در آب ممکن است به کاهش درد کمک کند.
ماساژ
ماساژ عضلات خسته و درد را تسکین می دهد و ممکن است به کاهش درد کمک کند. از همسر خود بخواهید به آرامی کمر و ماهیچه های پشت را ماساژ بدهد. یک ماساژور حرفه ای، ماما یا فیزیوتراپیست نیز می تواند به شما کمک کند.
وضعیت خوب
سعی کنید در هنگام نشستن یا بلند شدن خم نشوید. سعی کنید برای مدت طولانی در موقعیتی ثابت قرار نگیرید.
در هنگام ایستادن یا نشستن صاف باشید و پشت تا آنجا که راحت است خم کنید. به طور منظم استراحت کنید تا خسته نشوید.
هنگام نشستن یک بالشت پشت کمر خود قرار دهید.
طب سوزنی
طب سوزنی ممکن است برای از بین بردن درد مفید باشد اما بهتر است از یک فرد حرفه ای کمک بگیرید. زیرا در بارداری باید از طب سوزنی در برخی نقاط اجتناب شود.
بالش های زایمان
به پهلو بخوابید و یک بالش در زیر شکم خود قرار دهید.
اگر نمیتوانید راحت باشید، بالش های مختلف و بالشتکهای مختلف را امتحان کنید تا حالت مناسب خود را پیدا کنید.
گرم یا سرد
حمام گرم، یک پک داغ یا یک جت آب گرم از سر دوش می تواند ناراحتی را کاهش دهد. پک سرد نیز می تواند باعث آرامش و تسکین درد شود.
ملاحظات روزمره
رعایت برخی ملاحظات روزمره نیز می‌تواند به کاهش کمردردهای دوران بارداری کمک کند؛ از جمله اینکه:
موقع برداشتن اجسام از روی زمین ابتدا بنشینید و پس از برداشتن جسم مورد نظر برخیزید و به هیچ وجه برای برداشتن اجسام دولا نشوید.
از پوشیدن کفش پاشنه بلند خودداری کنید.
طاقباز نخوابید.
ساپورت نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.
اگر با رعایت تمام نکته‌های فوق درد کمتر نشد، با پزشک مشورت کنید. به هیچ وجه سرخود از داروهای ضددرد استفاده نکنید. استامینوفن معمولا کم‌خطرترین داروی ضددرد هنگام بارداری است و مصرف سایر ضددردها مانند بروفن، ادویل و… توصیه نمی‌شود. در موارد زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
درد بسیار شدید
شروع ناگهانی درد و شدید شدن ناگهانی آن
دردهای ریتمیک
شدت، حدت و احتمال کمردردهای بارداری
بیش از سه‌چهارم زنان باردار زمانی طی بارداری و معمولا در اواخر بارداری دچار کمردرد می‌شوند که چند ماه پس از زایمان بهبود می‌یابد اما وجود این علائم قبل از بارداری باعث می‌شود که فرد در این دوران درد شدیدتری را تجربه کند:
کمردرد قبل از بارداری
کمردرد در بارداری قبلی
نداشتن تحرک و ورزش کافی در زمان بارداری
وزن زیاد
عضلات شکمی و لگنی ضعیف
قوس کمر زیاد و چاقی
باردار شدن با وجود کمردرد قبلی، قطعا باعث بروز کمردردی شدیدتر خواهد شد، احتمال مزمن شدن این درد را بیشتر خواهد کرد و درمان آن نیز سخت‌تر است.

گودی کمر در بارداری
چهار قوس طبیعی در ستون فقرات وجود دارد؛ قوس گردن و کمر گودی دارند و قوس پشت و ناحیه لگن حالت تحدب. عضلات ضعیف، چاقی، شل بودن تاندون‌ها و لیگامان‌ها و بارداری باعث افزایش قوس کمر می‌شود. از نظر فیزیکی، نقطه‌ای فرضی در بدن به نام مرکز ثقل وجود دارد که حدود آن جلوی مهره اول ساکروم است. اهمیت این نقطه در آن است که همیشه باید در محدوده تکیه‌گاه بدن، بین دو پا قرار گیرد، در غیر این صورت افتادن قطعی خواهد بود بنابراین سیستم تعادل خودکار بدن مرتب وضعیت این نقطه را به مغز گزارش می‌دهد و مکانیسم‌های جبرانی تلاش می‌کنند تا محل آن را در جای خود نگه دارند. افزایش وزن در ناحیه شکم و بارداری باعث تغییر محل مرکز ثقل بدن می‌شود و روی تاندون‌ها، عضلات، مفاصل و اعصاب ناحیه لگن و کمر فشار می‌آورد یا باعث کشیده‌شدن آنها می‌شود. این فشار اضافه در نهایت باعث بروز درد می‌شود. آرام و بدون تنش به پشت بخوابید، پاها کاملا کشیده باشد. در این حالت فاصله بین کمر و زمین باید یک انگشت باشد. فاصله بیش از این مقدار گودی بیش از حد کمر است. گودی بیش از حد کمر احتمال بروز کمردرد در بارداری را افزایش می‌دهد. کنترل قوس کمر با تقویت عضلات ناحیه ستون فقرات کمری می‌تواند احتمال بروز کمردردهای دوران بارداری را کاهش دهد.

آیا کمر درد بر تجربه زایمان من تاثیر می گذارد؟
- با درمان مناسب کمر درد مشکلی در هنگام زایمان ایجاد نمی کند. حتی اگر کمر درد جدی دارید، باید همچنان آنطور که می خواهید زایمان کنید. کمر درد یک دلیل غیر معمول برای انتخاب سزارین است. بهبود پس از عمل جراحی سزارین از زایمان طبیعی سخت تر است.
- اگر کمر درد شما به یک مشکل طولانی مدت مرتبط است، مانند انحنای ستون فقرات (اسکولیوز)، یا یک آسیب یا جراحی قبلی، برنامه ریزی های لازم را انجام دهید. از مامای خود بخواهید با یک متخصص بیهوشی صحبت کند. برخی از مشکلات کمردرد باعث می شود در طول زایمان استفاده از اپیدورال امن نباشد. بهتر است از قبل برنامه های کاهش درد طبیعی یا سایر انواع مسکن ها را استفاده کنید.

چه زمانی برای کمر درد در بارداری باید از متخصص کمک بگیرم؟
اگر فکر می کنید PGP یا سیاتیک دارید، یا اگر کمر درد هستید و درمان های خانگی به شما کمک نمی کند، از ماما یا پزشک عمومی خود بخواهید تا شما را به یک فیزیوتراپیست معرفی کند.