دود عنبر نسارا در بارداری، خطرناک است؟

شاید شما هم یکی از افرادی باشید که در مورد تاثیر دود عنبر نسارا در آلرژی شنیده‌اید و حالا که باردار هستید و در مصرف داروهای خوراکی محدودیت دارید، به فکر استفاده از عنبر نسارا افتاده‌اید. از سوی دیگر ممکن است برخی افراد بگویند عنبر نسارا خود میکروب و عفونت است چطور می‌تواند روی عفونت موثر باشد؟ ممکن است شما دچار سرگردانی شده ‌باشید و بخواهید بدانید آیا واقعا موثر است یا خیر و اینکه چه کاربردهایی دارد و آیا در دوران بارداری می‌توانید از آن استفاده کنید؟ با توجه به این سوالات دیدگاه منابع و متون طب سنتی ایران و همچنین تحقیقات جدید را بررسی کردیم که نتیجه را در این مقاله می‌خوانید.

عنبرنسارا چیست؟

امروزه استفاده از دود عنبرنسارا تحت عنوان پشکل ماده الاغ در بین مردم شیوع بالایی پیدا کرده است. عمدتا از دود حاصله از این ترکیب طبیعی حیوانی در درمان برخی از بیماریهای ویروسی و میکروبی، زخم‌های عفونی از جمله زخم پای دیابتی، بیماری‌های آلرژیک، تسکین علائم سرماخوردگی و درمان بعضی از تومورها و کیست‌های خوش‌خیم خصوصا کیست‌های تخمدان و عفونت واژن استفاده می‌شود. برخی از این اثرات در منابع طب گذشته نیز ذکر شده و تعدادی از آنها تنها در طب افواهی مردم نقاط مختلف ایران سینه به سینه منتقل شده است.

کاربردهای عنبرنسارا کدام است؟
عنبر نسارا در متون طب سنتی ایران با کلید واژه‌های زبل، سرگین، سرجین، بعر و روث الحمار یا الات و در بسیاری از متون این خواص برای پشکل الاغ به طور کلی مطرح شده است. طبیعت عنبر نسارا گرم است و دارای خاصیت تحلیل و خشک کنندگی است. روش‌های درمانی مختلفی از جمله دود دادن، عصاره‌گیری و تهیه روغن از سرگین الاغ بیان شده است. از جمله کاربردهای ذکر شده می‌توان به ورم چشم، درد و عفونت گوش، سرگیجه ناشی از اختلال در مجرای شنوایی، چکاندن عصاره آن در بینی در درمان خون دماغ مقاوم به درمان، دفع سنگ، قولنج و اسهال شدید و گزش عقرب اشاره کرد.

اثرات سمی عنبرنسارا بر سلول های سرطانی

در یک مطالعه آزمایشگاهی که روی تاثیر دود عنبر نسارا روی سلول انجام شده بود، دیده شد که اگر با دوز بالا و از فاصله نزدیک دود داده شود، می‌تواند اثر سمی روی سلول داشته باشد. این مطالعه برای بررسی تاثیر دود عنبر نسارا بر سلول‌های سرطانی و مقایسه آن با تاثیر بر سلول‌های بافت سالم انجام شده بود. این نشان می‌دهد این کار نباید در فضای محدود از جمله زیر چادر با دوز بالا و دفعات خیلی زیاد انجام شود. در صورتی که بتوان ترکیبات موثری را که تنها روی سلول‌های سرطانی موثر باشند بدون اثر بر سلول‌های طبیعی شناسایی کرد، می‌توان از اثر احتمالی دارویی این ترکیب در مهار رشد سلول‌های سرطانی استفاده بیشتری کرد.

اثرات ضدمیکروبی عنبرنسارا، آری یا خیر؟
امروزه استفاده از دود عنبر نسارا در سینوزیت کاربرد زیادی پیدا کرده است. در برخی مطالعات خاصیت آنتی اکسیدان و ضد میکروبی عنبر نسارا مورد تایید قرار گرفته است که مطرح کننده کاربرد وسیع آن در انواع عفونت‌های میکروبی و ویروسی است. طبق مطالعات انجام شده، مواد موثره موجود در عصاره عنبر نسارا بر اساس نوع ماده غذایی خورده شده و فلور میکروبی و پروبیوتیک‌های موجود در دستگاه گوارش الاغ متفاوت است. از جمله مواد موجود در عنبر نسارا لیگنین است که هیدرولیز آن موجب تشکیل سه گروه اسیدهای ضعیف، ترکیبات فوران و ترکیبات فنلی می‌شود که احتمال می‌رود اثرات ضد میکروبی دود و عصاره عنبر نسارا به یکی از این ۳ گروه مواد مربوط باشد. همچنین موادی مانند فرمالدئید، استالدئید و .. شناسایی شده است که خاصیت ضد میکروبی دارند. با وجود این مواد سمی از جمله مواد ارگانیک و ازت موجود در دود جزو موارد احتیاط در نظر گرفته شده است.

عنبرنسارا عامل سقط جنین؟

در متون طب سنتی از دود عنبر نسارا به عنوان عامل سقط جنین زنده و مرده یاد شده است. از آنجا که این ماده موجب جاری شدن خون حیض می‌شود، پس در دوران بارداری نباید مورد استفاده قرار بگیرد. درباره علت سقط جنین در اثر مصرف عنبرنسارا هنوز تحقیقات کافی نشده اما این احتمال وجود دارد که مقدار خاصی از سمیت برای سلول داشته باشد و به اصطلاح سیتوتوکسیک باشد.