کنترل دیابت در بارداری، چگونه انجام می شود؟
بعضی از زنان باردار بین هفته بیست چهارم تا بیست و هشتم بارداریشان دچار افزایش میزان قند خون می‌شوند. این وضعیت با نام «دیابت دوران بارداری» شناخته می‌شود
بعضی از زنان باردار بین هفته بیست چهارم تا بیست و هشتم بارداریشان دچار افزایش میزان قند خون می‌شوند. این وضعیت با نام «دیابت دوران بارداری» شناخته می‌شود و مانند انواع دیگر دیابت‌ها است. باتوجه به تحقیقات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری در سال ۲۰۱۴ حدود ۹٫۲ درصد از زنان باردار با این مشکل مواجه می‌شوند. به همین خاطر به تمام خانم‌های بارداری که وارد ماه سوم بارداریشان شده اند، توصیه می‌شود که آزمایش خون بدهند. دلیل اصلی این نوع دیابت هنوز ناشناخته است اما موضوعی که غیر قابل انکار است نقش موثر تغییرات هورمونی در این دوره است.
خطر ابتلا به دیابت بارداری در افراد زیر بیشتر است
- خانم‌هایی که بالای ۲۵سال سن داشته و از قند خون بالا رنج می‌برند.
- اشخاصی که ابتلا به دیابت در خانواده آن‌ها ارثی است.
- افرادی که دارای اضافه وزن هستند.
- مادرانی که قبلا نوزادی با وزن بالا به دنیا آورده اند.
- اشخاصی که بارداری ناموفق و سقط جنین داشته اند.
بعضی از نشانه‌های این بیماری عبارتند از : خستگی مفرط، کاهش دید، تشنگی بیش از حد و تکرر ادرار.
اگر دچار این نوع دیابت شدید اصلا نگران نباشید؛ چرا که این حالت بعد از زایمان برطرف خواهد شد. در بیشتر مواقع میزان قند خون این افراد چند ساعت و یا نهایتا چند روز بعد از زایمان به حالت عادی خود باز می‌گردد. با این حال به افرادی که دچار این نوع دیابت در دوران بارداری شده اند، توصیه می‌شود که هر ۲ یا ۳ سال یک بار آزمایش‌های لازم را انجام دهند. زیرا خطر مبتلا شدن این افراد به دیابت نوع دوم وجود دارد.
این نوع دیابت زمانی ایجاد می‌شود که بدن نوزاد شکل گرفته است. بنابراین، مشکلی در زایمان به وجود نخواهد آورد. با این وجود عدم کنترل آن می‌تواند موجب ماکروزومی‌یا همان چاقی نوزاد شود. نوزادانی که در بدو تولد دچار ماکروزومی‌می‌شوند از قند خون پایین و مشکلات تنفسی رنج خواهند برد. در آینده نیز احتمال ابتلا به چاقی و دیابت نوع دوم در آن‌ها بیشتر است.
دیابت دوران بارداری می‌تواند با تغذیه مناسب و استفاده از بعضی دارو‌ها کنترل شود.
برای کنترل دیابت بارداری موارد زیر را با دقت بخوانید
میزان قند خون خود را مرتبا کنترل کنید
برای کاهش خطر ابتلا به دیابت بارداری همیشه باید حواس تان به میزان قند خون خود باشد. قبل از هر وعده غذایی میزان قند خون تان را اندازه بگیرید. برای این کار شما به یک دستگاه کنترل قند خون نیاز دارید. سوزن مخصوص را وارد نوک انگشت تان کرده، مقداری از خون خود را روی نوار ریخته و آن را داخل دستگاه قرار دهید. بعد از چند ثانیه دستگاه میزان قند خون شما را نمایش خواهد داد.
به محض بیدار شدن از خواب، دو ساعت بعد از خوردن اولین وعده غذایی و یک ساعت بعد از سایر وعده‌های غذایی تان قند خون خود را کنترل کنید. مطمئن شوید که میزان قند خون تان در حالت طبیعی باقی مانده است. در این زمینه حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید.
صبحانه سالمی‌میل کنید
حتما صبحانه ای کامل و سالم مصرف نمایید تا بتوانید میزان قند خون خود را کنترل کنید. در وعده صبحانه از خوردن غلات، نان سفید، میوه جات و حتی شیر خودداری کنید. اگر چندین ساعت گرسنه بمانید هورمون‌های شما دچار نوسان می‌شوند. در نتیجه، کنترل قند خون به شدت سخت خواهد شد.
کربوهیدرات‌های سالم مصرف نمایید
در رژیم‌های مخصوص افراد دیابتی کربوهیدرات‌ها نقش بسیار مهمی‌دارند. آن‌ها سوخت کافی برای سوخت و ساز بدن شما و رشد نوزاد را فراهم می‌کنند. توجه داشته باشید که همه کربوهیدرات‌ها مفید نیستند. تنها کربوهیدرات‌های مرکب هستند که تاثیر کمی‌در بالا و پایین شدن میزان انسولین خون دارند. از این رو کسانی که از دیابت دوران بارداری رنج می‌برند می‌توانند با استفاده از این نوع کربوهیدرات‌ها میزان قند خون خود را کنترل کنند. کربوهیدرات‌های مرکب در مواد غذایی نظیر: نخود فرنگی، حبوبات، لوبیا، بامیه و هویج یافت می‌شوند.
غذاهای حاوی فیبر بخورید
فیبر فعالیت انسولین در بدن را کنترل کرده و از ترشح زیاد آن جلوگیری می‌کند. در نتیجه، میزان قند خون تان را متعادل نگه می‌دارد. فیبر را حتما در وعده‌های غذایی خود جای دهید. زیرا به راحتی هضم می‌شود و برای سلامت قلب و عروق نیز بسیار مفید است.
نوع مواد غذایی که خانم‌های باردار مصرف می‌کنند ارتباط مستقیمی‌با خطر ابتلای آن‌ها به دیابت دوران بارداری دارد. در واقع غذاهایی که دارای فیبر کم و قند زیاد هستند میزان خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهند.
حتما غذاهایی بخورید که فیبر زیاد و در عوض کالری و چربی کم تری دارند. مانند: نان، غلات، نخود فرنگی پخته، لوبیا و میوه‌ها و سبزیجاتی که میزان قند کمی‌دارند.
ورزش کنید
شما در دوران بارداری دچار بی حرکتی و اضافه وزن می‌شوید. ورزش می‌تواند متابولیسم گلوکز در بدن شما را کنترل کرده و از باقی ماندن انسولین در بدن تان جلوگیری کند. علاوه بر این انجام حرکات ورزشی می‌تواند دردهای زایمان از جمله: کمر درد، کوفتگی عضلات، تورم، یبوست و مشکلات بی خوابی را برطرف کرده و شما را از نظر روحی و روانی برای به دنیا آوردن فرزندتان آماده کند.
قدم زدن بهترین ورزش برای دوران بارداری است. اما حواس تان باشد که زیاد خود را خسته نکنید. پیاده روی را در برنامه روزانه خود قرار دهید. شما می‌توانید به پارک رفته؛ به هنگام صحبت با تلفن کمی‌راه بروید و در مسیرهای کوتاه از ماشین استفاده نکنید.
توجه داشته باشید که قبل از انجام هرکدام از این کارها حتما با پزشک خود مشورت کنید.
خوردن شکر ممنوع!
اصلا مهم نیست که چقدر غذاهای شیرین دوست دارید! شما باید آن قدر قوی و خوددار باشید تا بتوانید از مصرف غذاهای شیرین در ماه‌های پایانی بارداری اجتناب کنید.
از خوردن تمام خوراکی‌های شیرین از جمله: شکلات‌ها، آبنبات‌ها، بستنی، کلوچه و تمام میوه‌های شیرین مانند: انبه و موز خودداری کنید. علاوه بر این مصرف نوشابه‌های شیرین و همه آبمیوه‌های صنعتی برای شما ممنوع است. چرا که این مواد دارای مقدار زیادی کالری و شکر هستند. یک رژیم بدون شکر به شما در کنترل میزان قند خون تان کمک خواهد کرد. اگر هوس کردید خوراکی‌های شیرین بخورید می‌توانید از شیرین کننده‌های مصنوعی از جمله آسپارتام و یا ساکرولوز استفاده نمایید.
چای دارچین بنوشید
دارچین حاوی موادی است که می‌تواند عملکرد کلوگز را بهبود بخشد. مصرف این ادویه در دوران بارداری بسیار مفید است. تنها نصف قاشق چای خوری دارچین می‌تواند میزان قند خون را کاهش دهد.
حداقل یک بار در روز چای دارچین مصرف کنید. برای این کار تکه ای کوچک از دارچین را به مدت ۱۰ دقیقه در آب جوش بیاندازید و پس از آن نوش جان کنید.
می‌توانید مقداری پودر دارچین را در وعده‌های غذایی خود استفاده کنید.
توجه داشته باشید که در استفاده از دارچین زیاده روی نکنید. چرا که مصرف زیاد آن می‌تواند باعث انقباض اعضای بدن شما شده و یا برای فرزندتان سمی‌باشد. قبل از استفاده حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید.
خواب کافی داشته باشید
در دوران بارداری و به علت تغییرات هورمونی معمولا احساس خستگی می‌کنید. اگر شما دچار دیابت دوران بارداری شوید میزان این خستگی به مراتب بیشتر نیز خواهد شد. برای کنترل این نوع خستگی همیشه خوب بخوابید و استراحت کافی داشته باشید. خواب کافی می‌تواند به رشد نوزاد در شکم تان کمک کرده و شما را برای یک زایمان راحت تر آماده کند.
در دوران بارداری سعی کنید به سمت چپ خوابیده و زانوهایتان خم باشد. چرا که این حالت می‌تواند فشار وارده بر پشت شما را کاهش دهد.
تعادل را حفظ نمایید و به خاطر داشته باشید که چه خواب زیاد و چه خواب کم می‌تواند منجر به افزایش میزان قند خون شما شود.
استرس نداشته باشید
اگر دچار دیابت دوران بارداری شده اید نیازی نیست که نگران باشید. چرا که با مراقبت‌های درست هیچ خطری نوزاد شما را تهدید نخواهد کرد. تنها چیزی که می‌تواند سلامت نوزاد شما را تهدید کند استرس است.
استرس زیاد منجر به: افزایش میزان کلسترول، کلافگی، خستگی مفرط و زایمان زودرس می‌شود.
از این رو شما باید میزان استرس خود را کنترل کنید. برای کنترل استرس، آرام و عمیق نفس بکشید. همچنین برای کاهش آن درباره ترس‌ها و مشکلات تان با همسر، خانواده، دوستان و پزشک تان صحبت کنید.
دارو‌هایتان را به موقع و به اندازه مصرف کنید
اگر پزشک دارویی برای کنترل دیابت شما تجویز کرده است حتما باید آن‌ها را مصرف کنید. حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از افرادی که دچار دیابت دوران بارداری می‌شوند برای کنترل میزان قند خون شان نیاز به انسولین دارند. ممکن است پزشک شما انسولین خوراکی و یا تزریقی برایتان تجویز کند.
هرگز فراموش نکنید که دارو‌هایتان را به موقع و به اندازه مصرف کنید. چرا که جا به جایی حتی مقدار بسیار کمی‌از آن‌ها می‌تواند نتایج جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.
همراه با داروهای مخصوص دیابت باید آهن و کلسیم را نیز با توجه به مقداری که پزشک تعیین کرده است، مصرف نمایید. این مواد برای سلامت شما و فرزندتان بسیار مهم هستند.
سایر نکات مهم
- در طول روز از غذاهایی با حجم کم و متنوع استفاده کنید.
- سبزیجات را در وعده‌های غذایی خود جای دهید.
- از خوردن میوه‌هایی که دارای مقدار زیادی قند هستند مانند سیب، پرتقال، هندوانه و...پرهیز کنید.
- مقدار مصرف چربی مخصوصا چربی‌های اشباع شده را محدود کنید. از چربی‌های سالم مانند روغن زیتون در وعده‌های غذایی خود استفاده نمایید. غذایی‌هایی با چربی مفید مانند: آووکادو و آجیل‌های بدون نمک میل کنید.
- حتما پروتئین را در وعده‌های غذایی خود جای دهید. چرا که پروتئین نقش موثری در رشد کودک شما ایفا می‌کند.
- آب بهترین نوشیدنی برای بدن شما است. ترکیب لیمو با آب می‌تواند تاثیر به سزایی در هیدراته ماندن بدن شما داشته باشد.
- حرکات نوزادتان را زیر نظر بگیرید. اگر در طول چند ساعت حرکتی از وی مشاهده نکردید، سریعا به پزشک تان مراجعه کنید.
منبع:
مجله کیوی
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼