سلامت در دوران بارداری، بررسی تاثیر سه بیماری
متاسفانه، دیابت، فشار خون و بیماری های عفونی، حتی با وجود پیشرفت های علمی، شیوع زیادی دارند.
متاسفانه، دیابت، فشار خون و بیماری های عفونی، حتی با وجود پیشرفت های علمی، شیوع زیادی دارند. بنابراین به تبع آن، نرخ مادران باردار مبتلا به بیماری ها نیز بالا است. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت به نقل از وبسایت hopkinsmedicine.org می خواهیم بیشتر در مورد نشانه ها، روش های درمان و تاثیر دیابت، فشار خون و عفونت ها در بارداری با شما صحبت کنیم.
دیابت و بارداری
دیابت بیماری است که در آن بدن به اندازه کافی انسولین تولید نمی کند و یا قادر به استفاده از انسولین موجود نیست. انسولین، هورمونی است که به بدن اجازه می دهد تا گلوکز را برای تامین سوخت، وارد سلول های خود کند. هنگامی که گلوکز نمی تواند وارد سلول شود، در خون جمع شده و سلول های بدن را می کشد. اگر این بیماری به درستی درمان نشود، می تواند عواقب جدی برای مادر و نوزاد ایجاد کند.
دیابت پیش از بارداری
اگر دیابت داشته باشید و باردار شوید، بیماری شما به نام دیابت قبل از بارداری شناخته می شود. شدت علائم و عوارض ناشی از آن، اغلب به پیشرفت دیابت بستگی دارد، به خصوص اگر عوارض عروقی وجود داشته باشد و قند خون کنترل نشود.
دیابت بارداری
دیابت بارداری بیماری است که در آن سطح قند خون بالا است و دیگر علائم دیابت در دوران بارداری ظاهر می شود. بر خلاف سایر انواع دیابت، دیابت بارداری ناشی از فقدان انسولین نیست، بلکه توسط هورمون های دیگر که باعث تولید انسولین می شوند، ایجاد می شود. این وضعیت به عنوان مقاومت به انسولین نیز شناخته می شود. اگر دیابت بارداری دارید، ممکن است نیاز به انسولین داشته باشید.
در بیشتر موارد، تمام نشانه های دیابت، پس از زایمان ناپدید می شوند. با این حال، اگر یک بار دیابت بارداری را تجربه کرده اید، در آینده بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت هستید. به خصوص اگر قبل از بارداری اضافه وزن داشته اید.
علل دیابت حاملگی
اگر چه علت خاصی برای ایجاد دیابت حاملگی وجود ندارد، اما نظریه های متعددی در مورد منشاء این بیماری وجود دارد. به عنوان مثال، جفت، جنین در حال رشد را با مواد مغذی و آب تغذیه می کند. این عضو همچنین هورمون های مختلفی را تولید می کند که باعث می شوند حاملگی حفظ شود. برخی از این هورمون ها (استروژن، کورتیزول و لکتوژن جفت های انسانی) می توانند اثر انسدادی بر روی انسولین در بدن مادر داشته باشند. این تاثیر در هفته های ۲۰ تا ۲۴ بارداری به اوج خود می رسد.
همانطور که جفت رشد می کند، این هورمون ها بیشتر تولید می شوند و سطح مقاومت به انسولین در بدن مادر افزایش می یابد. به طور معمول پانکراس بدن مادر قادر به تولید انسولین اضافی برای غلبه بر مقاومت به انسولین است. با این حال، اگر تولید انسولین برای غلبه بر اثر هورمون های تولید شده توسط جفت کافی نباشد، دیابت بارداری رخ می دهد.
عوامل خطر ایجاد کننده دیابت حاملگی
عوامل زیر باعث افزایش خطر ابتلا به دیابت حاملگی می شوند:
- سن (بالای ۲۵ سال)
- سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت
- سابقه زایمان نوزاد با وزن زیاد، نارس یا دارای نقایص خاصی مادرزادی
- چاقی
گرچه افزایش گلوکز در ادرار اغلب در فهرست عوامل خطر ایجاد کننده این بیماری قرار دارد، اما شاخص قابل اعتمادی برای تشخیص دیابت حاملگی نیست.
روش های تشخیص دیابت بارداری
آزمایش غربالگری گلوکز معمولا بین هفته های ۲۴ تا ۲۸ بارداری انجام می شود. برای تکمیل این آزمایش، از شما درخواست می شود که یک نوشیدنی قندی مخصوص را مصرف کنید. سپس، یک ساعت بعد میزان قند خون شما اندازه گیری می شود.
اگر این آزمایش، افزایش سطح قند خون را نشان دهد، ممکن است آزمایش تحمل گلوکز سه ساعته انجام شود. اگر نتایج آزمایش دوم نیز در محدوده غیر طبیعی باشد، یعنی دیابت حاملگی دارید.
روش های درمان دیابت بارداری
پزشکان بر اساس عوامل زیر طرح درمان را به بیمار ارائه می دهند:
- سن، سلامت کلی بدن و سابقه بیماری ها
- وضعیت و شدت بیماری
- اولویت شخصی بیمار
- میزان تحمل داروها و درمان های خاص توسط بدن بیمار
درمان دیابت حاملگی بر روی کاهش میزان قند خون و قرار دادن آن در محدوده طبیعی تمرکز دارد. برنامه درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- رژیم غذایی خاص
- نظارت روزانه بر روی قند خون
- ورزش کردن
- تزریق انسولین یا مصرف داروهای خوراکی
عوارض احتمالی دیابت حاملگی بر روی جنین
بر خلاف سایر انواع دیابت، دیابت حاملگی به طور کلی نقایص مادرزادی ایجاد نمی کند. نقص های مادرزادی معمولا در طول سه ماهه اول بارداری ایجاد می شوند. اگر دچار دیابت قبل از بارداری هستید احتمال ابتلا به دیابت حاملگی در شما بیشتر است زیرا ممکن است در این دوران، تغییراتی در قند خون شما ایجاد شود. حتی در صورت وجود دیابت بارداری، در طول سه ماهه اول، میزان قند خون طبیعی است.
عوارض ناشی از دیابت حاملگی معمولا قابل کنترل و قابل پیشگیری هستند. کلید پیشگیری از این عوارض، کنترل دقیق میزان قند خون و تشخیص سریع دیابت حاملگی است.
نوزادان مادران مبتلا به دیابت حاملگی به چندین عدم تعادل، از قبیل کمبود کلسیم و منیزیم آسیب پذیرتر هستند. علاوه بر این، دیابت حاملگی ممکن است به موارد زیر منجر شود:
ماکروزومی جنین
این اصطلاح، برای نوزادی به کار می رود که به طور قابل توجهی بزرگتر از حد طبیعی است. تمام مواد مغذی که نوزاد شما دریافت می کند به طور مستقیم از خون مادر گرفته می شود. اگر گلوکز در خون بیش از حد بالا باشد، پانکراس بدن نوزاد این افزایش را حس می کند و برای استفاده از این گلوکز، سطح انسولین را افزایش می دهد. گلوکز اضافی در بدن جنین به چربی تبدیل می شود. حتی هنگامی که شما دیابت بارداری دارید، بدن جنین قادر به تولید تمام انسولین مودر نیاز خود می باشد. ترکیبی از افزایش قند خون و افزایش انسولین در بدن نوزاد ممکن است باعث ایجاد تجمع چربی شده و سبب رشد بیش از حد کودک شود.
آسیب زایمانی
اگر کودک بیش از حد بزرگ اشد، ممکن است در طول زایمان طبیعی نتواند به درستی تحرک داشته باشد و در این روند آسیب ببیند.
هیپوگلیسمی
این عارضه به کاهش قند خون در حین زایمان اشاره دارد. این مشکل زمانی اتفاق می افتد که سطح قند خون مادر به طور مرتب افزایش می یابد و باعث افزایش سطح انسولین در بدن جنین می شود. پس از زایمان، نوزاد با کاهش سطح قند خون و افزایش انسولین در بدن خود مواجه می شود. این باعث می شود که سطح قند خون در بدن نوزاد بسیار کم شود. بنابراین بعد از زایمان، سطح قند خون کودک آزمایش خواهد شد. اگر سطح این ماده در بدن نوزاد بیش از حد کم باشد، ممکن است لازم باشد که تا زمانی که قند خون بدن نوزاد تثبیت شود، گلوکز داخل وریدی تجویز شود.
پریشانی تنفسی (دشواری تنفس)
تولید بیش از حد انسولین و یا گلوکز در بدن کودک ممکن است بلوغ ریه را به تاخیر بیاندازد و باعث مشکلات تنفسی شود. این عارضه بیشتر زمانی رخ می دهد که نوزاد قبل از هفته ۳۷ حاملگی متولد شده باشد.
فشار خون بالا و بارداری
فشار خون بالا در دوران بارداری می تواند به عوارض جسمی و کاهش رشد در جنین منجر شود. فشار خون شدید در صورت عدم درمان ممکن است باعث تشنج، سکته مغزی و حتی مرگ مادر و جنین شود. اگر فشار خون بالا دارید، انجام تست عملکرد کلیه و سونوگرافی برای بررسی رشد جنین را جدی بگیرید.
فشار خون مزمن
اگر قبل از بارداری فشار خونتان بالا بوده است، احتمالا باید مصرف داروهای ضد فشار خون خود را ادامه دهید.
فشارخون حاملگی
پرفشاری خون حاملگی اغلب در طول اولین بارداری و در زنان جوان رخ می دهد. اگر دوقلو باردار باشید یا اگر در طول حاملگی قبلی دچار مشکلات فشار خون شده اید، بیشتر در معرض فشار خون بارداری در دوران حاملگی هستید.
پره اکلامپسی (که قبلا توکسمی نامیده می شد) با فشار خون بالا ناشی از بارداری مشخص می شود. این بیماری معمولا با دفع پروتئین در ادرار همراه است و ممکن است باعث تورم و احتباس مایعات در بدن شود. اگر اکلامپسی دارید، ممکن است نیاز به استراحت مطلق داشته باشید. اکلامپسی، شدید ترین شکل این بیماری است و وقتی تشخیص داده می شود که مادر دچار تشنج ناشی از پیش اکلامپسی می شود.
بیماری های عفونی و بارداری
عفونت های حاملگی می توانند برای کودک نوعی تهدید محسوب شوند. حتی عفونت مجاری ادراری که معمولا در دوران بارداری شایع است، باید به سرعت درمان شود. عفونتی که درمان نمی شود می تواند منجر به زایمان زودرس و پارگی غشاهای اطراف جنین (کیسه آب) شود.
توکسوپلاسموز
توکسوپلاسموز عفونت ناشی از یک انگل تک سلولی به نام Toxoplasma gondii است. اگر چه بسیاری از افراد ممکن است این عفونت را داشته باشند، اما نشانه های زیادی ندارند. زیرا سیستم ایمنی بدن معمولا از ایجاد بیماری توسط انگل جلوگیری می کند. نوزادانی که قبل از تولد با توکسوپلاسموز آلوده می شوند، می توانند به مشکلات جدی روانی یا جسمی مبتلا شوند.
توکسوپلاسموز اغلب باعث علائم فلولوژیک، از جمله تورم غدد لنفاوی یا درد عضلانی می شود که ممکن است تا چند هفته ادامه یابند. سونوگرافی و یا تست مایع آمنیوتیک یا خون بند ناف می تواند این آلودگی را تشخیص دهد. درمان آن نیز ممکن است شامل استفاده از آنتی بیوتیک ها باشد.
اقدامات زیر می تواند به جلوگیری از عفونت توکسوپلاسموز کمک کند:
- تمیز کردن محل زندگی گربه ها خانگی با دستکش و پس از آن شستن دست ها با صابون و آب گرم.
- پوشیدن دستکش هنگامی باغبانی و کار کردن با خاک
- اجتناب از دست زدن و مصرف گوشت خام
- شستن کامل گوشت قبل از طبخ
مسمومیت غذایی
اگر باردار هستید، باید از خوردن غذاهای نیم پز و خام، به دلیل خطر ایجاد مسمومیت غذایی، اجتناب کنید. مسمومیت غذایی می تواند اسهال و استفراغ در مادر ایجاد کرده و جنین را از تغذیه محروم کند. علاوه بر این، مسمومیت غذایی می تواند مننژیت و پنومونی در جنین ایجاد کند.
برای جلوگیری از مسمومیت غذایی، این نکات را رعایت کنید:
- منابع حیوانی مانند گوشت گاو، یا مرغ را کاملا پخته مصرف کنید.
- قبل از خوردن سبزیجات خام آن ها را بشویید.
- گوشت تازه را قبل از مصرف یک روز در یخچال قرار دهید.
- از شیر پاستوریزه نشده یا شیر خام اجتناب کنید.
- دست ها، چاقو ها و تخته آشپزخانه را بعد از تماس با مواد غذایی خام بشویید.
بیماری های مقاربتی
کلامیدیا
کلامیدیا ممکن است با زایمان زودرس و پارگی کیسه آب مرتبط باشد.
هپاتیت
بیماران مبتلا به هپاتیت، التهاب کبد را تجربه می کنند. این التهاب موجب آسیب دیدگی و تخریب سلول های کبدی می شود. ویروس هپاتیت B یا همان HBV شایع ترین نوع هپاتیت در ایالات متحده است که در دوران بارداری رخ می دهد. HBV به طور عمده از طریق دریافت خون آلوده و محصولات خونی، تماس جنسی و سرنگ آلوده منتشر می شود. علائم آن نیز عبارتند از:
- زردی (زرد شدن پوست، چشم ها و غشاهای مخاطی)
- خستگی
- درد معده
- کاهش اشتها
- تهوع و استفراغ متناوب
گرچه HBV در اکثر افراد برطرف می شود، اما حدود ۱۰ درصد HBV ها مزمن می شوند. HBV می تواند منجر به هپاتیت مزمن، سیروز، سرطان کبد، نارسایی کبدی و مرگ شود. زنان حامله آلوده می توانند ویروس را در طول بارداری و زایمان به جنین خود منتقل کنند.
اچ آی وی یا ایدز
ایدز به وسیله اچ آی وی ایجاد می شود. این ویروس سلول های سیستم ایمنی بدن را نابود کرده و به طور پیوسته توانایی بدن برای مبارزه با عفونت ها و سرطان های خاص را از بین می برد. اصطلاح ایدز به پیشرفته ترین مراحل عفونت HIV اطلاق می شود. اچ آی وی اغلب توسط تماس جنسی منتقل می شود. البته این ویروس می تواند از طریق تماس با خون آلوده نیز گسترش یابد.
علائم HIV
بعضی افراد ممکن است طی یک یا دو ماه پس از ابتلا به ویروس HIV، مبتلا به بیماری ریوی شوند، اگر چه بسیاری از افراد در هنگام ابتلا، هیچ علائمی را تجربه نمی کنند. در بزرگسالان ممکن است ۱۰ سال یا بیشتر طول بکشد تا نشانه های مداوم یا شدید ایجاد شوند. علائم در کودکان متولد شده با عفونت HIV، دو سال پس از تولد ظاهر می شوند.
تست HIV و روش های درمان
مراقبت های قبل از زایمان که شامل مشاوره، آزمایش و درمان اچ آی وی برای مادران آلوده و کودکان آنها می باشد، ممکن است زندگی نوزاد را نجات دهد. از آنجایی که مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، از سال ۱۹۹۵ به بعد، انجام غربالگری ایدز را برای همه زنان باردار توصیه کرد، میزان بروز تخمینی انتقال این بیماری از مادر به کودک حدود ۸۵ درصد کاهش یافته است.
اگر مادر در حین بارداری متوجه ابتلا به ایدز در خود شود، توصیه های زیر به او ارائه می شود:
- آزمایش خون برای بررسی مقدار ویروس
- مصرف بعضی از داروها
- سزارین
- مدیریت به وسیله دارو. مطالعات نشان داده اند که تجویز داروهای ضد ویروسی برای مادر در دوران بارداری و پس از آن در شش هفته اول پس از زایمان، احتمال انتقال ویروس HIV را به کودک کاهش می دهد. این کار خطر ابتلا نوزاد را از ۲۵ درصد به کمتر از ۲ درصد می رساند.
- اجتناب از تغذیه کودک با شیر مادر. مطالعات نشان داده اند که شیردهی خطر انتقال ویروس را افزایش می دهد.
تب خال ناحیه تناسلی
هرپس بیماری مزمن و منتقله از طریق رابطه جنسی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می شود. در این بیماری، عفونت های ویروسی ممکن است سبب ایجاد زخم در دهان و صورت (تبخال دهان) یا در ناحیه تناسلی (تبخال تناسلی) شوند.
وقوع تبخال تناسلی برای اولین بار در دوران بارداری خطر انتقال ویروس به نوزاد را افزایش می دهد. به این مادران در طول سه ماهه سوم، یک داروی ضد ویروسی خوراکی داده می شود تا از شیوع هرپس تناسلی عود کننده در طول این دوران، جلوگیری شود.
منبع:
پیام سلامت
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼