دوخت دهانه رحم در بارداری، چگونگی و عوارض آن

اگر دهانه رحم ضعیف باشد و یا دچار «نارسایی دهانه رحم» شده باشد، احتمال زایمان زودرس یا پیش از موعد زایمان افزایش می یابد، چرا که دهانه رحم بسیار زودتر از زمان مشخص باز می شود. در این شرایط پزشک می تواند برای پیشگیری از تولد نوزاد زودرس، دهانه رحم را بدوزد.
سرکلاژ یا دوخت دهانه رحم برای جلوگیری از تغییرات دهانه رحم استفاده می شود تا از زایمان زودرس پیشگیری شود. بسته بودن دهانه رحم کمک می کند که جنین تا هفته 38-37 بارداری درون رحم باقی بماند و احتمال سقط کاهش یابد.

عمل سرکلاژ یا دوخت دهانه رحم چیست و به چه منظور انجام می شود؟
دهانه رحم پایین ترین بخش رحم است و تا واژن امتداد دارد. برای درمان ضعف و نارسایی این عضو در دوران بارداری از نوعی عمل جراحی بنام سرکلاژ برای دوختن دهانه رحم استفاده می شود.جراحی دوختن دهانه رحم در صورتی انجام می شود که دهانه رحم با فشار حاصل از پیشرفت بارداری در معرض خطر باز شدن قرار داشته باشد.
مناسب ترین زمان جراحی دوخت دهانه رحم یا عمل سرکلاژ، ماه سوم و یا به عبارتی هفته 14-12 بارداری است. با این حال ممکن است برخی از بانوان دیرتر از این زمان به این جراحی نیاز داشته باشند، در این صورت این جراحی دوخت اورژانسی دهانه رحم نام می گیرد و انجام آن بلافاصله پس از شروع باز و یا کوتاه شدن دهانه رحم بسیار ضروری خواهد بود.
اگر نیاز به جراحی اورژانسی سرکلاژ یا دوخت دهانه رحم داشته باشید، در بارداری بعدی نیز احتمالاً به این عمل نیاز خواهید داشت.
دوخت دهانه رحم از زایمان زودرس یا سقط در اثر نارسایی دهانه رحم پیشگیری می کند. این عمل جراحی در 85 تا 90 درصد موارد موفقیت آمیز است. این جراحی زمانی موثر است که نارسایی دهانه رحم شدید باشد، اما متاسفانه تشخیص این نارسایی بسیار دشوار است و ممکن است دقیق نباشد.

درمان جایگزین جراحی دوخت دهانه رحم چیست؟
اگر دهانه رحم در اواخر بارداری دچار تغییرات شود، یا باز شده باشد، استراحت مطلق می تواند بهترین جایگزین باشد.
تنها بانوانی که دارای دهانه رحم غیر طبیعی یا ضعیف هستند می توانند از این جراحی استفاده کنند. چراکه در بانوان دیگر حتی با کمک این جراحی، سایر مشکلات می توانند موجب زایمان زودرس شوند. کسانی که تحت عمل جراحی دوخت دهانه رحم قرار می گیرند، برای کنترل مشکلاتی همچون عفونت و زایمان زودرس، باید بطور مرتب معاینه شوند.

اقدامات لازم پیش از انجام عمل سرکلاژ
- سابقه پزشکی شما بررسی می شود
- تعدادی آزمایش از دهانه رحم شما انجام می شود و متخصص بارداری های پرخطر، یک سونوگرافی داخلی و درون واژینالی نیز انجام می دهد.
- پزشک شما در مورد روش های کنترل درد در جراحی توضیح خواهد داد.
- بهتر است سوالات و موارد نگرانی خود را یادداشت کنید تا در مورد آنها با پزشک تان مشورت کنید.

عمل سرکلاژ چگونه انجام می شود؟
بیشتر بانوان باردار در طی جراحی از بیهوشی، بی حسی نخاعی یا اپیدورال را برای تسکین درد بهره می برند. پزشک پس از بیهوشی یا بی حسی، با نوعی نخ مقاوم دور دهانه رحم را بخیه و سپس گره می زند، بطوریکه تمامی دهانه را بسیار محکم بسته شود.

بعد از عمل سرکلاژ چه اتفاقی می افتد؟
ممکن است پس از جراحی برای چند ساعت یا یک شب در بیمارستان بمانید تا از نظر علائم زایمان زودرس، انقباضات رحمی یا درد تحت نظر باشید.
شاید بلافاصله پس از جراحی دچار کمی خونریزی و گرفتگی عضلانی خفیفی شوید که پس از چند روز متوقف می شوند. علاوه بر این علائم ممکن است شاهد ترشحات غلیظ واژینال نیز باشید که تا پایان بارداری ادامه خواهند داشت.
داروهای لازم برای جلوگیری از عفونت و زایمان زودرس به شما داده می شود.
3-2 روز پس از جراحی باید در خانه استراحت کنید و از انجام هرگونه فعالیت غیر ضروری فیزیکی بپرهیزید.
پزشک تان به شما خواهد گفت دقیقاً از چه زمانی اجازه دارید فعالیت روزمره خود را آغاز کنید.
اغلب توصیه می شود از یک هفته پیش از جراحی تا حداقل یک هفته پس از آن از برقراری رابطه جنسی اجتناب کنید.

بخیه های دهانه رحم تا چه زمانی باید بسته بمانند؟
بطور معمول در هفته ۳۷ بارداری بخیه ها برداشته می شوند، اما می توان تا پیش از پاره شدن کیسه آب یا شروع انقباضات دهانه رحم بخیه ها را حفظ کرد. در بیشتر موارد می توان بدون هیچ مشکلی بخیه ها را در مطب پزشک کشید. روند این کار شبیه به تست پاپ اسمیر است و شاید با کمی خونریزی خفیف همراه باشد.

عوارض بعد از عمل سرکلاژ
احتمال بروز خطر به اندازه ای پایین است که اکثر متخصصین این روش را نوعی نجات زندگی جنین به شمار می آورند و معتقدند انجام این کار ارزش رویارویی با خطرات احتمالی را دارد.
عوارض احتمالی :
- انقباضات زود رس رحمی
- ناتوانی دهانه رحم (نا توانایی دهانه رحم جهت باز شدن هنگام زایمان)
- پارگی کیسه آب
عفونت دهانه رحم
- پاره شدن دهانه رحم بر اثر شروع زایمان قبل از کشیدن بخیه های دوخت
- برخی خطرات ناشی از بیهوشی عمومی مانند: حالت تهوع و استفراغ
بهتر است با مواجه شدن با هر یک از علائم زیر پس از دوخت دهانه رحم حتما به پزشک خود مراجعه کنید:
- انقباض یا گرفتگی رحم
- درد زیر شکم یا انتهای کمر که مانند درد زایمان بطور مرتب شدت می گیرد و کاهش می یابد.
- خونریزی واژینال
- تب بالای ۳۷.۸ درجه سانتیگراد
- حالت تهوع و استفراغ
- ترشحات بدبوی واژینال
- پاره شدن کیسه آب جنین یا نشت آب از واژن
بیشتر بانوانی که در یک نوبت بارداری خود به دوخت دهانه رحم نیاز دارند، معمولاً در بارداری های بعدی نیز به این جراحی نیاز خواهد داشت. فراموش نکنید که در بارداری بعدی این مورد را به پزشک خود اطلاع دهید.