استفاده از حشره کش در بارداری، چه خطراتی دارد؟

شاید شما نیز همانند بسیار از مادران دیگر در دوران بارداری خود با مشکل وجود حشرات موذی در منزل، محل کار، آشپزخانه و ... دست و پنجه نرم کرده و برای از بین بردن آنها به فکر استفاده از انواع حشره کش ها افتاده باشید.
حشره کش ها از جمله محصولات شیمیایی هستند که برای نابود کردن انواع حشرات موذی به شکل اسپری، قرص و ... تولید شده و در دسترس می باشند. استفاده از این مواد در محیط منزل، محل کار و ... مادران باردار را در معرض استشمام گازها و تماس های پوستی احتمالی با آنها قرار داده و نگرانی هایی را درمورد خطرات احتمالی ایجاد شده درمورد سلامت جنین های درحال رشدشان مطرح می کند.

آیا استفاده از سم حشرات در بارداری بی خطر است؟
هنگامی که در محیط اطراف یک مادر باردار از اسپری دافع حشرات استفاده می شود، ذرات آن که در هوا پراکنده شده اند می توانند وارد دهان و بینی او شده و یا ذراتی که بر روی اشیاء نشسته اند در هنگام تماس با پوست مادر، از طریق پوست مادر جذب شده و وارد جریان خون او گردد.
مطالعات انجام شده در سال های اخیر بر روی تاثیرات ناشی از حشره کش ها بر سلامت جنین نشان می دهد که بین این مورد و اختلال در رشد و تکامل دستگاه عصب جنین، ارتباط معنا داری وجود دارد. همچنین مطالعات نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض حشره کش ها در دوران بارداری می تواند منجر به زایمان زودرس، افزایش احتمال ریفلاکس در نوزاد و .... شوند.
بر اساس تحقیقات انجام شده کودکانی که مادران آنها در دوران بارداری درمعرض انواع آفت کش ها بوده اند، با احتمال بیشتری به اختلالاتی نظیر عدم توجه - بیش فعالی مبتلا می شده اند. محققان معتقدند که تاثیر حشره کش ها بر روی بهره هوشی جنین در دوران بارداری همانند سرب است.

استشمام بوی حشره کش ها در بارداری چه خطراتی برای مادر و جنین دارد؟
استفاده از اسپری های دافع حشرات برای از بین بردن سوسک ها، پشه ها، مورچه ها و ... شاید یکی از ساده ترین و دردسترس ترین راهکار ها برای خلاص شدن از شر این جانوران باشد. اما زمانی که این مواد را در هوا اسپری می کنید، ذرات سمی در هوای اطراف شما پخش شده و می تواند وارد دهان و بینی شما شود. این مواد یا از طریق هوای تنفسی وارد ریه ها می شود و یا از طریق عروق خونی سطحی موجود در دهان جذب شده و به جریان خون راه می یابد. بعلاوه ذرات حاصل از این اسپری ها ممکن است بر روی پوست دست و سایر قسمت های بدن نشسته و به طریق جذب پوستی راه خود را به خون باز کند.
در مورد نحوه و میزان عبور این مواد سمی و آسیب رسان از جفت و چگونگی تحت تاثیر قرار دادن رشد و تکامل جنین، هنوز اطلاعات کافی در دسترس نیست. لذا توصیه می شود که به علت احتمال بروز آسیب توسط مواد سمی موجود در حشره کش ها، مادران باردار حدالامکان از قرار گرفتن در معرض آنها اجتناب کنند.
سه ماهه اول بارداری حساس ترین بخش آن است. در این زمان تمامی ارگان های بدن جنین شکل گرفته و بخش عمده ای از روند تشکیل و تکامل انجام می شود. مواد سمی موجود در حشره کش ها می تواند این برهه حساس را در خطر قرار داده و در روند های تکاملی اختلال ایجاد کنند. به همین دلیل با بانوان باردار توصیه می شود که در دوران بارداری خصوصا در سه ماهه اول به هیچ وجه از این ابزارها برای دفع حشرات موذی استفاده نکنند. درصورت استفاده از این مواد در محیط منزل و یا محل کار، درب ها و پنجره ها را باز کنید تا هوا گردش داشته و غلظت مواد سمی موجود در آن کاهش یابد. بعلاوه دقت کنید تا سطوح و ابزاری که به مواد حشره کش آغشته شده اند با پوست شما تماس پیدا نکنند.

آیا استفاده از حشره کش های برقی در بارداری بی خطر است؟
معذل دور کردن موجودات موذی از محل زندگی همیشه گریبان گیر بشر بوده است. امروزه با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی انواع مختلفی از حشره کش های برقی به بازار آمده اند که با روش های گوناگونی می توانند حشرات را از محل زندگی انسان ها دور کنند.
برخی از انواع آنها با تولید امواج الکترومغناطیسی و پراکنده کردن آنها در فضای اطراف با یک فاصله مشخص، محیط مورد نظر را برای زندگی حشرات موذی آزاد دهنده و غیر قابل تحمل کرده و بدین وسیله این موجودات را دور می کنند.
امواج الکترومغناطیسی از میدان های الکتریکی و مغناطیسی ایجاد می شوند که بر یکدیگر و بر جهت انتشار موج عمود هستند. این امواج دارای انرژی قابل ملاحظه ای بوده که درصورت برخورد به بافت های زنده منجر به افزایش جنبش مولکولی در بافت مورد نظر خواهند شد، همان فرآیندی که سبب پخته شدت و یا گرم شدن غذا در درون ماکروفر می شود. گرچه انرژی ساطع شده از این امواج در حدی نیست که بتواند منجر به پخته شدن بافت های بدن ما شود اما مطالعات انجام شده در زمینه تاثیرات میدان های الکترومغناطیسی بر سلامت جنین های در حال رشد نشان می دهد که این امواج می توانند از طریق افزایش جنبش مولکولی منجر به بروز اختلالاتی در بیان ژن ها شده و تمامی روند تکامل را تحت تاثیر قرار دهد.
امروزه متخصصان برای دور کردن حشراتی همچون پشه و مگس در دوران بارداری، استفاده از لامپ های نورانی حشره کش را توصیه می کنند. این وسیله نسبت سایر حشره کش های برقی و شیمیایی، مضرات کمتری دارد و استفاده از آنها در دوران بارداری ایمن تر به نظر می رسد.
البته لازم به ذکر است که گرچه طول موج اشعه ماورای بنفش ساطع شده از آنها زیاد بوده و قدرتشان برای نفوذ به بافت های زنده بسیار کم است، ولی استفاده طولانی مدت از انها می تواند منجر به اختلالاتی نظیر انواع بیماری های پوستی گردد. بنابراین اگر در دوران بارداری استفاده از لامپ های نورانی دافع حشرات را برای رها شدن از شر پشه ها و مگس ها انتخاب کردید به یاد داشته باشید که آنها را در محلی قرار ندهید که نورشان مستقیم به شما بتابد.

آیا استفاده از قرص حشره کش در بارداری ایمن است؟
یکی دیگر از انواع حشره کش ها، قرص حشره کش است که معمولا با قرار دادن آن ها درون محفظه ای مخصوص و اتصال دستگاه به برق، باعث نابود کردن حشرات می شود. ماده ای به نام پرمترین در این قرص حشره کش وجود دارد که باعث اختلال در سیستم عصبی حشرات و در نتیجه مردن آنها می شود.
در رابطه با اثرات مخرب قرص های حشره کش باید گفت که هر نوع ماده سمی و یا شیمیایی که باعث از بین رفتن حشرات و یا موجودات دیگر می شود، در نهایت و به مرور زمان هم می تواند بر انسان تاثیر گذار باشد. همانطوری که اثرات سمی این ماده بر سیستم عصبی حشرات می تواند کشنده باشد، ممکن است بر اعصاب فرد هم تاثیر گذار باشد.
این اثرات مخرب زمانی بیشتر می شود که شما برای اثردهی بیشتر قرص حشره کش، آن ها را بسوزانید. زمانی که قرص را می سوزانید، بخار و یا پودری که از آن خارج می شود می تواند برای ریه فرد بسیار خطرناک باشد. این کار باعث تنگی تنفس و مشکلات ریوی می شود.
به همین دلیل توصیه می شود که از سوزاندن قرص حشره کش خودداری کنید زیرا این کار هم برای افرادی که مشکلات ریوی و قلبی داشته و هم افراد سالم، بسیار مضر است و به مرور باعث بروز سرفه و یا حتی آسم می شود.
برخی افراد هم نسبت به تمام حشره کش ها آلرژی داشته و ممکن است در معرض آسیب جدی قرار گیرند. این آسیب ها ممکن است به شکل مشکلات پوستی، تاول و یا قرمزی باشد.
باتوجه به نامناسب بودن استفاده از این قرص ها برای دور کردن مگس ها و پشه ها، خصوصا در دوران بارداری، توصیه می کنیم برای رهایی از شر این موجودات موذی از روش های دیگری همچون لامپ های نورانی حشره کش استفاده کنید. گرچه این روش نیز خالی از آسیب نیست اما روی هم رفته خطرات کمتری را برای مادر و جنین نسبت به قرص های حشره کش دربر خواهد داشت.