عوامل موثر بر سقط، می توان از آن ها جلوگیری کرد؟

از دست دادن جنین تاثیر ژرفی بر والدین دارد. حتی زمانی که جنین هنوز بسیار کوچک و در مرحله جنینی است. خانواده در اثر سقط جنین سوگوار جنین از دست رفته خواهند شد.
سقط واژه‌ای است که به طور گسترده برای از دست رفتن زودهنگام بارداری استفاده می‌شود که می‌تواند از طریق بارداری خارج رحمی یا ختم یک بارداری باشد. سقط جنین در سه ماهه اول امری شایع است و تخمین زده می‌شود که 20% تا 25% از بارداری‌ها به از دست رفتن جنین منتهی می‌شود که اکثراً به صورت خود به خودی در مراحل اولیه بارداری صورت می گیرد. برخی از سقط‌ جنین ها بسیار زودهنگام هستند، حتی پیش از آنکه متوجه بارداری خود شوید.
در صورت داشتن بهترین تیم پزشکی برای دوران بارداری، باز هم ممکن است با سقط جنین مواجه شوید. حتماً از خود سوال می‌کنید که چرا این مسئله باید برای شما رخ ده و انجام چه کارهایی در بارداری احتمال سقط شدن جنین شما را افزایش می دهد.

آیا ورزش کردن و زمین خوردن می تواند سبب سقط شود؟
بسیاری از بانوان می‌ترسند که ورزش کردن، زمین خوردن و بلند کردن اجسام سنگین باعث سقط جنین شود، اما باید بدانید که احتمال تاثیر گذاشتن چنین چیزهایی بسیار کم است. ولی به یاد داشته باشید که سیگار کشیدن، مصرف مواد مخدر و الکل احتمال سقط جنین را شدیدا زیاد می‌کند.
حتی تصادفات عادی با ماشین نیز باعث سقط جنین نمی‌شود. اما پژوهشی که در سوئد انجام شد نشان می‌دهد، باردارانی که در معرض دود سیگار به صورت غیر مستقیم قرار گرفته‌اند نسبت به بانوانی که در معرض این دود نبودند ۶۷ درصد بیشتر به سقط جنین دچار می شوند.
بعضی از بیماری‌ ها مانند تیروئید، دیابت، عفونت دستگاه تناسلی و لاغری یا چاقی بیش از حد می‌توانند باعث سقط جنین شوند. به همین دلیل باید قبل از لقاح‌جنین، نسبت به کنترل و مداوای چنین بیمار‌هایی اقدام کنید.

آیا ابتلا به عفونت ها می تواند سبب سقط شود؟
بعضی از عفونت ها مثل لیستریا (به علت خوردن گوشت کم پخته یا لبنیات پاستوریزه نشده رخ می‌دهد) و توکسوپلاسموز (معمولا به علت خوردن گوشت خام یا کم‌پخته یا تماس با مدفوع گربه اتفاق می‌افتد) نیز می‌تواند باعث سقط شود. اما خوشبختانه این موارد به ندرت اتفاق می‌افتد.
در این مطلب نگاهی دقیق به سقط جنین می‌اندازیم و شما را از آخرین پژوهش‌ها درباره علت‌ها و درمان‌هایی که هم اکنون در دسترس است مطلع می‌کنیم.
علل سقط جنین به دو گروه تقسیم می‌شوند که شامل مشکلات در رویان (نطفه) یا جنین و مشکلات بدنی مادر است. مسبب بیش از ۵۰ درصد مشکلات، رویان است که متخصصین به عنوان خطاهای کروموزومی از آن یاد می‌کنند.
دکتر لیرنر تشریح می‌کند: زمانی‌که کروموزوم‌های تخمک و اسپرم درهم می‌آمیزند تا رویان را تشکیل دهند، لحظه حساسی برای موفقیت و ادامه بارداری است. خوشبختانه این آمیزش معمولا بصورت صحیح انجام می‌شود. اما گاهی اوقات این ترتیب بهم می‌خورد و از آنجایی‌که کروموزوم‌ها طرح کلی رشد را در خود دارند، اگر درست جفت نشوند، رشد رویان متوقف شده و از بین می‌رود.
در بعضی مواقع این خطاها آنچنان زیاد است که بارداری هرگز اتفاق نمی‌افتد. ممکن است تخمک بارور شده شروع به تقسیمات سلولی کرده و رشد کند، اما توانایی جایگزین کردن خود در لایه های دیواره رحمی را نداشته باشد. تخمکی که به این شیوه بارور شود به مرور دفع خواهد شد.
دکتر ویلیام هامل متخصص سقط و ناباروری از مرکز باروری سن دیگو می‌گوید: بسیاری از جنین هایی که از نظر ژنتیکی غیرعادی هستند در دیواره رحم جایگزین نمی‌شوند و تعداد معدودی که جایگزین می‌شوند نیز معمولا به سرعت سقط می‌شوند. در واقع بدن قبل از اینکه فرد متوجه بارداریش شود، مشکل را شناسایی کرده و به آن رسیدگی می‌کند. اکثر سقط ها در دوازده هفته اول رخ می‌دهد. زمانی‌که هشت تا ۱۲ هفته اول را گذراندید و پزشک ضربان قلب جنین را با اولتراساند تائید کرد، شما دیگر ۹۸ درصد شانس گذراندن دوره کامل و زایمان نوزادی سالم را دارید.

نقش سن مادر در سقط جنین
اختلالات کروموزومی در بارداری رابطه بسیار نزدیکی با سن بانوان دارد. دکتر لزلی ریگان مدیر بخش سرویس سقط جنین در بیمارستان سنت مری لندن و پروفسور بالینی از امپریال کالج لندن می‌گوید: هرچه سن بانوان افزایش می‌یابد، احتمال سقط جنین بیشتر می‌شود.
بنابرگفته‌های دکتر هامل، خانمی با سن ۳۵ سال یا جوانتر، ۱۵ درصد احتمال سقط دارد و همانطوری‌که سن به ۳۹ سال نزدیک می‌شود، احتمال سقط به ۲۰ درصد افزایش پیدا می کند. در سن ۴۰ سالگی احتمال خطر به ۳۰ درصد می رسد و زمانی‌که سن خانمی ۴۲ سال یا بیشتر می‌شود احتمال سقط به ۴۰ درصد می رسد.
دکتر لرنر توضیح می‌دهد: دخترها در زمان تولد با تخمک هایی کامل بدنیا می آیند و هرچه سن فرد بیشتر می‌شود، تخمک ها بیشتر در معرض آسیب آلاینده‌های زیست محیطی قرار می گیرند. این مخرب‌های زیستی شامل مواد شیمیایی خطرناک، استرس، گازها و فلزات سنگین هستند. این تخریب اجتناب‌ناپذیر ژن‌ها می‌تواند دستور برنامه رشد تخمک ها را در طول زمان ناخوانا کند. اکنون دانشمندان احتمال می دهند که بالا بودن سن پدر (مخصوصا اگر او بیشتر از ۴۰ سال سن داشته باشد) می تواند عاملی برای سقط باشد، گرچه تاثیر آن نسبت به سن مادر بسیار کمتر است.

آیا فیبروم های رحمی سبب سقط جنین می شوند؟
براساس گفته‌های دکتر هامل، دومین علت معمول سقط، اختلالات در بدن بانوان بوده که در اغلب موارد مشکل رحمی است. او تشریح می‌کند: حداقل ۳۰ درصد سقط ها به علت ساختار داخل رحم است و از این میان فیبروم بیشترین مشکل را ایجاد می کند.
دکتر هامل تاکید می‌کند: این غده‌های خوش‌خیم در سن باروری بانوان بسیار معمول هستند و تمامی آنها باعث سقط نمی‌شوند. در واقع عامل تاثیرگذار، مکان و اندازه آنهاست. فیبروم هرچه به مرکز رحم، یعنی جایی که در آن تخمک بارورشده جایگزین می‌شود نزدیک تر باشد، احتمال سقط بیشتر می‌شود. اگر اندازه فیبروم ‌بزرگتر از ۵ سانتی‌متر باشد نیز احتمال سقط جنین افزایش می یابد. البته می توان با عمل جراحی غده فیبروم را از رحم خارج و خطر سقط را کاهش داد.

تاثیر اختلالات هورمونی در سقط جنین
سومین علت اصلی سقط جنین ناهنجاری های هورمونی در مادران است. دکتر هامل می‌گوید: ده درصد سقط ها به اختلالات هورمونی به ویژه میزان کم پروژسترون مرتبط است. پروژسترون بدن بانوان را مجبور می کند که جنین و سیستم ایمنی ضعیف بدن مادر (تحت تاثیر جنین) را به‌عنوان مسئله‌ای رضایت‌بخش قبول کند. اگر میزان این هورمون در خانمی بطور طبیعی کم باشد، ولی تا هفته ۸ تا ۱۰ بارداری که جفت شروع به تولید پروژسترون می کند از مکمل های پروژسترون استفاده کند، احتمال بارداری سالم را افزایش می دهد.

تاثیر اختلالات لخته خونی یا ترومبوفیلیا در سقط جنین
چهارمین علت اصلی سقط جنین، اختلالات لخته خونی یا ترومبوفیلیا thrombophilias است. این اختلال در کوچکترین و شکننده‌ترین رگ‌های خونی جنین، جفت و بندناف شکل می‌گیرد.
دکتر هامل می گوید: اختلالات لخته خونی می‌تواند مانع جریان خون شده و باعث از بین رفتن رویان گردد. استفاده از مقادیر کم آسپرین و داروی هپارین در دوران بارداری به پیشگیری از لخته شدن خون کمک کرده و احتمال سقط جنین را کاهش می‌دهد. (استفاده از هر دارویی باید با نظر پزشک معالج شما باشد).

آیا می توان روند سقط جنین را متوقف کرد؟
متاسفانه زمانی که روند سقط جنین آغاز شود، دیگر نمی توان هیچ کاری برای متوقف کردن آن انجام داد، زیرا بیشتر این سقط ها به علت وجود مشکلات شدید در رویان یا جنین است.
نشانه‌های معمول سقط، خونریزی شدید و گرفتگی عضلانی است که این خونریزی ها با لکه‌های خونی که مکررا در اوایل بارداری می بینید، فرق دارد. این لکه‌های کم‌رنگ می‌تواند به علت جایگزینی تخمک بارورشده یا بخاطر جفت درحال رشد که ریشه‌های خود در دیواره‌ها و رگ‌های خونی رحم فرو می‌برد، ایجاد شوند. دکتر هنری لیرنر می‌گوید: اما بعضی از اوقات خونریزی نشان‌دهنده سقط جنین است و این خونریزی بخاطر از بین رفتن رویان و آغاز تخریب آن اتفاق می افتد و معمولا بین هفت تا ده روز بعد از سقط، خونریزی ادامه خواهد داشت.
در صورتی‌ که احتمال می دهید جنین شما در حال سقط است، پزشک یا مامای خود را مطلع کنید. اگر سقط جنین داشته‌اید، پزشک باید مطمئن شود که بافت‌های تخریب شده کاملا از بدنتان خارج شده باشد. در غیراینصورت به روندی به نام D&C نیاز دارید.